شلوار جین

شلوار جین؛ شلواری ساخته‌شده از پارچه‌های پنبه‌ای ضخیم.

در قرن 18م تحولاتی در صنعت پارچه اتفاق افتاد. تولیدکنندگان ایتالیایی، از پارچۀ پنبه‌ای ضخیم و مقاوم برای اقشار ضعیف، به‌طور خاص کارگران معادن و کشاورزان، لباس‌کار محکم و با صرفۀ اقتصادی بالا تولید کردند. جین‌، در یک تاریخ پرفراز و نشیب، با افزایش تکنولوژی و استفادۀ اقشار مختلف، از انحصار لباس‌کار مردان درآمد. در دورۀ جدید، کارخانه‌ها با استفاده از طرح‌ها و رنگ‌های مختلف توانستند سلیقۀ مردم، به‌ویژه جوانان را به خود جلب نمایند.

مفهوم‌شناسی

جین شلواری است که با پارچۀ دنیم (Dungaree) دوخته شده باشد. دنیم نام نوعی پارچۀ کتان با بافت ضخیم است که در آن پود از دو تار می‌گذرد. گرچه همه‌گونه پوشاکی با آن دوخته می‌شود؛ ولی این پارچه عمدتاً برای دوخت شلوار به کار می‌رود.

تاریخچه

قدمت شلوار جین به ایتالیا در سال1567م بازمی‌گردد. ایتالیایی‌ها از کلمۀ «جنوا» یا «جین» برای توصیف شلوارهای سختی که توسط ملوانان بازرگان در شهر ساحلی ایتالیایی جنوا می‌پوشیدند، به‌کار می‌بردند. بعدها واژه جین یا جینز (Jeans) از واژه‌ی فرانسوی bleu de genes به‌معنی آبی از جنوا، متداول شد. نخستین تولیدکنندگان شلوار جین آبی، ژاکوب دیوس، کالوین راجرز و لوی استراوس در سال 1873م بودند که برای اولین بار با تکنولوژی جدید، شلوارهای کار مردانه را تولید نمودند. در شهر نیم کشور فرانسه، بافندگان، پارچۀ جین را بازتولید کردندکه با توسعۀ آن، پارچۀ دنیم شکل گرفت و در کشورهای همسایه رواج یافت. قدیمی-ترین مارک‌های شلوار جین، لی (Lee)، لیوایز (Levi’s) و رنگلر (شرکت پوشاک آمریکایی) است.

علل پیدایش

شلوار جین به‌دلیل دوام بالا برای زمان طولانی و تیرگی پارچه، برای افراد نیازمند به لباس‌کار مقاوم بسیار مناسب بود. ایدۀ‌ این نوع دوخت اولین بار توسط ژاکوب دیوس ارائه شد. بدین صورت که یک قطعه فلزی به گوشۀ شلوار، لبه‌های دوخت و جیب و سایر نقاط با احتمال پارگی بیشتر، اضافه نمود. از آن پس به شلوارهای بست‌دار معروف شدند که تقاضای فراوانی داشت. امروزه در رسانه‌های مختلف پوشش‌های جین را به‌دلیل شست‌و‌شوی راحت‌تر و عدم نیاز به اتو، تبلیغ می‌کنند.

شلوار جین از قرن 19م تا عصر جدید

در قرن19م همزمان با صنعتی‌شدن جوامع، تعداد کارگران افزایش یافت. در سال‌های 1920م علاوه بر کارگران معادن، گاوچران‌های آمریکایی به‌دنبال لباس‌های بادوام بودند که استفاده از شلوار جین افزایش یافت. در سال‌های 1950م بسیاری از مردان به تقلید از بازیگران سینما به پوشیدن مدل‌های مختلف شلوار جین روی آوردند. در سال‌های 1960تا 1970م هیپی‌ها نیز پوشیدن شلوار جین را انتخاب کردند. از سال 2000م بسیاری از افراد و بازیگران مشهور، شلوار جین‌های فاق‌کوتاه را می‌پوشیدند که در اثر استفادۀ فراوان به مد روز تبدیل شد. در دهۀ1980م تا به امروز تکنولوژی سنگ‌شویی شلوارهای جین مورد استفاده قرار گرفت. با افزایش آزادی‌ها، شلوار جین در مدل‌ها، رنگ‌ها و اشکال متنوعی شامل بوت‌کات، راسته، مام استایل، گلدوزی شده، مام فیت، جین‌های پاره، زخمی، زاپ‌دار و تنگ به عرصۀ ظهور رسیدند.

شلوار جین در آمریکا

در قرن 18 میلادی، آمریکا درهای بازار خود را به روی پارچه‌های جین گشود. در ابتدا شلوارهای جین به-عنوان لباس‌کار کارگران معادن و مزارع در غرب آمریکا رواج یافتند. تا سال‌ها شلوار جین را با نماد غرب آمریکا و کابوی‌های آن می‌شناختند. در تعطیلات، با سفر اهالی شرق به غرب، به استفادۀ از آن ترغیب می-شدند؛ البته تا آن زمان، این نوع پوشش به‌طور رسمی بین نیویورکی‌ها رواج پیدا نکرده بود. حتی زمانی که استفاده از این لباس، از قشر شهرنشین و ثروتمند شرق آمریکا آغاز شد، جین نمادی از یاغی‌گری را در بر داشت. این روحیه را بازیگرانی چون مارلون براندو در فیلم، «وحشی» (1953م) و جیمز دین در فیلم «شورش بدون دلیل» (1955م)، از خودشان به نمایش گذاشتند. بعد از نمایش فیلم جیمز دین، استفاده از شلوار جین توسط جوانان و نوجوانان افزایش یافت. با تقویت روحیۀ ماجراجویی نوجوانان در دهۀ 1950م، در برخی زمان‌ها پوشیدن این شلوار در سالن‌های تئاتر، رستوران‌ها و مدارس ممنوع شد. در دهۀ 1980م و سال‌های بعد از آن، استقبال از این شلوارها ادامه یافت به‌طوری‌که به یکی از پوشش‌های اصلی مردم آمریکا مبدل گشت. در حال حاضر، این شلوارها به یکی از پوشش‌های رایج در سراسر دنیا تبدیل شده است. امروزه شلوار جین آبی به‌عنوان نماد فرهنگ آمریکایی شناخته می‌شود.

شلوار جین در ایران

شلوار جین، بعد از کودتای 28 مرداد و گسترش روابط ایران و آمریکا، توسط مستشاران آمریکایی و عده‌ای مسافر وارد ایران و در بین مردم با مارک لی مشهور شد. در سال‌های بین1350تا 1355ش در اثر فراگیری و تمایل افراد، به یکی از پوشاک اصلی در کشور تبدیل شد. از آن زمان شلوار جین و لباس‌های دیگر از پارچه جین مانند کت و مانتوی جین در رنگ‌های مختلف همیشه طرفدارانی داشته است.

منابع

• «آشنایی با تاریخچه و معرفی شلوار جین، شلوار جین‌های سنگ‌شور»، وب‌سایت مجله گردشگری الی گشت، تاریخ درج مطلب: 25 اسفند 1399ش.
• «تاریخچه پارچه دنیم»، وب‌سایت نساجی، تاریخ بازدید: 13 آذر 1401 ش.
• «تاریخچه شلوار جین»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 2 مهر 1397ش.
• «تاریخچه شلوار جین»، وب‌سایت خبری عصر ایران، تاریخ بازدید: 27 آذر1401ش.
• «تاریخچه شلوارهای جین»، وب‌سایت مجله دنیای مد، تاریخ درج مطلب:21 می 2020.
• «تاریخچه و انواع شلوار جین زنانه و مردانه»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 17 اسفند 1400ش.
• «تاریخچۀ ورود شلوار جین به ایران»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 29مهر 1392ش.
• «شلوار جین در دهه‌های مختلف»، وب‌سایت مجلۀ آفتاب آنلاین، تاریخ درج مطلب: 7 اسفند 1395ش.
• «شلوار جین و نماد فرهنگ آمریکا»، خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: 3 آبان 1391ش.
• دهخدا، علی‌اکبر، لغت‎نامه، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 13 آذر 1401ش.
• عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 13 آذر 1401ش.
• معین، محمد، فرهنگ فارسی، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 13 آذر 1401ش.
• “ History of denim”, cotton works,last visited:14 Novamber 2022.