روپوش

روپوش؛ لباسی نسبتاً گشاد و بلند مورد استفاده در انواع محیط‌های کاری.

روپوش، لباسی نسبتاً بلند و گشادتر از لباس زیرین است و روی لباس شخصی در انواع محیط‌های کاری پوشیده می‌شود. روپوش سبب حفاظت از بدن انسان در برابر خطرات احتمالی، مانند تغییرات آب‌و‌هوا، نیش حشرات، مواد شیمیایی زیان‌آور، سلاح و سایش با مواد زبر و آسیب‌رسان است. روپوش مناسب می‌تواند با پوشاندن بدن باعث راحتی و ایمنی فرد باشد. روپوش‌ها می‌توانند نشان‌دهندۀ باورهای مذهبی، فرهنگی و معانی اجتماعی نیز باشند.

مفهوم‌شناسی

به هر چیزی که روی چیز دیگر را بپوشاند یا آنچه روی کسی یا چیزی بکشند تا از برف و باران و آفتاب و گرد و خاک و نظر مردمان و پشه پنهان و در امان بماند، روپوش گفته می‌شود. مقابل روپوش زیرپوش است.

کاربرد و مزیت روپوش

یکی از کاربردهای روپوش استفاده به‌عنوان لباس فرم و هماهنگی ظاهر افراد در سازمان‌ها و نهادهای آموزشی، درمانی، خدماتی و اداری است. استفاده از لباس فرم در صنعت به عامل مهم در جذب مشتری تبدیل شده است. به‌عنوان مثال در مراکز خرید، مشتری می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان، کارکنان را شناسایی کند. هماهنگی لباس‌ افراد موجب احساس تعلق به مجموعۀ کاری، اعتمادبه‌نفس و رضایت درونی و در نهایت به افزایش کیفیت کار منجر می‌شود. همچنین پوشیدن لباس همسان سبب هماهنگی در میان دانش‌آموزان می‌شود و فاصلۀ طبقاتی در مدرسه را کم‌رنگ‌تر می‌کند.

نمادشناسی

روپوش‌های سفید دانش‌آموزان و معلمان در مدارس آرژانتین و اروگوئه نماد یادگیری است. تا اواسط دهۀ‌ 1920م دانشجویان رشتۀ پزشکی هنگام تشریح جسد، برای احترام به مردگان روپوش‌های آزمایشگاهی سیاه به تن می‌کردند. از آنجایی که رنگ سفید نماد بی‌آلایشی، پاکیزگی، برابری، شروع نو، بی‌گناهی، خودکفایی و کمال است، پزشکان از روپوش سفید برای انتقال آرامش به بیمار و جلب اعتماد وی استفاده می‌کنند.

انواع روپوش

روپوش در انواع مختلف به‌عنوان لباس فرم و لباس‌کار برای بسیاری از مشاغل مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از جمله به روپوش نقاشی، روپوش پزشکی، روپوش پرستاری، روپوش آزمایشگاهی، روپوش کارکنان مراکز درمانی، روپوش دانش‌آموزان در مدرسه، روپوش کارکنان رستوران‌ها، سرآشپزها، مهندسان و کارکنان فنی (روپوش کارگاهی)، پرسنل تالارها و هتل‌ها و روپوش آرایشگری، می‌توان اشاره کرد.

جنس روپوش

با توجه به نوع محیط کاری، مدت زمان حضور در محیط کار، گرما و شلوغی فضای آن، کارشناسان، پارچه‌های خنک و سبک را برای دوخت روپوش مناسب می‌دانند. برای افراد شاغل در رستوران‌ها یا آشپزخانه‌ها، به‌جهت ارتباط‌داشتن با مواد غذایی و نوشیدنی‌ها و احتمال کثیفی و لک‌شدن لباس‌ها، پارچۀ روپوش را از جنسی که قابلیت شست‌وشو و اتوی راحت داشته باشد، انتخاب می‌کنند. همچنین برای تولید لباس‌‌های بیمارستانی و روپوش‌های پزشکی از پارچه‌های سبک و لطیف با تنوع رنگ استفاده می‌شود تا علاوه بر القای احساس آرامش به فرد، مانع بروز حساسیت پوستی در فرد استفاده‌کننده شود. به‌همین دلیل از پارچه‌هایی بسیار لطیف، مانند تترون و فلامنت استفاده می‌شود؛ زیرا هم در برابر شست‌و‌شوی مداوم بسیار مقاوم‌اند و هم ضد حساسیت و ضد قارچ هستند. پارچه‌های ترگال نانو نیز به‌دلیل قدرت جذب بالای مایعات برای دوخت روپوش‌های پزشکی و پرستاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. چنانچه لباس‌های فرم از پارچه نامرغوب تولید شوند، در مدت زمانی کوتاه و با شستن و اتوی مکرر ایستایی خود را از دست می‌دهند و دیگر قابل استفاده نخواهند بود. جهت دوخت این نوع لباس بهتر است از پارچه‌هایی استفاده شود که درصد نخ آن بالا است تا هم از حساسیت پوستی جلوگیری کند و هم مانع ایجاد بوی بد و عرق در فصل گرم شود.

ویژگی‌های روپوش مناسب

روپوش به‌عنوان یک پوشش باید یک‌دست، مرتب و زیبا باشد. به‌علاوه چون راحتی لباس ضامن عملکرد مناسب فرد است، پوشش باید کاملاً با بدن افراد تناسب داشته‌ باشد و بر این اساس دوخته‌ شده باشد.

تفاوت روپوش زنانه و مردانه

روپوش‌های زنانه اغلب بلندتر و کمی گشادتر از روپوش مردانه تولید می‌شوند و معمولاً به‌دلیل استفاده از مقنعه، از یقۀ مدل انگلیسی دوخته می‌شوند. روپوش‌های زنانه و مردانه در طرح، جنس و سایز نیز ممکن است متفاوت باشند.

روش شستن روپوش سفید

قبل از شستن روپوش سفید، یقه و آستین‌های آن با صابون سابیده می‌شود و سپس کل روپوش را با دست یا ماشین لباسشویی با پودر معمولی شسته می‌شود. برای از‌بین‌بردن لکه‌های آن موادی همچون، آب‌اکسیژنه و لیمو، سرکۀ سفید، سفیدکننده‌ها و یا جوش‌شیرین با آبلیمو روی محل لکه‌ها ریخته می‌شود و پس از گذشت پانزده تا سی دقیقه، به روش معمولی شسته می‌شود.

روش دوخت روپوش

برای دوخت روپوش زنانه نیاز به پارچه‌ای به اندازۀ 260 سانتی‌متر است که دو متر از آن را در عرض پارچه برای الگوی پشت و جلو و شست سانتی‌متر دیگر آن را در طول پارچه برای الگوی آستین‌ها برش می‌زنند. الگوها شامل شش تکۀ یقه، سجاف، آستین، پیش و دو پشت است که با رسم الگوی صحیح، برش و دوخت آن می‌توان انواع روپوش‌ها را دوخت.

روپوش به‌مثابۀ فرهنگ فردی

هر پوششی که روی لباس فرد به‌عنوان روپوش و فرم استفاده شود، می‌تواند به‌نوعی نشان‌دهنده فرهنگ و شخصیت فرد و یا حتی فرهنگ و شخصیت سازمانی او باشد. دقت در انتخاب روپوش مناسب می‌تواند در جذب و اطمینان افراد به شخص نقش مؤثری داشته‌ باشد.

منابع

• «آموزش دوخت مانتوی پرستاری»، وب‌سایت کولاب، تاریخ بازدید: 14 فروردین 1402ش.
• «اهمیت استفاده از لباس فرم پرسنل»، وب‌سایت فرم‌پوش، تاریخ بازدید: 19 اسفند 1401ش.
• «تاریخچه روپوش سفید پزشکی - آشنایی با فلسفه روپوش پزشکی»، وب‌سایت مداریو، تاریخ درج مطلب: 30 بهمن 1400ش.
• «خرید روپوش پزشکی دخترانه و مردانۀ شیک با انواع مدل‌ها»، جهان‌نیوز، تاریخ درج مطلب: 18 مرداد 1400ش.
• دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، لغت‌نامۀ آنلاین دهخدا، تاریخ بازدید: 6 فروردین 1402ش.
• «روپوش پزشکی و لباس بیمارستانی انواع، کاربرد و ویژگی‌های آن»، وب‌سایت یونِویس، تاریخ بازدید: 19 اسفند 1401ش.
• «طراحی لباس فرم»، وب‌سایت پوشاک فرم، تاریخ بازدید: 18 اسفند 1401ش.
• «لباس آرایشگاه‌ها و سالن‌ها»، وب‌سایت حاکوب، تاریخ بازدید: 14 فروردین 1402ش.
• «لباس فرم پرسنل»، وب‌سایت فرم‌پوش، تاریخ بازدید: 19 اسفند 1401ش.
• «لباس فرم در ارتقا برند یک سازمان»، ویکی‌وند، تاریخ بازدید: 18 اسفند 1401ش.
• «مزایا و معایب استفاده از لباس فرم در مدرسه»، وب‌سایت رایاد، تاریخ بازدید: 18 اسفند 1401ش.
• «نحوه شستن روپوش‌های سفید»، وب‌سایت سینایونی‌فرم، تاریخ بازدید: 14 فروردین 1402ش.
• «ویژگی‌های لباس فرم رسپشن»، وب‌سایت طراحان دوخت، تاریخ بازدید: 19 اسفند 1401ش.