حلقه نامزدی

حلقۀ نامزدی؛ انگشتری به‌منظور نشان کردن دختر و پسر برای یکدیگر.

حلقۀ نامزدی یکی از نمادهای دیرینۀ پیوند زوجین است. حلقۀ نامزدی تنوع و مدل‌های گوناگونی دارد. جنس و شکل آنها نیز متفاوت است. حلقۀ نامزدی متفاوت از حلقۀ ازدواج است. تناسب حالت دست و انگشتان با شکل و طرح حلقۀ نامزدی زیبایی آن را چند برابر می‌کند.

مفهوم‌شناسی

نامزدی، فاصلۀ بین خواستگاری و عقد ازدواج است. زنی که هیچ مانعی برای ازدواج ندارد، اگر مردی از او خواستگاری کند و زن ازدواج با او را بپذیرد؛ نامزدی صورت گرفته است. در عرف مردم، زنی که ازدواج کرده ولی هنوز در منزل پدر ساکن است را نامزد می‌دانند که این برداشت نادرست است؛ زیرا نامزدی مقدمه‌ای برای عقد ازدواج است و نامزدی قرار ازدواج است که برای طرفین تعهد اخلاقی می‌آورد.

تاریخچۀ حلقۀ نامزدی

قدمت حلقۀ نامزدی به دوران غارنشینی باز می‌گردد. غارنشینان، برای نشانۀ نامزدی از ریسمانی بافته شده از علف، نی یا چرم استفاده می‌کردند.

حلقۀ نامزدی از زمان ایران باستان و هخامنشیان وجود داشته است. حلقۀ نامزدی برجای‌مانده در دست همسر پادشاه ایلام، شاهدی از تاریخچۀ بسیار قدیمی حلقۀ نامزدی در ایران است.

اکنون در ایران مرسوم است که حلقه‌ای را هنگام مراسم بله‌برون همراه خود می‌برند که به آن حلقۀ نشان یا نامزدی گفته می‌شود.

تفاوت حلقۀ نامزدی و ازدواج

بین حلقۀ نامزدی و حلقۀ ازدواج تفاوت‌های اندکی وجود دارد:

• انتخاب حلقه؛ دختر حلقۀ نامزدی را انتخاب نمی‌کند در حالی که حلقۀ ازدواج با انتخاب او است.
• ظاهر حلقۀ نامزدی و ازدواج؛ حلقۀ نامزدی که آراسته به نگین یا جواهر خاص است، از حلقۀ ازدواج جلوۀ بیشتری دارد؛ اما حلقۀ ازدواج برای زوجین هم‌شکل هستند.
• جایگاه حلقۀ نامزدی و ازدواج؛ حلقۀ نامزدی، از خواستگاری تا ازدواج، در دست چپ عروس قرار دارد ولی بعد از ازدواج ممکن است در دست راست یا جعبۀ جواهرات نگهداری و فقط برای مراسم‌های خاص استفاده شود؛ اما حلقۀ ازدواج، حلقۀ دائمی است که در تمام طول زندگی مشترک در دست قرار می‌گیرد.

جنس و شکل حلقه‌های نامزدی قدیمی

در زمان‌های قدیم، جنس حلقه‌ها از برنج و مس و از نظر شکل ظاهری، ساده و گاهی با اشکال مختلف تراشیده ‌شده بود. نمونه‌ای از آن، نقش یک کلید روی حلقۀ زنان برای بیان اقتدار خانگی آنان بود. در قرن‌های 15 و 16 میلادی ایتالیایی‌ها حلقۀ نامزدی را از جنس نقره با مینای سیاه میناکاری شده استفاده می‌کردند. در ایرلند نیز دهقانان، ازدواج را بدون حلقه‌ای از جنس طلا ، قانونی و مشروع نمی‌دانستند.

جنس و شکل حلقۀ نامزدی در کشورهای غربی

غربی‌ها حلقه‌های نامزدی را از جنس طلای زرد و سفید، پلاتین، پالادیوم یا سیلیکون انتخاب می‌کنند. استفاده از فلزات گران در حلقه، نشان از ارزش و اهمیت ازدواج در این کشورها است. اکنون در این جوامع حک شدن نام زوجین روی حلقه رواج یافته است. حلقۀ نگین‌دار برای زن و حلقۀ ساده برای مرد نیز در بیشتر کشورها مرسوم شده است.

حلقه‌های نامزدی برای افراد مختلف

قاعدۀ کلی در استفاده از حلقه‌های نامزدی این است که حلقه‌های کوچک‌تر برای جوانان مناسب‌تر به نظر می‌رسد؛ ولی حلقه‌های بزرگ‌تر برای افراد میان‌سال بهتر است. برای انگشتان بلند و باریک، طرح‌های افقی گسترده و کشیده و برای انگشتان کوتاه‌تر طرح‌های عمودی‌تر جلوۀ زیباتری دارد. حلقه‌ای که با ساختار هم‌راستا با طول انگشت و کشیده استفاده شود، دستانی گشاده و جذاب‌تر را به نمایش می‌گذارد.

بهترین حلقۀ نامزدی

امروزه بهترین حلقۀ نامزدی را حلقه‌‌ای می‌دانند که سبک، ساده و تک‌نگین باشد. انتخاب از یک برند ساده و ظریف و استفاده از سنگ‌های قیمتی همچون الماس و برلیان برای نگین حلقه مناسب‌تر است.

جایگاه حلقۀ نامزدی

یونانیان بر این باور بودند که تنها انگشتی که با یک رگ، مستقیم به قلب راه دارد، انگشت چهارم دست چپ است؛ لذا حلقۀ نامزدی که نماد عشق و پیوند است، در دست چپ قرار می‌گیرد.

حکم فقهی حلقۀ نامزدی

از نظر برخی از فقها، حلقه ازدواج جزو زینت‌های آشکار زنان به شمار می‌رود که پوشاندن آن واجب نیست؛ اما استفاده از حلقه و انگشتر طلای سفید و زرد برای آقایان حرام است.

استرداد حلقۀ نامزدی

در صورتی‌که نامزدی به‌هم بخورد، هدایای ردوبدل شده را می‌توان مطالبه کرد. حلقۀ نامزدی نیز یکی از این هدایا است. در مادۀ 1037 قانون مدنی این مطالبه ذکر شده است؛ امّا طبق مادۀ 1038 قانون مدنی اگر نامزدی به‌واسطۀ فوت یکی از زوجین به‌هم بخورد یا هدایا بدون تقصیر فرد، تلف شده باشد، هدایا ازجمله حلقۀ نامزدی قابل مطالبه نیست.

منابع

• «تاریخچه انگشتر عروسی در ایران»، وب‌سایت کافه طلا، تاریخ بازدید: 23 دی 1401ش.
• «تفاوت حلقه نامزدی و حلقه ازدواج»، وب‌سایت زر، تاریخ درج مطلب: 13 آبان 1401ش.
• «جنس و شکل حلقه‌های قدیمی»، وب‌سایت دلبرانه، تاریخ درج مطلب: 26 اردیبهشت 1400ش.
• جواهری، سعید، «حلقۀ ازدواج و نامزدی»، وب‌سایت سعید جواهری، تاریخ درج مطلب:23 بهمن 1399ش.
• «حلقه نامزدی و ازدواج باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟»، وب‌سایت اسلام کوئست، تاریخ بازدید: 22 دی 1401ش.
• «حلقه ازدواج در دوران غارنشینی»، وب‌سایت کافه طلا، تاریخ بازدید: 23 دی 1401ش.
• «حلقه نامزدی و انواع آن»، وب‌سایت جواهرسازی، تاریخ درج مطلب: 23 بهمن 1399ش.
• «حلقه نامزدی یا حلقه نشان»، وب‌‌سایت تالارکده، تاریخ بازدید: 22 دی 1401ش.
• خوانساری، بابک، «نامزدی و آثار آن در قانون»، وب‌سایت عدل‌گر، تاریخ درج مطلب: 1 بهمن 1398ش.
• «کدام انگشت برای انگشتر نشان مناسب‌تر است؟»، وب‌سایت هنزاکلد، تاریخ بازدید: 21 دی 1401ش.
• «نامزدی»، وب‌سایت یاسا، تاریخ درج مطلب: 23 آذر 1398ش.
• «ویژگی‌های انگشتر نشان یا انگشتر نامزدی»، وب‌سایت هنزاگلد، تاریخ بازدید: 22 دی 1401ش.
• «هدایای مربوط به دوران نامزدی»، وب‌سایت حکمت، تاریخ بازدید: 23 دی 1401ش.