پیش‌نوس:اختلال خودزشت‌انگاری: تفاوت میان نسخه‌ها

اختلال خودزشت‌انگاری نوعی اختلال روانی است که با اشتغال ذهنی شدید و رفتارهای تکراری نسبت به نقص‌های واقعی یا خیالی در ظاهر مشخص می‌شود. این اختلال معمولاً در نوجوانی آغاز می‌گردد و عوامل ژنتیکی، زیستی، روان‌شناختی و اجتماعی در بروز آن نقش دارند. فشارهای فرهنگی و رسانه‌ای، استانداردهای زیبایی غیرواقعی و تجربیات منفی دوران کودکی در شکل‌گیری این اختلال مؤثرند. پیامدهای آن شامل نشخوار فکری، اضطراب اجتماعی، اجتناب از ارتباطات، خودکم‌بینی، رفتارهای جبرانی، گرایش به جراحی‌های زیبایی و افزایش خطر افسردگی و خودکشی است. تشخیص مبتنی بر مصاحبه بالینی و معیارهای DSM-5 بوده و درمان شامل طرح‌واره‌درمانی، مواجهه و جلوگیری از پاسخ (ERP)، درمان شناختی‌رفتاری و دارودرمانی است.

اختلال خودزشت‌انگاری<ref>Body Dysmorphic Disorder یا BDD</ref> نوعی اختلال روانی است که در آن فرد به‌شکلی وسواس‌گونه و افراطی، خود را دارای نقص یا ایرادی در ظاهر جسمانی خود می‌داند؛ این نقص اغلب یا وجود خارجی ندارد یا بسیار جزئی‌تر از آن است که فرد تصور می‌کند. تشخیص این اختلال زمانی مطرح می‌شود که اشتغال ذهنی فرد با این نقص‌ها، به‌حدی<ref group="دیدگاه">ـ «به» اگر قیدساز باشد، باید آن را با نیم‌فاصله نوشت: به‌عنوان، به‌صورت، به‌شکل، به‌سختی.</ref> شدید باشد که عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر جنبه‌های زندگی او را مختل کند.<ref>گنجی، «آسیب شناسی روانی براساس dsm-5-tr»، 1402، ج1، ص622-623.</ref>

==تشخیص اختلال خودزشت‌انگاری<ref group="دیدگاه">این بخش به بعد از تعریف اختلال خودزشت‌انگاری منتقل شود.</ref>==

تشخیص اختلال خودزشت‌انگاری بر پایه مصاحبه بالینی، مشاهده رفتارهای تکراری و اشتغال ذهنی به نقص‌های ظاهری است و نیازمند ارزیابی تخصصی توسط روان‌شناس یا روان‌پزشک است.<ref>[https://salamateaval.com/body-dysmorphic-disorder/ «اختلال خود زشت پنداری چیست؟ علائم و عوارض ناشی از آن»، سلامت اول.]</ref> روان‌پزشک یا روان‌شناس با مصاحبه بالینی و بررسی الگوهای تفکر، احساسات و رفتارهای فرد درباره ظاهر و بدن، اختلال را تشخیص می‌دهد. استفاده از پرسشنامه‌ها و ابزارهای غربالگری تخصصی می‌تواند به تعیین شدت و وجود اختلال کمک کند.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص487.]</ref> اختلال خودزشت‌انگاری باوجود رایج بودن کمتر شناخته شده است که این مسئله دلایل مختلفی دارد، از آن جمله می‌توان به شرم از افشای نگرانی‌های مربوط به ظاهر خود، ناچیز شمرده شدن مشکل از جانب دیگران، عدم آشنایی با این اختلال، تشخیص اشتباه و درمان‌های زیبایی اشاره کرد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت‌انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص163.]</ref>

اختلال خودزشت‌انگاری سابقه‌ای طولانی در روان‌پزشکی دارد و طی دهه‌های اخیر شناخت و طبقه‌بندی آن به‌طور قابل‌توجهی پیشرفت کرده است.<ref>[https://frooyesh.ir/article-1-2489-fa.html احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص181.]</ref> این اختلال برای نخستین‌بار در سال ۱۸۸۶ میلادی توسط انریکو مورسلی با عنوان «خودزشت‌انگاری» مطرح شد.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/248509/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B9%D8%B6%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%B2%D8%B4%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%AF یزدان، «چرا بعضی ها خود را زشت می بینند؟»، خبرگزاری قدس آنلاین.]</ref> در سال ۱۹۸۰، در سومین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-III) این اختلال به‌عنوان نمونه‌ای از اختلالات شبه‌جسمانی با نام «هراس بدشکلی بدنی» معرفی گردید. در نسخه چهارم این راهنما (۲۰۰۰)، نام آن به‌طور رسمی به «اختلال بدشکلی بدنی» تغییر یافت.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/248509/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B9%D8%B6%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%B2%D8%B4%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%AF احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص181.]</ref>

اختلال خودزشت‌انگاری معمولاً در دوران نوجوانی آغاز شده و هر دو جنس زن و مرد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. بر اساس مطالعات مختلف، شیوع این اختلال در جمعیت عمومی بین ۱ تا ۳درصد است؛ به‌طوری‌که در زنان حدود ۲.۵درصد<ref group="دیدگاه">عددهای همراه با درصد با رقم و بدون فاصله نوشته می‌شود: 21درصد.</ref> و در مردان ۲.۲درصد گزارش شده است.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> در ایران نیز شیوع این اختلال حدود ۱.۷درصد برآورد شده است.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref>

ایران در زمینه تعداد جراحی‌های زیبایی بینی در جهان رتبه نخست را دارد. پژوهش‌های انجام شده در مورد شیوع اختلال خودزشت‌انگاری در بیماران مرجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی نشان‌ می‌دهد که بیشترین متقاضیان جراحی زیبایی در گروه سنی ۲۰ تا ۵۰ سال قرار دارند و ۲۰.۷درصد افراد مبتلا به اختلال خودزشت‌انگاری سابقه مراجعه به مراکز روانشناسی یا روان‌پزشکی دارند.<ref>[https://tumj.tums.ac.ir/article-1-5253-fa.html احسانی و دیگران، «شیوع اختالل بدریخت انگاری بدن در بیماران مراجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی»، 1392ش، ص.172-164.]</ref>

==عوامل ایجاد اختلال خودزشت‌انگاری<ref group="دیدگاه">به کمال‌گرایی هم به‌عنوان یکی از دلایل اشاره شود.</ref>==

خودزشت‌انگاری مفهومی پیچیده است که شامل عوامل ژنتیکی و زیستی، عوامل روان‌شناختی، فشارهای فرهنگی و اجتماعی می‌شود.<ref group="دیدگاه">در ادامه عوامل براساس همین دسته‌بندی آورده شود: عوامل زیستی، روان‌شناختی، زیست‌شناختی، اجتماعی و فرهنگی</ref> در این میان، عوامل اجتماعی تأثیر مستقیم و عمیقی بر عوامل روان‌شناختی دارند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، «اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref>

عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به اختلال خودزشت‌انگاری دارند؛ به‌طوری‌که شیوع این اختلال در بستگان درجه‌یک افراد مبتلا (حدود ۵.۸درصد<ref group="دیدگاه">عددهای همراه با درصد با رقم و بدون فاصله نوشته می‌شود: 21درصد.</ref>) بالاتر از جمعیت عمومی است و نشان‌دهنده الگوی خانوادگی آن است.<ref>[https://frooyesh.ir/article-1-2489-fa.html احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص183.]</ref> همچنین، شیوع این اختلال در بستگان درجه اول مبتلایان به اختلال وسواس جبری نیز بالاست و به نظر می‌رسد ارتباطی با سطح سروتونین مغز داشته باشد.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> از سوی دیگر، با توجه به شروع شایع علائم در دوران نوجوانی، تغییرات هورمونی و ظاهری در این دوره ممکن است به‌عنوان عوامل محرک یا تسهیل‌کننده اختلال عمل کنند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، «اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref>

===2. عوامل روان‌شناختی===

==== باورهای نادرست ====

==== کمال‌گرایی ====

عزت نفس یکی از ساختارهای کلیدی روانشناختی در روانپزشکی است و به‌میزان توجه و حمایت خانوادگی بستگی دارد. کمبود عاطفی و کاهش عزت‌نفس می‌تواند به صورت تلاش برای افزایش جذابیت ظاهری در فرد بروز کند. افراد مبتلا به اختلال خودزشت‌انگاری از نظر تشخیص و تجربه هیجانات با افراد عادی تفاوتی ندارند؛ مشکل اصلی آن‌ها در کنترل و مهار هیجانات است. این افراد به دلیل ناتوانی در بیان هیجانات، دچار هیجان‌های درونی شده و برای کاهش نگرانی‌های بیمارگونه، رفتارهای اجباری انجام می‌دهند.<ref>[https://cpap.shahed.ac.ir/article_3451.html خوشینی، اکبری و محمدخانی، «رابطه ساختاری اختالل بدریخت‌انگاری بدن با طرحواره‌های ناسازگار اولیه و بی‌اعتبارسازی هیجانی ادراک شده: نقش میانجی فراشناخت، تصویر بدن و تحمل پریشانی»، 1400ش، ص102-103.]</ref>  

====فقدان اعتماد‌به‌نفس====

شرایط خانوادگی تأثیر بسزایی در شکل‌گیری اختلال خودزشت‌انگاری در دختران دارد و اظهارنظرهای اعضای خانواده نظیر مادر درباره زیبایی یا اندام دختر می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس او شود و او را وادار سازد برای جبران این فقدان اعتماد به نفس، به دنبال کسب تأیید و پذیرش دیگران در شبکه‌هایی مانند اینستاگرام باشد.<ref group="دیدگاه">مثالی که آورده شده برای اعتماد به نفس است که غیر از عزت نفس است.</ref>.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص187.]</ref>

==== شیء‌انگاری بدن و نگرانی در مورد ظاهر ====

بر اساس نظریه شیء‌انگاری، در جوامع توسعه‌یافته، بدن زنان و به‌طور فزاینده‌ای بدن مردان، به‌عنوان اشیایی غیرانسانی دیده‌ می‌شود. در این جوامع، افراد به‌تدریج یاد می‌گیرند که نگاه شخص ثالث به بدن خود را درونی کنند و آن را با معیارهای ایده‌آل جامعه مقایسه و قضاوت نمایند. این خودشیءانگاری اغلب منجر به احساس نارضایتی و شرم از بدن می‌شود، زیرا بسیاری قادر به دستیابی به این معیارهای ایده‌آل نیستند. هرچند تحقیقات<ref>Fredrickson, B. L., & Roberts, T. A. (1997). Objectification theory: Toward understanding women's lived experiences and mental health risks. Psychology of women quarterly, 21(2), 173 -206</ref> در این زمینه هنوز در مراحل اولیه است، شواهد نشان‌ می‌دهد که خودشیءانگاری با نگرانی‌های نوجوانان درباره ظاهرشان و تأثیر آن در بزرگسالی ارتباط دارد.<ref group="دیدگاه">این بند بیشتر به شی‌انگاری بدن مربوط است تا به خود مدیریت بدن!!</ref><ref>[https://frooyesh.ir/article-1-2489-fa.html احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص178.]</ref>

====استانداردهای زیبایی غیرواقعی <ref group="دیدگاه">«تحریف‌های شناختی» از تیتر حذف شود</ref>====

گروه مرجع یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌دهنده هویت، ارزش‌ها و رفتار افراد است. نسل جوان امروز دیگر خود را بر اساس هنجارهای گذشته تعریف نمی‌کند و ارزش‌ها و نگرش‌هایش در برخی زمینه‌ها تغییر یافته است. تحولات اقتصادی و اجتماعی باعث شکل‌گیری فرهنگی جهانی در میان جوانان شده است. در این میان، سلبریتی‌ها به‌عنوان گروه‌های مرجع محبوب، تأثیر زیادی بر نگرش و رفتار جوانان دارند و بسیاری تلاش می‌کنند ظاهر و سبک زندگی آن‌ها را تقلید کنند. مشاهده مکرر تصاویر و فیلم‌های سلبریتی‌ها، فشار اجتماعی برای رسیدن به استانداردهای زیبایی را افزایش داده و جوانان را به جستجوی روش‌های مختلف برای بهبود ظاهر خود واداشته است.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/8713704/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B3%D9%84%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%AC-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C «نقش سلبریتی‌ها و فضای مجازی در موج گرایش به جراحی‌ها و خدمات زیبایی»، باشگاه خبرنگاران جوان.]</ref> در این میان، زنان فعال در حوزه مدلینگ، زیبایی و آرایش نسبت به سایر حوزه‌ها محبوب‌تر بوده و نقش مهمی در شکل‌دهی نگرش پیروان خود نسبت به زیبایی و جراحی‌های زیبایی ایفا می‌کنند.<ref>[https://apsy.sbu.ac.ir/article_102856.html تمنایی، فاطمه؛ نجات، پگاه، «اثر مشاهده تصاویر خویش‌انداز زنان تأثیرگذار اینستاگرام بر نگرش و گرایش خانم‌ها به انجام جراحی‌های زیبایی با میانجیگری نارضایتی چهره‌ای»، 1402ش، 146.]</ref>

====شاخص‌سازی‌های کاذب در دنیای مد<ref group="دیدگاه">تیتر باید علیت را برساند؛ مثلا شاید شاخص‌سازی‌های کاذب در دنیای مد گویاتر باشد.</ref>====

====اضطراب اجتماعی و تشدید اختلال خودزشت‌انگاری====

نگرش فرد نسبت به ارزیابی دیگران از ظاهرش نقش مهمی در ایجاد اضطراب اجتماعی دارد که این اضطراب می‌تواند در شکل‌گیری و تشدید اختلال خودزشت‌انگاری مؤثر باشد. در دوره مدرن، بدن‌ها تحت‌تأثیر تغییرات اجتماعی به‌سمت فردی‌شدن حرکت کرده‌اند و برای برقراری روابط اجتماعی موفق، افراد نیازمند نظارت مداوم و مؤثر بر چهره و بدن خود هستند.<ref group="دیدگاه">به این شکل در منبع ارجاعی وجود ندارد.</ref><ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، « اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref>

 

 

 

 

منبع: [https://www.socialpsychology.ir/article_121838.html رابطه اختالل خودزشت انگاری با اعتیاد اینترنتی و احساس تنهایی در میان نوجوانان دختر شهر تهران]

 

 

 

 

 

 

 

 

افراد مبتلا به BDD اغلب عزت نفس پایینی دارند و ممکن است از برهنگی در مقابل شریک جنسی خود اجتناب کنند.

 

نگرانی‌های مداوم در مورد ظاهر می‌تواند منجر به اضطراب و استرس شود که ممکن است بر عملکرد جنسی و لذت بردن از رابطه تأثیر بگذارد.

'''اختلال در ارتباط:'''

این اختلال می‌تواند بر ارتباط و صمیمیت عاطفی در رابطه نیز تأثیر منفی بگذارد. فرد ممکن است در مورد احساسات و نیازهای خود با شریک زندگی‌اش صحبت نکند و این موضوع می‌تواند به سوءتفاهم و نارضایتی منجر شود.

یافتن منبع این محتوا هم به عهده خودتان</ref>==

===نشخوار فکری ناشی از ارزیابی منفی===

=== احساس گناه ===

=== مشکل در برقراری ارتباط و گوشه‌گیری ===

===مدیریت بدن از طریق جراحی زیبایی<ref group="دیدگاه">«و عوارض ناشی از آن» حذف شود.</ref>===

علاوه بر این، جراحی‌های پلاستیک ارزان‌قیمت اغلب نتایج ناخوشایندی به‌همراه دارند و بیماران بسیاری در طول سال‌ها با عوارضی مانند زخم‌های باز، عفونت و بدشکلی‌های چهره ناشی از عمل نزد افراد غیرمتخصص مواجه شده‌اند. در برخی موارد، این جراحی‌ها حتی خطرناک بوده و به مرگ بیمار منجر شده‌اند.<ref group="دیدگاه">پاراگراف‌های بلند به سئو آسیب می‌زنند زیرا خواندن و هضم اطلاعات را سخت می‌کنند. بهتر است پاراگراف‌ها از حیث محتوا به چند پاراگراف کوتاه تقسیم شوند و هرکدام حداکثر ۳ یا ۴ جمله داشته باشند. این کار خوانایی را افزایش و رتبه سایت را بهبود می‌بخشد.</ref><ref>[https://www.khabarfoori.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C-44/2944178-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%86%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AF «واقعیت جالب و ناخوشایند در مورد صنعت زیبایی و محصولات آرایشی که نمی دانستید»، خبر فوری.]</ref>

=== وابستگی به الکل یا مواد مخدر ===

=== اعتیاد اینترنتی ===

===CBT===