کریم حسنی (بحث | مشارکت‌ها)
علیرضا محمددوست (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''<big>سیدحسن تقی‌زاده</big>'''؛ از رجال سیاسی و روشنفکران ایران معاصر.  
[[پرونده:سیدحسن-تقی-زاده.jpg|thumb|سیدحسن تقی زاده]]'''<big>سیدحسن تقی‌زاده</big>'''؛ از رجال سیاسی و روشنفکران ایران معاصر.  
 
سیدحسن تقی‌زاده متولد تبریز و از خانواده روحانی بود که ابتدا به دروس طلبگی روی آورد. سفر به کشورهای خارجی، نمایندگی مجلس و نقش‌آفرینی در نهضت مشروطه از او انسانی نوگرا ساخت. تقی‌زاده در مسیر تجددگرایی تا آن‌جا پیش رفت که خواهان حذف حجاب اسلامی شد. وی کمک‌های فراوانی به رضاخان پهلوی در اجرای کشف حجاب کرد.  
سیدحسن تقی‌زاده متولد تبریز و از خانواده روحانی بود که ابتدا به دروس طلبگی روی آورد. سفر به کشورهای خارجی، نمایندگی مجلس و نقش‌آفرینی در نهضت مشروطه از او انسانی نوگرا ساخت. تقی‌زاده در مسیر تجددگرایی تا آن‌جا پیش رفت که خواهان حذف حجاب اسلامی شد. وی کمک‌های فراوانی به رضاخان پهلوی در اجرای کشف حجاب کرد.  


==خانواده و تحصیلات==
==خانواده و تحصیلات==
سیدحسن تقی‌زاده در سال 1257ش در خانواده مذهبی به دنیا آمد. تاثیرات مقام علمی و معنوی پدر باعث علاقمندی او به حوزه علمیه شد. او در دوران کودکی به فراگیری علوم حوزوی، علوم ریاضی و زبان‌های خارجه و سپس در جوانی به یادگیری قرآن، شعر فارسی، ریاضیات قدیم، حساب، هندسه، کلام، فلسفه، جفر و رمل، طب و زبان فرانسه و انگیسی پرداخت.<ref>. علیزاده، زندگی طوفانی، 1379ش، ص35-1.</ref> وی سرانجام به سال 1348ش در سن 91 سالگی درگذشت.<ref>علیزاده، زندگی طوفانی، 1379ش، ص35-57.</ref>
سیدحسن تقی‌زاده در سال 1257ش در خانواده مذهبی به دنیا آمد. تأثیرات مقام علمی و معنوی پدر باعث علاقمندی او به حوزه علمیه شد. او در دوران کودکی به فراگیری علوم حوزوی، علوم ریاضی و زبان‌های خارجه و سپس در جوانی به یادگیری قرآن، شعر فارسی، ریاضیات قدیم، حساب، هندسه، کلام، فلسفه، جفر و رمل، طب و زبان فرانسه و انگیسی پرداخت.<ref>. علیزاده، زندگی طوفانی، 1379ش، ص35-1.</ref> وی سرانجام به سال 1348ش در سن 91 سالگی درگذشت.<ref>علیزاده، زندگی طوفانی، 1379ش، ص35-57.</ref>


==فعالیت‌های سیاسی==
==فعالیت‌های سیاسی==
خط ۱۲: خط ۱۱:


==سفر به خارج از کشور==
==سفر به خارج از کشور==
[[پرونده:سیدحسن-تقی-زاده۳.jpg|thumb|ریچارد نیکسون (معاون رئیس‌جمهور آمریکا) و حسن تقی‌زاده (نماینده مجلس سنا)]]
تقی‌زاده در سال1320ق به‌علت شیوع بیماری وبا در ایران به شامات، مصر، ترکیه و لبنان سفر و سپس مدتی در کشورهای فرانسه، انگلیس، آلمان و آمریکا زندگی‌ کرد. این ترک دیار پانزده سال طول کشید؛ به‌طوری که برخی از علما به‌دلیل افکار و عملکرد او به غرب‌زدگی و فساد مسلک سیاسی وی حکم دادند. وی در این سفرها با روشنفکران متعددی از جمله عبدالرحیم طالبوف، جرجی زیدان، ادوارد براون، زین‌العابدین مراغه‌ای، جلیل محمدقلی‌زاده، مورگان شوستر و جورج براندز دیدار و ملاقات کرد.<ref>. علیزاده، زندگی طوفانی، 1379ش، ص49 -200.</ref> سفر به خارج از کشور سبب شهرت تقی‌زاده میان مردم و ورود او به عرصۀ سیاست شد. برخی همین سفر وی به خارج از کشور را علت جذبش به فرهنگ اروپایی دانسته‌اند.<ref>. سالور، روزنامه خاطرات عین‏السلطنة، 1374ش، ج‏4، ص2724.</ref>
تقی‌زاده در سال1320ق به‌علت شیوع بیماری وبا در ایران به شامات، مصر، ترکیه و لبنان سفر و سپس مدتی در کشورهای فرانسه، انگلیس، آلمان و آمریکا زندگی‌ کرد. این ترک دیار پانزده سال طول کشید؛ به‌طوری که برخی از علما به‌دلیل افکار و عملکرد او به غرب‌زدگی و فساد مسلک سیاسی وی حکم دادند. وی در این سفرها با روشنفکران متعددی از جمله عبدالرحیم طالبوف، جرجی زیدان، ادوارد براون، زین‌العابدین مراغه‌ای، جلیل محمدقلی‌زاده، مورگان شوستر و جورج براندز دیدار و ملاقات کرد.<ref>. علیزاده، زندگی طوفانی، 1379ش، ص49 -200.</ref> سفر به خارج از کشور سبب شهرت تقی‌زاده میان مردم و ورود او به عرصۀ سیاست شد. برخی همین سفر وی به خارج از کشور را علت جذبش به فرهنگ اروپایی دانسته‌اند.<ref>. سالور، روزنامه خاطرات عین‏السلطنة، 1374ش، ج‏4، ص2724.</ref>


خط ۲۵: خط ۲۵:


==لژ بیداری ایران==
==لژ بیداری ایران==
[[پرونده:سیدحسن-تقی-زاده۲.jpg|thumb|تقی‌زاده و عده‌ای از نمایندگان دوره اول مجلس شورای ملی. از راست: محمدقلی مخبرالملک (هدایت)، محمد مظاهر، میرزاآقا فرشچی، ابراهیم آقا تبریزی، مرتضی‌قلی نائینی، حسن وثوق، رضا مهدوی، صادق صادق، حسنعلی کمال هدایت، حسن تقی‌زاده و حسن بانکی]]
سرگوراوزلی (بازرگان و سفیر انگلیس) بانفوذ در دربار و پرداخت رشوه‌های کلان و بستن قراردادهایی موفق به تاسیس اولین «لژ فراماسونری» ایرانی شد. نفوذ فکری و فرهنگی دولت انگلیس، ایجاد دسته‌های فراماسونی و استعمار مردم از جمله اهداف تاسیس لژ بود<ref>. رائین، فراموشخانه و فراماسونری در ایران، 1357ش، ج1، ص17.</ref> تقی‌زاده در زمان نمایندگی اولین دوره مجلس به سال 1325ق عضو «لژ بیداری ایران» شد. سپس به مقام «مرتبه رفاقت» و در ادامه به بالاترین مقام فراماسونری یعنی «استاد اعظم» دست یافت. او دومین استاد اعظم عالی لژ مستقل ایران است. وی در یکی از شماره‌های مجله «یادگار» از فراماسونری یاد کرده و تنها راه نجات ایران را تشکیل جمعیت فراماسون می‌داند.<ref>. رائین، فراموشخانه و فراماسونری در ایران، 1357ش، ج3، ص533.</ref>
سرگوراوزلی (بازرگان و سفیر انگلیس) بانفوذ در دربار و پرداخت رشوه‌های کلان و بستن قراردادهایی موفق به تاسیس اولین «لژ فراماسونری» ایرانی شد. نفوذ فکری و فرهنگی دولت انگلیس، ایجاد دسته‌های فراماسونی و استعمار مردم از جمله اهداف تاسیس لژ بود<ref>. رائین، فراموشخانه و فراماسونری در ایران، 1357ش، ج1، ص17.</ref> تقی‌زاده در زمان نمایندگی اولین دوره مجلس به سال 1325ق عضو «لژ بیداری ایران» شد. سپس به مقام «مرتبه رفاقت» و در ادامه به بالاترین مقام فراماسونری یعنی «استاد اعظم» دست یافت. او دومین استاد اعظم عالی لژ مستقل ایران است. وی در یکی از شماره‌های مجله «یادگار» از فراماسونری یاد کرده و تنها راه نجات ایران را تشکیل جمعیت فراماسون می‌داند.<ref>. رائین، فراموشخانه و فراماسونری در ایران، 1357ش، ج3، ص533.</ref>


==باستان‌گرایی==
==باستان‌گرایی==
تقی‌زاده از جمله افرادی بود که باستان‌گرایی را در تضاد با هویت دین در روزنامه کاوه ترویج می‌کرد. هرچند هدف ظاهری این روزنامه مبارزه با متفقین و حمایت از آلمان بود؛ اما در باطن شیوه تسلیم در برابر تمدن غرب و گسترش باستان‌گرایی را اشاعه می‌داد. انتخاب نام «کاوه» بر این نشریه و ذکر داستان قیام کاوه آهنگر در برابر ضحاک و سخنرانی او در سال 1339ش درباره «ملیت» با موضوع وحدت ملی گواه بر همین مطلب است.<ref>شفیعی‌فر و طهماسبی، « باستان گرائی و هویت ملی؛ تجدد و استبداد منور: از دیدگاه سیدحسن تقی‌زاده و مجله کاوه»،</ref><ref> تجدد و استبداد منور: از دیدگاه سیدحسن تقی‌زاده و مجله کاوه»،  ص38.</ref> در مقاله «روزهای تاریخی ایران» مجله کاوه برای تشویق و ترغیب این رویکرد، سرودی آورده که هویت دینی مانند سپاه اهریمن و باستان‌گرایی مثل لشکریان یزدان است.<ref>. تقی زاده، مجله کاوه، 1295ش، ص3.</ref>  
تقی‌زاده از جمله افرادی بود که باستان‌گرایی را در تضاد با هویت دین در روزنامه کاوه ترویج می‌کرد. هرچند هدف ظاهری این روزنامه مبارزه با متفقین و حمایت از آلمان بود؛ اما در باطن شیوه تسلیم در برابر تمدن غرب و گسترش باستان‌گرایی را اشاعه می‌داد. انتخاب نام «کاوه» بر این نشریه و ذکر داستان قیام کاوه آهنگر در برابر ضحاک و سخنرانی او در سال 1339ش درباره «ملیت» با موضوع وحدت ملی گواه بر همین مطلب است.<ref>شفیعی‌فر و طهماسبی، « باستان گرائی و هویت ملی؛ تجدد و استبداد منور: از دیدگاه سیدحسن تقی‌زاده و مجله کاوه»، تجدد و استبداد منور: از دیدگاه سیدحسن تقی‌زاده و مجله کاوه»،  ص38.</ref> در مقاله «روزهای تاریخی ایران» مجله کاوه برای تشویق و ترغیب این رویکرد، سرودی آورده که هویت دینی مانند سپاه اهریمن و باستان‌گرایی مثل لشکریان یزدان است.<ref>. تقی زاده، مجله کاوه، 1295ش، ص3.</ref>  


==نماد غرب‌گرایی==
==نماد غرب‌گرایی==
خط ۴۱: خط ۴۲:


==تقی‌زاده و مسئله حجاب==
==تقی‌زاده و مسئله حجاب==
[[پرونده:سیدحسن-تقی-زاده۱.jpg|thumb|آرامگاه تقی‌زاده در گورستان ظهیرالدوله]]
پس‌از انقلاب مشروطیت جریان روشنفکری به این نتیجه رسید که برای تداوم غرب‌گرایی باید دولت قوی در ایران شکل بگیرد. این جریان در راستای تشکیل دولت قوی به سمت رضاخان متمایل شد<ref>. توانگر رنجبر، «بررسی مسئله حجاب در‌اندیشه ی برخی دگراندیشان»،  1397ش، ص10.</ref> و تقی‌زاده و همفکرانش زمینه‌های استقرار سلطنت رضاخان را فراهم آوردند. سیدحسن از جمله افرادی بود که در جریان «کشف حجاب» در ایران به سال 1314ش در زمان رضاخان نقش مهمی ایفا کرد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=42953 . حقانی، «غرب‌باوری و مرعوبیت ویژگی تقی‌زاده‌هاست»،  پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای.]</ref>
پس‌از انقلاب مشروطیت جریان روشنفکری به این نتیجه رسید که برای تداوم غرب‌گرایی باید دولت قوی در ایران شکل بگیرد. این جریان در راستای تشکیل دولت قوی به سمت رضاخان متمایل شد<ref>. توانگر رنجبر، «بررسی مسئله حجاب در‌اندیشه ی برخی دگراندیشان»،  1397ش، ص10.</ref> و تقی‌زاده و همفکرانش زمینه‌های استقرار سلطنت رضاخان را فراهم آوردند. سیدحسن از جمله افرادی بود که در جریان «کشف حجاب» در ایران به سال 1314ش در زمان رضاخان نقش مهمی ایفا کرد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=42953 . حقانی، «غرب‌باوری و مرعوبیت ویژگی تقی‌زاده‌هاست»،  پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای.]</ref>


خط ۶۹: خط ۷۱:
   
   
[[رده: ویکی‌رز]]
[[رده: ویکی‌رز]]
[[رده:تغییرات اجتماعی]]
[[رده:مسائل اجتماعی]]
[[رده:مشاهیر]]
[[رده:معنویت ضددین]]
[[رده:معنویت فارغ از دین]]
[[رده:پوشاک بر پایه فرهنگ]]
[[رده:پوشاک در سیاست]]