هشتی: تفاوت میان نسخه‌ها

<big>'''هشتی'''</big>؛ فضای طراحی‌شده در معماری ایرانی برای حفظ حریم خصوصی و کنترل ورود و خروج در مکان‌ها.  <br>

هشتی به‌معنای فضایی سرپوشیده در بخش ورودی ساختمان است که معمولاً به‌شکل هشت‌ضلعی، گرد یا چندضلعی ساخته می‌شود.<ref>[https://vajehyab.com/moein/%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C?q=%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C . معین، فرهنگ معین، ذیل واژه هشتی.]</ref> در معماری سنتی، این فضا با نام‌هایی مانند کریاس، طاق، ایوان، رواق و آسمانه نیز شناخته می‌شد.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5911595/%D8%AD%D9%81%D8%B8-%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C . کریمی، «حفظ حریم محارم خانه با ایجاد هشتی در خانه‌های تاریخی»،  خبرگزاری مهر.]</ref> هشتی، به فضایی میان درون و بیرون ساختمان گفته می‌شود<ref>[https://archilearn.net/blog/%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%B4%DA%A9%D9%84/ . «هشتی خانه‌های قدیمی (ورودی هشتی‌شکل)»،  وبلاگ آرچی‌لرن.]</ref> که در اشکال مختلف و با فضایی مسقف طراحی شده و گاهی محل اتصال و ورود چندین خانه است.<ref>[https://www.chidaneh.com/blog/post/32352 . «هشتی ایرانی را به ورودی خانه‌های امروزی بیاورید»،  وب‌سایت چیدانه.]</ref>

در اقلیم‌های گرم و خشک به‌دلیل محصور نبودن فضا، هشتی به‌عنوان عنصری مستقل و نظم‌دهنده به فضای بی‌نظمی عمل می‌کند. در اقلیم‌های معتدل و مرطوب، به‌دلیل رطوبت زیاد و نیاز به تهویۀ هوا و جریان آزاد باد این فضا به‌صورت مختصر و ساده طراحی می‌شود.<ref>[https://elmnet.ir/doc/20544520-26432 . لاریجانی و صالحی، «بررسی شکل‌گیری و عملکرد عنصر هشتی در معماری ایرانی اسلامی»،  1394ش، ص8.]</ref>  

 

در خانه‌های سنتی ایرانی، ورودی به‌صورت هشتی با عملکردی چندمنظوره و کارآمد طراحی شد.<ref>[https://hashtioffice.com/%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C/ . «هشتی و چهار نمونه برجسته آن در معماری ایران»،  وب‌سایت هستی‌آفیس.]</ref> هشتی‌ها در معماری ایرانی عملکردی دینی و فرهنگی دارند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/869803/fa . حسینی‌جوادی و نیک‌فال‌آذر، «بازشناسی فرهنگ محرمیت و تاثیر آن بر کالبد معماری»،  1394ش، ص9-8.]</ref> هشتی از منظر دینی، به حفظ حریم کمک کرده و از دید مستقیم به فضای خصوصی جلوگیری می‌کند.<ref>[https://archilearn.net/blog/%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%B4%DA%A9%D9%84/ . «هشتی خانه‌های قدیمی (ورودی هشتی‌شکل)»،  وبلاگ آرچی‌لرن.]</ref> از نظر ارزشی و ملی، هشتی‌ها فضایی برای مهمان‌نوازی و آمادگی ذهنی برای ورود به فضای اصلی هستند و سکوهایی برای استراحت و آشنایی غیرمستقیم با محیط خانه فراهم می‌آورند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/526437/fa . خلاق‌دوست، معروفی، «گونه‌شناسی الگوی هشتی در معماری مسکن درون‌گرای ایران (اصفهان، یزد، کاشان)»،  1399ش، ص48.]</ref>