بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
'''جریده'''؛ کارگاه قلاب‌دوزی است و آن تکه چوبی به طول 100 و پهنای 10 و قطر 1 سانتی‌متر است که در قطر آن به‌اندازه 40 سانتی‌متر شیار ایجاد میکنند. هنگام کار با فشار مختصر پا، پارچه را محکم نگه می‌دارد. با شل و سفت کردن فشار پا می‌توان پارچه را حرکت داد تا ادامه کار میسر شود. | '''جریده'''؛ کارگاه قلاب‌دوزی است و آن تکه چوبی به طول 100 و پهنای 10 و قطر 1 سانتی‌متر است که در قطر آن به‌اندازه 40 سانتی‌متر شیار ایجاد میکنند. هنگام کار با فشار مختصر پا، پارچه را محکم نگه می‌دارد. با شل و سفت کردن فشار پا می‌توان پارچه را حرکت داد تا ادامه کار میسر شود. | ||
'''پارچه'''؛ جنس پارچه مصرفی در رشتی‌دوزی ماهوت است؛ پارچه‌ای که از جنس پشم فشرده و کوبیده شده دارای تار و پود محکم به رنگ‌های سیاه، سورمه‌ای، زرشکی، | '''پارچه'''؛ جنس پارچه مصرفی در رشتی‌دوزی ماهوت است؛ پارچه‌ای که از جنس پشم فشرده و کوبیده شده دارای تار و پود محکم به رنگ‌های سیاه، سورمه‌ای، زرشکی، [[سبز (رنگ)|سبز]]، قرمز سیر و قهوه‌ای است. | ||
'''نخ'''؛ نخ ابریشم تابیده به رنگ‌های قرمز، زرد، قهوه‌ای روشن و تیره، نیلی، سورمه‌ای، زرشکی، سبز، سیاه، آبی، مغزپسته‌ای، نارنجی، زیتونی، یشمی، فیروزه‌ای، گل‌ماشی، اخرایی، طوسی و خاکستری.<ref>. صبا، نگرشی بر روند سوزندوزی‌های سنتی ایران، 1379ش، ص119.</ref> | '''نخ'''؛ نخ ابریشم تابیده به رنگ‌های قرمز، زرد، قهوه‌ای روشن و تیره، نیلی، سورمه‌ای، زرشکی، سبز، سیاه، آبی، مغزپسته‌ای، نارنجی، زیتونی، یشمی، فیروزه‌ای، گل‌ماشی، اخرایی، طوسی و خاکستری.<ref>. صبا، نگرشی بر روند سوزندوزی‌های سنتی ایران، 1379ش، ص119.</ref> | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==روش کار== | ==روش کار== | ||
[[پرونده:رشتی-دوزی3.jpg|بندانگشتی|331x331پیکسل|رشتی‌دوزی با سوزن دستی]] | [[پرونده:رشتی-دوزی3.jpg|بندانگشتی|331x331پیکسل|رشتی‌دوزی با سوزن دستی]] | ||
خطوط طرح ترسیم شده روی کاغذ را با فاصله کم و منظم با دوخت بدون نخ به‌وسیله چرخ خیاطی یا با سوزن دستی سوراخ میکنند. بعد از ثابت نمودن کاغذ روی پارچه، بسته به رنگ پارچه پودر گچ یا تالک سفید یا زغال را روی خطوط طرح میریزند و کاغذ را به‌آرامی برمیدارند.<ref>. صبا، نگرشی بر روند سوزندوزی‌های سنتی ایران، 1379ش، ص124.</ref> پس از این مرحله خطوط را به‌وسیله محلول آب و سریش و قلم‌مو روی پارچه ثابت | خطوط طرح ترسیم شده روی کاغذ را با فاصله کم و منظم با دوخت بدون نخ به‌وسیله چرخ خیاطی یا با سوزن دستی سوراخ میکنند. بعد از ثابت نمودن کاغذ روی پارچه، بسته به رنگ پارچه پودر گچ یا تالک سفید یا زغال را روی خطوط طرح میریزند و کاغذ را به‌آرامی برمیدارند.<ref>. صبا، نگرشی بر روند سوزندوزی‌های سنتی ایران، 1379ش، ص124.</ref> پس از این مرحله خطوط را به‌وسیله محلول آب و سریش و قلم‌مو روی پارچه ثابت میکنند. گاهی به محلول سریش پودر سینکا نیز اضافه میکنند تا دید بهتری روی پارچه داشته باشد یا از مهرهای شبیه مهرهای چیتسازی برای انتقال طرح استفاده میکنند. امروزه از لاک غلطگیر برای تثبیت طرح استفاده می‌شود.<ref>. اسماعیل‌پور، مستند مشاغل خانگی چادرشب‌بافی، رشتی‌دوزی و مرواربافی، 1390ش، ص52.</ref> | ||
هنرمند، جریده را مابین دو پا قرار می‌دهد؛ بعد از اینکه پارچه را در شیار جریده گذاشت با فشار زانو آن را ثابت نگه می‌دارد؛ نخ را دور انگشت اشاره دست چپ پیچیده و با دست راست قلاب را از روی خطوط طرح در پارچه فرو می‌کند و به‌شکلی می‌چرخاند تا نخ در شیار قلاب گیر کند. با کشیدن نخ روی پارچه حلقه‌ای ایجاد می‌شود که با تکرار عمل روی پارچه دوخت متناوبی از زنجیره به وجود می‌آید. ابتدا خطوط اصلی طرح دوخته شده سپس | هنرمند، جریده را مابین دو پا قرار می‌دهد؛ بعد از اینکه پارچه را در شیار جریده گذاشت با فشار زانو آن را ثابت نگه می‌دارد؛ نخ را دور انگشت اشاره دست چپ پیچیده و با دست راست قلاب را از روی خطوط طرح در پارچه فرو می‌کند و به‌شکلی می‌چرخاند تا نخ در شیار قلاب گیر کند. با کشیدن نخ روی پارچه حلقه‌ای ایجاد می‌شود که با تکرار عمل روی پارچه دوخت متناوبی از زنجیره به وجود می‌آید. ابتدا خطوط اصلی طرح دوخته شده سپس پردوزیها به نحوی انجام می‌شود که تمام طرح با نخ‌های الوان پوشیده می‌شود.<ref>. پزشکی، ابریشم‌‌دوزی‌های ایرانی، 1396ش، ص138.</ref> | ||
==انواع قلاب‌دوزی== | ==انواع قلاب‌دوزی== | ||
