بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
به‌دلیل گرمای شدید و شرایط کاری خاص استان، مردان از لباس‌های ساده، خنک و راحت استفاده می‌کنند. طراحی، رنگ، بافت و تزئینات به‌همراه ویژگی عفیف بودن پوشاک، باعث تمایز لباس محلی این استان از دیگر مناطق شده است. لباس مردان هرمزگان نمادی از هویت فرهنگی است که از دیرباز تا امروز اصالت و جایگاه اجتماعی مردم این استان را به‌خوبی نمایان کرده است: <ref>[https://www.irna.ir/news/83410832/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86 خطیبی‌زاده، «آشنایی با پوشش مردم هرمزگان»،  خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).] </ref>
به‌دلیل گرمای شدید و شرایط کاری خاص استان، مردان از لباس‌های ساده، خنک و راحت استفاده می‌کنند. طراحی، رنگ، بافت و تزئینات به‌همراه ویژگی عفیف بودن پوشاک، باعث تمایز لباس محلی این استان از دیگر مناطق شده است. لباس مردان هرمزگان نمادی از هویت فرهنگی است که از دیرباز تا امروز اصالت و جایگاه اجتماعی مردم این استان را به‌خوبی نمایان کرده است: <ref>[https://www.irna.ir/news/83410832/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86 خطیبی‌زاده، «آشنایی با پوشش مردم هرمزگان»،  خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).] </ref>


'''پیراهن''': مردان در استان هرمزگان و جزایر بندرعباس، بندر خمیر، لنگه، کنک و قشم از این نوع پیراهن استفاده می‌کنند. پیراهن مردان، بلند و به رنگ‌های سفید یا آبی روشن است.<ref>امینی ‌لاری، نمادشناسی رنگ در فرهنگ و هنر بومی هرمزگان، 1394ش، ص130.</ref> در گذشته به لباس‌های بلند مردانه «کندوره» می‌گفتند. کندوره از چند نوع پارچة نازک و ضخیم تهیه می‌شود. و مردان سعی می‌کردند از نظر پوشش همیشه خود را با لباس‌های بلند و تمیز نشان دهند. در گذشته ملوانان و صیادان از دو نوع پیراهن استفاده می‌کنند.؛ یک نوع آن مربوط به پیراهن مهمانی بوده که اغلب از رنگ سفید و حریر یا ململ نازک و مرغوب تهیه می‌شد. نوع دوم آن مربوط به کار بود که در رنگ‌های گوناگون تهیه می‌شد. پیراهن کار زمستانی ملوانان از پارچه‌های کلفت رنگی و راه‌راه انتخاب می‌شد.<ref>[https://www.irna.ir/news/83410832/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86 خطیبی‌زاده، «آشنایی با پوشش مردم هرمزگان»،  خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).] </ref>
'''پیراهن''': مردان در استان هرمزگان و جزایر بندرعباس، بندر خمیر، لنگه، کنک و قشم از این نوع پیراهن استفاده می‌کنند. پیراهن مردان، بلند و به رنگ‌های سفید یا آبی روشن است.<ref>امینی ‌لاری، نمادشناسی رنگ در فرهنگ و هنر بومی هرمزگان، 1394ش، ص130.</ref> در گذشته به لباس‌های بلند مردانه «کندوره» می‌گفتند. کندوره از چند نوع پارچۀ نازک و ضخیم تهیه می‌شود. و مردان سعی می‌کردند از نظر پوشش همیشه خود را با لباس‌های بلند و تمیز نشان دهند. در گذشته ملوانان و صیادان از دو نوع پیراهن استفاده می‌کنند.؛ یک نوع آن مربوط به پیراهن مهمانی بوده که اغلب از رنگ سفید و حریر یا ململ نازک و مرغوب تهیه می‌شد. نوع دوم آن مربوط به کار بود که در رنگ‌های گوناگون تهیه می‌شد. پیراهن کار زمستانی ملوانان از پارچه‌های کلفت رنگی و راه‌راه انتخاب می‌شد.<ref>[https://www.irna.ir/news/83410832/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86 خطیبی‌زاده، «آشنایی با پوشش مردم هرمزگان»،  خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).] </ref>


'''پیراهن بلوچی''': یکی از تن‌پوش‌های مردان بندری، پیراهن بلوچی است. رنگ این پیراهن، به‌دلیل گرمای منطقه بیشتر از رنگ‌های سفید، کرم، آبی روشن و خاکستری استفاده می‌شود. رنگ سفید در بین اقوام این منطقه، نشانة افراد معتمد و عادل است.<ref>باستانی، بادله‌پوشان، 1391ش، ص93.</ref>
'''پیراهن بلوچی''': یکی از تن‌پوش‌های مردان بندری، پیراهن بلوچی است. رنگ این پیراهن، به‌دلیل گرمای منطقه بیشتر از رنگ‌های سفید، کرم، آبی روشن و خاکستری استفاده می‌شود. رنگ سفید در بین اقوام این منطقه، نشانۀ افراد معتمد و عادل است.<ref>باستانی، بادله‌پوشان، 1391ش، ص93.</ref>


'''عرقچین''': کلاهی است توری یا قلاب‌دوزی‌شده که از نخ‌های نازک کتانی تهیه می‌شود. این عرقچین از کشورهای عربی وارد بندر می‌شود و بیشتر مردان میانسال و ملاّحان از آن استفاده می‌کنند.<ref>باستانی، بادله‌پوشان، 1391ش، ص83-81.</ref>
'''عرقچین''': کلاهی است توری یا قلاب‌دوزی‌شده که از نخ‌های نازک کتانی تهیه می‌شود. این عرقچین از کشورهای عربی وارد بندر می‌شود و بیشتر مردان میانسال و ملاّحان از آن استفاده می‌کنند.<ref>باستانی، بادله‌پوشان، 1391ش، ص83-81.</ref>


'''کلاه''': کلاه مردان بندری از پوست و پارچة زربفت تهیه می‌شوند. این کلاه‌ها دارای انواع مختلفی چون کلاه شلالی، دال و بوشهری است.<ref>[https://www.irna.ir/news/83410832/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86 خطیبی‌زاده، «آشنایی با پوشش مردم هرمزگان»،  خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا.] </ref>
'''کلاه''': کلاه مردان بندری از پوست و پارچۀ زربفت تهیه می‌شوند. این کلاه‌ها دارای انواع مختلفی چون کلاه شلالی، دال و بوشهری است.<ref>[https://www.irna.ir/news/83410832/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86 خطیبی‌زاده، «آشنایی با پوشش مردم هرمزگان»،  خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا.] </ref>


'''چفیه یا کوفیه''': نوعی پارچه که مردان برای حفاظت خود در برابر باد، خاک و آفتاب روی سر می‌گذارند. این نوع پارچه اغلب به‌رنگ‌های سفید و سیاه و با طرح‌های راه‌راه یا چهارخانه انتخاب می‌شود. گاهی نیز چفیه به دور کمر بسته می‌شود.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردم هرمزگان»،  وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>
'''چفیه یا کوفیه''': نوعی پارچه که مردان برای حفاظت خود در برابر باد، خاک و آفتاب روی سر می‌گذارند. این نوع پارچه اغلب به‌رنگ‌های سفید و سیاه و با طرح‌های راه‌راه یا چهارخانه انتخاب می‌شود. گاهی نیز چفیه به دور کمر بسته می‌شود.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردم هرمزگان»،  وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>


'''لنگ''': لنگ شلواری مردانه است مستطیل‌شکل از جنس نخ که دارای چهارخانه‌های بزرگ بوده و در رنگ‌های مختلف تولید می‌شود. این شلوار در گذشته توسط کارگران و طبقات پایین جامعه مورد استفاده قرار می‌گرفت. برای ثابت نگه‌داشتن آن بر دور کمر، از نخی به‌نام «نشپول» استفاده می‌شد. امروزه استفاده از این شلوار محدود شده و فقط در برخی از روستاهای هرمزگان توسط پیرمردان استفاده می‌شود.‌اندازة این پارچة مستطیل‌شکل دو متر است که انتهای آن دارای ریشه یا بدون ریشه است.<ref> [https://rasekhoon.net/article/show/1037488 «پوشاک مردم هرمزگان»،  وب‌سایت راسخون.]</ref> لنگ جزء لباس‌های وارداتی از شرق آسیا است که تاریخچة ورود آن به هرمزگان به حدود 150 تا 200 سال پیش باز می‌گردد.<ref> [https://www.sobhesahel.com/news/91835/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C «اشتباه فرهنگی در معرفی پوشش اصیل مردان هرمزگانی»،  وب‌سایت صبح ساحل (روزنامة مردم هرمزگان.] </ref>
'''لنگ''': لنگ شلواری مردانه است مستطیل‌شکل از جنس نخ که دارای چهارخانه‌های بزرگ بوده و در رنگ‌های مختلف تولید می‌شود. این شلوار در گذشته توسط کارگران و طبقات پایین جامعه مورد استفاده قرار می‌گرفت. برای ثابت نگه‌داشتن آن بر دور کمر، از نخی به‌نام «نشپول» استفاده می‌شد. امروزه استفاده از این شلوار محدود شده و فقط در برخی از روستاهای هرمزگان توسط پیرمردان استفاده می‌شود.‌اندازۀ این پارچۀ مستطیل‌شکل دو متر است که انتهای آن دارای ریشه یا بدون ریشه است.<ref> [https://rasekhoon.net/article/show/1037488 «پوشاک مردم هرمزگان»،  وب‌سایت راسخون.]</ref> لنگ جزء لباس‌های وارداتی از شرق آسیا است که تاریخچۀ ورود آن به هرمزگان به حدود 150 تا 200 سال پیش باز می‌گردد.<ref> [https://www.sobhesahel.com/news/91835/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C «اشتباه فرهنگی در معرفی پوشش اصیل مردان هرمزگانی»،  وب‌سایت صبح ساحل (روزنامة مردم هرمزگان.] </ref>


'''کَپَر یا کپره''': نوعی عرق‌گیر نازک با آستین‌های کوتاه که به رنگ سفید است و در زیر پیراهن استفاده می‌شود. گاهی ساحل‌نشینان بندری کپر را به تنهایی با لنگ و عرقچین در دریا و کشتی برای ماهیگیری می‌پوشند.<ref>امینی ‌لاری، نمادشناسی رنگ در فرهنگ و هنر بومی هرمزگان، 1394ش، ص130.</ref> کپر نیز بخشی از لباس وارداتی از شرق آسیا محسوب می‌شود و زمان ورود آن به هرمزگان 150 تا 200 سال پیش قدمت دارد.<ref> [https://www.sobhesahel.com/news/91835/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C «اشتباه فرهنگی در معرفی پوشش اصیل مردان هرمزگانی»،  وب‌سایت صبح ساحل (روزنامة مردم هرمزگان).] </ref>
'''کَپَر یا کپره''': نوعی عرق‌گیر نازک با آستین‌های کوتاه که به رنگ سفید است و در زیر پیراهن استفاده می‌شود. گاهی ساحل‌نشینان بندری کپر را به تنهایی با لنگ و عرقچین در دریا و کشتی برای ماهیگیری می‌پوشند.<ref>امینی ‌لاری، نمادشناسی رنگ در فرهنگ و هنر بومی هرمزگان، 1394ش، ص130.</ref> کپر نیز بخشی از لباس وارداتی از شرق آسیا محسوب می‌شود و زمان ورود آن به هرمزگان 150 تا 200 سال پیش قدمت دارد.<ref> [https://www.sobhesahel.com/news/91835/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C «اشتباه فرهنگی در معرفی پوشش اصیل مردان هرمزگانی»،  وب‌سایت صبح ساحل (روزنامة مردم هرمزگان).] </ref>
خط ۲۹: خط ۲۹:
'''دشداشه''': لباسی سفید و بلند که قد آن تا روی پا می‌رسد و در دو نوع یقه‌دار (عراقی) و بدون یقه (خلیجی یا اماراتی) در میان مردان هرمزگان کاربرد دارد.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردم هرمزگان»،  وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>
'''دشداشه''': لباسی سفید و بلند که قد آن تا روی پا می‌رسد و در دو نوع یقه‌دار (عراقی) و بدون یقه (خلیجی یا اماراتی) در میان مردان هرمزگان کاربرد دارد.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردم هرمزگان»،  وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>


'''عقال''': نوعی حلقة دستباف، سیاه‌رنگ و از جنس نخ‌های بافته شده است که مردان برای ثابت نگه‌داشتن چفیه روی سر از آن استفاده می‌کنند.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردم هرمزگان»،  وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>
'''عقال''': نوعی حلقۀ دستباف، سیاه‌رنگ و از جنس نخ‌های بافته شده است که مردان برای ثابت نگه‌داشتن چفیه روی سر از آن استفاده می‌کنند.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردم هرمزگان»،  وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>


'''هاف''': نوعی شلوار کوتاه یا شورت مردانه که از پارچه‌های سفیدرنگ و نازک به‌عنوان لباس زیر تهیه می‌شود.<ref>امینی ‌لاری، نمادشناسی رنگ در فرهنگ و هنر بومی هرمزگان، 1394ش، ص130.</ref>
'''هاف''': نوعی شلوار کوتاه یا شورت مردانه که از پارچه‌های سفیدرنگ و نازک به‌عنوان لباس زیر تهیه می‌شود.<ref>امینی ‌لاری، نمادشناسی رنگ در فرهنگ و هنر بومی هرمزگان، 1394ش، ص130.</ref>
خط ۳۷: خط ۳۷:
لباس مردان این منطقه به‌دلایل زیر دچار تغییر شده است:  
لباس مردان این منطقه به‌دلایل زیر دچار تغییر شده است:  


#تاثیر تجارت و تبادلات فرهنگی: تجارت با کشور‌های حاشیة خلیج فارس تاثیر زیادی بر تغییر پوشش مردان این منطقه داشته است.
#تاثیر تجارت و تبادلات فرهنگی: تجارت با کشور‌های حاشیۀ خلیج فارس تاثیر زیادی بر تغییر پوشش مردان این منطقه داشته است.
#
#
#لباس‌های وارداتی: برخی از اجزای پوشش‌های وارداتی جایگزین لباس‌های سنتی و اصیل شده‌اند.
#لباس‌های وارداتی: برخی از اجزای پوشش‌های وارداتی جایگزین لباس‌های سنتی و اصیل شده‌اند.
#
#
#تاثیرپذیری از لباس عربی: برخلاف تصور عمومی، لباس عربی بخشی از پوشش مردان هرمزگانی نیست و صرفاً به‌واسطة تبادلات و تجارت به منطقه وارد شده است.<ref> [https://www.sobhesahel.com/news/91835/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C «اشتباه فرهنگی در معرفی پوشش اصیل مردان هرمزگانی»،  وب‌سایت صبح ساحل (روزنامة مردم هرمزگان).] </ref>
#تاثیرپذیری از لباس عربی: برخلاف تصور عمومی، لباس عربی بخشی از پوشش مردان هرمزگانی نیست و صرفاً به‌واسطۀ تبادلات و تجارت به منطقه وارد شده است.<ref> [https://www.sobhesahel.com/news/91835/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C «اشتباه فرهنگی در معرفی پوشش اصیل مردان هرمزگانی»،  وب‌سایت صبح ساحل (روزنامة مردم هرمزگان).] </ref>
#
#
==نگاه طراحان لباس به ظرفیت‌های بومی هرمزگان==
==نگاه طراحان لباس به ظرفیت‌های بومی هرمزگان==
خط ۵۵: خط ۵۵:
==منابع==
==منابع==


*«اشتباه فرهنگی در معرفی پوشش اصیل مردان هرمزگانی»،  وب‌سایت صبح ساحل (روزنامة مردم هرمزگان)،  تاریخ درج مطلب: 26 خرداد 1402ش.
*«اشتباه فرهنگی در معرفی پوشش اصیل مردان هرمزگانی»،  وب‌سایت صبح ساحل (روزنامۀ مردم هرمزگان)،  تاریخ درج مطلب: 26 خرداد 1402ش.
*
*
*امینی ‌لاری، فرح، نمادشناسی رنگ در فرهنگ و هنر بومی هرمزگان، پایان‌نامة دورة کارشناسی ارشد، تهران، دانشکدة هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران‌مرکز، 1394ش.
*امینی ‌لاری، فرح، نمادشناسی رنگ در فرهنگ و هنر بومی هرمزگان، پایان‌نامۀ دورۀ کارشناسی ارشد، تهران، دانشکدۀ هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران‌مرکز، 1394ش.
*
*
*باستانی، فاطمه، بادله‌پوشان، تهران، نشر مهتاب، 1391ش.
*باستانی، فاطمه، بادله‌پوشان، تهران، نشر مهتاب، 1391ش.