ازدواج موقت: تفاوت میان نسخه‌ها

ازدواج موقت یا متعه در فقه شیعه و قانون مدنی ایران نهاد قانونی و شرعی است که به­صورت عقدی با مدت و مهر معین میان زن و مرد برقرار می­شود و برخلاف ازدواج دائم پس از اتمام مدت خودبه­خود و بدون نیاز به طلاق منقضی می­شود. در ازدواج موقت، زن حق نفقه و ارث ندارد؛ مگر آنکه این موارد در ضمن عقد شرط شود. ارکان اصلی آن صیغه، مدت، مَهر و شرایط صحت بلوغ، عقل و رضایت است. این ازدواج برای پاسخگویی به نیازهای اجتماعی و جلوگیری از روابط نامشروع در اضطرار است؛ اما چالش­هایی مانند بی­ثباتی عاطفی و دشواری ثبت رسمی دارد. قوانین ایران آن را به رسمیت شناخته، ولی ثبت آن همیشه الزامی نیست.

عقد موقت، یکی از عقود شرعی<ref>- [https://lib.eshia.ir/11177/2/308 خمینی، تحریرالوسیله، 1358ش، ج2، ص308]؛ [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 مواد 1075الی 1077 قانون مدنی؛ مواد 1095 الی 1098 قانون مدنی و ماده­ 1152 قانون مدنی].</ref> و قانونی در فقه امامیه و قانون مدنی ایران است که میان زن و مردی که مانعی برای نکاح ندارند،<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 مواد قانون مدنی 1045 الی 1061] ؛ [https://lib.eshia.ir/11177/2/309 خمینی، تحریرالوسیله، 1358ش، ج2، ص309.]</ref> با تعیین مدت مشخص<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۱۰۷۵ قانون مدنی]؛ [https://lib.eshia.ir/11177/2/309 خمینی، تحریرالوسیله، 1358ش، ج2، ص309.]</ref> و مهریه معین<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۱۰۷۶ قانون مدنی]؛ [https://lib.eshia.ir/11177/2/308 خمینی، تحریرالوسیله، 1358ش، ج2، ص308.]</ref> برقرار می‌شود.<ref>- [https://lib.eshia.ir/86875/1/469 مشکینی، مصطلحات الفقه، 1434ق، ص469]؛ مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۹.</ref> در متون فقهی و روایی واژه­های «متعة»<ref>- [https://lib.eshia.ir/11177/2/258 خمینی، تحریرالوسیله، 1358ش، ج2، ص258]؛ [https://lib.eshia.ir/86875/1/469 مشکینی، مصطلحات الفقه، 1434ق، ص469].</ref>، «نکاح متعه»<ref>- مسلم ابن حجاج، صحیح مسلم، 1412ق، ج5، ص18.</ref>، «متعه زنان»<ref>- مجلسی، مرآۀ العقول فی شرح اخبار آل الرسول، 1363ش، ج1، ص273.</ref> و «نکاح منقطع»<ref>- [https://lib.eshia.ir/11176/2/310/%D9%88%DB%8C%D9%82%D8%A7%D9%84 خمینی، تحریرالوسیله (موسوعة الإمام الخمینی 22 و 23)، 1434ق، ج2، ص310].</ref> معادل ازدواج موقت به‌کار رفته­است. ازدواج موقت منطبق بر مذهب جعفری - مذهب رسمی ایران - بوده و از ویژگی­های منحصر به فرد قوانین نظام خانواده در این کشور است، امتیازی که قوانین سایر کشورها از آن بی‌بهره‌اند.<ref>- صفایی، مختصر حقوق خانواده، 1384ش، ص2.</ref>  

مطالعات تاریخی نشان می‌دهد که ازدواج موقت در طول زمان، چهار دوره مشخص را پشت سر گذاشته است:

ازدواج موقت در زمان پیامبر اسلام مشروع و رایج بود. صحابه و عموم مسلمانان در زمان پیامبر و خلافت ابوبکر آن را انجام می­دادند و احکامش نزد همگان پذیرفته شده بود.<ref>- قرطبی، تفسیر القرطبی، ۱۳۸۴ق، ج۵، ص۱۳۲؛ سبحانی، متعة النساء فی الکتاب و السنة، ۱۴۲۳ق، ص۱۵؛ [https://qjss.atu.ac.ir/article_8977.html زمانی مقدم، «مطالعه­ جامعه­شناختی نهاد ازدواج موقت در تاریخ اجتماعی ایران (از ایران باستان تا پایان قاجاریه)»، 1397ش، ص139.]</ref>

بر اساس منابع تاریخی،<ref>- موسوی اصفهانی، شیعه و تصحیح، بی­تا، ص124.</ref> عمر بن خطاب ازدواج موقت را نه به‌دلیل نسخ آیه قرآنی،<ref>- جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۲۷ق، ج۴۱، ص۳۳۳-۳۳۴؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷؛ احمد ابن عیسی، رأب الصدع، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۸۷۶-۸۷۷؛ نعمان مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۲۹؛ جمعی از نویسندگان، موسوعة الفقه الاباضی، ۱۴۳۸ق، ج۷، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref> بلکه با تکیه بر ملاحظات اجتماعی و حکومتی ممنوع اعلام کرد<ref>- موسوی اصفهانی، شیعه و تصحیح، بی­تا، ص124.</ref> و برای کسانی که مرتکب آن می‌شدند، مجازات سنگینی تعیین کرد.<ref>- جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۲۷ق، ج۴۱، ص۳۳۳-۳۳۴؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷؛ احمد بن عیسی، رأب الصدع، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۸۷۶-۸۷۷.</ref>

شیعیان مبنی بر اجماع فقهای امامیه<ref>- شهید ثانی، الروضة الفقهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳</ref> همواره ازدواج موقت را مشروع و از احکام مسلّم اسلامی و تحریم آن را بدعت می­دانستند.<ref>- شهید ثانی، الروضة الفقهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳.</ref>

با گسترش مذهب شیعه در ایران، ازدواج موقت جایگاه شرعی و حقوقی خود را حفظ کرد و از دوره صفویه به بعد بار دیگر رسمیت یافت؛ جایگاهی که در قانون مدنی معاصر نیز تثبیت شده است.<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 مواد ۱۰۷۵ تا ۱۰۷۷ قانون مدنی].</ref>  

ازدواج موقت نزد فقهای امامیه مشروع است؛<ref>- شهید ثانی، الروضة الفقهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳؛ شهید ثانی، الروضة الفقهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳.</ref> اما اهل سنت<ref>- جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۲۷ق، ج۴۱، ص۳۳۳-۳۳۴؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷.</ref>، زیدیه<ref>- احمد بن عیسی، رأب الصدع، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۸۷۶-۸۷۷.</ref>، اسماعیلیه<ref>- نعمان مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۲۹.</ref> و اباضیه<ref>- جمعی از نویسندگان، موسوعة الفقه الاباضی، ۱۴۳۸ق، ج۷، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref> آن را جایز نمی­دانند و به تحریم<ref>- آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۷.</ref> یا نسخ ازدواج موقت پس از پیامبر<ref>- به جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۲۷ق، ج۴۱، ص۳۳۳-۳۳۴؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷؛ احمد بن عیسی، رأب الصدع، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۸۷۶-۸۷۷؛ نعمان مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۲۹؛ جمعی از نویسندگان، موسوعة الفقه الاباضی، ۱۴۳۸ق، ج۷، ص۳۵۳-۳۵۴؛ برای نمونه نگاه کنید به جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۵۲؛ ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۲۸؛ سرخسی، المبسوط، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۷.</ref> استناد می­کنند، برخی نیز آن را محدود به ضرورت دانسته­اند.<ref>- ابن‌عاشور، التحریر و التنویر، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۸۹.</ref> امامیه برای جایز بودن ازدواج موقت به آیۀ ۲۴ نساء<ref>- فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۴۹-۱۵۳؛ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، 1413ق، ج۲۵، ص۷۹-۸۰؛ مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۰.</ref>و روایات متواتر،<ref>- سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، 1413ق، ج۲۵، ص۷۹؛ مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۵؛ بحرانی، البرهان، 1415 ق، ج2، ص58؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۵۳.</ref> استناد می­کنند و با تکیه بر لزوم نسخ قرآن به قرآن یا روایات متواتر، نسخ آن را نپذیرفته‌اند.<ref>- مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۲۹۷.</ref>

اسلام برای نیاز جنسی، تشکیل خانواده و حفظ نسل، اصل را بر ازدواج دائم می­داند،<ref>- [http://lib.eshia.ir/10088/30/152 نجفی جواهری، جواهرالکلام، 1362ش، ج30، ص152.]</ref> و ازدواج موقت تنها در موارد ضرورت مجاز است.<ref>- [https://sanad.iau.ir/journal/jzvj/Article/1175503 صالحی، «بررسی ازدواج موقت مردان متأهل و آثار آن بر روابط زوجین»، 1400ش، ص103.]</ref> ازدواج موقت در کنترل غرایز جنسی، جلوگیری از زنا و صیانت جامعه از فحشا کارکرد مثبت دارد.<ref>- محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده-نکاح و انحلال آن، بی‌تا، ص211.</ref>  

بر خلاف روابط بی­چارچوب جنسی، ازدواج موقت زن را ملزم به رعایت عده می­کند،<ref>- [https://davoudabadi.ir/page/9215648/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-1152-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C ماده 1152 قانون مدنی]؛ [http://www.parsquran.com/data/showall.php?sura=4&ayat=24&user=far&lang=far نسا،24].</ref>رعایت عده موجب جلوگیری از هم­باشی بی­ضابطه، مقید شدن افراد در چارچوب­ قاعده­مند<ref>- محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده-نکاح و انحلال آن، بی‌تا، ص213.</ref>  و حفظ طهارت نسل خواهد شد.<ref>- شهید ثانی، مسالک الافهام، 1413ق، ج9، ص213</ref>  

فرزندان متولد از ازدواج موقت مشروع و ملحق به زوجین و دارای تمام حقوق فرزندی هستند.<ref>- [https://wikihoghoogh.net/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B1%DB%B5%DB%B8_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C ماده ۱۱۵۸ قانون مدنی]</ref>

در ازدواج موقت، زن و مرد می‌توانند درباره برخی موارد مانند مدت ازدواج<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۱۰۷۶ قانون مدنی]</ref> و حق نفقه زن با یکدیگر توافق کنند؛<ref>- -[https://davoudabadi.ir/page/7098412/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-1113-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C ماده 1113 قانون مدنی]</ref>  امری که برای افراد با شرایط خاص مفید است.

در ازدواج موقت، بر خلاف روابط آزاد، افراد نسبت به حقوق یکدیگر متعهد می­شوند.<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده 1075 قانون مدنی]؛ [https://davoudabadi.ir/page/8172046/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-1103-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C ماده 1103 قانون مدنی].</ref>تعیین مهریه<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی]</ref>و مدت،<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۱۰۷۶ قانون مدنی]</ref> فضای سالم و ضابطه­مند حقوقی_اخلاقی در روابط جنسی حکم­فرما می­کند؛ که موجب حفظ کرامت انسانی است.<ref>- [https://hawzah.net/fa/Article/View/113240/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA_%D9%88_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%B2%D9%86 «ازدواج موقت و کرامت زن»، پایگاه اطلاع­رسانی حوزه.]</ref>

برای زنان، نیاز جنسی جنبه فرعی دارد و آن‌ها بیشتر به منظور تأمین نیازهای عاطفی و احساس امنیت به ازدواج موقت روی می‌آورند؛<ref>- [https://journal.manaviyat.ir/article_202532.html ثمنی و دیگران، «امکان سنجی ضابطه­مندی ازدواج موقت بر مبنای شاخصه­های سبک­زندگی اسلامی»،1402]ش، ص68.</ref> لذا می­تواند پشتوانۀ مالی، عاطفی و اجتماعی موقت برای زنان بیوه یا بی­همسر فراهم کند.<ref>- [https://journal.manaviyat.ir/article_202532.html ثمنی و دیگران، «امکان سنجی ضابطه­مندی ازدواج موقت بر مبنای شاخصه­های سبک­زندگی اسلامی»،1402]ش، ص69.</ref>

ازدواج موقت با وضع محدودیت­های قانونی و شرعی در روابط جنسی، امیال جنسی را در مسیر مشروع و امن هدایت کرده و از بروز رفتارهایی مانند خودارضایی، روابط نامشروع و سوءاستفاده جنسی جلوگیری می­کند<ref>- [https://feqh.semnan.ac.ir/article_5419.html الهی و دیگران، «سیاست جنائی پیشگیرانه ناظر بر جرائم جنسی در فقه اسلامی»، 1399ش، 1400ش، ص.62.]</ref> و به حفظ سلامت روانی، کاهش جرایم جنسی و پیشگیری از انحرافات جنسی کمک می‌کند.<ref>- جورکویه، «سیاست جنایی اسلام در جرایم جنسی»، 1388ش، ص98.</ref>  

ثبت ازدواج موقت الزام عمومی ندارد؛<ref>- [https://davoudabadi.ir/page/6731859/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-21-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-1391 ماده 21 قانون حمایت خانواده مصوب 1391]</ref> لذا اثبات زوجیت در صورت انکار و خودداری مرد از ثبت دشوار می­شود.<ref>- [https://edalatsara.com/rules/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-49 ماده 49 قانون حمایت از خانواده] مصوب 1391</ref>

علی­رغم اینکه ازدواج موقت در مواردی نیازهای مشروع عاطفی و جنسی را تأمین می­کند، اما بواسطۀ محدودیت زمان و تعهدات،<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۱۰۷۶ قانون مدنی]</ref> موجب چالش‌های عاطفی،<ref>-[https://sanad.iau.ir/journal/jzvj/Article/1175503 صالحی، «بررسی ازدواج موقت مردان متأهل و آثار آن بر روابط زوجین»، 1400ش، ص101].</ref> استرس، افسردگی و احساس انزوا و ناامنی روانی (به­ویژه در دختران مجرد) می‌شود.<ref>- [https://journal.manaviyat.ir/article_202532.html ثمنی و همکاران، «امکان سنجی ضابطه­مندی ازدواج موقت بر مبنای شاخصه­های سبک­زندگی اسلامی»،1402]ش، ص81..</ref>  

ازدواج موقت با هدف حفظ کرامت انسان، سلامت اخلاقی و جنسی جامعه و جلوگیری از سوءاستفاده از زن، تنها در شرایط اضطراری مجاز است<ref>- [https://ensani.ir/fa/article/86623/%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA میرخانی، «مرزشناسی در ازدواج موقت»، مطالعات راهبردی زنان، 11379ش، شماره9].</ref> و رواج بی‌ضابطه آن خطر سوءاستفاده هوسرانان را افزایش می‌دهد.<ref>- [https://ensani.ir/fa/article/86623/%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA میرخانی، «مرزشناسی در ازدواج موقت»، مطالعات راهبردی زنان،1379ش، شماره 9.]</ref>

کاهش مسئولیت‌پذیری برخی مردان<ref>- [https://ensani.ir/fa/article/86623/%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA میرخانی، «مرزشناسی در ازدواج موقت»، مطالعات راهبردی زنان،1379ش، شماره 9.]</ref>  و محدودیت‌های مالی کمتر در ازدواج موقت، آنها را به پرهیز از ازدواج دائم و گرایش به تنوع‌طلبی سوق می‌دهد.<ref>- [https://jwdp.ut.ac.ir/article_54532.html کلانتری و دیگران، «مطالعه کیفی شرایط و زمینه­های شکل­گیری ازدواج موقت زنان»، 1394ش، ص518-519].</ref> تجربه‌های جنسی متنوع نیز تمایل مردان به تعهد بلندمدت در ازدواج دائم را کاهش می‌دهد.<ref>- [https://ssoss.ui.ac.ir/article_23736.html قنبری برزیان و دیگران، «تاملی بر روابط جنسی پیش از ازدواج بر گرایش به ازدواج مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه اصفهان». 1397ش،ص41؛ حسینی، روان‌شناسی خانواده اسلامی، 1395ش، ص35.]</ref> این عوامل همراه با رواج شهوت‌رانی<ref>- [https://journal.manaviyat.ir/article_202532.html ثمنی و همکاران، «امکان سنجی ضابطه­مندی ازدواج موقت بر مبنای شاخصه­های سبک­زندگی اسلامی»، 1402ش، ص82.]</ref> و افزایش سن ازدواج، شکل‌گیری خانواده‌های پایدار را به تأخیر می‌اندازد. <ref>- [https://ssoss.ui.ac.ir/article_23736.html قنبری برزیان و همکاران، «تاملی بر روابط جنسی پیش از ازدواج بر گرایش به ازدواج مورد مطالعه:دانشجویان دانشگاه اصفهان». 1398ش، ص36.]</ref> در نتیجه، زنانی که تجربه ارتباط جنسی و عاطفی دارند، اغلب با تمایل کمتر مردان برای ازدواج دائم مواجه می‌شوند<ref>- [https://ensani.ir/fa/article/86623/%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA میرخانی، «مرزشناسی در ازدواج موقت»، مطالعات راهبردی زنان،1379ش، شماره 9.]</ref> و شانس آن‌ها برای ازدواج کاهش می‌یابد. <ref>- [https://journal.manaviyat.ir/article_202532.html ثمنی و دیگران، «امکان سنجی ضابطه­مندی ازدواج موقت بر مبنای شاخصه­های سبک­زندگی اسلامی»، شماره 17، ص68.]</ref>

در سبک زندگی معاصر، به‌ویژه تحت تأثیر فشارهای هنجاری و رسانه‌ها،<ref>- [https://jas.ui.ac.ir/article_22262.html قاسمی، «مطالعه کیفی نگرش و ادراکات زنان از بدن با تاکید بر جراحی­های زیبایی»، 1395ش، ص175].</ref> بدن و زیبایی زنان اهمیت زیادی یافته و جنبه جنسی روابط بیش از پیش کالایی شده است.<ref>[https://jwsps.alzahra.ac.ir/article_3084.html - صادقی و همکاران، «مطالعۀ جامعه­شناختی رابطۀ مدیریت بدن و ارزش سرمایۀ جنسی در بین زنان»، 1396ش، ص121].</ref> این نگرش می‌تواند زمینه‌ساز استفاده ابزاری از زنان شود و در بلندمدت، آنان را در سالخوردگی بدون حمایت و سرپرست باقی بگذارد.<ref>- [https://journal.manaviyat.ir/article_202532.html ثمنی و همکاران، «امکان‌سنجی ضابطه‌مندی ازدواج موقت بر مبنای شاخصه‌های سبک زندگی اسلامی»، 1402ش، ص82.]</ref>

ازدواج موقت مرد متأهل، حتی اگر با هدف ثواب یا حمایت مالی از زنان انجام شود، می‌تواند موجب کاهش مودت و رحمت در خانواده، سردی روابط زناشویی، کاهش مسئولیت‌پذیری و تعهد خانوادگی، افزایش تعارضات،<ref>- [https://sanad.iau.ir/journal/jzvj/Article/1175503 میرهاشمی و همکاران، «واکاوی آثار ازدواج موقت مردان متأهل بر رضایت زناشویی»، 1402ش، ص103].</ref> کاهش جایگاه اجتماعی مرد و ایجاد تنش‌های روانی و عاطفی برای زن و فرزندان شود.<ref>- [https://sanad.iau.ir/journal/jzvj/Article/1175503 میرهاشمی و همکاران، «واکاوی آثار ازدواج موقت مردان متأهل بر رضایت زناشویی»، 1402ش، ص101]؛ [https://journal.manaviyat.ir/article_202532.html ثمنی و همکاران، «امکان‌سنجی ضابطه‌مندی ازدواج موقت بر مبنای شاخصه‌های سبک زندگی اسلامی»، 1402ش، ص72.]</ref> بنابراین، این نوع ازدواج با حسن معاشرت زوجین در تعارض است.<ref>- [https://journal.manaviyat.ir/article_202532.html ثمنی و همکاران، «امکان‌سنجی ضابطه‌مندی ازدواج موقت بر مبنای شاخصه‌های سبک زندگی اسلامی»، 1402ش، ص79.]</ref> علاوه بر این، عدم الزام به ثبت ازدواج موقت،<ref>- جز درمواردی که ذکر شد.</ref> ممکن است ناعدالتی بین همسران ایجاد کند.<ref>- مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، 1402ش، ص278.</ref> فقها با وجود مشروعیت ازدواج موقت، با استناد به احادیثی که تک‌همسری را برتر می‌دانند، استفاده از این حکم شرعی را تنها در شرایط اضطرار واقعی مجاز می‌دانند تا سوءاستفاده رخ ندهد.<ref>- مکارم شیرازی، ناصر، کتاب النکاح، 1224ق، ص236.</ref>

از دیدگاه موافقان، ازدواج موقت می‌تواند به پیشگیری از انحراف جنسی، کاهش فشار مالی و فراهم شدن فرصت برای شناخت پیش از ازدواج دائم کمک کند. در مقابل، مخالفان بر این باورند که این نوع ازدواج ممکن است موجب تأخیر در ازدواج دائم، تضعیف بنیان خانواده و ترویج فساد جنسی شود.<ref>- [https://jfr.sbu.ac.ir/article_96190.html ریاحی، «شناسایی همبسته­های اجتماعی میزان و دلایل موافقت یا مخالفت با ازدواج موقت»، 1391ش، ص493].</ref> همچنین، مذهب و فرهنگ قومیتی در تمایل به ازدواج موقت تأثیرگذار است؛ به‌طور مثال، قوم‌های بلوچ و ترکمن نسبت به فارس‌ها تمایل کمتری به این نوع ازدواج دارند. <ref>- [https://jwdp.ut.ac.ir/article_19255.html صادقی و همکاران، «واکاوی مسئله ازدواج و اعتبارسنجی یک راه حل»، 1386ش، ص93].</ref>

ازدواج موقت در قانون مدنی ایران به رسمیت شناخته شده و در موادی<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 مواد 1075 تا 1077 قانون مدنی].</ref> دربارۀ تعیین مدت،<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۱۰۷۵ قانون مدنی].</ref>تعیین مهریه،<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده 1076 قانون مدنی].</ref> انحلال عقد،<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۱۱۳۹قانون مدنی].</ref>نفقه،<ref>- [https://davoudabadi.ir/page/7098412/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-1113-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C ماده 1113 قانون مدنی].</ref>عده،<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۱۱۵۲ قانون مدنی].</ref>اجازه ولی برای دختر باکره،<ref>- [https://davoudabadi.ir/page/6403189/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-1070-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C ماده 1070 قانون مدنی].</ref> ارث،<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 ماده ۹۴۰ قانون مدنی].</ref> حقوق فرزندان،<ref>- [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97937 مواد 1199، 1180، 1181، ۱۱۶۸، ۱۱۶۹، ۱۱۷۰، ۱۱۷۱، ۱۱۷۲، ۱۱۷۳، ۱۱۷۶ ، 1178 ، 1174 و ۱۱۷۳ قانون مدنی] و همچنین [https://www.google.com/search?client=firefox-b-d&q=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86+%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87&mstk=AUtExfAoW8vJaHXcRc5Ol4S8DzyugkVuRO-fmYNFxJLX_KB_KzRJ78ZieSWfzasKwuW4bfGnu5t1fklX86frF-8mbqiKajWSJ86BFuDq9dNsIvAtHWCBeOhl1NObZOzXM2Xc7nwgwrr3YlDue6sKRvO3lOc6K_a8Y9dgq5qqLIuqlHmyT2mxFdItib1Ti5yI5-_8MTdQxoQH_5wXhMPZrLOzKegRZXjfR7r4sbbciv9a7uMoMkn7XrvQo5hPFN8gssVqK-kNuEyuqNtHga189sOL06pk105vaJoozg1EhlOuvcgufg&csui=3&ved=2ahUKEwjlp-_H7OOOAxW6RfEDHfuGE8cQgK4QegQIABAF قانون حمایت خانواده] (مواد ۴۰، ۴۳ و ۵۴)،</ref> موارد الزام به ثبت<ref>- [https://davoudabadi.ir/page/6731859/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-21-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-1391 ماده 21 قانون حمایت خانواده مصوب 1391ش].</ref>و شرایط بطلان آن سخن گفته است.