بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==تاثیر شرایط جغرافیایی بر جنس پوشاک مردم خراسان جنوبی== | ==تاثیر شرایط جغرافیایی بر جنس پوشاک مردم خراسان جنوبی== | ||
بهدلیل آب و هوای خشک منطقه، پارچهها معمولاً از مواد طبیعی مانند نخ و پشم تهیه میشوند. این انتخاب بهدلیل ویژگیهای خاص این مواد است که با شرایط آب و هوایی خشک سازگاری بیشتری دارند.<ref>پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص137.</ref> | بهدلیل آب و هوای خشک منطقه، پارچهها معمولاً از مواد طبیعی مانند نخ و پشم تهیه میشوند. این انتخاب بهدلیل ویژگیهای خاص این مواد است که با شرایط آب و هوایی خشک سازگاری بیشتری دارند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/482408/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص137.]</ref> | ||
==لباس زنان خراسان جنوبی== | ==لباس زنان خراسان جنوبی== | ||
لباس زنان خراسان جنوبی ترکیبی از زیبایی، رنگهای طبیعی و پوشش اسلامی است که هویت فرهنگی آنها را نمایان میسازد.<ref> «لباس محلی بانوان خراسان جنوبی»، وبسایت تابناک.</ref> | لباس زنان خراسان جنوبی ترکیبی از زیبایی، رنگهای طبیعی و پوشش اسلامی است که هویت فرهنگی آنها را نمایان میسازد.<ref> [https://www.tabnak.ir/fa/news/990846/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C «لباس محلی بانوان خراسان جنوبی»، وبسایت تابناک.]</ref> | ||
===ویژگیهای لباس زنان خراسان جنوبی=== | ===ویژگیهای لباس زنان خراسان جنوبی=== | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
====تناسب با شرایط اقلیمی==== | ====تناسب با شرایط اقلیمی==== | ||
جنس پارچهها معمولاً از نخ ساده یا گلدار است که بهدلیل سبکی و قابلیت تنفس، مناسب برای اقلیم گرم و خشک خراسان جنوبی است. <ref>پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.</ref> | جنس پارچهها معمولاً از نخ ساده یا گلدار است که بهدلیل سبکی و قابلیت تنفس، مناسب برای اقلیم گرم و خشک خراسان جنوبی است. <ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1646645575-10516-1400-216.pdf پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.]</ref> | ||
====زیبایی و تزیینات سنتی==== | ====زیبایی و تزیینات سنتی==== | ||
این لباسها با هنرهای سنتی مانند سکهدوزی، یراقدوزی و آینهکاری مزین میشوند که علاوه بر زیبایی، نشاندهنده اصالت فرهنگی و مهارتهای بومی زنان منطقه است.<ref>پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.</ref> | این لباسها با هنرهای سنتی مانند سکهدوزی، یراقدوزی و آینهکاری مزین میشوند که علاوه بر زیبایی، نشاندهنده اصالت فرهنگی و مهارتهای بومی زنان منطقه است.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1646645575-10516-1400-216.pdf پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.]</ref> | ||
====کاربردی و راحت بودن==== | ====کاربردی و راحت بودن==== | ||
طراحی این لباسها بهگونهای است که در عین داشتن جلوهای رسمی و زیبا، راحتی لازم برای انجام فعالیتهای روزمره را نیز فراهم میکند.<ref>پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.</ref> | طراحی این لباسها بهگونهای است که در عین داشتن جلوهای رسمی و زیبا، راحتی لازم برای انجام فعالیتهای روزمره را نیز فراهم میکند.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1646645575-10516-1400-216.pdf پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.]</ref> | ||
====هماهنگی با فرهنگ ایرانی==== | ====هماهنگی با فرهنگ ایرانی==== | ||
این پوشاک ریشه در سنتهای دیرینه دارد و نشاندهندۀ هویت ملی و فرهنگی مردم خراسان جنوبی است.<ref>پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.</ref> | این پوشاک ریشه در سنتهای دیرینه دارد و نشاندهندۀ هویت ملی و فرهنگی مردم خراسان جنوبی است.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1646645575-10516-1400-216.pdf پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.]</ref> | ||
====استفاده از مواد اولیه داخلی==== | ====استفاده از مواد اولیه داخلی==== | ||
پارچههای مورد استفاده عمدتاً از تولیدات داخلی هستند که علاوه بر تقویت اقتصاد ملی، سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند.<ref>پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.</ref> | پارچههای مورد استفاده عمدتاً از تولیدات داخلی هستند که علاوه بر تقویت اقتصاد ملی، سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1646645575-10516-1400-216.pdf پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.]</ref> | ||
====تنوع در طرح و رنگ==== | ====تنوع در طرح و رنگ==== | ||
رنگهای شاد و متنوع همراه با نقشونگارهای سنتی، به لباسهای زنان خراسان جنوبی جلوهای خاص و منحصربهفرد میبخشد.<ref>پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.</ref> | رنگهای شاد و متنوع همراه با نقشونگارهای سنتی، به لباسهای زنان خراسان جنوبی جلوهای خاص و منحصربهفرد میبخشد.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1646645575-10516-1400-216.pdf پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص148.]</ref> | ||
==تاثیر باورهای دینی بر لباس زنان خراسان جنوبی== | ==تاثیر باورهای دینی بر لباس زنان خراسان جنوبی== | ||
تنپوشها و سرپوشهای زنان استان خراسان جنوبی از اعتقاد به باور و مذهب سرچشمه میگیرد که نمونۀ آن را میتوان در استفاده از رنگهای سبز و آبی لباسها دید.<ref>شاهسونی و کوهستانی، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص1.</ref> | تنپوشها و سرپوشهای زنان استان خراسان جنوبی از اعتقاد به باور و مذهب سرچشمه میگیرد که نمونۀ آن را میتوان در استفاده از رنگهای سبز و آبی لباسها دید.<ref>[https://openaccess.ir/c/4cvt/paper_100260 شاهسونی و کوهستانی، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص1.]</ref> | ||
پوشاک زنان خراسان جنوبی نمادی از حُجب و حیا بوده و پوششی کامل و مناسب را برای زنان این دیار فراهم میآورد. قدمت تاریخی و پیوند عمیق این لباسها با فرهنگ بومی، موجب شده است که نهتنها هویت ایرانی-اسلامی را حفظ کند؛ بلکه با سنتهای دیرینه این سرزمین نیز سازگار باشد.<ref>پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص149.</ref> | پوشاک زنان خراسان جنوبی نمادی از حُجب و حیا بوده و پوششی کامل و مناسب را برای زنان این دیار فراهم میآورد. قدمت تاریخی و پیوند عمیق این لباسها با فرهنگ بومی، موجب شده است که نهتنها هویت ایرانی-اسلامی را حفظ کند؛ بلکه با سنتهای دیرینه این سرزمین نیز سازگار باشد.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1646645575-10516-1400-216.pdf پایدارفرد و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»، 1394ش، ص149.]</ref> | ||
==انواع لباس زنان خراسان جنوبی== | ==انواع لباس زنان خراسان جنوبی== | ||
پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی در گذشته از سه بخش اصلی تشکیل میشده است: سرپوش، تنپوش و پاپوش زنانه. هر یک از این بخشها نیز شامل اجزای گوناگونی بوده است: <ref> «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> | پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی در گذشته از سه بخش اصلی تشکیل میشده است: سرپوش، تنپوش و پاپوش زنانه. هر یک از این بخشها نیز شامل اجزای گوناگونی بوده است: <ref> [https://www.isna.ir/news/97082210790/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85 «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> | ||
===سرپوشهای زنان خراسان جنوبی=== | ===سرپوشهای زنان خراسان جنوبی=== | ||
====چرقت==== | ====چرقت==== | ||
چَرقت نوعی روسری از جنس پنبه است که اغلب به رنگ سفید با گلهای ریز انتخاب میشود.<ref> «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> زنان، چرقت را متناسب با فصل سال نازک یا ضخیم تهیه میکنند و آن را بهشکل مثلثی روی سر میاندازند. خانمهای جوان چرقت را با سنجاقهای تزیینی زیر گلو محکم میکنند.<ref> «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> زنان روستای چنشت، از رنگ سبز و آبی این روسری استفاده میکنند.<ref>شاهسونی و کوهستانی، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص14.</ref> | چَرقت نوعی روسری از جنس پنبه است که اغلب به رنگ سفید با گلهای ریز انتخاب میشود.<ref> [https://www.isna.ir/news/birjand-21385/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> زنان، چرقت را متناسب با فصل سال نازک یا ضخیم تهیه میکنند و آن را بهشکل مثلثی روی سر میاندازند. خانمهای جوان چرقت را با سنجاقهای تزیینی زیر گلو محکم میکنند.<ref> [https://www.isna.ir/news/97082210790/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85 «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> زنان روستای چنشت، از رنگ سبز و آبی این روسری استفاده میکنند.<ref>[https://openaccess.ir/c/4cvt/paper_100260 شاهسونی و کوهستانی، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص14.]</ref> | ||
====دستمال سر==== | ====دستمال سر==== | ||
دستمال سر زنان خراسان از پارچۀ نازک ابریشمی و بهصورت چهارگوش است که زنان آن را روی پیشانی خود میبندند. رنگ دستمال سر اغلب بهرنگ سیاه بوده و زنان در جشنها و مراسمهای عروسی از رنگ قرمز آن استفاده میکنند و گاهیاوقات نیز اطراف آن را با سکههای نقرهای تزیین میکنند.<ref> «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> | دستمال سر زنان خراسان از پارچۀ نازک ابریشمی و بهصورت چهارگوش است که زنان آن را روی پیشانی خود میبندند. رنگ دستمال سر اغلب بهرنگ سیاه بوده و زنان در جشنها و مراسمهای عروسی از رنگ قرمز آن استفاده میکنند و گاهیاوقات نیز اطراف آن را با سکههای نقرهای تزیین میکنند.<ref> [https://www.isna.ir/news/97082210790/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85 «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> | ||
====دستمال خیاته==== | ====دستمال خیاته==== | ||
دستمال خِیاتِه از سربندهای زنان این منطقه به شمار میرود که از نخ و پارچۀ ابریشمی تهیه میشود.<ref> «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> | دستمال خِیاتِه از سربندهای زنان این منطقه به شمار میرود که از نخ و پارچۀ ابریشمی تهیه میشود.<ref> [https://www.isna.ir/news/97082210790/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85 «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> | ||
====دستمال کلاقی==== | ====دستمال کلاقی==== | ||
دستمال کِلاقی از دستمالهای فاخر و گرانقیمت زنان بیرجندی که از ابریشم مرغوب تهیه میشود.<ref> «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> | دستمال کِلاقی از دستمالهای فاخر و گرانقیمت زنان بیرجندی که از ابریشم مرغوب تهیه میشود.<ref> [https://www.isna.ir/news/97082210790/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85 «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> | ||
====دستمال نخی==== | ====دستمال نخی==== | ||
بیشتر زنان روستایی مخصوصاً کشاورزان و کارگران از نوعی دستمال با نام دستمال نخی استفاده میکنند که با نخ باریک پنبهای بافته شده و لطیف و نازک است.<ref> «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> | بیشتر زنان روستایی مخصوصاً کشاورزان و کارگران از نوعی دستمال با نام دستمال نخی استفاده میکنند که با نخ باریک پنبهای بافته شده و لطیف و نازک است.<ref> [https://www.isna.ir/news/97082210790/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85 «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> | ||
====روبند==== | ====روبند==== | ||
روبند زنان خراسان جنوبی پارچهای و نازک است و به وسیلۀ دو بند دور سر بسته و جلوی صورت آویزان میشود.<ref> «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> در قسمت چشمها از نوعی دوخت سنتی و زیبا بهنام «چشمهدوزی» استفاده میشود.<ref>خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص102.</ref> | روبند زنان خراسان جنوبی پارچهای و نازک است و به وسیلۀ دو بند دور سر بسته و جلوی صورت آویزان میشود.<ref> [https://www.isna.ir/news/birjand-21385/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> در قسمت چشمها از نوعی دوخت سنتی و زیبا بهنام «چشمهدوزی» استفاده میشود.<ref>[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/93306092a72f6665deb413bad8797263 خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص102.]</ref> | ||
====کلاهپول==== | ====کلاهپول==== | ||
کلاهپول نوعی کلاه است که جلوی آن با انواع سکههای نقرهای قدیمی تزیین میشود. این کلاه از مهمترین مشخصههای زنان بیرجندی است که دختران آن را از ۷ سالگی روی سر میگذارند. تعداد سکههای کلاهپولی عروسخانمها دو برابر زنان است که با انواع زیورآلاتی چون نگین، مهره و پولک تزیین میشود. نام دیگر کلاهپول، کُلوته است.<ref>شاهسونیروبیات، «بررسی پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص10.</ref> | کلاهپول نوعی کلاه است که جلوی آن با انواع سکههای نقرهای قدیمی تزیین میشود. این کلاه از مهمترین مشخصههای زنان بیرجندی است که دختران آن را از ۷ سالگی روی سر میگذارند. تعداد سکههای کلاهپولی عروسخانمها دو برابر زنان است که با انواع زیورآلاتی چون نگین، مهره و پولک تزیین میشود. نام دیگر کلاهپول، کُلوته است.<ref>[https://civilica.com/doc/1300518/ شاهسونیروبیات، «بررسی پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص10.]</ref> | ||
====کوسه==== | ====کوسه==== | ||
در تابستان زنان بیرجندی از روسری نازکی بهنام کوسه استفاده میکنند.<ref> «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> | در تابستان زنان بیرجندی از روسری نازکی بهنام کوسه استفاده میکنند.<ref> [https://www.isna.ir/news/birjand-21385/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> | ||
====عرقچین==== | ====عرقچین==== | ||
عرقچین زنان بیرجندی شبیه عرقچینهای امروزی است که روی آن با نقش و نگار تزیین شده است.<ref> «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> | عرقچین زنان بیرجندی شبیه عرقچینهای امروزی است که روی آن با نقش و نگار تزیین شده است.<ref> [https://www.isna.ir/news/birjand-21385/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> | ||
====دستمال گلی==== | ====دستمال گلی==== | ||
زنان این منطقه در مجالس عروسی از دستمالی سهگوش و بزرگ بهنام دستمال گُلی استفاده میکنند که روی آن با انواع زیورآلات تزیین میشود. این روسری از پارچۀ مخمل تهیه میشود و اطراف آن یراق طلایی دوخته میشود.<ref>شاهسونیروبیات، «بررسی پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص10.</ref> | زنان این منطقه در مجالس عروسی از دستمالی سهگوش و بزرگ بهنام دستمال گُلی استفاده میکنند که روی آن با انواع زیورآلات تزیین میشود. این روسری از پارچۀ مخمل تهیه میشود و اطراف آن یراق طلایی دوخته میشود.<ref>[https://civilica.com/doc/1300518/ شاهسونیروبیات، «بررسی پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص10.]</ref> | ||
===تنپوش زنان خراسان جنوبی=== | ===تنپوش زنان خراسان جنوبی=== | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
====چادر==== | ====چادر==== | ||
زنان بیرجندی مخصوصاً در روستای چنشت، از چادری گلدار و رنگی استفاده میکنند. این نوع چادر که به «افندی» معروف است، کوچکتر و کوتاهتر از چادرهای معمولی است که به کلاهپول وصل میشود و از پشت سر آویزان است. دختران جوان و تازه عروسها از رنگهای روشن و گلدار و زنان مسن از رنگهای تیره استفاده میکنند. زنان در مواقع عادی و عبور و مرور در روستاها چادرهای رنگی با نقوشی از رنگهای سبز و آبی سر میکنند.<ref>شاهسونی و کوهستانی، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص14.</ref> | زنان بیرجندی مخصوصاً در روستای چنشت، از چادری گلدار و رنگی استفاده میکنند. این نوع چادر که به «افندی» معروف است، کوچکتر و کوتاهتر از چادرهای معمولی است که به کلاهپول وصل میشود و از پشت سر آویزان است. دختران جوان و تازه عروسها از رنگهای روشن و گلدار و زنان مسن از رنگهای تیره استفاده میکنند. زنان در مواقع عادی و عبور و مرور در روستاها چادرهای رنگی با نقوشی از رنگهای سبز و آبی سر میکنند.<ref>[https://openaccess.ir/c/4cvt/paper_100260 شاهسونی و کوهستانی، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»، 1399ش، ص14.]</ref> | ||
====کیش زنان==== | ====کیش زنان==== | ||
کیش زنان پارچهای مستطیلشکل، شبیه چادر است که از جنسهای مختلف نخ و ابریشم تهیه میشود. زنان ثروتمند در مراسمهای شادی نوع ابریشمی آن را روی سر میگذارند. طرح این سرپوش از چهارخانۀ ریز و درشت بافته شده و دور آن با ریشههایی تزیین شده است.<ref>خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص102.</ref> | کیش زنان پارچهای مستطیلشکل، شبیه چادر است که از جنسهای مختلف نخ و ابریشم تهیه میشود. زنان ثروتمند در مراسمهای شادی نوع ابریشمی آن را روی سر میگذارند. طرح این سرپوش از چهارخانۀ ریز و درشت بافته شده و دور آن با ریشههایی تزیین شده است.<ref>[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/93306092a72f6665deb413bad8797263 خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص102.]</ref> | ||
====جلیقه==== | ====جلیقه==== | ||
جلیقه نوعی بالاپوش جلوباز و بدون آستین است که قد آن تا زیر کمر میرسد و به دو شکل مختلف دیده میشود: برخی از زنان خود جلیقه میدوزند و برای آستر آن از کرباس و برای رویه از چیت یا مخمل استفاده میکنند. برخی دیگر نیز این جلیقه را بهصورت آماده خریداری میکنند که معمولاً خطدار است و از جنس گوارین یا ماهوت تهیه میشود. در شهر خوسف، زنان در مراسم عروسی از جلیقههای ابریشمی استفاده میکنند که روی آن با طرحهای ظریف و زیبا آجیدهدوزی شده است.<ref>خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص90.</ref> | جلیقه نوعی بالاپوش جلوباز و بدون آستین است که قد آن تا زیر کمر میرسد و به دو شکل مختلف دیده میشود: برخی از زنان خود جلیقه میدوزند و برای آستر آن از کرباس و برای رویه از چیت یا مخمل استفاده میکنند. برخی دیگر نیز این جلیقه را بهصورت آماده خریداری میکنند که معمولاً خطدار است و از جنس گوارین یا ماهوت تهیه میشود. در شهر خوسف، زنان در مراسم عروسی از جلیقههای ابریشمی استفاده میکنند که روی آن با طرحهای ظریف و زیبا آجیدهدوزی شده است.<ref>[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/93306092a72f6665deb413bad8797263 خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص90.]</ref> | ||
====پیراهن==== | ====پیراهن==== | ||
پیراهن که نام دیگر آن پَهره یا پَره است از سرشانه تا زیر زانو را میپوشاند و جلوی آن بهاندازۀ سهدکمه باز است. جنس آن اغلب از پارچههای چیت و کرباس تهیه میشود.<ref> «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> پیراهنهای زنان بیرجندی روی دامنهای بسیار بلند پوشیده میشود. بلندی این دامنها بهقدری است که گاه روی زمین کشیده میشود.<ref>رنجدوست، تاریخ لباس ایران، 1387ش، ص255.</ref> | پیراهن که نام دیگر آن پَهره یا پَره است از سرشانه تا زیر زانو را میپوشاند و جلوی آن بهاندازۀ سهدکمه باز است. جنس آن اغلب از پارچههای چیت و کرباس تهیه میشود.<ref> [https://www.isna.ir/news/birjand-21385/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C «لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).] </ref> پیراهنهای زنان بیرجندی روی دامنهای بسیار بلند پوشیده میشود. بلندی این دامنها بهقدری است که گاه روی زمین کشیده میشود.<ref>رنجدوست، تاریخ لباس ایران، 1387ش، ص255.</ref> | ||
پیراهنهای زنان روستایی دارای یقۀ سهسانتی بوده که قسمت جلوی آن تا حدود سینه باز است و توسط سه دکمه بسته میشود. آستینهای این پیراهن بلند است و در انتهای آن مچی دوخته میشود. قسمت مچی و جلوی لباس باگلهای چهارپر تزیین شده که زیبایی پیراهن را چندبرابر میکند. زنان روستایی مخصوصاً در خوسف به این نوع پیراهن پاچین میگویند.<ref>خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص91.</ref> | پیراهنهای زنان روستایی دارای یقۀ سهسانتی بوده که قسمت جلوی آن تا حدود سینه باز است و توسط سه دکمه بسته میشود. آستینهای این پیراهن بلند است و در انتهای آن مچی دوخته میشود. قسمت مچی و جلوی لباس باگلهای چهارپر تزیین شده که زیبایی پیراهن را چندبرابر میکند. زنان روستایی مخصوصاً در خوسف به این نوع پیراهن پاچین میگویند.<ref>[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/93306092a72f6665deb413bad8797263 خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص91.]</ref> | ||
====یل==== | ====یل==== | ||
یَل نوعی کت با آستینهای بلند و یقهبرگردان است که قد آن تا زیر کمر میرسد. در پهلوی آستین تا قسمت آرنج چاکی دیده میشود که با چند دکمه بسته میشود. رویۀ این کت از پارچۀ مخمل و بهرنگهای سبز و کبود تهیه و با نقوش گلدار تزیین شده است. برای استحکام بیشتر داخل یل را با پارچۀ چلوار آستر میکنند. دور چاک و لبۀ آستین با یراق و دوخت پتو تزیین میشد.<ref>خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص62.</ref> | یَل نوعی کت با آستینهای بلند و یقهبرگردان است که قد آن تا زیر کمر میرسد. در پهلوی آستین تا قسمت آرنج چاکی دیده میشود که با چند دکمه بسته میشود. رویۀ این کت از پارچۀ مخمل و بهرنگهای سبز و کبود تهیه و با نقوش گلدار تزیین شده است. برای استحکام بیشتر داخل یل را با پارچۀ چلوار آستر میکنند. دور چاک و لبۀ آستین با یراق و دوخت پتو تزیین میشد.<ref>[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/93306092a72f6665deb413bad8797263 خزاعیمسک، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، 1395ش، ص62.]</ref> | ||
====شلیته==== | ====شلیته==== | ||
شلیته نوعی دامن چیندار و کوتاه است که تا زیر زانو را میپوشاند. این دامن بسیار گشاد است.<ref> «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا. </ref> | شلیته نوعی دامن چیندار و کوتاه است که تا زیر زانو را میپوشاند. این دامن بسیار گشاد است.<ref> [https://www.isna.ir/news/97082210790/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85 «پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا.] </ref> | ||
====شلوار==== | ====شلوار==== | ||