بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۶: خط ۵۶:
===جاش‌کوش===  
===جاش‌کوش===  
کشاورزان و چوپانان از این نوع کفش استفاده می‌کنند. رویۀ آن از چرم قرمز و ضخیم و لایۀ زیرین آن از یک لایۀ لاستیکی ضخیم و چرمی تهیه می‌شود. در قسمت بالای پنجۀ این نوع کفش، بند و قلابی برای بستن تعبیه شده است. این نوع کفش بیشتر در روستاها استفاده می‌شود.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص111.</ref>  
کشاورزان و چوپانان از این نوع کفش استفاده می‌کنند. رویۀ آن از چرم قرمز و ضخیم و لایۀ زیرین آن از یک لایۀ لاستیکی ضخیم و چرمی تهیه می‌شود. در قسمت بالای پنجۀ این نوع کفش، بند و قلابی برای بستن تعبیه شده است. این نوع کفش بیشتر در روستاها استفاده می‌شود.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص111.</ref>  
===خامینه====  
===خامینه===  
این کفش از چرم خالص تهیه شده و برای ساخت آن معمولاً از پوست سر گاو استفاده می‌شود. خامینه از ساده‌ترین کفش‌های چرمی مردان کرد است که به کمک رشته‌هایی به پا بسته می‌شود. نام دیگر این کفش، «پِلا» است.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص112. </ref>  
این کفش از چرم خالص تهیه شده و برای ساخت آن معمولاً از پوست سر گاو استفاده می‌شود. خامینه از ساده‌ترین کفش‌های چرمی مردان کرد است که به کمک رشته‌هایی به پا بسته می‌شود. نام دیگر این کفش، «پِلا» است.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص112. </ref>  
===زهاوی===  
===زهاوی===  
خط ۶۷: خط ۶۷:
جنس گیوه‌های مردان کرد از چرم بوده و فقط قسمت جلوی کفش و رویۀ پنجه با نخ‌های رنگی بافته می‌شود. گاهی نیز برای زیباترشدن گیوه، منگوله‌های کوچکی به آن آویزان می‌کنند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص112.</ref>  
جنس گیوه‌های مردان کرد از چرم بوده و فقط قسمت جلوی کفش و رویۀ پنجه با نخ‌های رنگی بافته می‌شود. گاهی نیز برای زیباترشدن گیوه، منگوله‌های کوچکی به آن آویزان می‌کنند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص112.</ref>  
==پوشاک تابستانی مردان کرد==
==پوشاک تابستانی مردان کرد==
پوشاک تابستانی مردان کرد از لحاظ شکل و شمایل با پوشاک زمستانی آن‌ها تفاوتی ندارد؛ اما در آذربایجان غربی بعضی از ایل‌ها پوشش تابستانی مخصوص به‌خود را دارند که شامل شلوار راسته و کت است:<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص123.</ref>  
پوشاک تابستانی مردان کرد از لحاظ شکل و شمایل با پوشاک زمستانی آن‌ها تفاوتی ندارد؛ اما در آذربایجان غربی بعضی از ایل‌ها پوشش تابستانی مخصوص به‌خود را دارند که شامل شلوار راسته و کت است.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص123.</ref>  
===شلوار===
===شلوار===
شکل عمومی شلوار تابستانی بدین گونه است که قسمت پهلوی دو ساق شلوار یک تکه بوده، از یک طرف دمپا بالا می‌رود و پس از اندازه‌گیری قد مناسب، به‌طرف دیگر ساق پا می‌رود. ساق‌های بیرونی شلوار از دو طرف به ساق‌های داخلی دوخته می‌شود و به قسمت کمر آن لیفه می‌دهند. همچنین برای تزیین، دمپای شلوار را به‌کمک نخ رنگی به پهنای سه انگشت می‌دوزند. این نوع شلوار از پارچه‌های نازک و راه‌راه تهیه می‌شود.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص123.</ref>  
شکل عمومی شلوار تابستانی بدین گونه است که قسمت پهلوی دو ساق شلوار یک تکه بوده، از یک طرف دمپا بالا می‌رود و پس از اندازه‌گیری قد مناسب، به‌طرف دیگر ساق پا می‌رود. ساق‌های بیرونی شلوار از دو طرف به ساق‌های داخلی دوخته می‌شود و به قسمت کمر آن لیفه می‌دهند. همچنین برای تزیین، دمپای شلوار را به‌کمک نخ رنگی به پهنای سه انگشت می‌دوزند. این نوع شلوار از پارچه‌های نازک و راه‌راه تهیه می‌شود.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص123.</ref>  
===کت===  
===کت===  
شکل کت مردان کرد ساده است و اطراف آن از قسمت راست به پایین دارای برش است. روی لبه‌های کت از قسمت کمر تا نزدیک پشت گردن چرخ‌دوزی شده است. قسمت پهلوها، پشت و لبۀ آستین کت را چاک می‌دهند. این کت بدون آستر است و برخی از مردان ایل آذربایجان غربی، کت تابستانی را روی کت دیگر می‌پوشند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص123.</ref>
شکل کت مردان کرد ساده است و اطراف آن از قسمت راست به پایین دارای برش است. روی لبه‌های کت از قسمت کمر تا نزدیک پشت گردن چرخ‌دوزی شده است. قسمت پهلوها، پشت و لبۀ آستین کت را چاک می‌دهند. این کت بدون آستر است و برخی از مردان ایل آذربایجان غربی، کت تابستانی را روی کت دیگر می‌پوشند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص123.</ref> مردان کرد ساکن کردستان و کرمانشاه نیز برای پوشش تابستانی خود از پارچه‌های روشن‌تر و نازک‌تر استفاده می‌کنند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص123.</ref>   
مردان کرد ساکن کردستان و کرمانشاه نیز برای پوشش تابستانی خود از پارچه‌های روشن‌تر و نازک‌تر استفاده می‌کنند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص123.</ref>   
==ویژگی‌های لباس‌های مردان کرد==
==ویژگی‌های لباس‌های مردان کرد==
بیشتر لباس‌های محلی کردی به‌دلیل کوهستانی بودن مناطق کردنشین، گشاد هستند تا رفت‌وآمد میان کوه‌ها و مسیر‌های سخت و دشوار، برای آن‌ها آسان باشد. رنگ، طرح و مدل هر یک از اجزای لباس مردان، متناسب با شرایط آب‌وهوایی و موقعیت استفاده از آن به‌هنگام کار یا در مراسم‌ها و جشن‌ها متفاوت است. تنوع رنگ از برجسته‌ترین خصوصیات لباس کردی است؛ چرا‌که طبیعت زیبا و رنگارنگ مناطق کردنشین، الهام‌بخش طراحی پارچه‌های کردی است. لباس‌های کردی مردانه با وسایل تزیینی بسیاری آراسته می‌شود. در گذشته مردان کرد برای خوش‌بو کردن لباس‌های خود از گل‌های معطر استفاده می‌کردند که امروزه نیز استفاده از گل‌های خوش‌بو، برای تزیین لباس بین مردان، متداول است.<ref> [https://www.kurdpress.com/news/6114/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7 «لباس کردی؛ نماد فرهنگ و اصالت کردها»، خبرگزاری کردپرس.]</ref>  
بیشتر لباس‌های محلی کردی به‌دلیل کوهستانی بودن مناطق کردنشین، گشاد هستند تا رفت‌وآمد میان کوه‌ها و مسیر‌های سخت و دشوار، برای آن‌ها آسان باشد. رنگ، طرح و مدل هر یک از اجزای لباس مردان، متناسب با شرایط آب‌وهوایی و موقعیت استفاده از آن به‌هنگام کار یا در مراسم‌ها و جشن‌ها متفاوت است.  
 
تنوع رنگ از برجسته‌ترین خصوصیات لباس کردی است؛ چرا‌که طبیعت زیبا و رنگارنگ مناطق کردنشین، الهام‌بخش طراحی پارچه‌های کردی است. لباس‌های کردی مردانه با وسایل تزیینی بسیاری آراسته می‌شود. در گذشته مردان کرد برای خوش‌بو کردن لباس‌های خود از گل‌های معطر استفاده می‌کردند که امروزه نیز استفاده از گل‌های خوش‌بو، برای تزیین لباس بین مردان، متداول است.<ref> [https://www.kurdpress.com/news/6114/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7 «لباس کردی؛ نماد فرهنگ و اصالت کردها»، خبرگزاری کردپرس.]</ref>  
==تأثیر موقعیت جغرافیایی بر لباس مردان کرد==
==تأثیر موقعیت جغرافیایی بر لباس مردان کرد==
پوشاک محلی اقوام کرد دارای باورها و قوانین واحدی است که تمام افراد قوم به آن پایبند هستند. لباس‌های سنتی مردان در چهار منطقۀ کردستان، کرمانشاه، ایلام و آذربایجان غربی شبیه هم است که جنس و رنگ آن‌ها ارتباط مستقیمی با طبیعت اطراف دارد.  
پوشاک محلی اقوام کرد دارای باورها و قوانین واحدی است که تمام افراد قوم به آن پایبند هستند. لباس‌های سنتی مردان در چهار منطقۀ کردستان، کرمانشاه، ایلام و آذربایجان غربی شبیه هم است که جنس و رنگ آن‌ها ارتباط مستقیمی با طبیعت اطراف دارد. پوشش مردان کرد در زمان حاضر، نشان می‌دهد که تغییرات مکانی، اقلیمی و آب‌وهوایی و تأثیرپذیری از فرهنگ‌های مجاور، باعث دگرگونی شکل سنتی و یا حذف برخی از اجزای پوشاک مردان شده است مثلاً خامینه، اورسی و زهاوی که از کفش‌های مخصوص منطق کوهستانی و مزارع بودند، به‌مرور از پوشش مردان کنار گذاشته شد و امروزه تنها از کلاش استفاده می‌شود.<ref> [https://www.ricac.ac.ir/news/4280/%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%A4%D8%AB%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D9% «تنوع اقلیمی  عاملی مؤثر در گوناگونی پوشاک مناطق کردنشین است»، وب‌سایت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.]</ref>  
پوشش مردان کرد در زمان حاضر، نشان می‌دهد که تغییرات مکانی، اقلیمی و آب‌وهوایی و تأثیرپذیری از فرهنگ‌های مجاور، باعث دگرگونی شکل سنتی و یا حذف برخی از اجزای پوشاک مردان شده است مثلاً خامینه، اورسی و زهاوی که از کفش‌های مخصوص منطق کوهستانی و مزارع بودند، به‌مرور از پوشش مردان کنار گذاشته شد و امروزه تنها از کلاش استفاده می‌شود.<ref> [https://www.ricac.ac.ir/news/4280/%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%A4%D8%AB%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D9% «تنوع اقلیمی  عاملی مؤثر در گوناگونی پوشاک مناطق کردنشین است»، وب‌سایت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.]</ref>  


==پانویس==
==پانویس==