پوشاک زنان در دوره ایلخانی: تفاوت میان نسخه‌ها

مهم‌ترین عاملی که در این دوره، پوشاک را به‌عنوان نشانه‌ای از اختلاف طبقاتی مطرح کرده، تفاوت در قدرت خرید و تهیۀ پوشاک است؛ به‌طوری‌که انتخاب یک پوشش خاص، دلیلی بر نشان دادن برتری شخص نسبت به سایر مردم است.<ref>پاکتچی، پوشاک در آموزه‌های دینی اسلامی، 1385ش، ص44.</ref>  طبقات بالای اجتماعی از لباس‌های نخ و نَسیج استفاده می‌کردند. نسیج، از پارچۀ ابریشم و طلا<ref>Kadoi, Islamic Chinoiserie The art of Mongol Iran, 2009, p.21.</ref>  و نخ از پارچۀ حریر تهیه می‌شد. این پارچه‌ها در دورۀ ایلخانی مختص زنان مغول و زنان ایرانی بوده است.<ref>[https://www.sid.ir/paper/207516/fa کروبی و فیاض انوش، «بررسی تاریخی پوشاک زنان در دورۀ ایلخانان (736- 654ه.ق)»، 1395ش، ص173.]</ref>  

==سرپوش زنان مغول==

مهم‌ترین بخش از پوشاک زنان مغول، کلاه بود و زنان برخلاف دختران نمی‌توانستند بدون کلاه در اجتماع ظاهر شوند. زنان روی سر خود کلاهی از حصیر یا پوست درخت بافته ‌شده می‌گذاشتند که به اندازۀ دو آرنج بوده و پایین آن مربع‌شکل بود. قسمت بالای این کلاه، ملیلۀ نازکی از جنس طلا، نقره یا چوب قرار داشت که گاهی روی آن پر مرغ می‌گذاشتند. این حصیر بافته شده از دستمال نازکی که از سر روی شانه‌ها می‌افتاد، محافظت می‌کرد.<ref>کارپن، سفرنامه، 1363ش، ص34.</ref>  نوع باشکوه و تجملی این سرپوش، بوقتاق بود که از طلا و جواهرات ساخته شده بود و بالای آن پر پرندگان گران‌قیمت و نادر قرار داشت.<ref>[https://www.sid.ir/paper/207516/fa کروبی و فیاض انوش، «بررسی تاریخی پوشاک زنان در دورۀ ایلخانان (736- 654ه.ق)»، 1395ش، ص165.]</ref>  گاهی نیز آن را با ابریشم به‌شکل موی بافته شده، تزیین می‌کردند.<ref>استرآبادی، فرهنگ ترکی به فارسی سنگلاخ، 1384ش، ص186.</ref>  تاج ملکه نیز بوقتاق بود که در روز تاج‌گذاری آن را روی سر همسر خود می‌گذاشت. همچنین این سرپوش بر سر زنانی که ارتقای مقام یافته و در ردیف خاتون‌ها قرار می‌گرفتند نیز نهاده می‌شد.<ref> [https://www.sid.ir/paper/207516/fa کروبی و فیاض انوش، «بررسی تاریخی پوشاک زنان در دورۀ ایلخانان (736- 654ه.ق)»، 1395ش، ص166.]</ref>  نگاره‌ها نشان می‌دهد که بعد از اسلام آوردن ایلخانان مغول، این سرپوش همچنان بر سر آنان مشاهده می‌شده است.<ref>بیانی، دین و دولت در ایران عهد مغول، 1371ش، ص448.</ref>  

==سرپوش زنان ایرانی==

===بُرقَع===  

برقع از تکه پارچه‌ای به‌شکل چهرۀ انسان درست شده که چهره را از مبدأ بینی پوشانده و از اطراف و روی پیشانی به سربند متصل می‌شود و تا روی زانوها به حالت آویزان ادامه دارد.<ref>راینهارت، فرهنگ البسۀ مسلمانان، 1345ش، ص66-62.</ref>  زنان به‌هنگام خروج از خانه برقع به تن می‌کردند.<ref>ابن‌بطوطه، سفرنامه، 1337ش، ص194.</ref>  استفاده از برقع و چادر نشانۀ حیا و عفت بود و رعایت نکردن آن موجب فروپاشی خانواده قلمداد می‌شد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/207516/fa کروبی و فیاض انوش، «بررسی تاریخی پوشاک زنان در دورۀ ایلخانان (736- 654ه.ق)»، 1395ش، ص182.]</ref>