خط ۵: خط ۵:
==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==


مادران اینستاگرامی، یکی از زیرمجموعه‌های [[اینفلوئنسر|اینفلوئنسری]] هستند که فیلم‌ها، تصاویر و تجارب مادری خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند.<ref> [https://www.isna.ir/news/1402082518383/%D9%87%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «هجمۀ مجازی علیه سبک زندگی مادران»،  خبرگزاری ایسنا.]</ref> دنبال‌کنندگان، این مادران را کامل و بی‌نقص می‌دانند؛ به‌گونه‌ای که الگو و معیار مقایسۀ سایر مادران هستند.<ref>[https://jwica.ut.ac.ir/article_82284_8f261538eaaa5541f099adb8e46de53f.pdf بیگوند و دیگران، «سوپرمام‌ها و مفهوم مادری در فضای اینستاگرام»،  1400ش، ص141.]</ref>
[[مادران اینستاگرامی]]، یکی از زیرمجموعه‌های [[اینفلوئنسر|اینفلوئنسری]] هستند که فیلم‌ها، تصاویر و تجارب مادری خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند.<ref> [https://www.isna.ir/news/1402082518383/%D9%87%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «هجمۀ مجازی علیه سبک زندگی مادران»،  خبرگزاری ایسنا.]</ref> دنبال‌کنندگان، این مادران را کامل و بی‌نقص می‌دانند؛ به‌گونه‌ای که الگو و معیار مقایسۀ سایر مادران هستند.<ref>[https://jwica.ut.ac.ir/article_82284_8f261538eaaa5541f099adb8e46de53f.pdf بیگوند و دیگران، «سوپرمام‌ها و مفهوم مادری در فضای اینستاگرام»،  1400ش، ص141.]</ref>


==تاریخچه==
==تاریخچه==
خط ۱۳: خط ۱۳:
==انگیزه‌های فعالیت مادران اینستاگرامی==
==انگیزه‌های فعالیت مادران اینستاگرامی==


برخی مادران [[بلاگر]] به‌دلیل نداشتن امنیت، عزت‌ و [[اعتماد به نفس زنان|اعتمادبه‌نفس]] لازم، طرد از جامعه و احساس طردشدگی، تجربۀ طولانی‌مدت انزوا و با هدف فراموش کردن حوادث سخت زندگی، به فضای مجازی وابسته می‌شوند. عواملی مانند مشکلات روانی، مسائل خانوادگی، هویتی، فرهنگی، اجتماعی- اقتصادی، نقص در فرزندپروری، تلاش برای مطرح کردن فرزند در فضای مجازی و سرگرم شدن و لذت‌بردن از فضای مجازی در گرایش مادران به کسب‌وکار اینترنتی مؤثر است. دعوا و کتک‌کاری با همسر، [[طلاق عاطفی|طلاق]]، تشکیل زندگی مستقل و درآمد بالای صفحات تبلیغاتی در فضای مجازی موجب روی‌آوردن برخی زنان به کسب‌وکار مجازی شده است.<ref>[https://rph.khu.ac.ir/article-1-3625-fa.pdf قاسم‌زادۀ برکی و دیگران، «بررسی سوءاستفاده‌ از کودکان توسط مادران بلاگر و سلامت روانی فرزندان آنان در فضای مجازی»،  1399ش، ص35 و 37 و 45 و 46.]</ref>  
برخی مادران [[بلاگر]] به‌دلیل نداشتن امنیت، عزت‌ و [[اعتماد به نفس زنان|اعتمادبه‌نفس]] لازم، طرد از جامعه و احساس طردشدگی، تجربۀ طولانی‌مدت انزوا و با هدف فراموش کردن حوادث سخت زندگی، به فضای مجازی وابسته می‌شوند. عواملی مانند مشکلات روانی، مسائل خانوادگی، هویتی، فرهنگی، اجتماعی- اقتصادی، نقص در فرزندپروری، تلاش برای مطرح کردن فرزند در فضای مجازی و سرگرم شدن و لذت‌بردن از فضای مجازی در گرایش مادران به کسب‌وکار اینترنتی مؤثر است. دعوا و [[خشونت علیه زنان|کتک‌کاری]] با همسر، [[طلاق عاطفی|طلاق]]، تشکیل زندگی مستقل و درآمد بالای صفحات تبلیغاتی در فضای مجازی موجب روی‌آوردن برخی زنان به کسب‌وکار مجازی شده است.<ref>[https://rph.khu.ac.ir/article-1-3625-fa.pdf قاسم‌زادۀ برکی و دیگران، «بررسی سوءاستفاده‌ از کودکان توسط مادران بلاگر و سلامت روانی فرزندان آنان در فضای مجازی»،  1399ش، ص35 و 37 و 45 و 46.]</ref>  


آنها برای پر کردن [[اوقات فراغت زنان خانه‌دار|اوقات فراغت]] و کسب درآمد از هنرمندی و مهارت‌های خود، در اینستاگرام فعالیت می‌کنند و تلاش می‌کنند از دیگران عقب نمانند. برخی مادران، در ابتدا برای گذران وقت به سراغ شبکه‌های اجتماعی می‌روند و بعد از مدتی برای جبران کمبودهای شخصی، از این فضا برای دیده شدن استفاده می‌کنند و با دیدن مدل‌های متنوع فضای مجازی، به کسب‌وکارهای اینترنتی ترغیب می‌شوند. در این مسیر، برخی مادران برای جذب بیشتر دنبال‌کننده و درآمد، از فرزندان خود به عنوان مدل در محتواهای تبلیغاتی و [[مدلینگ کودک]] استفاده می‌کنند و در کنار آن به نمایش مهارت‌هایی مانند آشپزی، طراحی دکور منزل و خانه‌داری نیز می‌پردازند.<ref>[https://jamejamdaily.ir/newspaper/item/29831 اظهری، «مادران اینستاگرامی، کودکان کار مجازی»،  وب‌سایت روزنامۀ جام‌جم.]</ref>
آنها برای پر کردن [[اوقات فراغت زنان خانه‌دار|اوقات فراغت]] و کسب درآمد از هنرمندی و مهارت‌های خود، در اینستاگرام فعالیت می‌کنند و تلاش می‌کنند از دیگران عقب نمانند. برخی مادران، در ابتدا برای گذران وقت به سراغ شبکه‌های اجتماعی می‌روند و بعد از مدتی برای جبران کمبودهای شخصی، از این فضا برای دیده شدن استفاده می‌کنند و با دیدن مدل‌های متنوع فضای مجازی، به کسب‌وکارهای اینترنتی ترغیب می‌شوند. در این مسیر، برخی مادران برای جذب بیشتر دنبال‌کننده و درآمد، از فرزندان خود به عنوان مدل در محتواهای تبلیغاتی و [[مدلینگ کودک]] استفاده می‌کنند و در کنار آن به نمایش مهارت‌هایی مانند آشپزی، طراحی دکور منزل و خانه‌داری نیز می‌پردازند.<ref>[https://jamejamdaily.ir/newspaper/item/29831 اظهری، «مادران اینستاگرامی، کودکان کار مجازی»،  وب‌سایت روزنامۀ جام‌جم.]</ref>
خط ۷۱: خط ۷۱:
در صفحات مادران اینستاگرامی، مادران ویدئوهایی را به اشتراک می‌گذراند که دختران شیرین‌زبان آنها با آرایش متنوع مو و چهره، با دلبری و عشوه‌گری در مورد مسائل مربوط به بزرگ‌سالان مانند خرید، مهمانی و ازدواج صحبت می‌کنند. این دختران، در خارج از فضای آتلیه‌ای با کارهایی مانند [[آرایش کودک|آرایش]]، آشپزی و کارهای خانه نقش‌های سنتی زنانه را بازتولید می‌کنند و الگویی ناقص و غلط را به نمایش می‌گذارند.  
در صفحات مادران اینستاگرامی، مادران ویدئوهایی را به اشتراک می‌گذراند که دختران شیرین‌زبان آنها با آرایش متنوع مو و چهره، با دلبری و عشوه‌گری در مورد مسائل مربوط به بزرگ‌سالان مانند خرید، مهمانی و ازدواج صحبت می‌کنند. این دختران، در خارج از فضای آتلیه‌ای با کارهایی مانند [[آرایش کودک|آرایش]]، آشپزی و کارهای خانه نقش‌های سنتی زنانه را بازتولید می‌کنند و الگویی ناقص و غلط را به نمایش می‌گذارند.  


بزرگ‌ترین دغدغۀ این مادران زیبایی است و دخترانی تربیت می‌کنند که از کودکی، بیش از هر چیز، به آرایش و پوشش توجه دارند. در این صفحات، صحبت از مسائل مهمی مانند نکات تربیتی و روان‌شناسی در پرورش کودک، رشد‌اندیشه، عقل و اخلاق نمی‌شود و مادران اینستاگرامی اقدامی برای تقویت مهارت‌ها و خلاقیت‌های کودک نمی‌کنند. در این صفحات، دختران هرگز به رشد و توسعۀ فردی و فعالیت‌های اجتماعی ترغیب نمی‌شوند.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/publication/content/1541/19396 اردکانی، «مادران کاسب کار و کودکان کار اینستاگرامی»،  شهرآرانیوز.]</ref> آرایش دختران خردسال و شبیه شدن آنها به مادران خود و مدل شدن آنها برای پست‌های اینستاگرامی باعث ایجاد بحران هویت خاموش در این کودکان می‌شود.<ref> [https://sedayekhavaran.ir/%D9%85%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF%D8%A2%D8%A8-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A8/ «مد اینستاگرامی و سرخاب سفیدآب کودکان به دست مادران»،  وب‌سایت صدای خاوران.]</ref>
بزرگ‌ترین دغدغۀ این مادران زیبایی است و دخترانی تربیت می‌کنند که از کودکی، بیش از هر چیز، به آرایش و پوشش توجه دارند. در این صفحات، صحبت از مسائل مهمی مانند نکات تربیتی و روان‌شناسی در پرورش کودک، رشد‌اندیشه، عقل و اخلاق نمی‌شود و مادران اینستاگرامی اقدامی برای تقویت مهارت‌ها و خلاقیت‌های کودک نمی‌کنند. در این صفحات، دختران هرگز به رشد و توسعۀ فردی و فعالیت‌های اجتماعی ترغیب نمی‌شوند.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/publication/content/1541/19396 اردکانی، «مادران کاسب کار و کودکان کار اینستاگرامی»،  شهرآرانیوز.]</ref> [[مدلینگ کودک|آرایش دختران]] خردسال و شبیه شدن آنها به مادران خود و مدل شدن آنها برای پست‌های اینستاگرامی باعث ایجاد بحران هویت خاموش در این کودکان می‌شود.<ref> [https://sedayekhavaran.ir/%D9%85%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF%D8%A2%D8%A8-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A8/ «مد اینستاگرامی و سرخاب سفیدآب کودکان به دست مادران»،  وب‌سایت صدای خاوران.]</ref>


نقض [[حریم خصوصی]]؛ استفادۀ ابزاری از کودک برای دیده شدن از راه تبلیغ کالاها و برندها نوعی تجاوز به حریم آنها است که آیندۀ کودک را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این کودکان، نمی‌توانند افرادی هدفمند و تلاشگر در جامعه باشند و شخصیت آنها به سمت [[مصرف‌گرایی]] و نیازهای کاذب می‌رود.<ref> [https://jamejamdaily.ir/newspaper/item/29831 «مادران اینستاگرامی، کودکان کار مجازی»،  وب‌سایت روزنامۀ جام‌جم.]</ref>
نقض [[حریم خصوصی]]؛ استفادۀ ابزاری از کودک برای دیده شدن از راه تبلیغ کالاها و برندها نوعی تجاوز به حریم آنها است که آیندۀ کودک را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این کودکان، نمی‌توانند افرادی هدفمند و تلاشگر در جامعه باشند و شخصیت آنها به سمت [[مصرف‌گرایی]] و نیازهای کاذب می‌رود.<ref> [https://jamejamdaily.ir/newspaper/item/29831 «مادران اینستاگرامی، کودکان کار مجازی»،  وب‌سایت روزنامۀ جام‌جم.]</ref>
خط ۸۷: خط ۸۷:
شرم‌زدایی در فضای مجازی؛ برخی مادران اینستاگرامی، به آموزش و ارتقای آگاهی زنان از شیردهی می‌پردازند و با اشتراک تصاویر خود از شیردهی به فرزندان و عادی نشان دادن آن، در راستای حیازدایی اقدام می‌کنند.<ref>[https://jwica.ut.ac.ir/article_82284_8f261538eaaa5541f099adb8e46de53f.pdf بیگوند و دیگران، «سوپرمام‌ها و مفهوم مادری در فضای اینستاگرام»،  1400ش، ص140-141 و 162.]</ref>
شرم‌زدایی در فضای مجازی؛ برخی مادران اینستاگرامی، به آموزش و ارتقای آگاهی زنان از شیردهی می‌پردازند و با اشتراک تصاویر خود از شیردهی به فرزندان و عادی نشان دادن آن، در راستای حیازدایی اقدام می‌کنند.<ref>[https://jwica.ut.ac.ir/article_82284_8f261538eaaa5541f099adb8e46de53f.pdf بیگوند و دیگران، «سوپرمام‌ها و مفهوم مادری در فضای اینستاگرام»،  1400ش، ص140-141 و 162.]</ref>


کارشناسان معتقدند که مادران اینستاگرامی، بیشتر به تکرار تصاویر تبعیض جنسیتی، طبقه‌گرایی و نژادپرستی می‌پردازند که در اعماق زندگی آمریکایی‌ها نفوذ کرده است. این مادران در تلاش هستند تا تصویری زیباشناسانه از نقش پدری و مادری به نمایش بگذارند.  
کارشناسان معتقدند که مادران اینستاگرامی، بیشتر به تکرار تصاویر [[تبعیض جنسیتی]]، طبقه‌گرایی و نژادپرستی می‌پردازند که در اعماق زندگی آمریکایی‌ها نفوذ کرده است. این مادران در تلاش هستند تا تصویری زیباشناسانه از نقش پدری و مادری به نمایش بگذارند.  


نتایج پژوهشی بر ۴۶۴ مادر که مام‌فلوئنسرها را دنبال می‌کردند، نشان داد که ایده‌آل‌سازی مادری در شبکه‌های اجتماعی با تجارب بالقوۀ منفی کاربران مرتبط است و موجب افزایش حسادت می‌شود.<ref> [https://www.isna.ir/news/1402082518383/%D9%87%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «هجمۀ مجازی علیه سبک زندگی مادران»،  خبرگزاری ایسنا.]</ref>
نتایج پژوهشی بر ۴۶۴ مادر که مام‌فلوئنسرها را دنبال می‌کردند، نشان داد که ایده‌آل‌سازی مادری در شبکه‌های اجتماعی با تجارب بالقوۀ منفی کاربران مرتبط است و موجب افزایش حسادت می‌شود.<ref> [https://www.isna.ir/news/1402082518383/%D9%87%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «هجمۀ مجازی علیه سبک زندگی مادران»،  خبرگزاری ایسنا.]</ref>