ویکی‌رز

لباس مردم ارامنه فریدن: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
بهینه سازی سئو
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''لباس مردم ارامنۀ فریدن؛'''</big> تن‌پوش زنان و مردان ارمنی ساکن شهرستان فریدن.<br>
<big>'''لباس مردم ارامنۀ فریدن؛'''</big> تن‌پوش زنان و مردان ارمنی ساکن شهرستان فریدن.<br><big>لباس سنتی ارامنۀ فریدن</big> از تنوع قابل‌توجهی برخوردار است و با در نظر گرفتن موقعیت اجتماعی و گروه سنی افراد طراحی و تهیه می‌شود که بازتاب‌دهندهٔ جایگاه اجتماعی و مراحل مختلف رشد فرد در ذهنیت جمعی جامعه است. لباس نوزادان معمولاً به‌رنگ سفید است و برای دور نگه داشتن آنان از چشم‌زخم، مهره‌هایی خاص بر روی لباس دوخته می‌شود؛ امری که بیانگر حضور باورهای عامیانه در ساختار ذهنی جامعه است. دختران نوجوان پیراهن‌هایی بلند و گشاد همراه با عرقچین به سر می‌گذارند که نشانه‌ای از ورود به مرحله‌ای تازه از زندگی است. پس از ازدواج، زنان پوشش‌هایی تزیین‌شده و رنگارنگ به تن می‌کنند که از چند بخش چون تن‌پوش آستردار، روسری، پیش‌بند، پیراهن و پالتو تشکیل شده است. پوشاک مردان نیز شامل انواع کلاه، پیراهن، اَرخالُق و شلوار است. در دورهٔ رضاشاه، سیاست‌های تحمیل‌شده برای یکسان‌سازی پوشش مردان و اجرای کشف حجاب، تنها تغییر ظاهری در لباس نبود؛ بلکه بخشی از نظام نشانه‌ای و حافظهٔ فرهنگی جامعهٔ فریدن را دگرگون ساخت و الگوهای ذهنی و هویتی مرتبط با پوشاک را تحت تأثیر قرار داد.
==تاریخچۀ لباس سنتی ارامنۀ فریدن==
پس از مهاجرت ارمنیان به ایران، به‌ویژه به اصفهان، گروه‌های مختلفی از آنها بر اساس ویژگی‌های قومی مانند گویش، پوشش و آداب و رسوم شکل گرفتند. هر کدام از این گروه‌ها منطقه‌ای خاصی از استان اصفهان را برای سکونت برگزیدند. ارمنیانی که در سال ۱۶۰۶م، فریدن را انتخاب کردند، اصالتاً از شهرهای گاندزاک، آرجش، آرتزکه و وان ارمنستان بودند.<ref>[https://www.cafetarikh.com/news/49414/%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86 «پوشش زنان ارمنۀ اصفهان»، وب‌سایت کافه تاریخ.]</ref> پوشاک این گروه نه‌تنها کارکردی کاربردی داشت، بلکه به‌منزلهٔ حامل حافظهٔ جمعی و نشانهٔ تداوم فرهنگی‌شان عمل می‌کرد؛ ازاین‌رو آنان طی سالیان طولانی پوششی را که هنگام مهاجرت بر تن داشتند، به‌عنوان نماد هویت خود حفظ کردند و آن را همچنان مورد استفاده قرار دادند<ref>[https://paymanonline.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ خاچاطور،«پوشاک ارمنیان چند منطقۀ ایران»، وب‌سایت فصلنامۀ فرهنگی پیمان.]</ref>


لباس مردم فریدن دارای تنوع بسیاری است و متناسب با موقعیت اجتماعی و گروه سنی افراد تهیه می‌شود. لباس نوزادان سفیدرنگ بوده و مهره‌هایی به‌منظور دوری از چشم و نظر روی لباس آنان نصب می‌شود. دختران نیز در سنین نوجوانی از پیراهن بلند و گشاد و عرقچین استفاده می‌کنند. زنان پس از ازدواج لباس‌هایی با تزیینات بسیار و متنوع ازجمله تن‌پوش‌های آستردار، روسری، پیش‌بند، پیراهن و پالتو به تن می‌کنند.
==پوشش زنان ارمنی فریدن==  
پوشاک مردان نیز شامل انواع کلاه‌ها، پیراهن، ارخالوق و شلوار است. تغییر در سبک لباس مردان در دوره رضاشاه، به دنبال آن به کشف حجاب و دگرگونی در پوشش زنان منجر شد.
 
==تاریخچۀ لباس مردم ارامنۀ فریدن==
پس از مهاجرت ارمنیان به ایران، به‌ویژه به اصفهان، گروه‌های مختلفی از آنها بر اساس ویژگی‌های قومی مانند گویش، پوشش و آداب و رسوم شکل گرفتند. هر کدام از این گروه‌ها منطقه‌ای خاصی از استان اصفهان را برای سکونت برگزیدند. ارمنیانی که در سال ۱۶۰۶ میلادی، فریدن را انتخاب کردند، اصالتاً از شهرهای گاندزاک، آرجش، آرتزکه و وان ارمنستان بودند.<ref>[https://www.cafetarikh.com/news/49414/%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86 «پوشش زنان ارمنۀ اصفهان»، وب‌سایت کافه تاریخ.]</ref> این گروه از ارامنه، برای سالیان طولانی، پوششی را که هنگام مهاجرت بر تن داشتند، حفظ کردند و آن را همچنان مورد استفاده قرار دادند<ref>[https://paymanonline.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ خاچاطور،«پوشاک ارمنیان چند منطقۀ ایران»، وب‌سایت فصلنامۀ فرهنگی پیمان.]</ref>
 
==پوشش زنان ارمنی در فریدن==  
پوشاک زنان ارمنی در منطقه فریدن، در تمامی روستاهای این ناحیه، از شکل و الگویی یکسان برخوردار بوده است. زنان ارمنی نیز در گذر زمان با تلاش بسیار در حفظ و نگهداری این پوشش سنتی کوشیده‌اند.<ref>[https://www.cafetarikh.com/news/49414/%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86 پوشش زنان ارمنۀ اصفهان»، وب‌سایت کافه تاریخ.]</ref>  
پوشاک زنان ارمنی در منطقه فریدن، در تمامی روستاهای این ناحیه، از شکل و الگویی یکسان برخوردار بوده است. زنان ارمنی نیز در گذر زمان با تلاش بسیار در حفظ و نگهداری این پوشش سنتی کوشیده‌اند.<ref>[https://www.cafetarikh.com/news/49414/%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86 پوشش زنان ارمنۀ اصفهان»، وب‌سایت کافه تاریخ.]</ref>  


خط ۲۸: خط ۲۴:


====چین شابیک====
====چین شابیک====
چین‌شابیک لباسی بلند و گشاد است که قسمت کمر آن برشی دارد و با چین‌های ریزی به دامن پیراهن وصل شده است. قسمت پشت پیراهن چاکی تعبیه شده که با دکمه یا بندینک باز و بسته می‌شود.<ref>[https://paymanonline.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ خاچاطور،«پوشاک ارمنیان چند منطقۀ ایران»، وب‌سایت فصلنامۀ فرهنگی پیمان.]</ref>  
'''چین‌شابیک'''  پیراهنی سنتی از ارمنیان فریدن بوده‌است که عمدتاً دختران از دوران کودکی تا اواخر نوجوانی آن را می‌پوشیدند. این لباس بلند و گشاد دارای برش کمر مشخصی است و دامن آن با چین‌های ریز به بالاتنه متصل می‌شود؛ ساختاری که علاوه بر راحتی در حرکت، حامل زیبایی‌شناسی و الگوی بصری ویژه جامعه محلی محسوب می‌شده‌است. در پشت این پیراهن، چاکی تعبیه شده است که با دکمه یا بندینک بسته و باز می‌شود؛ این جزئیات دوخت علاوه بر کاربرد عملی، بیانگر نظم و ساختار هویتی پوشاک سنتی این گروه نیز هست.<ref>[https://paymanonline.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ خاچاطور،«پوشاک ارمنیان چند منطقۀ ایران»، وب‌سایت فصلنامۀ فرهنگی پیمان.]</ref>  
 
====عرقچین====
====عرقچین====
عرقچین نوجوانان دختر از جنس مخمل، چیت یا ابریشم بوده و روی آن با سکه‌هایی تزیین می‌شود. نوجوانان فریدن روی عرقچین، چالاک می‌اندازند.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/1048399/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «پوشش زنان ارمنۀ اصفهان در دورۀ مظفری»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref>  
عرقچین نوجوانان دختر از جنس مخمل، چیت یا ابریشم بوده و روی آن با سکه‌هایی تزیین می‌شود. نوجوانان فریدن روی عرقچین، چالاک می‌اندازند.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/1048399/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «پوشش زنان ارمنۀ اصفهان در دورۀ مظفری»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref>  
خط ۷۴: خط ۷۱:
===کابا===  
===کابا===  
قبای مردان فریدن در اصطلاح محلی کابا نام دارد. این قبا آستین‌دار، جلوباز و بلند بوده که پس از روی هم قرار گرفتن با دکمه‌ای بسته می‌شود.<ref>[https://paymanonline.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%86/ خاچاطور، «پوشاک ارمنیان فریدن»، وب‌سایت فصلنامۀ فرهنگی پیمان.]</ref>  
قبای مردان فریدن در اصطلاح محلی کابا نام دارد. این قبا آستین‌دار، جلوباز و بلند بوده که پس از روی هم قرار گرفتن با دکمه‌ای بسته می‌شود.<ref>[https://paymanonline.ir/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%86/ خاچاطور، «پوشاک ارمنیان فریدن»، وب‌سایت فصلنامۀ فرهنگی پیمان.]</ref>  
===اَرخالوق===  
===اَرخالُق===  
ارخالوق، از تن‌پوش‌های جلوباز و آستردار با قدی نسبتا کوتاه است که در دو طرف پهلوهای آن چاک و جیب طراحی شده است. آستین‌های ارخالوق بلند بوده و از لبۀ آستین تا محدودۀ آرنج چاکی طراحی شده که با دکمه و بندینک‌هایی بسته می‌شود. مردان روستایی ارخالوق را روی پیراهن یا قبا می‌پوشند.<ref>[https://civilica.com/doc/1193351/ محمودخانی و محمودی‌عالمی، «بررسی و معرفی پوشاک مردمان ارمنی اصفهان (فریدن)»، 1399ش، ص10.]</ref>  
ارخالق، از تن‌پوش‌های جلوباز و آستردار با قدی نسبتا کوتاه است که در دو طرف پهلوهای آن چاک و جیب طراحی شده است. آستین‌های ارخالق بلند بوده و از لبۀ آستین تا محدودۀ آرنج چاکی طراحی شده که با دکمه و بندینک‌هایی بسته می‌شود. مردان روستایی ارخالق را روی پیراهن یا قبا می‌پوشند.<ref>[https://civilica.com/doc/1193351/ محمودخانی و محمودی‌عالمی، «بررسی و معرفی پوشاک مردمان ارمنی اصفهان (فریدن)»، 1399ش، ص10.]</ref>  
===شال===  
===شال===  
مردان فریدن دور کمر و روی قبا شال پشمی ساده می‌بندند.<ref>[https://civilica.com/doc/1193351/ محمودخانی و محمودی‌عالمی، «بررسی و معرفی پوشاک مردمان ارمنی اصفهان (فریدن)»، 1399ش، ص10.]</ref>  
مردان فریدن دور کمر و روی قبا شال پشمی ساده می‌بندند.<ref>[https://civilica.com/doc/1193351/ محمودخانی و محمودی‌عالمی، «بررسی و معرفی پوشاک مردمان ارمنی اصفهان (فریدن)»، 1399ش، ص10.]</ref>  
خط ۱۱۹: خط ۱۱۶:
      
      
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس پیش‌نویس}}
{{پانویس}}


==منابع==
==منابع==
{{آغاز منابع}}
*«پوشش زنان ارمنۀ اصفهان در دورۀ مظفری»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ش.
*«پوشش زنان ارمنۀ اصفهان در دورۀ مظفری»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ش.
*«پوشش زنان ارمنۀ اصفهان»، وب‌سایت کافه تاریخ، تاریخ درج مطلب: ۶ آذر ۱۴۰۲ش.
*«پوشش زنان ارمنۀ اصفهان»، وب‌سایت کافه تاریخ، تاریخ درج مطلب: ۶ آذر ۱۴۰۲ش.
خط ۱۲۷: خط ۱۲۵:
*خاچاطور، زویا، «پوشاک ارمنیان فریدن»، وب‌سایت فصلنامۀ فرهنگی پیمان، شمارۀ ۴۳.
*خاچاطور، زویا، «پوشاک ارمنیان فریدن»، وب‌سایت فصلنامۀ فرهنگی پیمان، شمارۀ ۴۳.
*محمودخانی، فاطمه و محمودی‌عالمی، علی، «بررسی و معرفی پوشاک مردمان ارمنی اصفهان (فریدن)»، نخستین کنفرانس ملی پوشاک، طراحی پارچه و لباس، اسفند ماه ۱۳۹۹ش.
*محمودخانی، فاطمه و محمودی‌عالمی، علی، «بررسی و معرفی پوشاک مردمان ارمنی اصفهان (فریدن)»، نخستین کنفرانس ملی پوشاک، طراحی پارچه و لباس، اسفند ماه ۱۳۹۹ش.
{{پایان منابع}}
[[رده: ویکی‌رز]]
{{#seo:
|title=لباس مردم ارامنه فریدن چیست - معرفی لباس سنتی مردم ارامنه فریدن - ویکی رز
|title_mode=Replaced Title
|keywords=لباس مردم ارامنه فریدن
|description= معرفی لباس مردم ارامنه فریدن - لباس زنان ارامنه فریدن چیست - لباس مردان ارامنه فریدن چیست - ویکی رز
}}
برگرفته از «https://fa.wikirose.ir/wiki/لباس_مردم_ارامنه_فریدن»