بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''لباس زنان کرد ایلام؛'''</big> پوشش زنان کرد در منطقه ایلام. | [[پرونده:لباس-زنان-کرد-ایلام.jpg|thumb]]<big>'''لباس زنان کرد ایلام؛'''</big> پوشش زنان کرد در منطقه ایلام. | ||
لباس زنان ایلامی تلفیقی از لباس کردی و لری است که این لباس‌ها اغلب به گروه سِنی و موقعیت اجتماعی آنها بستگی دارد و معرف شخصیت و منزلت آنها است. قدمت پوشش زنان کرد ایلامی، به پنج هزار سال قبل از میلاد می‌رسد. | لباس زنان ایلامی تلفیقی از لباس کردی و لری است که این لباس‌ها اغلب به گروه سِنی و موقعیت اجتماعی آنها بستگی دارد و معرف شخصیت و منزلت آنها است. قدمت پوشش زنان کرد ایلامی، به پنج هزار سال قبل از میلاد می‌رسد. | ||
==تنوع لباس زنان ایلامی== | ==تنوع لباس زنان ایلامی== | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۲: | ||
این نوع سرپوش، مشکی، از جنس مخمل و سه‌گوش بوده که دو‌گوشه آن بلند و کمی باریک است. حاشیه هبر دارای منگوله‌های سیاه‌رنگ است که هنگام بستن به دور سر، منگوله‌ها در چند ردیف، اطراف و جلوی سر را زینت می‌دهند. پیش از بستن هبر، ابتدا گلونی و سپس هبر را به دور سر می‌بندند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص84.</ref> | این نوع سرپوش، مشکی، از جنس مخمل و سه‌گوش بوده که دو‌گوشه آن بلند و کمی باریک است. حاشیه هبر دارای منگوله‌های سیاه‌رنگ است که هنگام بستن به دور سر، منگوله‌ها در چند ردیف، اطراف و جلوی سر را زینت می‌دهند. پیش از بستن هبر، ابتدا گلونی و سپس هبر را به دور سر می‌بندند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص84.</ref> | ||
===گُلوَنی=== | ===گُلوَنی=== | ||
نوعی سرپوش از جنس حریر، ابریشم و یا نخ نازک که در اندازه‌های مختلف، در زمینه مشکی تهیه می‌شود و با گل‌و‌بوته و نقش‌های ساده اسلیمی در رنگ‌های مختلف تزیین می‌شود. از گلونی در بیشتر نقاط استان مثل روسری یا بر روی عرقچین می‌بندند و یا با بستن دو عدد یا بیشتر آنها به هم‌دیگر یک سرپوش بزرگ‌تر درست می‌کنند و می‌پوشند. در مناطق شیروان، چرداول، ملک‌شاهی و قسمتی از ایوان آن را به‌صورت سه‌گوش روی سر می‌اندازند و سرپوش هبر را روی آن می‌بندند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص82 و 83.</ref> گاهی به گلونی‌های بزرگ «سَروَن» یا «علی‌خانی» نیز گفته می‌شود.<ref> [https://www.mehrnews.com/news/5991748/%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B9-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%82%D9%88%D9%85-%D9%8 ناصری‌فرد، «تنوع پوشاک سنتی زنان ایلامی نشان هویت قوم‌های مختلف»، خبرگزاری مهر.]</ref> | [[پرونده:گُلوَنی.jpg|thumb|گُلوَنی]]نوعی سرپوش از جنس حریر، ابریشم و یا نخ نازک که در اندازه‌های مختلف، در زمینه مشکی تهیه می‌شود و با گل‌و‌بوته و نقش‌های ساده اسلیمی در رنگ‌های مختلف تزیین می‌شود. از گلونی در بیشتر نقاط استان مثل روسری یا بر روی عرقچین می‌بندند و یا با بستن دو عدد یا بیشتر آنها به هم‌دیگر یک سرپوش بزرگ‌تر درست می‌کنند و می‌پوشند. در مناطق شیروان، چرداول، ملک‌شاهی و قسمتی از ایوان آن را به‌صورت سه‌گوش روی سر می‌اندازند و سرپوش هبر را روی آن می‌بندند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص82 و 83.</ref> گاهی به گلونی‌های بزرگ «سَروَن» یا «علی‌خانی» نیز گفته می‌شود.<ref> [https://www.mehrnews.com/news/5991748/%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B9-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%82%D9%88%D9%85-%D9%8 ناصری‌فرد، «تنوع پوشاک سنتی زنان ایلامی نشان هویت قوم‌های مختلف»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
===تاکاری=== | ===تاکاری=== | ||
نوعی سرپوش زنانه از جنس حریر یا نخ، بزرگ، مربع‌شکل و ضخیم‌تر از گلونی است. زمینه تاکاری سیاه و دارای خطوط باریک به‌شکل رگه‌های نازک قرمز تیره و یا سبز و نیز دارای ریسه در حاشیه آن است. این سرپوش وقتی که به دور سر بسته می‌شود، حجم بزرگی را روی سر ایجاد می‌کند که مقدار اضافه آن در پشت سر آویزان است. این نوع سرپوش بیشتر در مناطق آسمان‌آباد و هلیلان در شهرستان‌های شیروان چرداول و ایوان استفاده می‌شود.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص83.</ref> | نوعی سرپوش زنانه از جنس حریر یا نخ، بزرگ، مربع‌شکل و ضخیم‌تر از گلونی است. زمینه تاکاری سیاه و دارای خطوط باریک به‌شکل رگه‌های نازک قرمز تیره و یا سبز و نیز دارای ریسه در حاشیه آن است. این سرپوش وقتی که به دور سر بسته می‌شود، حجم بزرگی را روی سر ایجاد می‌کند که مقدار اضافه آن در پشت سر آویزان است. این نوع سرپوش بیشتر در مناطق آسمان‌آباد و هلیلان در شهرستان‌های شیروان چرداول و ایوان استفاده می‌شود.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص83.</ref> | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۰: | ||
نوعی بالاپوش از جنس مخمل، در رنگ‌های شاد و روشن، بدون آستین است. در سوخمه حداکثر تزیینات به‌کار رفته و انواع آویز‌های نقره‌ای و سکه‌های قلاب‌دار در جلو و پشت لباس کار شده است. در گذشته دختران و زنان جوان این نوع لباس را در مراسم‌ها می‌پوشیدند و زنان مسن از آن استفاده نمی‌کردند. سوخمه در بیشتر نقاط استان به‌جز قسمت‌های جنوب دهلران و بخش‌هایی از مهران رواج داشته و امروزه نیز بانوان ایلامی در نگهداری و نحوۀ دوخت آن تلاش می‌کنند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص86.</ref> | نوعی بالاپوش از جنس مخمل، در رنگ‌های شاد و روشن، بدون آستین است. در سوخمه حداکثر تزیینات به‌کار رفته و انواع آویز‌های نقره‌ای و سکه‌های قلاب‌دار در جلو و پشت لباس کار شده است. در گذشته دختران و زنان جوان این نوع لباس را در مراسم‌ها می‌پوشیدند و زنان مسن از آن استفاده نمی‌کردند. سوخمه در بیشتر نقاط استان به‌جز قسمت‌های جنوب دهلران و بخش‌هایی از مهران رواج داشته و امروزه نیز بانوان ایلامی در نگهداری و نحوۀ دوخت آن تلاش می‌کنند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص86.</ref> | ||
===خفتان=== | ===خفتان=== | ||
[[پرونده:کلاش.jpg|thumb | [[پرونده:کلاش.jpg|thumb]] | ||
لباس محلی زنان استان ایلام که شبیه سوخمه است. جنس پارچه خفتان از مخمل، دارای دوخت‌های زیگزاگ و همچنین نوارهای زری روی لبه‌های لباس است.<ref>درخشنده، ایل من ایلام (بررسی جامع تاریخ، جغرافیا، تمدن و فرهنگ استان ایلام)، 1390ش، ص294.</ref> در طرفین این لباس دو جیب دارد و علاوه بر زربفت‌های مختلف، از سکه‌های نقره‌ای قدیمی در همه قسمت‌های آن استفاده می‌شود. همچنین این لباس دارای بال‌های کوتاهی است که این بال‌ها مزین به زربفت‌های گوناگون است و زیر بغل هر کدام از بال‌ها محفظه‌ای دارد که هنگام پوشیدن لباس در زیر دو بال، تلطیف هوا ایجاد می‌شود و باعث می‌شود که زیر بغل عرق نکند. خفتان بیشتر در جشن‌ها و مراسم‌های رسمی و محلی استفاده می‌شود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/387477/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%88%D9%85-%DA%A9%D9%8F%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85 محمدی‌سیف و یارمحمد توسکی، «پوشاک سنتی زنان قوم کرد ایلام»، 1396ش، ص129.]</ref> | لباس محلی زنان استان ایلام که شبیه سوخمه است. جنس پارچه خفتان از مخمل، دارای دوخت‌های زیگزاگ و همچنین نوارهای زری روی لبه‌های لباس است.<ref>درخشنده، ایل من ایلام (بررسی جامع تاریخ، جغرافیا، تمدن و فرهنگ استان ایلام)، 1390ش، ص294.</ref> در طرفین این لباس دو جیب دارد و علاوه بر زربفت‌های مختلف، از سکه‌های نقره‌ای قدیمی در همه قسمت‌های آن استفاده می‌شود. همچنین این لباس دارای بال‌های کوتاهی است که این بال‌ها مزین به زربفت‌های گوناگون است و زیر بغل هر کدام از بال‌ها محفظه‌ای دارد که هنگام پوشیدن لباس در زیر دو بال، تلطیف هوا ایجاد می‌شود و باعث می‌شود که زیر بغل عرق نکند. خفتان بیشتر در جشن‌ها و مراسم‌های رسمی و محلی استفاده می‌شود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/387477/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%88%D9%85-%DA%A9%D9%8F%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85 محمدی‌سیف و یارمحمد توسکی، «پوشاک سنتی زنان قوم کرد ایلام»، 1396ش، ص129.]</ref> | ||
===کمرچین=== | ===کمرچین=== | ||
در گذشته بالاپوش بیشتر زنان ایلامی به‌ویژه در نواحی شمالی و مرکزی بوده که به‌دلیل استفاده فراوان از نوارهای زربافت از زیبایی خاصی برخوردار بود. جنس کمرچین از مخمل، به رنگ‌های مختلف، آستین‌بلند، جلوباز، دارای جیب با دهانه کج در طرفین و کمربندی از جنس خود است. میزان تزیینات کمرچین بستگی به موقعیت مالی زن دارد و استفاده از رنگ‌های مشکی و سورمه‌ای در سنین کهنسالی کاربرد دارد. استفاده از کمرچین در بین زنان ایلامی تا حدودی منسوخ شده و فقط در برخی از مناطق این استان توسط پیرزنان در فصل سرما پوشیده می‌شود.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص85 و 86.</ref> | در گذشته بالاپوش بیشتر زنان ایلامی به‌ویژه در نواحی شمالی و مرکزی بوده که به‌دلیل استفاده فراوان از نوارهای زربافت از زیبایی خاصی برخوردار بود. جنس کمرچین از مخمل، به رنگ‌های مختلف، آستین‌بلند، جلوباز، دارای جیب با دهانه کج در طرفین و کمربندی از جنس خود است. میزان تزیینات کمرچین بستگی به موقعیت مالی زن دارد و استفاده از رنگ‌های مشکی و سورمه‌ای در سنین کهنسالی کاربرد دارد. استفاده از کمرچین در بین زنان ایلامی تا حدودی منسوخ شده و فقط در برخی از مناطق این استان توسط پیرزنان در فصل سرما پوشیده می‌شود.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص85 و 86.</ref> | ||
===شِوال=== | ===شِوال=== | ||
