لباس مردان بلوچ: تفاوت میان نسخه‌ها

نوعی کفش مردان بلوچی که از جنس پوست گاو است.<ref> «پوشش مردان و زنان بلوچ»،  وب‌سایت بلوچی‌دیوان.</ref>

لانکی‌ها طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی دارند که مهم‌ترین آن‌ها لانکی سفید، لانکی سفید شطرنجی و لانکی سفید راه‌راه است که درازایی به‌طول 2 تا 3 متر دارد. نحوۀ استفاده از لانکی میان افراد میانسال و مسن با مردان جوان متفاوت است. افراد میانسال لانکی را به نشانۀ سادگی، قناعت و ریش‌سفیدی دور سر خود می‌پیچند؛ اما مردان جوان آن را به نشانۀ بزرگی و مردانگی به دور گردن بسته یا روی دوش خود می‌اندازند. لانکی همواره همراه و همدم مردان بلوچی در مهمانی‌ها، سفر و مراسم‌ها بوده است.<ref>بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»،  خبرگزاری صداوسیما.</ref>

یکی از کاربردهای مهم لانکی این است که مردان به‌هنگام کار با آن کمر همت می‌بندند و ساعت‌ها کار می‌کنند. همچنین مردان برای جلوگیری از گزند گرما و گرد و خاک آن را به دور سر می‌پیچند. مهم‌ترین کاربرد لانکی بلوچی در دیوانگاه و دورهمی‌های دوستانه است که مردان آن را دور کمر و زانو خود می‌بندند و اصطلاحاً به زبان محلی به آن کمرزانی می‌گویند. کمرزانی نوعی صندلی بلوچی است که فرد می‌تواند ساعت‌ها در یک‌جا بنشیند، بدون این‌که خسته شود. کمرزانی‌بستن نقش بسیاری در جلوگیری از آسیب به ستون فقرات و کمردرد دارد. مردان بلوچ از لانکی به‌عنوان سجاده استفاده می‌کنند. همچنین مردان برای جلوگیری از ابتلا به ویروس و بیماری‌های ریوی آن را به دهان و بینی خود می‌بندند.<ref>بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»،  خبرگزاری صداوسیما.</ref>

به‌دلیل نزدیکی‌ای که منطقۀ بلوچستان با کشورهای افغانستان و پاکستان دارد، شباهت‌هایی در نوع پوشش آن‌ها با یکدیگر دیده می‌شود که از جملۀ این شباهت‌ها می‌توان به لانکی اشاره کرد. لانکی بخشی از اجزای پوشاک اعراب نیز است که در کشورهایی مثل قطر، عربستان، عمارت، بحرین، عمان و کویت استفاده می‌شود. لانکی اعراب سفید، با خطوط راه‌راه قرمز است و قدی به درازای یک تا یک و نیم متر دارد. به لانکی اعراب، «عقال» نیز گفته می‌شود.<ref>بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»،  خبرگزاری صداوسیما.</ref>

لانکی در کشورهای عربی، افغانستان و پاکستان نقش مهمی در اقتصاد دارد؛ زیرا علاوه بر اهمیت تاریخی و فرهنگی، کاربردهای ابزارگونه نیز دارد. با این حال، در ایران نه تنها سرمایه‌گذاری مناسبی برای تولید این سرپوش انجام نشده است، بلکه حتی به‌عنوان نماد مردم بلوچ، در فهرست میراث فرهنگی ملی نیز ثبت نشده است.  

لانکی بیشتر از کشورهای عربی و پاکستان وارد ایران می‌شود که باعث خروج ارز و سرمایه قابل توجهی از کشور می‌شود. طراحان لباس معتقدند با راه‌اندازی کارگاه‌های لانکی‌دوزی در داخل ایران، می‌توان به تقویت اقتصاد مردم بلوچ کمک کرده و این محصول را به کشورهای دیگر صادر نمود. علاوه بر این، معرفی لانکی به دیگر ملل می‌تواند به شناساندن این سرپوش به عنوان بخشی از اصالت و هویت قوم بلوچ کمک کند.<ref>بلوچی، «لانکی بلوچی هویتی ماندگار»،  خبرگزاری صداوسیما.</ref>

لباس علمای مذهبی بلوچ بازتاب‌دهنده مذهب و آموزه‌های دینی آن‌هاست و معمولاً از رنگ سفید استفاده می‌شود که نماد سادگی و معنویت است و در احادیث نیز به آن توصیه شده است. یکی از اجزای اصلی این پوشش، عمامه است؛ پارچه‌ای بلند که به‌صورت دایره‌ای دور سر پیچیده می‌شود و بخشی از آن آزاد باقی می‌ماند. لباس علما نسبت به دیگران ساده‌تر، بلندتر و گشادتر طراحی شده است.<ref>محمدعلی‌نژاد، بررسی نشانه‌شناختی پوشاک و خوراک بلوچی، 1389ش، ص96.</ref>

به‌دلیل آب و هوای گرم و خشک در منطقۀ بلوچستان، پوشش مردم این نواحی نیز متناسب با شرایط جوی و اقلیمی انتخاب می‌شود. نواحی شمالی بلوچستان در مقایسه با نواحی جنوبی دارای آب و هوای خنک‌تری است؛ به‌همین دلیل مردم این نواحی لباس‌های تیره‌تر می‌پوشند؛ علاوه‌براین مردم بلوچستان برای نگهداری از صورت خود در برابر وزش بادهای شدید بیشتر از دستمال و لنگ استفاده می‌کنند و لباس‌های گشاد و کفش‌های روباز می‌پوشند.<ref>محمدعلی‌نژاد، بررسی نشانه‌شناختی پوشاک و خوراک بلوچی، 1389ش، ص96.</ref>