بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''لباس مردان سیستانی'''</big>؛ تن‌پوش مردان در منطقۀ سیستان. <br> | <big>'''لباس مردان سیستانی'''</big>؛ تن‌پوش مردان در منطقۀ سیستان. <br> | ||
پوشاک سیستانی‌ها داستانی عمیق از هویت و فرهنگ مردم این منطقه را روایت می‌کند. از کاوش‌های شهر سوخته، ابزارهای نخ‌ریسی و پارچه‌بافی با قدمت بیش از | پوشاک سیستانی‌ها داستانی عمیق از هویت و فرهنگ مردم این منطقه را روایت می‌کند. از کاوش‌های شهر سوخته، ابزارهای نخ‌ریسی و پارچه‌بافی با قدمت بیش از ۳۵۰۰ سال تا لباس‌های امروزی مردان سیستانی، همگی نشان‌دهنده هم‌زیستی فرهنگ و طبیعت است. رنگ سفید، در سادگی خود، نه فقط یک انتخاب رنگ است، بلکه نمادی از پاکیزگی و اصالت به شمار می‌رود. مقاومت در برابر تغییرات لباس در دوران رضاشاه نیز نشانگر وابستگی عمیق این مردم به هویت فرهنگی‌شان است؛ جایی که فشارهای دولت نتوانست از ارادۀ مردم در حفظ سنت‌ها بکاهد. | ||
==تاریخچه پوشاک در سیستان== | ==تاریخچه پوشاک در سیستان== | ||
مطالعات انجام‌شده روی اسکلت‌های انسانی گورستان‌های شهر سوخته در منطقه سیستان، نشان می‌دهد که قدمت نساجی در این منطقه به | مطالعات انجام‌شده روی اسکلت‌های انسانی گورستان‌های شهر سوخته در منطقه سیستان، نشان می‌دهد که قدمت نساجی در این منطقه به ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمی‌گردد.<ref>سید‌سجادی و دیگران، پارچه‌های شهر سوخته و فرهنگ پوششی آن، 1388ش، ص10.</ref> | ||
این کاوش‌ها شامل ابزارهای نخ‌ریسی و پارچه‌بافی، پارچه‌هایی با بافت متنوع، بندهای ظریف و طناب‌هایی است که در تهیه پوشاک به‌کار می‌رفته‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که | این کاوش‌ها شامل ابزارهای نخ‌ریسی و پارچه‌بافی، پارچه‌هایی با بافت متنوع، بندهای ظریف و طناب‌هایی است که در تهیه پوشاک به‌کار می‌رفته‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که ۶۰ درصد این پارچه‌ها برای دوخت لباس استفاده می‌شده است. همچنین، بقایای یک کفش به نام چاروق نیز در این کاوش‌ها کشف شده است.<ref>سید‌سجادی و دیگران، پارچه‌های شهر سوخته و فرهنگ پوششی آن، 1388ش، ص10.</ref> بسیاری از قطعات پوشاک امروزی مردان سیستان نیز از پیکره‌های شهر سوخته به دست آمده که شامل سربند، پیراهن، شال و کمربند است.<ref>سماوکی، مطالعۀ رنگ و نقش پوشاک مردمان سیستان با رویکرد فرهنگ منطقه، 1399ش، ص23.</ref> | ||
==لباس محلی سیستان نماد هویت و اصالت== | ==لباس محلی سیستان نماد هویت و اصالت== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
تن‌پوش‌های سنتی مردان سیستان، بازتابی از فرهنگ و هویت آنان است که با شرایط اقلیمی و نیازهای روزمره‌شان هماهنگ شده است. تن‌پوش‌های مردان سیستان عبارتند از: | تن‌پوش‌های سنتی مردان سیستان، بازتابی از فرهنگ و هویت آنان است که با شرایط اقلیمی و نیازهای روزمره‌شان هماهنگ شده است. تن‌پوش‌های مردان سیستان عبارتند از: | ||
'''پیراهن چِل‌تریز''': پیراهنی گشاد و پرچین که قد آن تا وسط ساق پا می‌رسد. آستین‌های این پیراهن دوتکه و مچ‌دار است. پیراهن چل‌تریز اغلب سفید رنگ است و برای دوخت آن | '''پیراهن چِل‌تریز''': پیراهنی گشاد و پرچین که قد آن تا وسط ساق پا می‌رسد. آستین‌های این پیراهن دوتکه و مچ‌دار است. پیراهن چل‌تریز اغلب سفید رنگ است و برای دوخت آن ۸ تا ۱۰ متر پارچه نیاز است. این پیراهن از چهل تکه تشکیل شده که دور سجاف و سر مچ آن سیاه‌دوزی می‌شود و مردان روی آن کمربندی می‌بندند.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص122.</ref> | ||
'''پیراهن بَرچاک''': پیراهنی بلند و گشاد تا پایین زانو که قسمت پای دامن آن گشادتر است. در دوطرف دامن این پیراهن چاکی تعبیه شده است و به همین دلیل مردم سیستان به آن برچاک می‌گویند. در قسمت یقۀ این پیراهن نیز چاکی طراحی شده که روی شانۀ چپ، به‌وسیلۀ دکمه‌ای بسته می‌شود. آستین‌های این پیراهن نیز گشاد، بلند و بدون سر دست است.<ref> «لباس محلی مردم سیستان»، وب‌سایت هزارک.</ref> | '''پیراهن بَرچاک''': پیراهنی بلند و گشاد تا پایین زانو که قسمت پای دامن آن گشادتر است. در دوطرف دامن این پیراهن چاکی تعبیه شده است و به همین دلیل مردم سیستان به آن برچاک می‌گویند. در قسمت یقۀ این پیراهن نیز چاکی طراحی شده که روی شانۀ چپ، به‌وسیلۀ دکمه‌ای بسته می‌شود. آستین‌های این پیراهن نیز گشاد، بلند و بدون سر دست است.<ref> «لباس محلی مردم سیستان»، وب‌سایت هزارک.</ref> | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
'''پالتو نمدی''': دامداران و کشاورزان از پالتوی نمدی استفاده می‌کنند که آستین‌های آن بلند و یقۀ آن به‌شکل مثلث است. قد این پالتو تا زیر زانو می‌رسد.<ref> «آشنایی با لباس و کفش مردان سیستان»، وب‌سایت همشهری‌آنلاین.</ref> | '''پالتو نمدی''': دامداران و کشاورزان از پالتوی نمدی استفاده می‌کنند که آستین‌های آن بلند و یقۀ آن به‌شکل مثلث است. قد این پالتو تا زیر زانو می‌رسد.<ref> «آشنایی با لباس و کفش مردان سیستان»، وب‌سایت همشهری‌آنلاین.</ref> | ||
'''شلوار''': شلوار مردان سیستانی پرچین و دارای لیفه‌ای برگردان است. درون این لیفه بندی قرار می‌گیرد که این بند توسط مردم محلی منطقه بافته می‌شود. برای دوخت این شلوار، | '''شلوار''': شلوار مردان سیستانی پرچین و دارای لیفه‌ای برگردان است. درون این لیفه بندی قرار می‌گیرد که این بند توسط مردم محلی منطقه بافته می‌شود. برای دوخت این شلوار، ۶ تا ۸ متر پارچه نیاز است.<ref> «لباس محلی مردم سیستان»، وب‌سایت هزارک.</ref> | ||
===پای‌پوش‌های مردان=== | ===پای‌پوش‌های مردان=== | ||
