حسین صبوری (بحث | مشارکتها) افزودن فیش |
|||
خط ۶: | خط ۶: | ||
==تعریف اختلال خودزشتانگاری== | ==تعریف اختلال خودزشتانگاری== | ||
اختلال خودزشتانگاری<ref>Body Dysmorphic Disorder یا BDD</ref> نوعی اختلال روانی است که در آن فرد بهشکلی وسواسگونه و افراطی، خود را دارای نقص یا ایرادی در ظاهر جسمانی خود میداند؛ این نقص اغلب یا وجود خارجی ندارد یا بسیار جزئیتر از آن است که فرد تصور میکند. تشخیص این اختلال زمانی مطرح میشود که اشتغال ذهنی فرد با این نقصها، بهحدی | اختلال خودزشتانگاری<ref>Body Dysmorphic Disorder یا BDD</ref> نوعی اختلال روانی است که در آن فرد بهشکلی وسواسگونه و افراطی، خود را دارای نقص یا ایرادی در ظاهر جسمانی خود میداند؛ این نقص اغلب یا وجود خارجی ندارد یا بسیار جزئیتر از آن است که فرد تصور میکند. تشخیص این اختلال زمانی مطرح میشود که اشتغال ذهنی فرد با این نقصها، بهحدی شدید باشد که عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر جنبههای زندگی او را مختل کند.<ref>گنجی، «آسیب شناسی روانی براساس dsm-5-tr»، 1402، ج1، ص622-623.</ref> | ||
==تشخیص اختلال خودزشتانگاری | ==تشخیص اختلال خودزشتانگاری== | ||
تشخیص اختلال خودزشتانگاری بر پایه مصاحبه بالینی، مشاهده رفتارهای تکراری و اشتغال ذهنی به نقصهای ظاهری است و نیازمند ارزیابی تخصصی توسط روانشناس یا روانپزشک است.<ref>[https://salamateaval.com/body-dysmorphic-disorder/ «اختلال خود زشت پنداری چیست؟ علائم و عوارض ناشی از آن»، سلامت اول.]</ref> روانپزشک یا روانشناس با مصاحبه بالینی و بررسی الگوهای تفکر، احساسات و رفتارهای فرد درباره ظاهر و بدن، اختلال را تشخیص میدهد. استفاده از پرسشنامهها و ابزارهای غربالگری تخصصی میتواند به تعیین شدت و وجود اختلال کمک کند.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریختانگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص487.]</ref> اختلال خودزشتانگاری باوجود رایج بودن کمتر شناخته شده است که این مسئله دلایل مختلفی دارد، از آن جمله میتوان به شرم از افشای نگرانیهای مربوط به ظاهر خود، ناچیز شمرده شدن مشکل از جانب دیگران، عدم آشنایی با این اختلال، تشخیص اشتباه و درمانهای زیبایی اشاره کرد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشتانگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص163.]</ref> | تشخیص اختلال خودزشتانگاری بر پایه مصاحبه بالینی، مشاهده رفتارهای تکراری و اشتغال ذهنی به نقصهای ظاهری است و نیازمند ارزیابی تخصصی توسط روانشناس یا روانپزشک است.<ref>[https://salamateaval.com/body-dysmorphic-disorder/ «اختلال خود زشت پنداری چیست؟ علائم و عوارض ناشی از آن»، سلامت اول.]</ref> روانپزشک یا روانشناس با مصاحبه بالینی و بررسی الگوهای تفکر، احساسات و رفتارهای فرد درباره ظاهر و بدن، اختلال را تشخیص میدهد. استفاده از پرسشنامهها و ابزارهای غربالگری تخصصی میتواند به تعیین شدت و وجود اختلال کمک کند.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریختانگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص487.]</ref> اختلال خودزشتانگاری باوجود رایج بودن کمتر شناخته شده است که این مسئله دلایل مختلفی دارد، از آن جمله میتوان به شرم از افشای نگرانیهای مربوط به ظاهر خود، ناچیز شمرده شدن مشکل از جانب دیگران، عدم آشنایی با این اختلال، تشخیص اشتباه و درمانهای زیبایی اشاره کرد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشتانگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص163.]</ref> | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
==شیوع اختلال خودزشتانگاری== | ==شیوع اختلال خودزشتانگاری== | ||
اختلال خودزشتانگاری معمولاً در دوران نوجوانی آغاز شده و هر دو جنس زن و مرد را تحتتأثیر قرار میدهد. بر اساس مطالعات مختلف، شیوع این اختلال در جمعیت عمومی بین ۱ تا ۳درصد است؛ بهطوریکه در زنان حدود ۲.۵درصد | اختلال خودزشتانگاری معمولاً در دوران نوجوانی آغاز شده و هر دو جنس زن و مرد را تحتتأثیر قرار میدهد. بر اساس مطالعات مختلف، شیوع این اختلال در جمعیت عمومی بین ۱ تا ۳درصد است؛ بهطوریکه در زنان حدود ۲.۵درصد و در مردان ۲.۲درصد گزارش شده است.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریختانگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> در ایران نیز شیوع این اختلال حدود ۱.۷درصد برآورد شده است.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریختانگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> | ||
ایران در زمینه تعداد جراحیهای زیبایی بینی در جهان رتبه نخست را دارد. پژوهشهای انجام شده در مورد شیوع اختلال خودزشتانگاری در بیماران مرجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی نشان میدهد که بیشترین متقاضیان جراحی زیبایی در گروه سنی ۲۰ تا ۵۰ سال قرار دارند و ۲۰.۷درصد افراد مبتلا به اختلال خودزشتانگاری سابقه مراجعه به مراکز روانشناسی یا روانپزشکی دارند.<ref>[https://tumj.tums.ac.ir/article-1-5253-fa.html احسانی و دیگران، «شیوع اختالل بدریخت انگاری بدن در بیماران مراجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی»، 1392ش، ص.172-164.]</ref> | ایران در زمینه تعداد جراحیهای زیبایی بینی در جهان رتبه نخست را دارد. پژوهشهای انجام شده در مورد شیوع اختلال خودزشتانگاری در بیماران مرجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی نشان میدهد که بیشترین متقاضیان جراحی زیبایی در گروه سنی ۲۰ تا ۵۰ سال قرار دارند و ۲۰.۷درصد افراد مبتلا به اختلال خودزشتانگاری سابقه مراجعه به مراکز روانشناسی یا روانپزشکی دارند.<ref>[https://tumj.tums.ac.ir/article-1-5253-fa.html احسانی و دیگران، «شیوع اختالل بدریخت انگاری بدن در بیماران مراجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی»، 1392ش، ص.172-164.]</ref> | ||
==عوامل ایجاد اختلال خودزشتانگاری | ==عوامل ایجاد اختلال خودزشتانگاری== | ||
خودزشتانگاری مفهومی پیچیده است که شامل عوامل ژنتیکی و زیستی، عوامل روانشناختی، فشارهای فرهنگی و اجتماعی میشود. | خودزشتانگاری مفهومی پیچیده است که شامل عوامل ژنتیکی و زیستی، عوامل روانشناختی، فشارهای فرهنگی و اجتماعی میشود. در این میان، عوامل اجتماعی تأثیر مستقیم و عمیقی بر عوامل روانشناختی دارند:<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، «اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref> | ||
===1. عوامل ژنتیکی و زیستی=== | ===1. عوامل ژنتیکی و زیستی=== | ||
عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به اختلال خودزشتانگاری دارند؛ بهطوریکه شیوع این اختلال در بستگان درجهیک افراد مبتلا (حدود ۵.۸درصد | عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به اختلال خودزشتانگاری دارند؛ بهطوریکه شیوع این اختلال در بستگان درجهیک افراد مبتلا (حدود ۵.۸درصد) بالاتر از جمعیت عمومی است و نشاندهنده الگوی خانوادگی آن است.<ref>[https://frooyesh.ir/article-1-2489-fa.html احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص183.]</ref> همچنین، شیوع این اختلال در بستگان درجه اول مبتلایان به اختلال وسواس جبری نیز بالاست و به نظر میرسد ارتباطی با سطح سروتونین مغز داشته باشد.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریختانگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> از سوی دیگر، با توجه به شروع شایع علائم در دوران نوجوانی، تغییرات هورمونی و ظاهری در این دوره ممکن است بهعنوان عوامل محرک یا تسهیلکننده اختلال عمل کنند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، «اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref> | ||
===2. عوامل روانشناختی=== | ===2. عوامل روانشناختی=== | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
تعاملات اجتماعی تمسخرآمیز درباره ویژگیهای ظاهری در دوران کودکی و بلوغ میتواند بهتدریج بر افکار و احساسات فرد تأثیر بگذارد. در این فرایند، شرطیسازی کلاسیک نقش مهمی ایفا میکند؛ بهگونهای که تجارب منفی مانند تمسخر بهعنوان محرک غیرشرطی موجب واکنشهای غیرشرطی نظیر اضطراب و شرم میشوند و هر چیزی که با این محرک همراه شود، بهصورت منفی ارزیابی میگردد. این روندها در شکلگیری و تشدید اختلال خودزشتانگاری مؤثر هستند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، «اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref> | تعاملات اجتماعی تمسخرآمیز درباره ویژگیهای ظاهری در دوران کودکی و بلوغ میتواند بهتدریج بر افکار و احساسات فرد تأثیر بگذارد. در این فرایند، شرطیسازی کلاسیک نقش مهمی ایفا میکند؛ بهگونهای که تجارب منفی مانند تمسخر بهعنوان محرک غیرشرطی موجب واکنشهای غیرشرطی نظیر اضطراب و شرم میشوند و هر چیزی که با این محرک همراه شود، بهصورت منفی ارزیابی میگردد. این روندها در شکلگیری و تشدید اختلال خودزشتانگاری مؤثر هستند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، «اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref> | ||
==== باورهای نادرست ==== | ====باورهای نادرست==== | ||
در الگوهای شناختی رفتاری مرتبط با نگرانی درباره ظاهر و بدن، افکار و باورهای غیرواقعبینانهای وجود دارد که منجر به تمرکز بیش از حد بر بهبود ظاهر و بهتر دیده شدن میشود. این الگوها تحت تأثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی و رسانهای شکل میگیرند و باعث میشوند فرد بر اهمیت زیاد جذابیت ظاهری تأکید کند و برای جلب توجه و تأیید دیگران، تلاش فراوانی در جهت بهبود ظاهر خود داشته باشد. چنین نگرشی میتواند اضطراب و نارضایتی از خود را افزایش دهد و به کاهش اعتماد به نفس منجر شود.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص162.]</ref> | در الگوهای شناختی رفتاری مرتبط با نگرانی درباره ظاهر و بدن، افکار و باورهای غیرواقعبینانهای وجود دارد که منجر به تمرکز بیش از حد بر بهبود ظاهر و بهتر دیده شدن میشود. این الگوها تحت تأثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی و رسانهای شکل میگیرند و باعث میشوند فرد بر اهمیت زیاد جذابیت ظاهری تأکید کند و برای جلب توجه و تأیید دیگران، تلاش فراوانی در جهت بهبود ظاهر خود داشته باشد. چنین نگرشی میتواند اضطراب و نارضایتی از خود را افزایش دهد و به کاهش اعتماد به نفس منجر شود.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص162.]</ref> | ||
==== کمالگرایی ==== | ====کمالگرایی==== | ||
کمالگرایی همراه با باورهای ناسازگار درباره جذابیت ظاهری میتواند منجر به شکلگیری تصویری تحریفشده از خود شود، که در نهایت به نارضایتی و نگرانی از بدشکلی بدن میانجامد. افرادی که به اختلال خودزشتانگاری مبتلا هستند، معمولاً افکار کمالگرایانه بیشتری درباره ظاهر خود دارند و جذابیت چهره و بدنشان را کمتر از واقعیت ارزیابی میکنند.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص162]</ref> | کمالگرایی همراه با باورهای ناسازگار درباره جذابیت ظاهری میتواند منجر به شکلگیری تصویری تحریفشده از خود شود، که در نهایت به نارضایتی و نگرانی از بدشکلی بدن میانجامد. افرادی که به اختلال خودزشتانگاری مبتلا هستند، معمولاً افکار کمالگرایانه بیشتری درباره ظاهر خود دارند و جذابیت چهره و بدنشان را کمتر از واقعیت ارزیابی میکنند.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص162]</ref> | ||
====کمبود عاطفی و عزتنفس پایین==== | ====کمبود عاطفی و عزتنفس پایین==== | ||
کمبود عاطفی و کاهش عزتنفس میتواند به صورت تلاش برای افزایش جذابیت ظاهری در فرد بروز کند. افراد مبتلا به اختلال خودزشتانگاری از نظر تشخیص و تجربه هیجانات با افراد عادی تفاوتی ندارند؛ مشکل اصلی آنها در کنترل و مهار هیجانات است. این افراد به دلیل ناتوانی در بیان هیجانات، دچار هیجانهای درونی شده و برای کاهش نگرانیهای بیمارگونه، رفتارهای اجباری انجام میدهند.<ref>[https://cpap.shahed.ac.ir/article_3451.html خوشینی، اکبری و محمدخانی، «رابطه ساختاری اختالل بدریختانگاری بدن با طرحوارههای ناسازگار اولیه و بیاعتبارسازی هیجانی ادراک شده: نقش میانجی فراشناخت، تصویر بدن و تحمل پریشانی»، 1400ش، ص102-103.]</ref> | |||
====فقدان اعتمادبهنفس==== | ====فقدان اعتمادبهنفس==== | ||
شرایط خانوادگی تأثیر بسزایی در شکلگیری اختلال خودزشتانگاری در دختران دارد و اظهارنظرهای اعضای خانواده نظیر مادر درباره زیبایی یا اندام دختر میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس او شود و او را وادار سازد برای جبران این فقدان اعتماد به نفس، به دنبال کسب تأیید و پذیرش دیگران در شبکههایی مانند اینستاگرام باشد | شرایط خانوادگی تأثیر بسزایی در شکلگیری اختلال خودزشتانگاری در دختران دارد و اظهارنظرهای اعضای خانواده نظیر مادر درباره زیبایی یا اندام دختر میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس او شود و او را وادار سازد برای جبران این فقدان اعتماد به نفس، به دنبال کسب تأیید و پذیرش دیگران در شبکههایی مانند اینستاگرام باشد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص187.]</ref> | ||
===3. فشارهای فرهنگی و اجتماعی=== | ===3. فشارهای فرهنگی و اجتماعی=== | ||
از دیدگاه روانشناسی اجتماعی، اختلال خودزشتانگاری ناشی از تغییرات در ارزشهای جامعه، یادگیری مشاهدهای، تأثیر شبکههای اجتماعی و تبلیغات رسانهای است که بر «بدن اجتماعی» بهجای «بدن طبیعی» تأکید میکند.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریختانگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> بر اساس مدل اجتماعی-فرهنگی این اختلال، افراد تحتتأثیر تبلیغات رسانهای نسبت به بخشهایی از بدن که ازنظر فرهنگی برجستهتر هستند، حساسیت بیشتری نشان میدهند.<ref>[https://www.socialpsychology.ir/article_121838.html فرشباف دوستار و معتمدی، «رابطه اختالل خودزشت انگاری با اعتیاد اینترنتی و احساس تنهایی در میان نوجوانان دختر شهر تهران»، 1393، ص39.]</ref> | از دیدگاه روانشناسی اجتماعی، اختلال خودزشتانگاری ناشی از تغییرات در ارزشهای جامعه، یادگیری مشاهدهای، تأثیر شبکههای اجتماعی و تبلیغات رسانهای است که بر «بدن اجتماعی» بهجای «بدن طبیعی» تأکید میکند.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریختانگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> بر اساس مدل اجتماعی-فرهنگی این اختلال، افراد تحتتأثیر تبلیغات رسانهای نسبت به بخشهایی از بدن که ازنظر فرهنگی برجستهتر هستند، حساسیت بیشتری نشان میدهند.<ref>[https://www.socialpsychology.ir/article_121838.html فرشباف دوستار و معتمدی، «رابطه اختالل خودزشت انگاری با اعتیاد اینترنتی و احساس تنهایی در میان نوجوانان دختر شهر تهران»، 1393، ص39.]</ref> | ||
==== شیءانگاری بدن و نگرانی در مورد ظاهر ==== | ====شیءانگاری بدن و نگرانی در مورد ظاهر==== | ||
بر اساس نظریه شیءانگاری، در جوامع توسعهیافته، بدن زنان و بهطور فزایندهای بدن مردان، بهعنوان اشیایی غیرانسانی دیده میشود. در این جوامع، افراد بهتدریج یاد میگیرند که نگاه شخص ثالث به بدن خود را درونی کنند و آن را با معیارهای ایدهآل جامعه مقایسه و قضاوت نمایند. این خودشیءانگاری اغلب منجر به احساس نارضایتی و شرم از بدن میشود، زیرا بسیاری قادر به دستیابی به این معیارهای ایدهآل نیستند. هرچند تحقیقات<ref>Fredrickson, B. L., & Roberts, T. A. (1997). Objectification theory: Toward understanding women's lived experiences and mental health risks. Psychology of women quarterly, 21(2), 173 -206</ref> در این زمینه هنوز در مراحل اولیه است، شواهد نشان میدهد که خودشیءانگاری با نگرانیهای نوجوانان درباره ظاهرشان و تأثیر آن در بزرگسالی ارتباط دارد. | بر اساس نظریه شیءانگاری، در جوامع توسعهیافته، بدن زنان و بهطور فزایندهای بدن مردان، بهعنوان اشیایی غیرانسانی دیده میشود. در این جوامع، افراد بهتدریج یاد میگیرند که نگاه شخص ثالث به بدن خود را درونی کنند و آن را با معیارهای ایدهآل جامعه مقایسه و قضاوت نمایند. این خودشیءانگاری اغلب منجر به احساس نارضایتی و شرم از بدن میشود، زیرا بسیاری قادر به دستیابی به این معیارهای ایدهآل نیستند. هرچند تحقیقات<ref>Fredrickson, B. L., & Roberts, T. A. (1997). Objectification theory: Toward understanding women's lived experiences and mental health risks. Psychology of women quarterly, 21(2), 173 -206</ref> در این زمینه هنوز در مراحل اولیه است، شواهد نشان میدهد که خودشیءانگاری با نگرانیهای نوجوانان درباره ظاهرشان و تأثیر آن در بزرگسالی ارتباط دارد.<ref>[https://frooyesh.ir/article-1-2489-fa.html احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص178.]</ref> | ||
====استانداردهای زیبایی غیرواقعی | ====استانداردهای زیبایی غیرواقعی ==== | ||
در جوامع امروز، رسانههای اجتماعی مانند اینستاگرام با نمایش تصاویر ایدهآل و فیلتر شده، استانداردهای زیبایی غیرواقعی را ترویج میدهند. این امر باعث میشود بهویژه نوجوانان و جوانان، خود را با این الگوها مقایسه کرده و دچار نارضایتی از ظاهر شوند. از دیدگاه شناختی-رفتاری، خودزشتانگاری ناشی از باورهای ناسازگارانه درباره ظاهر است که تحت تأثیر رسانهها شکل میگیرد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص162.]</ref> | در جوامع امروز، رسانههای اجتماعی مانند اینستاگرام با نمایش تصاویر ایدهآل و فیلتر شده، استانداردهای زیبایی غیرواقعی را ترویج میدهند. این امر باعث میشود بهویژه نوجوانان و جوانان، خود را با این الگوها مقایسه کرده و دچار نارضایتی از ظاهر شوند. از دیدگاه شناختی-رفتاری، خودزشتانگاری ناشی از باورهای ناسازگارانه درباره ظاهر است که تحت تأثیر رسانهها شکل میگیرد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص162.]</ref> | ||
====تأثیر گروههای مرجع در نگرش مردم به زیبایی==== | ====تأثیر گروههای مرجع در نگرش مردم به زیبایی==== | ||
گروه مرجع | گروه مرجع نقش مهمی در شکلگیری هویت و ارزشهای جوانان دارد. امروزه با تغییرات اجتماعی و اقتصادی، نسل جوان کمتر به هنجارهای گذشته پایبند است و بیشتر تحتتأثیر فرهنگ جهانی و سلبریتیها قرار دارد. الگوگیری از سلبریتیها، بهویژه در ظاهر و سبک زندگی، فشار برای رسیدن به استانداردهای زیبایی را افزایش داده و جوانان را به تلاش برای بهبود ظاهر سوق داده است.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/8713704/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B3%D9%84%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%AC-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C «نقش سلبریتیها و فضای مجازی در موج گرایش به جراحیها و خدمات زیبایی»، باشگاه خبرنگاران جوان.]</ref> در این میان، زنان فعال در حوزه مدلینگ، زیبایی و آرایش نقش مهمی در شکلدهی نگرش پیروان خود نسبت به زیبایی و جراحیهای زیبایی ایفا میکنند.<ref>[https://apsy.sbu.ac.ir/article_102856.html تمنایی، فاطمه؛ نجات، پگاه، «اثر مشاهده تصاویر خویشانداز زنان تأثیرگذار اینستاگرام بر نگرش و گرایش خانمها به انجام جراحیهای زیبایی با میانجیگری نارضایتی چهرهای»، 1402ش، 146.]</ref> | ||
====شاخصسازیهای کاذب در دنیای مد | ====شاخصسازیهای کاذب در دنیای مد==== | ||
امروزه در حوزه مد و زیبایی، سوداگران از طریق محصولات و خدماتی مانند لوازمآرایش، سالنهای زیبایی و لاغری، و جواهرات، میلیاردها دلار درآمد کسب میکنند. آنها دریافتهاند که زیبایی مفهومی انعطافپذیر است و با معرفی محصولات یا روشهای جدید، میتوانند زنان را متقاعد کنند که به آنها نیاز دارند. برای حفظ این بازار پرسود، این سوداگران به خلق افسانهها و تبلیغات گسترده میپردازند تا تقاضا را افزایش دهند. درنتیجه، بسیاری از زنان بهدلیل فشارهای هنجاری، نگاه شیءانگارانه به بدن و فرهنگ مصرفی جامعه سرمایهداری، بهویژه تحتتأثیر رسانهها، احساس نارضایتی بیشتری نسبت به ظاهر خود پیدا میکنند.<ref>[https://jpsd.hormozgan.ac.ir/browse.php?a_id=52&sid=1&slc_lang=fa دانش، یونس، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به جراحی زیبایی بین دانشجویان دختر در دانشگاه هرمزگان»، 1395ش.]</ref> | امروزه در حوزه مد و زیبایی، سوداگران از طریق محصولات و خدماتی مانند لوازمآرایش، سالنهای زیبایی و لاغری، و جواهرات، میلیاردها دلار درآمد کسب میکنند. آنها دریافتهاند که زیبایی مفهومی انعطافپذیر است و با معرفی محصولات یا روشهای جدید، میتوانند زنان را متقاعد کنند که به آنها نیاز دارند. برای حفظ این بازار پرسود، این سوداگران به خلق افسانهها و تبلیغات گسترده میپردازند تا تقاضا را افزایش دهند. درنتیجه، بسیاری از زنان بهدلیل فشارهای هنجاری، نگاه شیءانگارانه به بدن و فرهنگ مصرفی جامعه سرمایهداری، بهویژه تحتتأثیر رسانهها، احساس نارضایتی بیشتری نسبت به ظاهر خود پیدا میکنند.<ref>[https://jpsd.hormozgan.ac.ir/browse.php?a_id=52&sid=1&slc_lang=fa دانش، یونس، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به جراحی زیبایی بین دانشجویان دختر در دانشگاه هرمزگان»، 1395ش.]</ref> | ||
====اضطراب اجتماعی و تشدید اختلال خودزشتانگاری==== | ====اضطراب اجتماعی و تشدید اختلال خودزشتانگاری==== | ||
نگرش فرد نسبت به ارزیابی دیگران از ظاهرش نقش مهمی در ایجاد اضطراب اجتماعی دارد که این اضطراب میتواند در شکلگیری و تشدید اختلال خودزشتانگاری مؤثر باشد. در دوره مدرن، بدنها تحتتأثیر تغییرات اجتماعی بهسمت فردیشدن حرکت کردهاند و برای برقراری روابط اجتماعی موفق، افراد نیازمند نظارت مداوم و مؤثر بر چهره و بدن خود هستند. | نگرش فرد نسبت به ارزیابی دیگران از ظاهرش نقش مهمی در ایجاد اضطراب اجتماعی دارد که این اضطراب میتواند در شکلگیری و تشدید اختلال خودزشتانگاری مؤثر باشد. در دوره مدرن، بدنها تحتتأثیر تغییرات اجتماعی بهسمت فردیشدن حرکت کردهاند و برای برقراری روابط اجتماعی موفق، افراد نیازمند نظارت مداوم و مؤثر بر چهره و بدن خود هستند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، « اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref> | ||
==پیامدها | ==پیامدها== | ||
===نشخوار فکری ناشی از ارزیابی منفی=== | ===نشخوار فکری ناشی از ارزیابی منفی=== | ||
افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال خودزشتانگاری تمایل به سوگیریهای تفسیری منفی نسبت به اطلاعات اجتماعی مبهم دارند و هر دو اختلال با توجه متمرکز بر خود همراه است. در اختلال خودزشتانگاری، این توجه متمرکز بهصورت افراطی بر تصویر بدنی آشفته متمرکز است. ارزیابی منفی از تصویر بدن باعث نشخوار فکری، تغییرات خلقی و بهکارگیری رفتارهای ایمنی میشود.<ref>[https://psychstudies.alzahra.ac.ir/article_2880.html دمرچلی و دیگران، «تدوین مدل ارتباط اضطراب اجتماعی با اختلال بدریخت انگاری بدن: نقش میانجی ترس از ارزیابی مثبت و منفی»، 1396ش، ص125.]</ref> | افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال خودزشتانگاری تمایل به سوگیریهای تفسیری منفی نسبت به اطلاعات اجتماعی مبهم دارند و هر دو اختلال با توجه متمرکز بر خود همراه است. در اختلال خودزشتانگاری، این توجه متمرکز بهصورت افراطی بر تصویر بدنی آشفته متمرکز است. ارزیابی منفی از تصویر بدن باعث نشخوار فکری، تغییرات خلقی و بهکارگیری رفتارهای ایمنی میشود.<ref>[https://psychstudies.alzahra.ac.ir/article_2880.html دمرچلی و دیگران، «تدوین مدل ارتباط اضطراب اجتماعی با اختلال بدریخت انگاری بدن: نقش میانجی ترس از ارزیابی مثبت و منفی»، 1396ش، ص125.]</ref> | ||
=== احساس گناه === | ===احساس گناه=== | ||
افراد مبتلا به خودزشتانگاری بارها احساساتی چون شرم، گناه و تنهایی را تجربه میکنند. تکرار و شدت این احساسات ممکن است به افسردگی، اضطراب و حتی افکار یا رفتارهای خودکشی منجر شود. تمرکز شدید آنها بر ظاهر خود چنان آزاردهنده و زمانبر است که به طور چشمگیری عملکرد اجتماعی، شغلی و دیگر جنبههای مهم زندگیشان را مختل میکند و زندگی را برایشان دشوار میسازد.<ref>[https://hamrazan.com/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%86/ اختلال بدشکلی بدنی، همرازان]</ref> | افراد مبتلا به خودزشتانگاری بارها احساساتی چون شرم، گناه و تنهایی را تجربه میکنند. تکرار و شدت این احساسات ممکن است به افسردگی، اضطراب و حتی افکار یا رفتارهای خودکشی منجر شود. تمرکز شدید آنها بر ظاهر خود چنان آزاردهنده و زمانبر است که به طور چشمگیری عملکرد اجتماعی، شغلی و دیگر جنبههای مهم زندگیشان را مختل میکند و زندگی را برایشان دشوار میسازد.<ref>[https://hamrazan.com/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%86/ اختلال بدشکلی بدنی، همرازان]</ref> | ||
=== مشکل در برقراری ارتباط و گوشهگیری === | ===مشکل در برقراری ارتباط و گوشهگیری=== | ||
حساسیت نسبت به طرد بهویژه بهدلیل ویژگیهای ظاهری، تأثیر منفی بر تمایل به تعاملات اجتماعی دارد و باعث اجتناب از ارتباط با دیگران میشود. نوجوانانی که نگرش منفی نسبت به بدن خود دارند، در برقراری ارتباط با دوستان و همسالان دچار اضطراب و نگرانی میشوند و در این زمینه کمتر موفقاند.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص188.]</ref> | حساسیت نسبت به طرد بهویژه بهدلیل ویژگیهای ظاهری، تأثیر منفی بر تمایل به تعاملات اجتماعی دارد و باعث اجتناب از ارتباط با دیگران میشود. نوجوانانی که نگرش منفی نسبت به بدن خود دارند، در برقراری ارتباط با دوستان و همسالان دچار اضطراب و نگرانی میشوند و در این زمینه کمتر موفقاند.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص188.]</ref> | ||
خط ۱۲۳: | خط ۸۷: | ||
تبلیغات اینستاگرام و تصویری که این رسانه از زیبایی ارائه میدهد، نقش مهمی در شکلگیری خودزشتانگاری ایفا میکند. دختران ممکن است بهدلیل ایجاد حس خودکمبینی، رفتارهای جبرانی انجام دهند تا این احساس را جبران کنند. همچنین، بسیاری از آنان بهدلیل عدم تطابق با معیارهای زیبایی تعریفشده توسط رسانهها، دچار حس شرمساری از ظاهر خود میشوند.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشتانگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص188.]</ref> | تبلیغات اینستاگرام و تصویری که این رسانه از زیبایی ارائه میدهد، نقش مهمی در شکلگیری خودزشتانگاری ایفا میکند. دختران ممکن است بهدلیل ایجاد حس خودکمبینی، رفتارهای جبرانی انجام دهند تا این احساس را جبران کنند. همچنین، بسیاری از آنان بهدلیل عدم تطابق با معیارهای زیبایی تعریفشده توسط رسانهها، دچار حس شرمساری از ظاهر خود میشوند.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشتانگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص188.]</ref> | ||
===مدیریت بدن از طریق جراحی زیبایی | ===مدیریت بدن از طریق جراحی زیبایی=== | ||
شیوع بالای جراحیهای ترمیمی و تلاش بیماران مبتلا به اختلال خودزشتانگاری برای انجام جراحیهای پلاستیک و زیبایی، نشاندهنده نارضایتی عمیق آنان از ظاهر جسمانی است. در این شرایط، متخصصان میتوانند در دوره پیش از جراحی، انگیزههای روانشناختی و انتظارات متقاضیان را بررسی کنند تا افراد دارای علائم واقعی از مبتلایان به این اختلال تمییز داده شوند. این رویکرد به جلوگیری از انجام جراحیهای غیرضروری و کاهش نتایج نامطلوب کمک میکند.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریختانگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص489.]</ref> | شیوع بالای جراحیهای ترمیمی و تلاش بیماران مبتلا به اختلال خودزشتانگاری برای انجام جراحیهای پلاستیک و زیبایی، نشاندهنده نارضایتی عمیق آنان از ظاهر جسمانی است. در این شرایط، متخصصان میتوانند در دوره پیش از جراحی، انگیزههای روانشناختی و انتظارات متقاضیان را بررسی کنند تا افراد دارای علائم واقعی از مبتلایان به این اختلال تمییز داده شوند. این رویکرد به جلوگیری از انجام جراحیهای غیرضروری و کاهش نتایج نامطلوب کمک میکند.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریختانگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص489.]</ref> | ||
اثرات جانبی بیهوشی، داروهای ضد درد، محدودیتهای فیزیکی دوران نقاهت و نشانههای ظاهری مانند کبودی و بخیهها در جراحیهای زیبایی میتواند موجب استرس و اضطراب فرد شود. بسیاری از این افراد به ظاهر خود وسواس دارند و برای رفع این نگرانیها به جراحی زیبایی روی میآورند، اما این اقدامات نهتنها به بهبود حال روانی نمیانجامد، بلکه اضطراب و وسواس را تشدید میکند و فرد را در چرخه معیوب گرفتار میسازد.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1534863/%D8%AE%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86 «خطرات پنهان جراحی زیبایی بر سلامت روان»، مشرق.]</ref> | اثرات جانبی بیهوشی، داروهای ضد درد، محدودیتهای فیزیکی دوران نقاهت و نشانههای ظاهری مانند کبودی و بخیهها در جراحیهای زیبایی میتواند موجب استرس و اضطراب فرد شود. بسیاری از این افراد به ظاهر خود وسواس دارند و برای رفع این نگرانیها به جراحی زیبایی روی میآورند، اما این اقدامات نهتنها به بهبود حال روانی نمیانجامد، بلکه اضطراب و وسواس را تشدید میکند و فرد را در چرخه معیوب گرفتار میسازد.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1534863/%D8%AE%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86 «خطرات پنهان جراحی زیبایی بر سلامت روان»، مشرق.]</ref> | ||
علاوه بر این، جراحیهای پلاستیک ارزانقیمت اغلب نتایج ناخوشایندی بههمراه دارند و بیماران بسیاری در طول سالها با عوارضی مانند زخمهای باز، عفونت و بدشکلیهای چهره ناشی از عمل نزد افراد غیرمتخصص مواجه شدهاند. در برخی موارد، این جراحیها حتی خطرناک بوده و به مرگ بیمار منجر شدهاند. | علاوه بر این، جراحیهای پلاستیک ارزانقیمت اغلب نتایج ناخوشایندی بههمراه دارند و بیماران بسیاری در طول سالها با عوارضی مانند زخمهای باز، عفونت و بدشکلیهای چهره ناشی از عمل نزد افراد غیرمتخصص مواجه شدهاند. در برخی موارد، این جراحیها حتی خطرناک بوده و به مرگ بیمار منجر شدهاند.<ref>[https://www.khabarfoori.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C-44/2944178-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%86%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AF «واقعیت جالب و ناخوشایند در مورد صنعت زیبایی و محصولات آرایشی که نمی دانستید»، خبر فوری.]</ref> | ||
=== وابستگی به الکل یا مواد مخدر === | ===وابستگی به الکل یا مواد مخدر=== | ||
افراد مبتلا به اختلال خودزشتانگاری معمولاً برای کاهش علائم و فرار از افکار وسواس گونه، به مصرف مواد مخدر یا الکل روی میآورند. با این حال، این تاثیرات موقتیاند و در فاصله بین مصرف مواد، افسردگی، اضطراب و افکار وسواسی شدت مییابند. این نوسانات اغلب به اعتیاد میانجامد و در نهایت علائم اختلال خودزشتانگاری را تشدید میکند.<ref>[https://pooyanclinic.ir/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D9%88-%D8%B3%D9%88%D8%A1-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF/#:~:text=%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%20%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81%20%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF%20%D8%A8%D8%B1%20%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85%20%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84%20%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C,%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C%20%D8%A8%D8%AF%D9%86%20%D8%B4%D8%A8%DB%8C%D9%87%20%D8%A8%D9%87%20%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84%20%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B3%20%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C «رابطه اختلال بدشکلی بدن و سوء مصرف مواد»، کلینیک پویان.]</ref> | افراد مبتلا به اختلال خودزشتانگاری معمولاً برای کاهش علائم و فرار از افکار وسواس گونه، به مصرف مواد مخدر یا الکل روی میآورند. با این حال، این تاثیرات موقتیاند و در فاصله بین مصرف مواد، افسردگی، اضطراب و افکار وسواسی شدت مییابند. این نوسانات اغلب به اعتیاد میانجامد و در نهایت علائم اختلال خودزشتانگاری را تشدید میکند.<ref>[https://pooyanclinic.ir/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D9%88-%D8%B3%D9%88%D8%A1-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF/#:~:text=%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%20%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81%20%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF%20%D8%A8%D8%B1%20%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85%20%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84%20%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C,%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C%20%D8%A8%D8%AF%D9%86%20%D8%B4%D8%A8%DB%8C%D9%87%20%D8%A8%D9%87%20%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84%20%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B3%20%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C «رابطه اختلال بدشکلی بدن و سوء مصرف مواد»، کلینیک پویان.]</ref> | ||
=== اعتیاد اینترنتی === | ===اعتیاد اینترنتی=== | ||
افراد مبتلا به اختلال خودزشتانگاری کیفیت زندگی پایینی داشته و در انجام فعالیتهای روزمره ناکارمدند. آنها به دلیل ترس از مواجهه با دیگران، اغلب به فضای مجازی روی میآورند و ممکن است به طور افراطی از آن استفاده کنند. این مسئله به ویژه در دختران نوجوان که همواره تحت قضاوتهای ذهنی درباره ظاهر خود قرار دارند و با الگوهای نادرست زیبایی در رسانهها مواجهاند، برجستهتر است.<ref>[https://www.socialpsychology.ir/article_121838.html فرشباف دوستار و معتمدی، «رابطه اختالل خودزشت انگاری با اعتیاد اینترنتی و احساس تنهایی در میان نوجوانان دختر شهر تهران»، 1393، ص48.]</ref> | افراد مبتلا به اختلال خودزشتانگاری کیفیت زندگی پایینی داشته و در انجام فعالیتهای روزمره ناکارمدند. آنها به دلیل ترس از مواجهه با دیگران، اغلب به فضای مجازی روی میآورند و ممکن است به طور افراطی از آن استفاده کنند. این مسئله به ویژه در دختران نوجوان که همواره تحت قضاوتهای ذهنی درباره ظاهر خود قرار دارند و با الگوهای نادرست زیبایی در رسانهها مواجهاند، برجستهتر است.<ref>[https://www.socialpsychology.ir/article_121838.html فرشباف دوستار و معتمدی، «رابطه اختالل خودزشت انگاری با اعتیاد اینترنتی و احساس تنهایی در میان نوجوانان دختر شهر تهران»، 1393، ص48.]</ref> | ||