بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:چفیه.jpg|جایگزین=چفیه|بندانگشتی|مرد یمنی با چفیه]] | |||
'''<big>چَفیه</big>'''؛ سربندی رایج و سنتی در کشورهای عربی و برخی کشورهای غیرعربی. | '''<big>چَفیه</big>'''؛ سربندی رایج و سنتی در کشورهای عربی و برخی کشورهای غیرعربی. | ||
چفیه (چَپیه) پوششی سنتی از پارچه‌هایی با جنس‌های متفاوت است که بیشتر اعراب بنا به خصوصیات جغرافیایی و منطقه‌ای ویژۀ خود، از آن استفاده می‌کنند. این پوشش با حفظ ظاهر کلی، تفاوت‌هایی جزئی پیدا کرده و به‌دنبال آن نام‌های خاصی را به خود اختصاص داده است. | چفیه (چَپیه) پوششی سنتی از پارچه‌هایی با جنس‌های متفاوت است که بیشتر اعراب بنا به خصوصیات جغرافیایی و منطقه‌ای ویژۀ خود، از آن استفاده می‌کنند. این پوشش با حفظ ظاهر کلی، تفاوت‌هایی جزئی پیدا کرده و به‌دنبال آن نام‌های خاصی را به خود اختصاص داده است. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
چفیه دستار چهارگوشه‌ای است که مردان عرب روی سر خود می‌اندازند.<ref>[https://www.isna.ir/news/khouzestan-13615/%DA%86%D9%81%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87 «چفيه؛ از تعريف تا استفاده»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا».]</ref> یکی از نام‌های این دستار کوفیه است و برخی تعبیر آن به لفظ چفیه را اشتباه می‌دادند. بسیاری تاریخچۀ پیدایش کوفیه و علت نام‌گذاری آن را شهر کوفه می‌دانند.<ref>نجفی، غلط ننویسیم: فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی، 1373ش، ص317.</ref> برخی نیز این نام‌گذاری را به‌سبب بافتن آن در شهر کوفه می‌دانند؛ زیرا از دورۀ خلافت عباسیان تاکنون، کوفیه‌های کوفه به‌سبب بافت مرغوب‌شان مشهور بوده است.<ref>اعتمادالسلطنه، مرآة البلدان،1367ش، ج3، ص 1622.</ref> | چفیه دستار چهارگوشه‌ای است که مردان عرب روی سر خود می‌اندازند.<ref>[https://www.isna.ir/news/khouzestan-13615/%DA%86%D9%81%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87 «چفيه؛ از تعريف تا استفاده»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا».]</ref> یکی از نام‌های این [[دستار]] کوفیه است و برخی تعبیر آن به لفظ چفیه را اشتباه می‌دادند. بسیاری تاریخچۀ پیدایش کوفیه و علت نام‌گذاری آن را شهر کوفه می‌دانند.<ref>نجفی، غلط ننویسیم: فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی، 1373ش، ص317.</ref> برخی نیز این نام‌گذاری را به‌سبب بافتن آن در شهر کوفه می‌دانند؛ زیرا از دورۀ خلافت عباسیان تاکنون، کوفیه‌های کوفه به‌سبب بافت مرغوب‌شان مشهور بوده است.<ref>اعتمادالسلطنه، مرآة البلدان،1367ش، ج3، ص 1622.</ref> | ||
این دستار و سربند را در عربی عامیانۀ عراق و عربی رایج در خوزستان چفیه و در فارسی عامیانه، چپیه گویند.<ref>عواد، الذخائر الشرقیة، 1999م، ج1، ص391.</ref> | این دستار و سربند را در عربی عامیانۀ عراق و عربی رایج در خوزستان چفیه و در فارسی عامیانه، چپیه گویند.<ref>عواد، الذخائر الشرقیة، 1999م، ج1، ص391.</ref> | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۵: | ||
در مراسم مختلفی از جمله روز ارتش هر سال عرب‌هاي ايران با لباس‌های محلي و چفیۀ سفید «الغَتِرَه» و «عِقال» رژه مي‌روند. چفيه بين جوانان به یک نماد و نشان حرکت‌هاي جنبشي تبديل شده است. در جنبش‌های انقلابی در کشورهاي عربي، جوانان مصر، تونس، شيعيان بحرين و ديگر کشورها، چفيه را بر سر و گردن می‌اندازند. مردم فلسطین نیز به‌عنوان نماد مقاومت کشورهای اسلامی از [[چفیه فلسطینی|چفیه]] بسیار استفاده می‌کنند.<ref>[https://www.isna.ir/news/khouzestan-13615/%DA%86%D9%81%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87 «چفيه؛ از تعريف تا استفاده»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا».]</ref> | در مراسم مختلفی از جمله روز ارتش هر سال عرب‌هاي ايران با لباس‌های محلي و چفیۀ سفید «الغَتِرَه» و «عِقال» رژه مي‌روند. چفيه بين جوانان به یک نماد و نشان حرکت‌هاي جنبشي تبديل شده است. در جنبش‌های انقلابی در کشورهاي عربي، جوانان مصر، تونس، شيعيان بحرين و ديگر کشورها، چفيه را بر سر و گردن می‌اندازند. مردم فلسطین نیز به‌عنوان نماد مقاومت کشورهای اسلامی از [[چفیه فلسطینی|چفیه]] بسیار استفاده می‌کنند.<ref>[https://www.isna.ir/news/khouzestan-13615/%DA%86%D9%81%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87 «چفيه؛ از تعريف تا استفاده»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا».]</ref> | ||
[[پرونده:Photo 5915911477502527525 x.jpg|جایگزین=چفیه فلسطینی|بندانگشتی|یاسر عرفات با چفیه فلسطینی در سال ۱۹۷۴ م]] | |||
==انواع== | ==انواع== | ||
چفیه‌ها انواع مختلفی دارند که مشهورترین آنها عبارت‌اند از: | چفیه‌ها انواع مختلفی دارند که مشهورترین آنها عبارت‌اند از: | ||
===چفیه فلسطینی=== | ===چفیه فلسطینی=== | ||
[[چفیه فلسطینی|چفیۀ فلسطینی]]، مشهورترین و پرطرف‌دار‌ترین نوع این پوشش در جهان محسوب می‌شود.<ref>[https://kimik.ir/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%86%D9%81%DB%8C%D9%87/ عزیزی، «راهنمای خرید انواع چفیه عربی و فلسطینی»، وب‌سایت راهنمای خرید کیمیک.]</ref> چفیه فلسطینی با طرح‌های سیاه و سفید به نمادی جهانی از مقاومت و هویت ملی فلسطین بدل شده است. این شال که ابتدا به‌عنوان پوششی برای محافظت کشاورزان فلسطینی از شرایط آب‌وهوایی به کار می‌رفت، در جریان قیام 1936م علیه استعمار انگلیس به سمبل ایستادگی و مبارزه تبدیل شد. از آن زمان، چهره‌های شاخصی چون یاسر عرفات و لیلا خالد، چفیه را به‌عنوان نمادی از مقاومت و اتحاد به تن کرده‌اند.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1157409/ | [[چفیه فلسطینی|چفیۀ فلسطینی]]، مشهورترین و پرطرف‌دار‌ترین نوع این پوشش در جهان محسوب می‌شود.<ref>[https://kimik.ir/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%86%D9%81%DB%8C%D9%87/ عزیزی، «راهنمای خرید انواع چفیه عربی و فلسطینی»، وب‌سایت راهنمای خرید کیمیک.]</ref> چفیه فلسطینی با طرح‌های سیاه و سفید به نمادی جهانی از مقاومت و هویت ملی فلسطین بدل شده است. این شال که ابتدا به‌عنوان پوششی برای محافظت کشاورزان فلسطینی از شرایط آب‌وهوایی به کار می‌رفت، در جریان قیام 1936م علیه استعمار انگلیس به سمبل ایستادگی و مبارزه تبدیل شد. از آن زمان، چهره‌های شاخصی چون یاسر عرفات و لیلا خالد، چفیه را به‌عنوان نمادی از مقاومت و اتحاد به تن کرده‌اند.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1157409/ «چفیه فلسطینی از پوشش سر تا تبدیل شدن به نماد ملی آزادگان/ معروف ترین افرادی که آن را پوشیدند+ تصاویر»، وب‌سایت شفقنا.]</ref> | ||
===چفیه سفید معمولی (الغَتِرَه)=== | ===چفیه سفید معمولی (الغَتِرَه)=== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۷: | ||
نوع دیگری از چفیه که دارای طرح چهارخانه‌های بزرگ به رنگ‌های سبز و سفید است.<ref>[https://iranantiq.com/handicraft/textile/traditional-clothing/persian-cap/chafie-weaving «دربارۀ چفیه»، وب‌سایت ایران آنتیک.]</ref> | نوع دیگری از چفیه که دارای طرح چهارخانه‌های بزرگ به رنگ‌های سبز و سفید است.<ref>[https://iranantiq.com/handicraft/textile/traditional-clothing/persian-cap/chafie-weaving «دربارۀ چفیه»، وب‌سایت ایران آنتیک.]</ref> | ||
==نحوه بستن چفیه== | ==نحوه بستن چفیه== | ||
کوفیه یا چفیه به روش‌ها و اشکال مختلفی بسته می‌شود که به فرهنگ و آداب‌و‌رسوم هر کشور بستگی دارد. گاه به‌عنوان سربند برای محافظت در برابر آفتاب و گردوخاک به سر بسته می‌شود. گاه گوشه‌های این پوشش را روی هم قرار داده و به شکل سه‌گوش درآورده و روی سر می‌اندازند و به‌عنوان تکمیل‌کنندۀ لباس به کمک عقال روی سر قرار می‌گیرد و گاه به‌همین صورت سه‌گوش درآورده و پس از قرار گرفتن روی سر، گوشه‌ها را هر کدام روی شانه‌های طرف مقابل هم می‌اندازند این روش بیشتر در جنوب کشور ایران و کشور امارات مرسوم است. چفیه در بسیاری از کشورها نیز به‌عنوان عمامه بسته می‌شود.<ref>[https://kimik.ir/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%86%D9%81%DB%8C%D9%87/ عزیزی، «راهنمای خرید انواع چفیه عربی و فلسطینی»، وب‌سایت راهنمای خرید کیمیک.]</ref> | کوفیه یا چفیه به روش‌ها و اشکال مختلفی بسته می‌شود که به فرهنگ و آداب‌و‌رسوم هر کشور بستگی دارد. گاه به‌عنوان سربند برای محافظت در برابر آفتاب و گردوخاک به سر بسته می‌شود. گاه گوشه‌های این پوشش را روی هم قرار داده و به شکل سه‌گوش درآورده و روی سر می‌اندازند و به‌عنوان تکمیل‌کنندۀ لباس به کمک عقال روی سر قرار می‌گیرد و گاه به‌همین صورت سه‌گوش درآورده و پس از قرار گرفتن روی سر، گوشه‌ها را هر کدام روی شانه‌های طرف مقابل هم می‌اندازند این روش بیشتر در جنوب کشور ایران و کشور امارات مرسوم است. چفیه در بسیاری از کشورها نیز به‌عنوان [[عمامه]] بسته می‌شود.<ref>[https://kimik.ir/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%86%D9%81%DB%8C%D9%87/ عزیزی، «راهنمای خرید انواع چفیه عربی و فلسطینی»، وب‌سایت راهنمای خرید کیمیک.]</ref> | ||
==معنی رنگ و طرح چفیه== | ==معنی رنگ و طرح چفیه== | ||
برخي پژوهشگران در عرصۀ لباس بر این اعتقاد هستند که ترکيب رنگ به کار رفته در چفيه به تمدن‌هاي کهن بين‌النهرين برمي‌گردد و ساختارهاي ترکيبي آن برگرفته از شکل تورهای ماهي‌گيري يا خوشه‌‌هاي گندم است.<ref> [https://www.isna.ir/news/khouzestan-13615/%DA%86%D9%81%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87 «چفيه؛ از تعريف تا استفاده»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا».]</ref> رنگ چفیه‌ها بسته به سنت‌ها و اعتقادات در هر کشور متفاوت است. در برخی اقوام و طوایف برای شناسایی و تشخیص قوم و قبیله‌ای خاص از رنگ‌های متفاوت و منحصربه‌فردی استفاده می‌شود.<ref>[https://kimik.ir/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%86%D9%81%DB%8C%D9%87/ عزیزی، «راهنمای خرید انواع چفیه عربی و فلسطینی»، وب‌سایت راهنمای خرید کیمیک.]</ref> | برخي پژوهشگران در عرصۀ لباس بر این اعتقاد هستند که ترکيب رنگ به کار رفته در چفيه به تمدن‌هاي کهن بين‌النهرين برمي‌گردد و ساختارهاي ترکيبي آن برگرفته از شکل تورهای ماهي‌گيري يا خوشه‌‌هاي گندم است.<ref> [https://www.isna.ir/news/khouzestan-13615/%DA%86%D9%81%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87 «چفيه؛ از تعريف تا استفاده»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا».]</ref> رنگ چفیه‌ها بسته به سنت‌ها و اعتقادات در هر کشور متفاوت است. در برخی اقوام و طوایف برای شناسایی و تشخیص قوم و قبیله‌ای خاص از رنگ‌های متفاوت و منحصربه‌فردی استفاده می‌شود.<ref>[https://kimik.ir/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%86%D9%81%DB%8C%D9%87/ عزیزی، «راهنمای خرید انواع چفیه عربی و فلسطینی»، وب‌سایت راهنمای خرید کیمیک.]</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۴: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* اعتمادالسطنه، محمدحسن، مرآه البلدان، به‌کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۷ش. | *اعتمادالسطنه، محمدحسن، مرآه البلدان، به‌کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۷ش. | ||
* «چفيه؛ از تعريف تا استفاده»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ درج مطلب: ۸ خرداد ۱۳۹۰ش. | *«چفيه؛ از تعريف تا استفاده»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ درج مطلب: ۸ خرداد ۱۳۹۰ش. | ||
* سلیمی، هاشم، زمستان در فرهنگ مردم کرد، تهران، سروش،۱۳۹۰ش. | *«چفیه فلسطینی از پوشش سر تا تبدیل شدن به نماد ملی آزادگان/ معروف ترین افرادی که آن را پوشیدند+ تصاویر»، وب‌سایت شفقنا، تاریخ درج مطلب: 9 خرداد 1400ش. | ||
* | *سلیمی، هاشم، زمستان در فرهنگ مردم کرد، تهران، سروش،۱۳۹۰ش. | ||
* عواد، کورکیس، الذخائر الشرقیة، به‌کوشش جلیل عطیه، بیروت، مطبعة الارشاد، ۱۹۹۹م. | *عزیزی، مصطفی، «راهنمای خرید انواع چفیه عربی و فلسطینی»، وب‌سایت راهنمای خرید کیمیک، تاریخ بازدید: ۱۹ آبان ۱۴۰۱ش. | ||
* کیان، مرضیه، «همه چیز درباره چفیه»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 2 آذر ۱۴۰۰ش. | *عواد، کورکیس، الذخائر الشرقیة، به‌کوشش جلیل عطیه، بیروت، مطبعة الارشاد، ۱۹۹۹م. | ||
* «دربارۀ چفیه»، وب‌سایت ایران آنتیک، تاریخ بازدید: 20 آبان 1401ش. | *کیان، مرضیه، «همه چیز درباره چفیه»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 2 آذر ۱۴۰۰ش. | ||
* نجفی، ابوالحسن، غلط ننویسیم: فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۳ش. | *«دربارۀ چفیه»، وب‌سایت ایران آنتیک، تاریخ بازدید: 20 آبان 1401ش. | ||
* میرمطهری، آمنه، «چفیه»، مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: 15 دی 1398ش. | *نجفی، ابوالحسن، غلط ننویسیم: فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۳ش. | ||
*میرمطهری، آمنه، «چفیه»، مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: 15 دی 1398ش. | |||
[[رده: ویکی‌رز]] | [[رده: ویکی‌رز]] | ||
