تالیت
تالیت؛ شال نیایش یهودیان.
تالیت، شال نماز یهودیان به رنگ سفید با نوارهای آبی است که در مراسم‌های مذهبی از آن استفاده می‌شود. تالیت کتان و گادول دو نوع تالیت هستند که هر کدام در سن خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مفهوم‌شناسی
تالیت یا تالِت (به عبری: טַלִּית) در لغت به‌معنای خرقه یا ملحفه آمده و در اصطلاح تلمودی و در زبان آرامی، شال نماز یهودیان یاد شده [۱] و ردایی است که مردان یهودی در هنگام نماز و یا نیایش استفاده می‌کنند. [۲] این شال با زمینه‌های سفید یا کرم و نوارهایی سیاه، آبی یا رنگ‌های دیگر موجود است [۳] و پارچه‌ای به‌شکل مربع که باید بالای سر انداخته شود. هر تالیت دارای زیزیت[۴] است. یهودیان معتقدند وجود این زیزیت‌ها در تالیت از فرمان‌های تورات است که با دیدن آن به یاد اوامر خدا بیفتند و به آن عمل کنند.[۵]
کارکرد مذهبی
یهودیان با توجه به دستورات کتاب مقدس، علاوه بر استفاده از پوشش روزمره ملزم به داشتن عفت و پوشش با شیوۀ خاص برای بسیاری از مناسک و آیین‌های خود هستند و از لباس‌های مخصوصی استفاده می‌کنند[۶] مردان در کنیسه‌ها و مکان‌های مذهبی هنگام نماز از شال تالیت و تفیلین [۷] استفاده می‌کنند و برخی هم شالی باریک با نام آتاراه را بر روی تالیت می‌اندازند و یک بند به‌نامِ زیزیت را از شلوار خود آویزان می‌کنند.[۸]
نمادشناسی
تالیت از نظر کابالیست‌ها لباسی برای خدمت به خدا است.[۹]
انواع تالیت
تالیت به دو نوع کتان و گادول[۱۰] تقسیم می‌شود. تالیت کتان، کوچک و لباسی همانند پانچو [۱۱]با سوراخی برای سر است و در زیر لباس استفاده می‌شود و در آن زیزیت‌ها از زیر لباس بیرون آمده و قابل دیدن هستند. استفاده از تالیت کتان در کتاب مقدس واجب نیست؛ اما خاخام‌ها در قوانینشان پوشیدن آن را برای مردان ضروری و یک رسم اجباری می‌دانند. گادول یا همان تالیت بزرگ بر روی لباس و هنگام نماز استفاده می‌شود. اصطلاح تالیت به‌تنهایی برای تالیت گادول کاربرد دارد. برخی از تالیت گادول‌ها آن‌قدر بزرگ هستند که بدن را بپوشانند؛ اما برخی دیگر کوچک‌تر بوده و به دور شانه‌ها آویزان می‌شوند. تالیت گادول در یک کیسه یا پارچه‌ای مخصوص، تمیز، ساده و زیبا نگهداری می‌شود.[۱۲]
جنس تالیت
جنس تالیت معمولاً از کتان یا پشم است که پیشینه‌ای از تعریف لباس در کتاب مقدس یهودیان را با خود دارد و در برخی موارد از ابریشم هم درست می‌شود؛ اما همان جنس سنتی کتان یا پشمی و یا ترکیبی از هر دو، در درست کردن تالیت رواج دارد و مورد استقبال یهودیان است.[۱۳]
سن استفاده از تالیت
نظرات مختلفی در مورد سن استفاده از تالیت وجود دارد. برخی والدین در سن سیزده سالگی برای فرزندان‌شان آن را می‌خرند؛ اما ارتدوکس‌ها در سنین پیش‌دبستانی برای فرزندان خود تالیت کتان تهیه می‌کنند.[۱۴]
هدیه دادن تالیت
در بعضی فرهنگ‌های یهودی تالیت گادول از طریق پدر به پسر یا پدر‌شوهر به داماد یا استاد به شاگرد هدیه داده می‌شود.[۱۵]
کاربردهای تالیت
تالیت در نماز صبح پوشیده می‌شود؛ اما امام جماعت در نماز عصر یا شب نیز آن را استفاده می‌کند. در مراسم عروسی نیز تالیت گادول را به‌عنوان سایه‌بان عروسی به کار می‌برند و در بسیاری موارد در طول عروسی تالیت را به دور عروس می‌پیچند. همچنین در مراسم تورات‌خوانی به‌عنوان سایه‌بان برای کودکان استفاده می‌شود.[۱۶] در هنگام دفن یهودیان تالیتی که یکی از زیزیت‌های آن کم شده است با او دفن می‌شود، کم کردن زیزیت نشانگر این است که مرده دیگر نمی‌تواند اوامر خداوند را انجام دهد و مجبور به انجام دستورات نیست.[۱۷]
نوارهای آبی تالیت و پرچم اسرائیل
برخی از متفکران صهیونیستی، معتقدند نوارهای آبی شال تالیت نمادی از سرزمین موعودی (اِرتِزییزراییل) است که از طرف خدا به یهودیان وعده داده شده است. برخی از اندیشمندان یهود نوارهای آبی پرچم اسرائیل را برگرفته از شال تالیت می‌دانند و این نظریه را مطرح می‌کنند که این نماد آرزو و باور یهودیان برای گرفتن تمامی نقاط و سرزمین‌های بین رود نیل تا فرات است و شامل اردن، سوریه، عراق و بسیاری از مناطق مصر می‌شود؛ اما برخی دیگر این نظریه را رد می‌کنند.[۱۸]
پانویس
- ↑ «Tallit»،Wikipedia(en)
- ↑ . «تالیت»، وب‌سایت جی‌لوسبی.
- ↑ «Tallit»،Wikipedia(de).
- ↑ زیریت به‌معنای چهار نخ سفید بلند پشمی که گره خورده هستند و در چهارگوشه تالیت وجود دارند. Tallit»،Wikipedia(de»
- ↑ «Tallit»،Wikipedia(de)
- ↑ «Jewish religious clothing» ,Wikipedia(en).
- ↑ تفیلین؛ دو نوار سیاه رنگ که جعبه‌ای از آیات تورات بر روی آن است؛ یک جعبه بر روی دست و دیگری روی پیشانی بسته می‌شود. (فخر رازی، سفر به دل ادیان، 1395ش، ص119)
- ↑ فخر رازی، سفر به دل ادیان، 1395ش، ص119-120.
- ↑ «چه کسی تالیت می پوشد؟»، وب‌سایت lwvworc
- ↑ gadol
- ↑ پانچو لباسی با قد متوسط یا بلند و گشاد است که غالباً جلوباز بوده؛ اما مدل‌های جلوبسته آن نیز وجود دارد و در این نوع لباس، آستین‌های آن مانند برشی در اطراف آن قرار گرفته‌اند. «پانچو چه نوع لباسی است»، وبلاگ آیبولک.
- ↑ «Tallit»، (Wikipedia(en).
- ↑ «Tallit»، (Wikipedia(en).
- ↑ «Tallit»، (Wikipedia(en.)
- ↑ «Tallit»، (Wikipedia(en).
- ↑ «Tallit»، Wikipedia(en).
- ↑ «Tallit»، Wikipedia(de).
- ↑ «تاریخچة پرچم اسرائیل»، وب‌سایت ویرگول چیست؟
منابع
- «پانچو چه نوع لباسی است»، وبلاگ آیبلوک، تاریخ بازدید: 23 بهمن 1401ش.
- «تاریخچۀ پرچم اسرائیل»، وب‌سایت ویرگول چیست؟، تاریخ بازدید: 23 بهمن 1401ش.
- «تالیت»، وب‌سایت جی‌لوسبی، تاریخ بازدید: 23 بهمن 1401ش.
- «چه کسی تالیت می پوشد؟»، وب‌سایت lwvworc، تاریخ بازدید: 17 خرداد 1402ش.
- فخر رازی، محمد بن عمر، سفر به دل ادیان، قم، موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، 1395ش.
- Jewish religious clothing» ،Wikipedia(en)»، تاریخ بازدید: 23 بهمن 1401ش.
- Tallit»، Wikipedia(en)»، تاریخ بازدید: 23 بهمن 1401ش.
- Tallit»، Wikipedia(de)»، تاریخ بازدید: 23 بهمن 1401ش.