بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
'''اختلال خودزشت‌انگاری؛''' وسواس فکری درباره نقص ظاهری | '''اختلال خودزشت‌انگاری؛''' وسواس فکری درباره نقص ظاهری | ||
اختلال خودزشت‌انگاری نوعی اختلال روانی است که با اشتغال ذهنی شدید و رفتارهای تکراری نسبت به نقص‌های واقعی یا خیالی در ظاهر مشخص می‌شود. این اختلال معمولاً در نوجوانی آغاز می‌گردد و عوامل ژنتیکی، زیستی، روانشناختی و اجتماعی در بروز آن نقش دارند. فشارهای فرهنگی و رسانه‌ای، استانداردهای زیبایی غیرواقعی و تجربیات منفی دوران کودکی در شکل‌گیری این اختلال مؤثرند. پیامدهای آن شامل نشخوار فکری، اضطراب اجتماعی، اجتناب از ارتباطات، خودکم‌بینی، رفتارهای جبرانی، گرایش به جراحی‌های زیبایی و افزایش خطر افسردگی و خودکشی است. تشخیص مبتنی بر مصاحبه بالینی و معیارهای DSM-5 بوده و درمان شامل طرح‌واره‌درمانی، مواجهه و جلوگیری از پاسخ (ERP)، درمان شناختی‌رفتاری و دارودرمانی است. | اختلال خودزشت‌انگاری نوعی اختلال روانی است که با اشتغال ذهنی شدید و رفتارهای تکراری نسبت به نقص‌های واقعی<ref group="دیدگاه">در توضیح این اختلال تصریح شده که مشغولیت ذهنی با یک یا چند نقص یا <u>عیب تصوری</u> در ظاهر جسمی که قابل مشاهده نیستند یا از نظر دیگران بی اهمیت اند. این افراد مشغولیت ذهنی با یک یا چند نقص یا عیب تصوری در ظاهرشان دارند که به باور آنها زشت، غیرجذاب، ناهنجار یا بدشکل به نظر می رسد. لذا شامل نقص های واقعی نمی شود.</ref> یا خیالی در ظاهر مشخص می‌شود. این اختلال معمولاً در نوجوانی آغاز می‌گردد و عوامل ژنتیکی، زیستی، روانشناختی و اجتماعی در بروز آن نقش دارند. فشارهای فرهنگی و رسانه‌ای، استانداردهای زیبایی غیرواقعی و تجربیات منفی دوران کودکی در شکل‌گیری این اختلال مؤثرند. پیامدهای آن شامل نشخوار فکری، اضطراب اجتماعی، اجتناب از ارتباطات، خودکم‌بینی، رفتارهای جبرانی، گرایش به جراحی‌های زیبایی و افزایش خطر افسردگی و خودکشی است. تشخیص مبتنی بر مصاحبه بالینی و معیارهای DSM-5 بوده و درمان شامل طرح‌واره‌درمانی، مواجهه و جلوگیری از پاسخ (ERP)، درمان شناختی‌رفتاری<ref group="دیدگاه">ERP نوعی از CBT (رفتار درمانی شناختی) است</ref> و دارودرمانی است. | ||
==تعریف اختلال خودزشت‌انگاری== | ==تعریف اختلال خودزشت‌انگاری== | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==تشخیص اختلال خودزشت‌انگاری== | ==تشخیص اختلال خودزشت‌انگاری== | ||
تشخیص اختلال خودزشت‌انگاری بر پایه مصاحبه بالینی، مشاهده رفتارهای تکراری و اشتغال ذهنی به نقص‌های ظاهری است و نیازمند ارزیابی تخصصی توسط روان‌شناس یا روان‌پزشک است.<ref>[https://salamateaval.com/body-dysmorphic-disorder/ «اختلال خود زشت پنداری چیست؟ علائم و عوارض ناشی از آن»، سلامت اول.]</ref> روان‌پزشک یا روان‌شناس با مصاحبه بالینی و بررسی الگوهای تفکر، احساسات و رفتارهای فرد درباره ظاهر و بدن، اختلال را تشخیص می‌دهد. استفاده از پرسشنامه‌ها و ابزارهای غربالگری تخصصی می‌تواند به تعیین شدت و وجود اختلال کمک کند.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص487.]</ref> اختلال خودزشت‌انگاری باوجود رایج بودن کمتر شناخته شده است که این مسئله دلایل مختلفی دارد، از آن جمله می‌توان به شرم از افشای نگرانی‌های مربوط به ظاهر خود، ناچیز شمرده شدن مشکل از جانب دیگران، عدم آشنایی با این اختلال، تشخیص اشتباه و درمان‌های زیبایی اشاره کرد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت‌انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص163.]</ref> | تشخیص اختلال خودزشت‌انگاری بر پایه مصاحبه بالینی، مشاهده رفتارهای تکراری و اشتغال ذهنی به نقص‌های ظاهری<ref group="دیدگاه">همانند نکته قبلی | ||
اگر در ترجمه دکتر گنجی قید واقعی وجود دارد، در دیگر ترجمه ها این قید نیست. لذا به نسخه انگلیسی مراجعه شود</ref> است و نیازمند ارزیابی تخصصی توسط روان‌شناس یا روان‌پزشک است.<ref>[https://salamateaval.com/body-dysmorphic-disorder/ «اختلال خود زشت پنداری چیست؟ علائم و عوارض ناشی از آن»، سلامت اول.]</ref> روان‌پزشک یا روان‌شناس با مصاحبه بالینی و بررسی الگوهای تفکر، احساسات و رفتارهای فرد درباره ظاهر و بدن، اختلال را تشخیص می‌دهد. استفاده از پرسشنامه‌ها و ابزارهای غربالگری تخصصی می‌تواند به تعیین شدت و وجود اختلال کمک کند.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص487.]</ref> اختلال خودزشت‌انگاری باوجود رایج بودن کمتر شناخته شده است که این مسئله دلایل مختلفی دارد، از آن جمله می‌توان به شرم از افشای نگرانی‌های مربوط به ظاهر خود، ناچیز شمرده شدن مشکل از جانب دیگران، عدم آشنایی با این اختلال، تشخیص اشتباه و درمان‌های زیبایی اشاره کرد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت‌انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص163.]</ref> | |||
معیارهای تشخیصی اصلی بر اساس DSM-5 عبارتند از: | معیارهای تشخیصی اصلی بر اساس DSM-5 عبارتند از: | ||
A. فرد به‌طور مداوم نگران یک یا چند نقص یا عیب در ظاهر فیزیکی خود است که دیگران آن را نمی‌بینند یا بسیار جزئی می‌دانند. | A. فرد به‌طور مداوم نگران یک یا چند نقص یا عیب در ظاهر فیزیکی خود است که دیگران آن را نمی‌بینند یا بسیار جزئی می‌دانند. | ||
B. در مرحله‌ای از این اختلال، فرد در واکنش به نگرانی‌های خود درباره ظاهرش، رفتارهای تکراری داشته یا اعمال ذهنی تکراری انجام داده است. | B. در مرحله‌ای از این اختلال، فرد در واکنش به نگرانی‌های خود درباره ظاهرش، رفتارهای تکراری داشته یا اعمال ذهنی تکراری انجام داده است. | ||
C. این اشتغال ذهنی باعث ناراحتی روانی یا اختلال قابل‌توجه در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر جنبه‌های زندگی شده است. | C. این اشتغال ذهنی باعث ناراحتی روانی یا اختلال قابل‌توجه در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر جنبه‌های زندگی شده است. | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۷: | ||
==پیشینه اختلال خودزشت‌انگاری== | ==پیشینه اختلال خودزشت‌انگاری== | ||
اختلال خودزشت‌انگاری سابقه‌ای طولانی در روان‌پزشکی دارد و طی دهه‌های اخیر شناخت و طبقه‌بندی آن به‌طور قابل‌توجهی پیشرفت کرده است.<ref>[https://frooyesh.ir/article-1-2489-fa.html احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص181.]</ref> این اختلال برای نخستین‌بار در سال ۱۸۸۶ میلادی توسط انریکو مورسلی با عنوان «خودزشت‌انگاری» مطرح شد.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/248509/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B9%D8%B6%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%B2%D8%B4%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%AF یزدان، «چرا بعضی ها خود را زشت می بینند؟»، خبرگزاری قدس آنلاین.]</ref> در سال ۱۹۸۰، در سومین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-III) این اختلال به‌عنوان نمونه‌ای از اختلالات شبه‌جسمانی با نام «هراس بدشکلی بدنی» معرفی گردید. در نسخه چهارم این راهنما (۲۰۰۰)، نام آن به‌طور رسمی به «اختلال بدشکلی بدنی» تغییر یافت.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/248509/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B9%D8%B6%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%B2%D8%B4%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%AF احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص181.]</ref> | اختلال خودزشت‌انگاری سابقه‌ای طولانی در روان‌پزشکی دارد و طی دهه‌های اخیر شناخت و طبقه‌بندی آن به‌طور قابل‌توجهی پیشرفت کرده است.<ref>[https://frooyesh.ir/article-1-2489-fa.html احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص181.]</ref> این اختلال برای نخستین‌بار در سال ۱۸۸۶ میلادی توسط انریکو مورسلی <ref group="دیدگاه">برای بیان تاریخچه، لازم است از منبع مناسب تری استفاده شود.</ref>با عنوان «خودزشت‌انگاری» مطرح شد.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/248509/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B9%D8%B6%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%B2%D8%B4%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%AF یزدان، «چرا بعضی ها خود را زشت می بینند؟»، خبرگزاری قدس آنلاین.]</ref> در سال ۱۹۸۰، در سومین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-III) این اختلال به‌عنوان نمونه‌ای از اختلالات شبه‌جسمانی با نام «هراس بدشکلی بدنی» معرفی گردید. در نسخه چهارم این راهنما (۲۰۰۰)، نام آن به‌طور رسمی به «اختلال بدشکلی بدنی» تغییر یافت.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/248509/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B9%D8%B6%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%B2%D8%B4%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%AF احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص181.]</ref> | ||
==شیوع اختلال خودزشت‌انگاری== | ==شیوع اختلال خودزشت‌انگاری== | ||
اختلال خودزشت‌انگاری معمولاً در دوران نوجوانی آغاز شده و هر دو جنس زن و مرد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. بر اساس مطالعات مختلف، شیوع این اختلال در جمعیت عمومی بین ۱ تا ۳درصد است؛ به‌طوری‌که در زنان حدود ۲.۵درصد و در مردان ۲.۲درصد گزارش شده است.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> در ایران نیز شیوع این اختلال حدود ۱.۷درصد برآورد شده است.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> | اختلال خودزشت‌انگاری معمولاً در دوران نوجوانی آغاز شده و هر دو جنس زن و مرد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. بر اساس مطالعات مختلف، شیوع این اختلال در جمعیت عمومی بین ۱ تا ۳درصد است؛ به‌طوری‌که در زنان حدود ۲.۵درصد و در مردان ۲.۲درصد گزارش شده است.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> در ایران نیز شیوع این اختلال حدود ۱.۷درصد برآورد شده است.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> | ||
ایران در زمینه تعداد جراحی‌های زیبایی بینی در جهان رتبه نخست را دارد. پژوهش‌های انجام شده در مورد شیوع اختلال خودزشت‌انگاری در بیماران مرجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی نشان می‌دهد که بیشترین متقاضیان جراحی زیبایی در گروه سنی ۲۰ تا ۵۰ سال قرار دارند و ۲۰.۷درصد افراد مبتلا به اختلال خودزشت‌انگاری سابقه مراجعه به مراکز روانشناسی یا روان‌پزشکی دارند.<ref>[https://tumj.tums.ac.ir/article-1-5253-fa.html احسانی و دیگران، «شیوع اختالل بدریخت انگاری بدن در بیماران مراجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی»، 1392ش، ص.172-164.]</ref> | <ref group="دیدگاه">بخش دوم متن در برقراری یک ارتباط مناسب بین پدیده جراحی زیبایی و شیوع اختلال خودزشت انگاری، خوب عمل نکرده است. | ||
'''برای ارتقاء این بخش می توان این دو کار را انجام داد:''' | |||
- پیدا کردن و ذکر درصد شیوع BDD در میان مراجعین جراحی زیبایی در مطالعه بیمارستان رازی. | |||
- اصلاح جمله بندی | |||
می توان از این جمله استفاده کرد: باتوجه به آمار بالای جراحی‌های زیبایی در ایران، بررسی شیوع اختلال خودزشت‌انگاری در این جمعیت اهمیت ویژه‌ای دارد. به عنوان مثال، پژوهشی در بیمارستان پوست رازی نشان داد که '''X درصد''' از متقاضیان جراحی زیبایی، ملاک‌های تشخیصی این اختلال را داشتند. این نرخ به طور قابل توجهی از شیوع ۱.۷ درصدی در جمعیت عمومی بالاتر است و نشان‌دهنده...</ref>ایران در زمینه تعداد جراحی‌های زیبایی بینی در جهان رتبه نخست را دارد. پژوهش‌های انجام شده در مورد شیوع اختلال خودزشت‌انگاری در بیماران مرجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی نشان می‌دهد که بیشترین متقاضیان جراحی زیبایی در گروه سنی ۲۰ تا ۵۰ سال قرار دارند و ۲۰.۷درصد افراد مبتلا به اختلال خودزشت‌انگاری سابقه مراجعه به مراکز روانشناسی یا روان‌پزشکی دارند.<ref>[https://tumj.tums.ac.ir/article-1-5253-fa.html احسانی و دیگران، «شیوع اختالل بدریخت انگاری بدن در بیماران مراجعه کننده با شکایت زیبایی به بیمارستان پوست رازی»، 1392ش، ص.172-164.]</ref> | |||
==عوامل ایجاد اختلال خودزشت‌انگاری== | ==عوامل ایجاد اختلال خودزشت‌انگاری== | ||
| خط ۳۸: | خط ۴۸: | ||
عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به اختلال خودزشت‌انگاری دارند؛ به‌طوری‌که شیوع این اختلال در بستگان درجه‌یک افراد مبتلا (حدود ۵.۸درصد) بالاتر از جمعیت عمومی است و نشان‌دهنده الگوی خانوادگی آن است.<ref>[https://frooyesh.ir/article-1-2489-fa.html احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص183.]</ref> همچنین، شیوع این اختلال در بستگان درجه اول مبتلایان به اختلال وسواس جبری نیز بالاست و به نظر می‌رسد ارتباطی با سطح سروتونین مغز داشته باشد.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> از سوی دیگر، با توجه به شروع شایع علائم در دوران نوجوانی، تغییرات هورمونی و ظاهری در این دوره ممکن است به‌عنوان عوامل محرک یا تسهیل‌کننده اختلال عمل کنند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، «اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref> | عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به اختلال خودزشت‌انگاری دارند؛ به‌طوری‌که شیوع این اختلال در بستگان درجه‌یک افراد مبتلا (حدود ۵.۸درصد) بالاتر از جمعیت عمومی است و نشان‌دهنده الگوی خانوادگی آن است.<ref>[https://frooyesh.ir/article-1-2489-fa.html احمدوند و بشارت، «اختلال بدشکلی بدنی: مطالعه موردی»، 1400ش، ص183.]</ref> همچنین، شیوع این اختلال در بستگان درجه اول مبتلایان به اختلال وسواس جبری نیز بالاست و به نظر می‌رسد ارتباطی با سطح سروتونین مغز داشته باشد.<ref>[https://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7359-fa.html اعظم رجبیان و دیگران، «بررسی علل اختلال بدریخت‌انگاری بدن در زنان: تحلیل محتوا»، 1401ش، ص488.]</ref> از سوی دیگر، با توجه به شروع شایع علائم در دوران نوجوانی، تغییرات هورمونی و ظاهری در این دوره ممکن است به‌عنوان عوامل محرک یا تسهیل‌کننده اختلال عمل کنند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، «اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref> | ||
===2. عوامل روانشناختی=== | ===2. عوامل روانشناختی<ref group="دیدگاه">اگرچه متن از دید چندبعدی به بررسی عوامل پرداخته اما عوامل روانشناختی نیاز به بازنویسی دارند. به طور مثال عزت‌نفس پایین و فقدان اعتمادبهنفس اغلب پیامد باورهای نادرست و کمال‌گرایانه هستند و یا کمال گرایی (کامل‌گرایی) ازجمله باورهای نادرست شمرده می شود</ref>=== | ||
====تجربیات منفی دوران کودکی==== | ====تجربیات منفی دوران کودکی==== | ||
| خط ۵۰: | خط ۶۰: | ||
====کمبود عاطفی و عزت‌نفس پایین==== | ====کمبود عاطفی و عزت‌نفس پایین==== | ||
کمبود عاطفی و کاهش عزت‌نفس می‌تواند به صورت تلاش برای افزایش جذابیت ظاهری در فرد بروز کند. افراد مبتلا به اختلال خودزشت‌انگاری از نظر تشخیص و تجربه هیجانات با افراد عادی تفاوتی ندارند؛ مشکل اصلی آنها در کنترل و مهار هیجانات است. این افراد به دلیل ناتوانی در بیان هیجانات، دچار هیجان‌های درونی شده و برای کاهش نگرانی‌های بیمارگونه، رفتارهای اجباری انجام می‌دهند.<ref>[https://cpap.shahed.ac.ir/article_3451.html خوشینی، اکبری و محمدخانی، «رابطه ساختاری اختالل بدریخت‌انگاری بدن با طرحواره‌های ناسازگار اولیه و بی‌اعتبارسازی هیجانی ادراک شده: نقش میانجی فراشناخت، تصویر بدن و تحمل پریشانی»، 1400ش، ص102-103.]</ref> | کمبود عاطفی و کاهش عزت‌نفس می‌تواند به صورت تلاش برای افزایش جذابیت ظاهری در فرد بروز کند. افراد مبتلا به اختلال خودزشت‌انگاری از نظر تشخیص و تجربه هیجانات با افراد عادی تفاوتی ندارند؛ مشکل اصلی آنها در کنترل و مهار هیجانات <ref group="دیدگاه">جمله "افراد مبتلا به اختلال خودزشت‌انگاری از نظر تشخیص و تجربه هیجانات با افراد عادی تفاوتی ندارند" به نظر ادعای نادرستی است؛ چرا که افراد مبتلا به BDD دارای سوگیری‌های مختلفی در توجه و تفسیر هستند؛ مثلاً حالات چهره خنثی یا مبهم دیگران را با احتمال بیشتری منفی (مثلا تمسخرآمیز یا انتقادی) تفسیر می‌کنند. لذا در تجربه و پردازش هیجان‌ها تفاوت وجود دارند و مشکل فقط در "مهار" هیجان نیست.</ref>است. این افراد به دلیل ناتوانی در بیان هیجانات، دچار هیجان‌های درونی شده و برای کاهش نگرانی‌های بیمارگونه، رفتارهای اجباری انجام می‌دهند.<ref>[https://cpap.shahed.ac.ir/article_3451.html خوشینی، اکبری و محمدخانی، «رابطه ساختاری اختالل بدریخت‌انگاری بدن با طرحواره‌های ناسازگار اولیه و بی‌اعتبارسازی هیجانی ادراک شده: نقش میانجی فراشناخت، تصویر بدن و تحمل پریشانی»، 1400ش، ص102-103.]</ref> | ||
====فقدان اعتمادبهنفس==== | ====فقدان اعتمادبهنفس<ref group="دیدگاه">کمبود عزت‌نفس و فقدان اعتمادبهنفس اگرچه از هم تفکیک شده و تعریف مجزایی برای آن بیان می شود، اما دو عامل مجزا نیستند. این دو مفهوم به شدت در هم تنیده‌اند و یک سازه روانشناختی واحد را توصیف می‌کنند که به آسیب‌پذیری در خودارزیابی منفی اشاره دارند.</ref>==== | ||
شرایط خانوادگی تأثیر بسزایی در شکل‌گیری اختلال خودزشت‌انگاری در دختران دارد و اظهارنظرهای اعضای خانواده نظیر مادر درباره زیبایی یا اندام دختر می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس او شود و او را وادار سازد برای جبران این فقدان اعتماد به نفس، به دنبال کسب تأیید و پذیرش دیگران در شبکه‌هایی مانند اینستاگرام باشد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص187.]</ref> | شرایط خانوادگی تأثیر بسزایی در شکل‌گیری اختلال خودزشت‌انگاری در دختران <ref group="دیدگاه">محدود کردن این مساله به دختران درست نیست؛ اگرچه فشارهای اینچنینی بر دختران و زنان می تواند خود را شدیدتر نشان دهد، اما این اختلال در مردان نیز شایع است. اظهارنظرهای اعضای خانواده در مورد آکنه، قد، عضلات یا موی پسران نیز می تواند تأثیر مخربی بر آنها داشته باشد. محدود کردن این عامل به دختران، تصویر ناقص و با سوگیری جنسیتی ارائه می‌دهد.</ref>دارد و اظهارنظرهای اعضای خانواده نظیر مادر درباره زیبایی یا اندام دختر می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس او شود و او را وادار سازد برای جبران این فقدان اعتماد به نفس، به دنبال کسب تأیید و پذیرش دیگران در شبکه‌هایی مانند اینستاگرام باشد.<ref>[https://scsj.ricac.ac.ir/article_168376.html شفیعی و عطریان، «پدیدارشناسی تجربه زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت انگاری متأثر از اینستاگرام»، 1401ش، ص187.]</ref> | ||
===3. فشارهای فرهنگی و اجتماعی=== | ===3. فشارهای فرهنگی و اجتماعی=== | ||
| خط ۷۰: | خط ۸۰: | ||
امروزه در حوزه مد و زیبایی، سوداگران از طریق محصولات و خدماتی مانند لوازم‌آرایش، سالن‌های زیبایی و لاغری، و جواهرات، میلیاردها دلار درآمد کسب می‌کنند. آنها دریافته‌اند که زیبایی مفهومی انعطاف‌پذیر است و با معرفی محصولات یا روش‌های جدید، می‌توانند زنان را متقاعد کنند که به آنها نیاز دارند. برای حفظ این بازار پرسود، این سوداگران به خلق افسانه‌ها و تبلیغات گسترده می‌پردازند تا تقاضا را افزایش دهند. درنتیجه، بسیاری از زنان به‌دلیل فشارهای هنجاری، نگاه شیءانگارانه به بدن و فرهنگ مصرفی جامعه سرمایه‌داری، به‌ویژه تحت‌تأثیر رسانه‌ها، احساس نارضایتی بیشتری نسبت به ظاهر خود پیدا می‌کنند.<ref>[https://jpsd.hormozgan.ac.ir/browse.php?a_id=52&sid=1&slc_lang=fa دانش، یونس، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به جراحی زیبایی بین دانشجویان دختر در دانشگاه هرمزگان»، 1395ش.]</ref> | امروزه در حوزه مد و زیبایی، سوداگران از طریق محصولات و خدماتی مانند لوازم‌آرایش، سالن‌های زیبایی و لاغری، و جواهرات، میلیاردها دلار درآمد کسب می‌کنند. آنها دریافته‌اند که زیبایی مفهومی انعطاف‌پذیر است و با معرفی محصولات یا روش‌های جدید، می‌توانند زنان را متقاعد کنند که به آنها نیاز دارند. برای حفظ این بازار پرسود، این سوداگران به خلق افسانه‌ها و تبلیغات گسترده می‌پردازند تا تقاضا را افزایش دهند. درنتیجه، بسیاری از زنان به‌دلیل فشارهای هنجاری، نگاه شیءانگارانه به بدن و فرهنگ مصرفی جامعه سرمایه‌داری، به‌ویژه تحت‌تأثیر رسانه‌ها، احساس نارضایتی بیشتری نسبت به ظاهر خود پیدا می‌کنند.<ref>[https://jpsd.hormozgan.ac.ir/browse.php?a_id=52&sid=1&slc_lang=fa دانش، یونس، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به جراحی زیبایی بین دانشجویان دختر در دانشگاه هرمزگان»، 1395ش.]</ref> | ||
====اضطراب اجتماعی و تشدید اختلال خودزشت‌انگاری==== | ====اضطراب اجتماعی و تشدید اختلال خودزشت‌انگاری<ref group="دیدگاه">جای‌دهی نامناسب «اضطراب اجتماعی»: قرار دادن «اضطراب اجتماعی» در انتهای بخش عوامل اجتماعی-فرهنگی نامناسب است. اضطراب اجتماعی را می توان به عنوان پیامد، عامل نگهدارنده یا یک اختلال همبود با BDD دانست تا یک عامل سببی اولیه در سطح فرهنگ. | ||
بهتر است این موضوع یا در بخش پیامدها مطرح شود یا به عنوان بخشی از چرخه معیوب اختلال، در قسمت عوامل روانشناختی توضیح داده شود.</ref>==== | |||
نگرش فرد نسبت به ارزیابی دیگران از ظاهرش نقش مهمی در ایجاد اضطراب اجتماعی دارد که این اضطراب می‌تواند در شکل‌گیری و تشدید اختلال خودزشت‌انگاری مؤثر باشد. در دوره مدرن، بدن‌ها تحت‌تأثیر تغییرات اجتماعی به‌سمت فردی‌شدن حرکت کرده‌اند و برای برقراری روابط اجتماعی موفق، افراد نیازمند نظارت مداوم و مؤثر بر چهره و بدن خود هستند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، « اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref> | نگرش فرد نسبت به ارزیابی دیگران از ظاهرش نقش مهمی در ایجاد اضطراب اجتماعی دارد که این اضطراب می‌تواند در شکل‌گیری و تشدید اختلال خودزشت‌انگاری مؤثر باشد. در دوره مدرن، بدن‌ها تحت‌تأثیر تغییرات اجتماعی به‌سمت فردی‌شدن حرکت کرده‌اند و برای برقراری روابط اجتماعی موفق، افراد نیازمند نظارت مداوم و مؤثر بر چهره و بدن خود هستند.<ref>[https://jacp.scu.ac.ir/article_19255.html فروهر مقام و آل یاسین، « اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و شرم از تفسیر بدن در دختران مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدن»، 1402، ص3.]</ref> | ||
==پیامدها== | ==پیامدها<ref group="دیدگاه">متن تفکیک خوبی میان علائم و پیامدها قرار نداده است. | ||
در روانشناسی بالینی، تمایز مشخصی بین این موارد هست: | |||
علائم و مکانیزم‌های اصلی: ویژگی‌هایی که خود اختلال را تعریف می‌کنند. | |||
پیامدها: نتایج و عواقبی که به دلیل داشتن آن اختلال در طول زمان برای فرد ایجاد می‌شود. | |||
متن این دو را با هم ادغام کرده و لازم است که از هم تفکیک و بازنویسی شود.</ref>== | |||
===نشخوار فکری ناشی از ارزیابی منفی=== | ===نشخوار فکری ناشی از ارزیابی منفی<ref group="دیدگاه">این پیامد نیست؛ این هسته اصلی بخش وسواسی (Obsessive) اختلال BDD است. نشخوار فکری در مورد نقص، خودِ اختلال است، نه نتیجه آن. مانند این است که بگوییم تب، پیامدِ عفونت است؛ در حالی که تب یکی از علائم اصلی و تعریف‌کننده عفونت است.</ref>=== | ||
افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال خودزشت‌انگاری تمایل به سوگیری‌های تفسیری منفی نسبت به اطلاعات اجتماعی مبهم دارند و هر دو اختلال با توجه متمرکز بر خود همراه است. در اختلال خودزشت‌انگاری، این توجه متمرکز به‌صورت افراطی بر تصویر بدنی آشفته متمرکز است. ارزیابی منفی از تصویر بدن باعث نشخوار فکری، تغییرات خلقی و به‌کارگیری رفتارهای ایمنی می‌شود.<ref>[https://psychstudies.alzahra.ac.ir/article_2880.html دمرچلی و دیگران، «تدوین مدل ارتباط اضطراب اجتماعی با اختلال بدریخت انگاری بدن: نقش میانجی ترس از ارزیابی مثبت و منفی»، 1396ش، ص125.]</ref> | افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال خودزشت‌انگاری تمایل به سوگیری‌های تفسیری منفی نسبت به اطلاعات اجتماعی مبهم دارند و هر دو اختلال با توجه متمرکز بر خود همراه است. در اختلال خودزشت‌انگاری، این توجه متمرکز به‌صورت افراطی بر تصویر بدنی آشفته متمرکز است. ارزیابی منفی از تصویر بدن باعث نشخوار فکری، تغییرات خلقی و به‌کارگیری رفتارهای ایمنی می‌شود.<ref>[https://psychstudies.alzahra.ac.ir/article_2880.html دمرچلی و دیگران، «تدوین مدل ارتباط اضطراب اجتماعی با اختلال بدریخت انگاری بدن: نقش میانجی ترس از ارزیابی مثبت و منفی»، 1396ش، ص125.]</ref> | ||
===احساس گناه=== | ===احساس گناه<ref group="دیدگاه">احساس گناه (و شرم) و هیجان هایی از این دست، بخش جدایی‌ناپذیر تجربه زیسته و بالینی فرد مبتلا به BDD هستند. این هیجان ها را می توان انرژی محرک رفتارهای اجتنابی و جبرانی دانست. لذا اینها نیز «علامت» و نه «پیامد» هستند.</ref>=== | ||
افراد مبتلا به خودزشت‌انگاری بارها احساساتی چون شرم، گناه و تنهایی را تجربه می‌کنند. تکرار و شدت این احساسات ممکن است به افسردگی، اضطراب و حتی افکار یا رفتارهای خودکشی منجر شود. تمرکز شدید آنها بر ظاهر خود چنان آزاردهنده و زمان‌بر است که به طور چشمگیری عملکرد اجتماعی، شغلی و دیگر جنبه‌های مهم زندگی‌شان را مختل می‌کند و زندگی را برایشان دشوار می‌سازد.<ref>[https://hamrazan.com/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%86/ اختلال بدشکلی بدنی، همرازان]</ref> | افراد مبتلا به خودزشت‌انگاری بارها احساساتی چون شرم، گناه و تنهایی را تجربه می‌کنند. تکرار و شدت این احساسات ممکن است به افسردگی، اضطراب و حتی افکار یا رفتارهای خودکشی منجر شود. تمرکز شدید آنها بر ظاهر خود چنان آزاردهنده و زمان‌بر است که به طور چشمگیری عملکرد اجتماعی، شغلی و دیگر جنبه‌های مهم زندگی‌شان را مختل می‌کند و زندگی را برایشان دشوار می‌سازد.<ref>[https://hamrazan.com/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%86/ اختلال بدشکلی بدنی، همرازان]</ref> | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۳۴: | ||
بهترین روش درمان اختلال خودزشت‌انگاری، تکنیک مواجهه و جلوگیری از پاسخ (ERP) است. افراد مبتلا معمولاً از نگاه کردن به بدن خود اجتناب کرده و نقص‌های ظاهری را در مکان‌های عمومی پنهان می‌کنند که این رفتار اضطراب را حفظ می‌کند. در درمان ERP، فرد به‌تدریج و با ترتیب از موقعیت‌های کم‌استرس به موقعیت‌های پراسترس مواجه می‌شود و از انجام رفتارهای تکراری و ایمنی که باورهای نادرست درباره ظاهر را تقویت می‌کنند، جلوگیری می‌گردد.<ref>گنجی، «آسیب شناسی روانی براساس dsm-5-tr»، 1402، ج1، ص629.</ref> | بهترین روش درمان اختلال خودزشت‌انگاری، تکنیک مواجهه و جلوگیری از پاسخ (ERP) است. افراد مبتلا معمولاً از نگاه کردن به بدن خود اجتناب کرده و نقص‌های ظاهری را در مکان‌های عمومی پنهان می‌کنند که این رفتار اضطراب را حفظ می‌کند. در درمان ERP، فرد به‌تدریج و با ترتیب از موقعیت‌های کم‌استرس به موقعیت‌های پراسترس مواجه می‌شود و از انجام رفتارهای تکراری و ایمنی که باورهای نادرست درباره ظاهر را تقویت می‌کنند، جلوگیری می‌گردد.<ref>گنجی، «آسیب شناسی روانی براساس dsm-5-tr»، 1402، ج1، ص629.</ref> | ||
===CBT=== | ===CBT<ref group="دیدگاه">همانطور که در بالا نیز اشاره شد، ای آر پی نوعی از سی بی تی است.</ref>=== | ||
در درمان شناختی‌رفتاری، تلاش می‌شود تا مبتلایان به خودزشت‌انگاری خودآگاهی یابند که ظاهر فیزیکی تنها بخشی از هویت آن‌هاست و ذهنیت‌شان نسبت به نقص‌های جسمی را به چالش بکشند. اشتغال ذهنی مداوم به نقص‌های ظاهری باعث تحریف‌های شناختی و ناراحتی می‌شود، درحالی‌که زیبایی مفهومی نسبی است و اغلب افراد با ویژگی‌های ظاهری متوسط یا کمتر، زندگی طبیعی دارند.<ref>گنجی، «آسیب شناسی روانی براساس dsm-5-tr»، 1402، ج1، ص626.</ref> | در درمان شناختی‌رفتاری، تلاش می‌شود تا مبتلایان به خودزشت‌انگاری خودآگاهی یابند که ظاهر فیزیکی تنها بخشی از هویت آن‌هاست و ذهنیت‌شان نسبت به نقص‌های جسمی را به چالش بکشند. اشتغال ذهنی مداوم به نقص‌های ظاهری باعث تحریف‌های شناختی و ناراحتی می‌شود، درحالی‌که زیبایی مفهومی نسبی است و اغلب افراد با ویژگی‌های ظاهری متوسط یا کمتر، زندگی طبیعی دارند.<ref>گنجی، «آسیب شناسی روانی براساس dsm-5-tr»، 1402، ج1، ص626.</ref> | ||
