محرمیت در معماری ایرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

مراد از محرمیت در معماری، حریم داشتن فضا از دو جنبة ساختاری و معنایی است. در شکل کالبدی متمرکز بر اصولی است که امنیت فضا را شکل می‌دهند و در حیطة معنایی ویژگی‌هایی که حرمت و ارزش را در فضا به ارمغان می‌آورند؛ به‌گونه‌ای که فرد در آن احساس آرامش می‌کند. فضاي مَحرم، فضایی است که داراي حريم، مصونيت و امنيت باشد و آرامش و آسايش افراد را تأمين کند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/826624/fa اغنیائی و همکاران، «نقش محرمیت در معماری اسلامی- ایرانی»، 1394ش، ص3-2.]</ref> مفهوم محرمیت در اسلام هم به‌معناي جداسازي زندگی خصوصی از تعاملات بیرونی و نیز جداسازي زنان و مردان نامحرم است که با هدف تأمین امنیت خانواده صورت می‌گیرد.<ref>[https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137735.html هاشمی زرج‌آباد و همکاران، «درون‌گرایی و بازتاب اصل محرمیت در معماری ایرانی– اسلامی نمونة پژوهش میدانی؛ خانه‌های تاریخی بیرجند»، 1393ش، ص86-85.]</ref>

مفهوم محرمیت در معماری و شهرسازی به‌معنای طراحی فضا به گونه‌ای است که هم از جنبه کالبدی و هم از جنبه معنایی دارای حریم مشخص باشد. از منظر کالبدی، محرمیت بر اصولی تأکید دارد که امنیت فضا را تضمین می‌کنند. در بعد معنایی نیز به ویژگی‌هایی اشاره دارد که حرمت و ارزش را برای فضای معماری به ارمغان می‌آورند و به استفاده‌کنندگان احساس آرامش می‌بخشند.  در معماری، محرمیت از طریق جداسازی فضاهای درونی از بیرونی محقق می‌شود. این تفکیک و ایجاد مالکیت بر فضا، به ساکنان احساس امنیت و آسایش می‌دهد. علاوه بر این، دسترسی به فضاهای مختلف بر اساس یک سلسله‌مراتب مشخص صورت می‌گیرد که این چیدمان نیز به آرامش ساکنان کمک می‌کند.<ref>[https://s6.picofile.com/file/8215842184/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86_%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D9%86_%D8%AF%D مهدوی‌نژاد و همکاران، «محرمیت در الگوي مسکن بومی و به کارگیري آن در معماري معاصر تهران»، 1392ش، ص4.]</ref>