ویکی‌رز:Featured articles/2025/16: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱۴: / خط ۱۴: @@
 <!------------------------------------------------->
 <!-- متن نمایش (این متن لطفا کمتر از ۱۰ خط نباشد) -->
-|متن = '''[[رشتی دوزی|رشتی‌دوزی]]'''؛ هنر دوخت نخ ابریشم با قلاب روی پارچه پشمی.<br>
+|متن = '''[[عماد افروغ]]'''؛ جامعه‌شناس ایرانی و مبدع طرح ساماندهی مد و لباس.<br>
+عماد افروغ (۲۶ دی ۱۳۳۶ – ۲۵ فروردین ۱۴۰۲ش) جامعه‌شناس، نویسنده و عدالت‌پژوه ایرانی بود. او علاقه‌مند به مکتب رئالیسم انتقادی و مبدع نظریه نقد درون گفتمانی بود. وی همچنین مبتکر طرح ساماندهی مد و لباس در دورۀ هفتم مجلس شورای اسلامی بود. افروغ به تکثر در امر فرهنگی باور داشت و از منتقدان نگاه سلبی به مقولۀ حجاب زنان و گشت‌ارشاد بود. عماد افروغ پس از گرفتن مدرک دیپلم در شیراز، سال 1355ش برای ادامۀ تحصیل به دانشگاه سالفورد انگلیس رفت و همزمان با تحصیل، برای شرکت در تظاهرات علیه شاه به ایران بازمی‌گشت. وی قبل از پیروزی انقلاب به سوریه و سپس لبنان رفت و در آنجا آموزش نظامی دید. افروغ که پس از پیروزی انقلاب برای ادامه تحصیل به انگلیس برگشته بود در یک تظاهرات ضد آمریکایی دستگیر و بعد از چهل‌و‌پنج روز زندان، از آن کشور اخراج شد. وی بعد از بازگشت به ایران به‌صورت داوطلبانه برای تدریس در یک دبیرستان به منطقه محروم چابهار در استان سیستان و بلوچستان رفت. او قبل از بازگشایی دانشگا‌ه‌ها، مدت کوتاهی به تحصیل در حوزه علمیه قم روی آورد و تحصیلات دانشگاهی خود در مقطع کارشناسی و ارشد را در دانشگاه شیراز به پایان رساند. افروغ با تمایل به رئالیسم انتقادی از رویکرد پوزیتویستی و تفسیری رایج در علوم اجتماعی فاصله می‌گیرد. وی می‌کوشد تا میان فلسفۀ صدرایی و رئالیسم انتقادی پیوند طولی برقرار کند. افروغ از ناثنویت‌گرایی به‌عنوان وجه مشترک میان رئالیسم انتقادی و حکمت صدرایی یاد می‌کند. از نظر این جامعه‌شناس ایرانی اگرچه نگاه رئالیستی منظومه‌ای‌تر از رویکرد پوزیتویستی است؛ اما کامل نیست و تفکر صدرایی نگاه تازه‌ای به عالم، پدیده‌ها و علم دارد. عماد افروغ به‌دلیل عوارض ناشی از سرطان در 66 سالگی درگذشت. پیکر افروغ پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله جوادی آملی در قم به تهران منتقل و در صحن مصطفی خمینی مرقد امام خمینی به خاک سپرده شد.
-رشتی‌دوزی از انواع ابریشم‌دوزی‌های سنتی ایرانی، هنری اصیل، دارای قدمت دیرینه و شهرت جهانی است که در آن زمینه پارچه ماهوت با نخ‌های ابریشم الوان با دوخت زنجیره و نقوش نمادین زیبا و چشم‌نواز تزیین می‌شود. هنر رشتی‌دوزی به‌دلیل شهرت جهانی ابریشم گیلان و از آنجایی که زیباترین و مشهورترین این آثار با استفاده از نقوش نمادین و اساطیری در رشت تولید می‌شود و به همین نام در موزه‌های بزرگ دنیا می‌درخشد، به نام مرکز این استان یعنی رشت، به هنر رشتی‌دوزی (Rashti duzi) شهرت یافته است. به‌دلیل به‌کارگیری قلاب به‌جای سوزن در دوخت آن، به قلاب‌دوزی رشت نیز معروف است. اهالی گیلان به آن گل‌بند‌دوزی و گل‌دوزی نیز می‌گویند. در قلاب‌دوزی ساده هنرمند با نخ ابریشم الوان، ریزنقش‌هایی را ایجاد می‌کند که به آنها راسته راه، کومه، پیچ، هفت و هشت یا زیگزاگ، دندان‌موشی، ساقه و پشتدوزی می‌گویند. این ریزنقش‌ها، نقش‌های بزرگ را به وجود می‌آورد که به آنها بته‌جقه، سه‌برگ، گل‌برگ، سه‌برگ تاجی، شاه‌برگ، هفت‌پر هلالی، رزبرگ، گل شانه‌ای، برگ چاکدار، گل آحار، گل بزرگ، گل چاکدار، پیله، خوشه‌انگوری، غنچه، گل شاه‌عباسی و گل ساعتی می‌گویند.
-در قلاب‌دوزی برجسته یا ضخیم‌دوزی قسمت‌هایی از طرح را از ماهوت الوان برش زده و دوباره روی زمینه اصلی در جایگاه خود قلاب‌دوزی می‌کنند؛ اما در قلاب‌دوزی به‌شیوه معرق پس از مرحله انتقال طرح، تکه‌های ماهوت الوان را زیر آن قرار داده و هر دو لایه پارچه را با هم و مطابق طرح با قیچی دم چلچله‌ای برش می‌زنند. تکه زیرین را کنار گذاشته تکه رنگی را با نخ پنبه‌ای به زمینه، لبه‌دوزی می‌کنند؛ سپس برای تزیین، لبه‌ها را با قلاب‌دوزی ساده یا قیطان می‌دوزند.
-هر دو روش ضخیم‌دوزی و معرق به‌همراه قلاب‌دوزی ساده است. این هنر گاهی با دوخت‌های سنتی دیگری مانند شرفه‌دوزی، کمنددوزی، تسمه‌دوزی و دوردوزی نیز همراه است.
 }}