بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
پوشش مردان بلوچ، نمادهایی از هویت، تاریخ و فرهنگ غنی این قوم است. لباس‌هایی ساده و در عین حال کاربردی، با رنگ‌های روشن و الگوهایی خاص، نه‌تنها با شرایط اقلیمی منطقه هماهنگ هستند، بلکه بیانگر مفاهیمی چون اصالت، غیرت و صلح نیز هستند. شلوارهای گشاد، پیراهن‌های بلند و سرپوش‌های سنتی مانند لانکی، تصویری از مردان بلوچ را ترسیم می‌کنند که به تاریخ و هویت فرهنگی خود وفادارند. | پوشش مردان بلوچ، نمادهایی از هویت، تاریخ و فرهنگ غنی این قوم است. لباس‌هایی ساده و در عین حال کاربردی، با رنگ‌های روشن و الگوهایی خاص، نه‌تنها با شرایط اقلیمی منطقه هماهنگ هستند، بلکه بیانگر مفاهیمی چون اصالت، غیرت و صلح نیز هستند. شلوارهای گشاد، پیراهن‌های بلند و سرپوش‌های سنتی مانند لانکی، تصویری از مردان بلوچ را ترسیم می‌کنند که به تاریخ و هویت فرهنگی خود وفادارند. | ||
[[پرونده:لباس مردان بلوچ1.jpeg|جایگزین=بلوچ های کویته|بندانگشتی|تصویر تاریخی از بلوچ های کویته با پوشش سنتی و قدیمی بلوچی قبل معاصر __1876]] | |||
==تاریخچه لباس مردان بلوچ== | ==تاریخچه لباس مردان بلوچ== | ||
لباس‌های محلی بلوچ شباهت زیادی به پوشش مردم ایران در دوره‌های تاریخی پارت و اشکانی دارد.<ref>Dames، The Baloch race. A historical and ethnological sketch،1904، p9.</ref> برای نمونه، شلوار مردان بلوچ در بخش بالایی گشاد<ref>متین، پوشاک ایرانیان، وب‌سایت نژاد بلوچ، طرحی تاریخی و قوم شناختی، 2004م، ص72.</ref> و در دمپا تنگ است، ویژگی‌ای که در شلوارهای دوران پارت و اشکانی نیز مشاهده می‌شود.<ref>افشار یزدی، افغان‌نامه، 1992م، ج3، ص407.</ref> | لباس‌های محلی بلوچ شباهت زیادی به پوشش مردم ایران در دوره‌های تاریخی پارت و اشکانی دارد.<ref>[https://archive.org/details/balochracehistor00damerich/page/8/mode/2up Dames، The Baloch race. A historical and ethnological sketch،1904، p9.]</ref> برای نمونه، شلوار مردان بلوچ در بخش بالایی گشاد<ref>متین، پوشاک ایرانیان، وب‌سایت نژاد بلوچ، طرحی تاریخی و قوم شناختی، 2004م، ص72.</ref> و در دمپا تنگ است، ویژگی‌ای که در شلوارهای دوران پارت و اشکانی نیز مشاهده می‌شود.<ref>افشار یزدی، افغان‌نامه، 1992م، ج3، ص407.</ref> | ||
==نمادشناسی لباس مردان بلوچ== | ==نمادشناسی لباس مردان بلوچ== | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۲: | ||
===لباس مردان بلوچ نماد هویت ایرانی=== | ===لباس مردان بلوچ نماد هویت ایرانی=== | ||
قوم بلوچ از اقوام آریایی هستند که در دشت پامیر، آسیای میانه و ارتفاعات کارپات سکونت داشتند. به دلیل رشد جمعیت و تغییرات آب‌وهوایی، به شمال شرق و شرق ایران مهاجرت کرده و در نهایت به مناطق جنوبی کشور وارد شدند.<ref>هاشمی‌نیا و محمدی سلیمانی، «بررسی تاریخی پیشینه نژادی قوم بلوچ آریایی و کوچ آنان در مناطق داخلی و خارجی»، 1399ش، ص11.</ref> لباس قوم بلوچ فراتر از یک پوشش ساده است و نمایانگر فرهنگ غنی یکی از اصیل‌ترین اقوام ایرانی است.<ref> «لباس محلی مردم سیستان و بلوچستان»، وب‌سایت ملل‌پرشین.</ref> این پوشش نماد تعلق مردم بلوچ به ایران بوده است.<ref>موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص191.</ref> بلوچ‌ها از اقوام ایرانی وفادار به پوشش سنتی خود هستند و آن را نشانۀ هویت‌شان می‌دانند. طراحی لباس بلوچی از طرح‌های اصیل ایرانی الهام گرفته و حس زیبایی و شاعرانگی را القا می‌کند.<ref> «لباس محلی مردم سیستان و بلوچستان»، وب‌سایت ملل‌پرشین.</ref> | قوم بلوچ از اقوام آریایی هستند که در دشت پامیر، آسیای میانه و ارتفاعات کارپات سکونت داشتند. به دلیل رشد جمعیت و تغییرات آب‌وهوایی، به شمال شرق و شرق ایران مهاجرت کرده و در نهایت به مناطق جنوبی کشور وارد شدند.<ref>[https://civilica.com/doc/1195825/ هاشمی‌نیا و محمدی سلیمانی، «بررسی تاریخی پیشینه نژادی قوم بلوچ آریایی و کوچ آنان در مناطق داخلی و خارجی»، 1399ش، ص11.]</ref> لباس قوم بلوچ فراتر از یک پوشش ساده است و نمایانگر فرهنگ غنی یکی از اصیل‌ترین اقوام ایرانی است.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردم سیستان و بلوچستان»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref> این پوشش نماد تعلق مردم بلوچ به ایران بوده است.<ref>[https://www.sid.ir/paper/390731/fa موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص191.]</ref> بلوچ‌ها از اقوام ایرانی وفادار به پوشش سنتی خود هستند و آن را نشانۀ هویت‌شان می‌دانند. طراحی لباس بلوچی از طرح‌های اصیل ایرانی الهام گرفته و حس زیبایی و شاعرانگی را القا می‌کند.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردم سیستان و بلوچستان»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref> | ||
===لباس بلوچ نماد پیوند فرهنگی با همسایگان=== | ===لباس بلوچ نماد پیوند فرهنگی با همسایگان=== | ||
[[پرونده:لباس مردان بلوچ.jpeg|جایگزین=روز فرهنگ بلوچ|بندانگشتی|روز فرهنگ بلوچ در ایالات بلوچستان ،شهر کویته]] | |||
بلوچستان، به‌دلیل همجواری با افغانستان و پاکستان و شباهت‌های فرهنگی با هند در زمینه پوشش و آداب‌ورسوم، نمادی از پیوندهای فرهنگی‌تاریخی است. این مشابهت‌ها باعث تبادل محصولات فرهنگی مشترک بین این کشورها و ایجاد ارتباطات تجاری شده است. پوشش مردان بلوچ شباهت چشمگیری به لباس مردمان کشورهای همجوار دارد و روابط خانوادگی در مناطق مرزی نشان‌دهنده تداوم فرهنگ‌های اصیل ایرانی فراتر از مرزهای کشور است.<ref> «سیستان و بلوچستان دروازۀ پیوند فرهنگ سه کشور»، خبرگزاری فارس.</ref> همچنین شباهت لباس برخی دیگر از اقوام ایرانی با لباس بلوچ به‌دلیل ریشه‌های مشترک مردمی، قومی، تبارشناسی، فرهنگی و تاریخی مردم ایران است.<ref> | بلوچستان، به‌دلیل همجواری با افغانستان و پاکستان و شباهت‌های فرهنگی با هند در زمینه پوشش و آداب‌ورسوم، نمادی از پیوندهای فرهنگی‌تاریخی است. این مشابهت‌ها باعث تبادل محصولات فرهنگی مشترک بین این کشورها و ایجاد ارتباطات تجاری شده است. پوشش مردان بلوچ شباهت چشمگیری به لباس مردمان کشورهای همجوار دارد و روابط خانوادگی در مناطق مرزی نشان‌دهنده تداوم فرهنگ‌های اصیل ایرانی فراتر از مرزهای کشور است.<ref> [https://farsnews.ir/Provinces/1355027520000406175/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%E2%80%8C%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B3%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1 «سیستان و بلوچستان دروازۀ پیوند فرهنگ سه کشور»، خبرگزاری فارس.]</ref> همچنین شباهت لباس برخی دیگر از اقوام ایرانی با لباس بلوچ به‌دلیل ریشه‌های مشترک مردمی، قومی، تبارشناسی، فرهنگی و تاریخی مردم ایران است.<ref> [https://www.mehrnews.com/news/1677508/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86-%D8%AA%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84 «لباس بلوچ؛ تبلور فرهنگی اصیل»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
===لباس بلوچ نماد پاکی، صلح، آرامش=== | ===لباس بلوچ نماد پاکی، صلح، آرامش=== | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۴: | ||
===لباس بلوچ نماد برابری اجتماعی=== | ===لباس بلوچ نماد برابری اجتماعی=== | ||
پوشاک مردان بلوچ از نظر طرح و سبک دوخت، الگویی یکسان و همگانی دارد. سادگی و پرهیز از تزئینات و نقش‌اندازی، از ویژگی‌های غالب پوشاک مردان بلوچ است.<ref>موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص192.</ref> | پوشاک مردان بلوچ از نظر طرح و سبک دوخت، الگویی یکسان و همگانی دارد. سادگی و پرهیز از تزئینات و نقش‌اندازی، از ویژگی‌های غالب پوشاک مردان بلوچ است.<ref>[https://www.sid.ir/paper/390731/fa موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص192.]</ref> | ||
===لباس بلوچ نماد غیرت=== | ===لباس بلوچ نماد غیرت=== | ||
پوشش بلوچ‌ها به‌عنوان نمادی از غیرت و دلاوری این قوم، در طول تاریخ پیوسته یادآور تلاش‌های مستمر آن‌ها در دفاع از مرزهای شرقی کشور بوده است.<ref> | پوشش بلوچ‌ها به‌عنوان نمادی از غیرت و دلاوری این قوم، در طول تاریخ پیوسته یادآور تلاش‌های مستمر آن‌ها در دفاع از مرزهای شرقی کشور بوده است.<ref> [https://www.mehrnews.com/news/1677508/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86-%D8%AA%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84 «لباس بلوچ؛ تبلور فرهنگی اصیل»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
==انواع تن‌پوش مردان بلوچ== | ==انواع تن‌پوش مردان بلوچ== | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۳: | ||
===کلاه بَره‌ای=== | ===کلاه بَره‌ای=== | ||
شکل و قیافۀ این کلاه شبیه به قایق است و از پوست جنین بره تهیه می‌شود که این کار در کشور پاکستان انجام می‌شود.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.</ref> همچنین این کلاه را افراد مرفه و دامادها بر سر می‌گذاشتند.<ref> «آشنایی با لباس و پوشش مردان بلوچستان»، وب‌سایت خبری روزنامۀ همشهری.</ref> گاهی این کلاه را با پارچۀ نخی می‌دوزند که روی آن با نقوش متنوع سوزن‌دوزی می‌شود.<ref>موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص192.</ref> | شکل و قیافۀ این کلاه شبیه به قایق است و از پوست جنین بره تهیه می‌شود که این کار در کشور پاکستان انجام می‌شود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.]</ref> همچنین این کلاه را افراد مرفه و دامادها بر سر می‌گذاشتند.<ref> [https://www.hamshahrionline.ir/news/478931/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%88-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «آشنایی با لباس و پوشش مردان بلوچستان»، وب‌سایت خبری روزنامۀ همشهری.]</ref> گاهی این کلاه را با پارچۀ نخی می‌دوزند که روی آن با نقوش متنوع سوزن‌دوزی می‌شود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/390731/fa موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص192.]</ref> | ||
===کلاه نخی=== | ===کلاه نخی=== | ||
جنس این کلاه از پارچه است که در گذشته بسیار رایج بوده و زنان با ظرافت ویژه‌ای روی آن را سوزن‌دوزی می‌کردند.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص130.</ref> | جنس این کلاه از پارچه است که در گذشته بسیار رایج بوده و زنان با ظرافت ویژه‌ای روی آن را سوزن‌دوزی می‌کردند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص130.]</ref> | ||
===کلاه سوپی=== | ===کلاه سوپی=== | ||
نوعی عرقچین است که مردان بوچ در مسجد و موقع عبادت کردن بر سر می‌گذارند.<ref> «پوشش مردان و زنان بلوچ»، وب‌سایت بلوچی‌دیوان.</ref> | نوعی عرقچین است که مردان بوچ در مسجد و موقع عبادت کردن بر سر می‌گذارند.<ref> [https://balochidivan.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86/ «پوشش مردان و زنان بلوچ»، وب‌سایت بلوچی‌دیوان.]</ref> | ||
===کلاه پاک=== | ===کلاه پاک=== | ||
نوعی | نوعی [[عمامه]]، به طول 10 متر و عرض نیم متر است که یک طرف آن از پشت سر تا حدود کمر آویزان است که طرف کوتاه‌تر را مانند تاجی در قسمت بالای عمامه در بین پاک ثابت می‌کنند. کلاه پاک از پارچه‌هایی به‌رنگ سفید، کرم یا چهارخانه تهیه می‌شود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.]</ref> | ||
===جامگ=== | ===جامگ=== | ||
از پوشش‌های متداول مردان بلوچ است، نوعی پیراهن گشاد، با قدی تا زانو و حتی پایین‌تر از زانو است که از پارچۀ کتان و تترون تهیه می‌شود و دارای رنگ‌های متنوعی چون سفید، خاکستری روشن، کرم و خاکی است.<ref>موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص192.</ref> یقۀ این پیراهن تا انتهای سینه چاک دارد و با دکمه‌هایی بسته می‌شود. روی قسمت چپ این پیراهن، زیق (پیش‌سینه) دوخته می‌شود که طرفین آن دارای آستین گشادی که به آن آستینک می‌گویند، قرار دارد. در پهلوهای این پیراهن، دو جیب چهارگوش تعبیه شده است. جامگ، تحت تاثیر مد، گاهی کوتاه و گاهی بلند و متناسب با سلیقۀ پوشنده تغییر می‌کند.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص128 و 129.</ref> | از پوشش‌های متداول مردان بلوچ است، نوعی پیراهن گشاد، با قدی تا زانو و حتی پایین‌تر از زانو است که از پارچۀ کتان و تترون تهیه می‌شود و دارای رنگ‌های متنوعی چون سفید، خاکستری روشن، کرم و خاکی است.<ref>[https://www.sid.ir/paper/390731/fa موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص192.]</ref> یقۀ این پیراهن تا انتهای سینه چاک دارد و با دکمه‌هایی بسته می‌شود. روی قسمت چپ این پیراهن، زیق (پیش‌سینه) دوخته می‌شود که طرفین آن دارای آستین گشادی که به آن آستینک می‌گویند، قرار دارد. در پهلوهای این پیراهن، دو جیب چهارگوش تعبیه شده است. جامگ، تحت تاثیر مد، گاهی کوتاه و گاهی بلند و متناسب با سلیقۀ پوشنده تغییر می‌کند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص128 و 129.]</ref> | ||
===پیراهن پراخ‌آستین (فراخ‌آستین)=== | ===پیراهن پراخ‌آستین (فراخ‌آستین)=== | ||
نوعی پیراهن که شامل دو تکه بالاتنه و دامن است. دامن این مدل پیراهن، گرد و گشاد بوده که بلندی آن تا زانو می‌رسد. این پیراهن آستین‌های بلند و بسیار گشادی دارد که در گذشته در جشن‌ها از آن استفاده می‌شد.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.</ref> | نوعی پیراهن که شامل دو تکه بالاتنه و دامن است. دامن این مدل پیراهن، گرد و گشاد بوده که بلندی آن تا زانو می‌رسد. این پیراهن آستین‌های بلند و بسیار گشادی دارد که در گذشته در جشن‌ها از آن استفاده می‌شد.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.]</ref> | ||
===پیراهن چل‌تریزه=== | ===پیراهن چل‌تریزه=== | ||
این نوع پیراهن از قسمت‌های مختلفی چون یقه‌ایستاده، آستین سه‌ربع و دامن پرچین و گشادی تشکیل شده که مردان بلوچ معمولاً آن را در مهمانی‌ها به تن می‌کنند. دامن این پیراهن در حین رقص مانند چتر باز می‌شود که جلوۀ زیبایی را به لباس و بینندگان می‌دهد. مردان روی این پیراهن شالی به‌نام «سَرین‌بند» می‌بندند که در مراسم‌های مختلف از پارچه‌های رنگارنگی تهیه می‌شود.<ref> «پوشش مردان و زنان بلوچ»، وب‌سایت بلوچی‌دیوان.</ref> | این نوع پیراهن از قسمت‌های مختلفی چون یقه‌ایستاده، آستین سه‌ربع و دامن پرچین و گشادی تشکیل شده که مردان بلوچ معمولاً آن را در مهمانی‌ها به تن می‌کنند. دامن این پیراهن در حین رقص مانند چتر باز می‌شود که جلوۀ زیبایی را به لباس و بینندگان می‌دهد. مردان روی این پیراهن شالی به‌نام «سَرین‌بند» می‌بندند که در مراسم‌های مختلف از پارچه‌های رنگارنگی تهیه می‌شود.<ref> [https://balochidivan.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86/ «پوشش مردان و زنان بلوچ»، وب‌سایت بلوچی‌دیوان.]</ref> | ||
===کرته یا چارتکه=== | ===کرته یا چارتکه=== | ||
از دیگر پیراهن‌های مردان بلوچ که آستین آن معمولاً مچ دارد. در گذشته این پیراهن با قدی کوتاه دوخته می‌شد؛ اما امروزه بلندی آن به 10 تا 15 سانتی‌متر پایین‌تر از زانو می‌رسد. کرته را مردان از دو سالگی می‌پوشند که برای کودکان از نوع بدون شلوار است.<ref> «آشنایی با لباس و پوشش مردان بلوچستان»، وب‌سایت خبری روزنامۀ همشهری.</ref> | از دیگر پیراهن‌های مردان بلوچ که آستین آن معمولاً مچ دارد. در گذشته این پیراهن با قدی کوتاه دوخته می‌شد؛ اما امروزه بلندی آن به 10 تا 15 سانتی‌متر پایین‌تر از زانو می‌رسد. کرته را مردان از دو سالگی می‌پوشند که برای کودکان از نوع بدون شلوار است.<ref> [https://www.hamshahrionline.ir/news/478931/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%88-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «آشنایی با لباس و پوشش مردان بلوچستان»، وب‌سایت خبری روزنامۀ همشهری.]</ref> | ||
===جلیقه=== | ===جلیقه=== | ||
مردان در فصول سرد سال روی پیراهن خود جلیقه یا «واسکَت» می‌پوشند. این جلیقه از پارچه‌های پشمی یا موی بز تهیه می‌شود و اغلب به‌رنگ‌های سیاه، قهوه‌ای، خاکستری و کرم دیده می‌شوند.<ref>موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص193.</ref> همچنین جلیقه‌های امروزی بلند و دارای چندین جیب است که روی پیراهن پوشیده می‌شود که در زبان محلی به آن سفیدبند می‌گفتند.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص130.</ref> | مردان در فصول سرد سال روی پیراهن خود جلیقه یا «واسکَت» می‌پوشند. این جلیقه از پارچه‌های پشمی یا موی بز تهیه می‌شود و اغلب به‌رنگ‌های سیاه، قهوه‌ای، خاکستری و کرم دیده می‌شوند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/390731/fa موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص193.]</ref> همچنین جلیقه‌های امروزی بلند و دارای چندین جیب است که روی پیراهن پوشیده می‌شود که در زبان محلی به آن سفیدبند می‌گفتند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص130.]</ref> | ||
===کَبا=== | ===کَبا=== | ||
از جنس پشم، یقه‌باز و دارای چندین دکمه است که در قسمت جلوی لباس بسته می‌شود و مشابه عبای روحانیون است که در نواحی سردسیر بلوچستان آن را به تن می‌کنند.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص130.</ref> | از جنس پشم، یقه‌باز و دارای چندین دکمه است که در قسمت جلوی لباس بسته می‌شود و مشابه عبای روحانیون است که در نواحی سردسیر بلوچستان آن را به تن می‌کنند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص130.]</ref> | ||
===لانکی=== | ===لانکی=== | ||
از رایج‌ترین سربندهای مردان بلوچ که به آن «لُنگوته» نیز می‌گویند. این سرپوش از پارچه‌ای ساده و نازک با طول حدود دو تا سه متر تهیه می‌شود و مردان آن را به‌صورت عمامه دور سر می‌پیچند.<ref>موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص192.</ref> لانکی در میان قوم بلوچ از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است که از آن به‌عنوان نمادی از زینت، آراستگی و بزرگی مردان بلوچ یاد می‌شود. لانکی بخشی از هویت و فرهنگ مردان بلوچ است و پوشش مردان با آن تکمیل می‌شود. در بلوچستان رسم است که مردان جوان لانکی‌به‌دوش به خانۀ بخت می‌روند و در مراسم عزا نیز مردان به نشانۀ سوگواری لانکی را بر سر می‌گذارند.<ref>بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.</ref> | از رایج‌ترین سربندهای مردان بلوچ که به آن «لُنگوته» نیز می‌گویند. این سرپوش از پارچه‌ای ساده و نازک با طول حدود دو تا سه متر تهیه می‌شود و مردان آن را به‌صورت عمامه دور سر می‌پیچند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/390731/fa موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص192.]</ref> لانکی در میان قوم بلوچ از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است که از آن به‌عنوان نمادی از زینت، آراستگی و بزرگی مردان بلوچ یاد می‌شود. لانکی بخشی از هویت و فرهنگ مردان بلوچ است و پوشش مردان با آن تکمیل می‌شود. در بلوچستان رسم است که مردان جوان لانکی‌به‌دوش به خانۀ بخت می‌روند و در مراسم عزا نیز مردان به نشانۀ سوگواری لانکی را بر سر می‌گذارند.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/2864713/%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1 بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | ||
===شلوار=== | ===شلوار=== | ||
شلوارهای مردان بلوچ که به آن «پاجامگ» نیز می‌گویند، شلواری گشاد با چین‌هایی آویزان در بین پاها است که در ناحیۀ قوزک پا تنگ می‌شود.<ref>جهانبانی، پوشاک بلوچ و گلدوزی در زمان حال، 1383ش، ص289.</ref> بند شلوار مردان توسط زنان بلوچی بافته می‌شود که برای دوخت آن به 6 تا 8 متر پارچه نیاز است.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.</ref> | شلوارهای مردان بلوچ که به آن «پاجامگ» نیز می‌گویند، شلواری گشاد با چین‌هایی آویزان در بین پاها است که در ناحیۀ قوزک پا تنگ می‌شود.<ref>جهانبانی، پوشاک بلوچ و گلدوزی در زمان حال، 1383ش، ص289.</ref> بند شلوار مردان توسط زنان بلوچی بافته می‌شود که برای دوخت آن به 6 تا 8 متر پارچه نیاز است.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.]</ref> | ||
===جوراب=== | ===جوراب=== | ||
معمولاً پارچه‌ای نواری‌مانند است که به دور پا پیچیده می‌شود و پاتابه نام دارد. همچنین جوراب زمستانی مردان بلوچ کرو نام دارد که از جنس پشم است.<ref> «پوشش مردان و زنان بلوچ»، وب‌سایت بلوچی‌دیوان.</ref> | معمولاً پارچه‌ای نواری‌مانند است که به دور پا پیچیده می‌شود و پاتابه نام دارد. همچنین جوراب زمستانی مردان بلوچ کرو نام دارد که از جنس پشم است.<ref> [https://balochidivan.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86/ «پوشش مردان و زنان بلوچ»، وب‌سایت بلوچی‌دیوان.]</ref> | ||
===کفش=== | ===کفش=== | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۵: | ||
====سواس یا کوش==== | ====سواس یا کوش==== | ||
یکی از معروف‌ترین کفش‌های مردان بلوچ که به‌صورت دست‌ساز و با روش‌های ساده‌ای بافته می‌شود، <ref>موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص193.</ref> سواس یا کوش نام دارد. سواس از برگ‌های بادوام نوعی درختچۀ خودرو که «داز» یا «پورگ» نام دارد، تهیه می‌شود. روش تهیۀ این نوع کفش بدین‌صورت است که برگ تَر را با سنگ می‌کوبند و بعد از خشک شدن برگ دو لیف از همان جنس می‌بافند و بعد لیف‌بند بر روی آن تعبیه می‌کنند و می‌پوشند.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.</ref> | یکی از معروف‌ترین کفش‌های مردان بلوچ که به‌صورت دست‌ساز و با روش‌های ساده‌ای بافته می‌شود، <ref>[https://www.sid.ir/paper/390731/fa موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص193.]</ref> سواس یا کوش نام دارد. سواس از برگ‌های بادوام نوعی درختچۀ خودرو که «داز» یا «پورگ» نام دارد، تهیه می‌شود. روش تهیۀ این نوع کفش بدین‌صورت است که برگ تَر را با سنگ می‌کوبند و بعد از خشک شدن برگ دو لیف از همان جنس می‌بافند و بعد لیف‌بند بر روی آن تعبیه می‌کنند و می‌پوشند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.]</ref> | ||
====تَکُل==== | ====تَکُل==== | ||
تَکُل، کفشی مخصوص شبان‌ها و افراد کم‌توان بود که چرم آن از پوست دباغی شدۀ گاو فراهم می‌شد. روش تهیۀ این کفش بدین‌صورت است که انتهای کفش را می‌بریدند و سپس سر کفش را روی ته آن قرار می‌دادند و با کمک درفش آهنی که نوعی ابزار آهنی سرتیز بود، کفش را می‌دوختند.<ref>عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.</ref> | تَکُل، کفشی مخصوص شبان‌ها و افراد کم‌توان بود که چرم آن از پوست دباغی شدۀ گاو فراهم می‌شد. روش تهیۀ این کفش بدین‌صورت است که انتهای کفش را می‌بریدند و سپس سر کفش را روی ته آن قرار می‌دادند و با کمک درفش آهنی که نوعی ابزار آهنی سرتیز بود، کفش را می‌دوختند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264635/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 عمرانی‌نسب، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، ص129.]</ref> | ||
====رَبَّد==== | ====رَبَّد==== | ||
کفشی است که به شیوۀ سنتی دوخته می‌شود و جنس کفی این نوع کفش از لاستیک ماشین و رویۀ آن از نخ‌های پنبه‌ای است. امروزه در مناطق شهری بلوچستان استفاده از این نوع کفش کاهش یافته و بیشتر در نواحی روستایی یا برای نشان‌دادن هنرهای صناعی در بین بلوچ‌ها کاربرد دارد.<ref>موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص193.</ref> | کفشی است که به شیوۀ سنتی دوخته می‌شود و جنس کفی این نوع کفش از لاستیک ماشین و رویۀ آن از نخ‌های پنبه‌ای است. امروزه در مناطق شهری بلوچستان استفاده از این نوع کفش کاهش یافته و بیشتر در نواحی روستایی یا برای نشان‌دادن هنرهای صناعی در بین بلوچ‌ها کاربرد دارد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/390731/fa موسوی‌حاجی و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، 1393ش، ص193.]</ref> | ||
====کتوک==== | ====کتوک==== | ||
نوعی دیگر از پاپوش‌های مردان بلوچ کتوک نام دارد. نوک این نوع کفش به‌سمت بالا برگشته است و مردم بلوچ بر این باورند که کتوک، راه رفتن را برایشان راحت‌تر می‌کند.<ref> «آشنایی با لباس و پوشش مردان بلوچستان»، وب‌سایت خبری روزنامۀ همشهری.</ref> | نوعی دیگر از پاپوش‌های مردان بلوچ کتوک نام دارد. نوک این نوع کفش به‌سمت بالا برگشته است و مردم بلوچ بر این باورند که کتوک، راه رفتن را برایشان راحت‌تر می‌کند.<ref> [https://www.hamshahrionline.ir/news/478931/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%88-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «آشنایی با لباس و پوشش مردان بلوچستان»، وب‌سایت خبری روزنامۀ همشهری.]</ref> | ||
====دوبنده==== | ====دوبنده==== | ||
نوعی کفش مردان بلوچی که از جنس پوست گاو است.<ref> «پوشش مردان و زنان بلوچ»، وب‌سایت بلوچی‌دیوان.</ref> | نوعی کفش مردان بلوچی که از جنس پوست گاو است.<ref> [https://balochidivan.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86/ «پوشش مردان و زنان بلوچ»، وب‌سایت بلوچی‌دیوان.]</ref> | ||
==لانکی== | ==لانکی== | ||
لانکی‌ها طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی دارند که مهم‌ترین آن‌ها لانکی سفید، لانکی سفید شطرنجی و لانکی سفید راه‌راه است که درازایی به‌طول 2 تا 3 متر دارد. نحوۀ استفاده از لانکی میان افراد میانسال و مسن با مردان جوان متفاوت است. افراد میانسال لانکی را به نشانۀ سادگی، قناعت و ریش‌سفیدی دور سر خود می‌پیچند؛ اما مردان جوان آن را به نشانۀ بزرگی و مردانگی به دور گردن بسته یا روی دوش خود می‌اندازند. لانکی همواره همراه و همدم مردان بلوچی در مهمانی‌ها، سفر و مراسم‌ها بوده است.<ref>بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.</ref> | لانکی‌ها طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی دارند که مهم‌ترین آن‌ها لانکی سفید، لانکی سفید شطرنجی و لانکی سفید راه‌راه است که درازایی به‌طول 2 تا 3 متر دارد. نحوۀ استفاده از لانکی میان افراد میانسال و مسن با مردان جوان متفاوت است. افراد میانسال لانکی را به نشانۀ سادگی، قناعت و ریش‌سفیدی دور سر خود می‌پیچند؛ اما مردان جوان آن را به نشانۀ بزرگی و مردانگی به دور گردن بسته یا روی دوش خود می‌اندازند. لانکی همواره همراه و همدم مردان بلوچی در مهمانی‌ها، سفر و مراسم‌ها بوده است.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/2864713/%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1 بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | ||
===کابردهای لانکی=== | ===کابردهای لانکی=== | ||
یکی از کاربردهای مهم لانکی این است که مردان به‌هنگام کار با آن کمر همت می‌بندند و ساعت‌ها کار می‌کنند. همچنین مردان برای جلوگیری از گزند گرما و گرد و خاک آن را به دور سر می‌پیچند. مهم‌ترین کاربرد لانکی بلوچی در دیوانگاه و دورهمی‌های دوستانه است که مردان آن را دور کمر و زانو خود می‌بندند و اصطلاحاً به زبان محلی به آن کمرزانی می‌گویند. کمرزانی نوعی صندلی بلوچی است که فرد می‌تواند ساعت‌ها در یک‌جا بنشیند، بدون این‌که خسته شود. کمرزانی‌بستن نقش بسیاری در جلوگیری از آسیب به ستون فقرات و کمردرد دارد. مردان بلوچ از لانکی به‌عنوان سجاده استفاده می‌کنند. همچنین مردان برای جلوگیری از ابتلا به ویروس و بیماری‌های ریوی آن را به دهان و بینی خود می‌بندند.<ref>بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.</ref> | یکی از کاربردهای مهم لانکی این است که مردان به‌هنگام کار با آن کمر همت می‌بندند و ساعت‌ها کار می‌کنند. همچنین مردان برای جلوگیری از گزند گرما و گرد و خاک آن را به دور سر می‌پیچند. مهم‌ترین کاربرد لانکی بلوچی در دیوانگاه و دورهمی‌های دوستانه است که مردان آن را دور کمر و زانو خود می‌بندند و اصطلاحاً به زبان محلی به آن کمرزانی می‌گویند. کمرزانی نوعی صندلی بلوچی است که فرد می‌تواند ساعت‌ها در یک‌جا بنشیند، بدون این‌که خسته شود. کمرزانی‌بستن نقش بسیاری در جلوگیری از آسیب به ستون فقرات و کمردرد دارد. مردان بلوچ از لانکی به‌عنوان سجاده استفاده می‌کنند. همچنین مردان برای جلوگیری از ابتلا به ویروس و بیماری‌های ریوی آن را به دهان و بینی خود می‌بندند.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/2864713/%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1 بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | ||
===جایگاه لانکی در میان مردم سایر کشورها=== | ===جایگاه لانکی در میان مردم سایر کشورها=== | ||
به‌دلیل نزدیکی‌ای که منطقۀ بلوچستان با کشورهای افغانستان و پاکستان دارد، شباهت‌هایی در نوع پوشش آن‌ها با یکدیگر دیده می‌شود که از جملۀ این شباهت‌ها می‌توان به لانکی اشاره کرد. لانکی بخشی از اجزای پوشاک اعراب نیز است که در کشورهایی مثل قطر، عربستان، عمارت، بحرین، عمان و کویت استفاده می‌شود. لانکی اعراب سفید، با خطوط راه‌راه قرمز است و قدی به درازای یک تا یک و نیم متر دارد. به لانکی اعراب، «عقال» نیز گفته می‌شود.<ref>بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.</ref> | به‌دلیل نزدیکی‌ای که منطقۀ بلوچستان با کشورهای افغانستان و پاکستان دارد، شباهت‌هایی در نوع پوشش آن‌ها با یکدیگر دیده می‌شود که از جملۀ این شباهت‌ها می‌توان به لانکی اشاره کرد. لانکی بخشی از اجزای پوشاک اعراب نیز است که در کشورهایی مثل قطر، عربستان، عمارت، بحرین، عمان و کویت استفاده می‌شود. لانکی اعراب سفید، با خطوط راه‌راه قرمز است و قدی به درازای یک تا یک و نیم متر دارد. به لانکی اعراب، «عقال» نیز گفته می‌شود.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/2864713/%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1 بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | ||
===نقش لانکی در اقتصاد=== | ===نقش لانکی در اقتصاد=== | ||
لانکی در کشورهای عربی، افغانستان و پاکستان نقش مهمی در اقتصاد دارد؛ زیرا علاوه بر اهمیت تاریخی و فرهنگی، کاربردهای ابزارگونه نیز دارد. با این حال، در ایران نه تنها سرمایه‌گذاری مناسبی برای تولید این سرپوش انجام نشده است، بلکه حتی به‌عنوان نماد مردم بلوچ، در فهرست میراث فرهنگی ملی نیز ثبت نشده است. | لانکی در کشورهای عربی، افغانستان و پاکستان نقش مهمی در اقتصاد دارد؛ زیرا علاوه بر اهمیت تاریخی و فرهنگی، کاربردهای ابزارگونه نیز دارد. با این حال، در ایران نه تنها سرمایه‌گذاری مناسبی برای تولید این سرپوش انجام نشده است، بلکه حتی به‌عنوان نماد مردم بلوچ، در فهرست میراث فرهنگی ملی نیز ثبت نشده است. | ||
[[پرونده:لباس مردان بلوچ2.jpeg|جایگزین=پوشش بلوچی|بندانگشتی|مجسمه مرد و زن بلوچ با پوشش بلوچی__حوالی زاهدان]] | |||
لانکی بیشتر از کشورهای عربی و پاکستان وارد ایران می‌شود که باعث خروج ارز و سرمایه قابل توجهی از کشور می‌شود. طراحان لباس معتقدند با راه‌اندازی کارگاه‌های لانکی‌دوزی در داخل ایران، می‌توان به تقویت اقتصاد مردم بلوچ کمک کرده و این محصول را به کشورهای دیگر صادر نمود. علاوه بر این، معرفی لانکی به دیگر ملل می‌تواند به شناساندن این سرپوش به عنوان بخشی از اصالت و هویت قوم بلوچ کمک کند.<ref>بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.</ref> | لانکی بیشتر از کشورهای عربی و پاکستان وارد ایران می‌شود که باعث خروج ارز و سرمایه قابل توجهی از کشور می‌شود. طراحان لباس معتقدند با راه‌اندازی کارگاه‌های لانکی‌دوزی در داخل ایران، می‌توان به تقویت اقتصاد مردم بلوچ کمک کرده و این محصول را به کشورهای دیگر صادر نمود. علاوه بر این، معرفی لانکی به دیگر ملل می‌تواند به شناساندن این سرپوش به عنوان بخشی از اصالت و هویت قوم بلوچ کمک کند.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/2864713/%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1 بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | ||
==پوشاک علمای مذهبی== | ==پوشاک علمای مذهبی== | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۴: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* «آشنایی با لباس و پوشش مردان بلوچستان»، وب‌سایت خبری روزنامۀ همشهری، تاریخ درج مطلب: 29 دی 1398ش. | *«آشنایی با لباس و پوشش مردان بلوچستان»، وب‌سایت خبری روزنامۀ همشهری، تاریخ درج مطلب: 29 دی 1398ش. | ||
* | * | ||
* افشار یزدی، محمود، افغان‌نامه، تهران، سخن، 1983. | *افشار یزدی، محمود، افغان‌نامه، تهران، سخن، 1983. | ||
* | * | ||
* بلوچی، خالد، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: 24 مهر 1399ش. | *بلوچی، خالد، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: 24 مهر 1399ش. | ||
* | * | ||
* | *«پوشش مردان و زنان بلوچ»، وب‌سایت بلوچی‌دیوان، تاریخ درج مطلب: 28 مارس 2024م. | ||
* | * | ||
* جهانبانی، مهرمنیر، پوشاک بلوچ و گلدوزی در زمان حال، ترجمۀ پیمان متین، از سری مقالات دانشنامۀ ایرانیکا، تهران، امیرکبیر، 1383ش. | *جهانبانی، مهرمنیر، پوشاک بلوچ و گلدوزی در زمان حال، ترجمۀ پیمان متین، از سری مقالات دانشنامۀ ایرانیکا، تهران، امیرکبیر، 1383ش. | ||
* | * | ||
* | *«سیستان و بلوچستان دروازۀ پیوند فرهنگ سه کشور»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 19 آذر 1391ش. | ||
* | * | ||
* عمرانی‌نسب، اشرف‌السادات، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، فصلنامۀ فرهنگ مردم ایران، زمستان 1386ش. | *عمرانی‌نسب، اشرف‌السادات، «پوشاک مردمان سیستان و بلوچستان»، 1386ش، فصلنامۀ فرهنگ مردم ایران، زمستان 1386ش. | ||
* | * | ||
* «لباس بلوچ؛ تبلور فرهنگی اصیل»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 31 مرداد 1391ش. | *«لباس بلوچ؛ تبلور فرهنگی اصیل»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 31 مرداد 1391ش. | ||
* | * | ||
* «لباس محلی مردم سیستان و بلوچستان»، وب‌سایت ملل‌پرشین، تاریخ بازدید: 20 دی 1403ش. | *«لباس محلی مردم سیستان و بلوچستان»، وب‌سایت ملل‌پرشین، تاریخ بازدید: 20 دی 1403ش. | ||
* | * | ||
* محمدعلی‌نژاد، ناهید، بررسی نشانه‌شناختی پوشاک و خوراک بلوچی، پایان‌نامۀ دورۀ کارشناسی ارشد، سیستان و بلوچستان، دانشکدۀ تحصیلات تکمیلی دانشگاه سیستان و بلوچستان، شهریور 1389ش. | *محمدعلی‌نژاد، ناهید، بررسی نشانه‌شناختی پوشاک و خوراک بلوچی، پایان‌نامۀ دورۀ کارشناسی ارشد، سیستان و بلوچستان، دانشکدۀ تحصیلات تکمیلی دانشگاه سیستان و بلوچستان، شهریور 1389ش. | ||
* | * | ||
* متین، پیام، پوشاک ایرانیان، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، 2004. | *متین، پیام، پوشاک ایرانیان، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، 2004. | ||
* | * | ||
* موسوی‌حاجی، سیدرسول و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، فصلنامۀ مطالعات ملی، آذرماه 1393ش. | *موسوی‌حاجی، سیدرسول و دیگران، «پوشاک محلی بلوچ‌ها و پیوستگی آن با هویت ملی»، فصلنامۀ مطالعات ملی، آذرماه 1393ش. | ||
* | * | ||
* هاشمی‌نیا، محمدمسیح و محمدی سلیمانی، یوسف، «بررسی تاریخی پیشینه نژادی قوم بلوچ آریایی و کوچ آنان در مناطق داخلی و خارجی»، اولین کنفرانس بین‌المللی تاریخ، باستان‌شناسی و فلسفه، 1399ش. | *هاشمی‌نیا، محمدمسیح و محمدی سلیمانی، یوسف، «بررسی تاریخی پیشینه نژادی قوم بلوچ آریایی و کوچ آنان در مناطق داخلی و خارجی»، اولین کنفرانس بین‌المللی تاریخ، باستان‌شناسی و فلسفه، 1399ش. | ||
[[رده: ویکی‌رز]] | |||
