لباس مردم خراسان جنوبی: تفاوت میان نسخه‌ها

کلاه‌پول نوعی کلاه است که جلوی آن با انواع سکه‌های نقره‌ای قدیمی تزیین می‌شود. این کلاه از مهم‌ترین مشخصه‌های زنان بیرجندی است که دختران آن را از ۷ سالگی روی سر می‌گذارند. تعداد سکه‌های کلاه‌پولی عروس‌خانم‌ها دو برابر زنان است که با انواع زیورآلاتی چون نگین، مهره و پولک تزیین می‌شود. نام دیگر کلاه‌پول، کُلوته است.<ref>شاهسونی‌روبیات، «بررسی پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»،  1399ش، ص10.</ref>

زنان بیرجندی مخصوصاً در روستای چنشت، از چادری گلدار و رنگی استفاده می‌کنند. این نوع چادر که به «افندی» معروف است، کوچک‌تر و کوتاه‌تر از چادرهای معمولی است که به کلاه‌پول وصل می‌شود و از پشت سر آویزان است. دختران جوان و تازه عروس‌ها از رنگ‌های روشن و گلدار و زنان مسن از رنگ‌های تیره استفاده می‌کنند. زنان در مواقع عادی و عبور و مرور در روستاها چادرهای رنگی با نقوشی از رنگ‌های سبز و آبی سر می‌کنند.<ref>شاهسونی و کوهستانی، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»،  1399ش، ص14.</ref>  

قسمت رویه و کف کفش تبلک‌دار از چرم بوده و پاشنۀ آن در دو نوع چوبی و استخوانی است که به آن پاشنه‌چوبی یا پاشنه‌استخوانی می‌گویند. پاشنه‌استخوانی مخصوص زنان اعیانی است.<ref> برآبادی، دانشنامۀ فرهنگ و تمدن؛ پوشاک محلی بیرجند، 1393ش، ص91.</ref> امروزه زنان در روستاها از کفش‌های معمولی و پاشنه‌دار که اغلب به‌رنگ تیره است استفاده می‌کنند.<ref>شاهسونی‌روبیات، «بررسی پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»،  1399ش، ص10.</ref>

لباس عروس در روستای چنشت همانند لباس محلی زنان است با این تفاوت که باید هفت پیراهن به‌رنگ‌های سفید، قرمز، آبی، سبز و در مرحلۀ آخر رنگ دلخواه با جنس پارچۀ مخمل بپوشند که با انواع مهر و سکه و ریسه‌هایی از پول نقره تزیین شده است.<ref>شاهسونی و کوهستانی، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»،  1399ش، ص15.</ref> لباس داماد در این روستا مشابه پوشش امروزی است؛ اما با این تفاوت که دستمالی سه‌گوش به نام «کشمیری» به‌رنگ سبز روی شانه او‌انداخته می‌شود.<ref>شاهسونی و کوهستانی، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»،  1399ش، ص15.</ref>

*برآبادی، سیداحمد، دانشنامۀ فرهنگ و تمدن؛ پوشاک محلی بیرجند، تهران، فکر بکر، 1393ش.

*

*پایدارفرد، آرزو و دیگران، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی»،  فصلنامۀ مطالعات علمی، 1394ش.

*

*«پوشاک محلی زنان خراسان جنوبی را بشناسیم»،  خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)،  تاریخ درج مطلب: 22 آبان 1397ش.

*

*«تاریخ پوشش اسلامی در موزۀ لباس خراسان جنوبی»،  خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)،  تاریخ درج مطلب: 12 فروردین 1402ش.

*

*خزاعی‌مسک، مرضیه، رویکرد فناوری فرهنگی در تحلیل پوشاک مردم خراسان جنوبی، پایان‌نامۀ دورۀ کارشناسی ارشد، اردکان، دانشکدۀ هنر و معماری دانشگاه علم و هنر، 1395ش.

*

*رنج‌دوست، شبنم، تاریخ لباس ایران، تهران، جمال‌هنر، 1387ش.

*

*شاهسونی، ثریا و کوهستانی، حسین، «بررسی تاثیر مذهب بر پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»،  چهارمین کنفرانس ملی اسلام و ارزش‌های متعالی، 1399ش.

*

*شاهسونی‌روبیات، ثریا، «بررسی پوشاک سنتی زنان روستای چنشت»،  نخستین کنفرانس ملی پوشاک، طراحی پارچه و لباس، ‌1399ش.

*

*«لباس محلی بانوان خراسان جنوبی»،  وب‌سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: 26 تیر 1399ش.

*

*«لباس محلی، نماد فرهنگ اصیل بومی مردم خراسان جنوبی»،  خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)،  تاریخ درج مطلب: 3 فروردین 1395ش.

*

*یاوری، حسین و سرخوش، شیدا، آشنایی با لباس‌ها و پوشاک سنتی مردم مناطق مختلف ایران، تهران، سیمای دانش، 1389ش.