بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
*تاج مردان؛ تاج مردان در دولت صفوی به‌شیوه قرن‌های اولیه اسلامی، شبیه سرپوشی بود که «حیدر»، رهبر شیعه صفویان، قبل از مرگ در سال ۱۴۸۸م از آن استفاده می‌کرد. تاج حیدری کلاهی با ۱۲ ترک، بدنه هموار و بزرگ، لبه باریک و بلند بود که با سرعت زیادی حامیان صفویه را به اسم قزلباش (سرخ کلاه) معروف کرد. ۱۲ ترک نماد وفاداری به تعالیم ۱۲ امام شیعیان و شکل عصار گلدسته، نماد قطب رهبر معنوی عبادت بود.<ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/645474/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C فروزان تبار، «پارچه‌های صفوی»، 1382ش، ص111.]</ref> | *تاج مردان؛ تاج مردان در دولت صفوی به‌شیوه قرن‌های اولیه اسلامی، شبیه سرپوشی بود که «حیدر»، رهبر شیعه صفویان، قبل از مرگ در سال ۱۴۸۸م از آن استفاده می‌کرد. تاج حیدری کلاهی با ۱۲ ترک، بدنه هموار و بزرگ، لبه باریک و بلند بود که با سرعت زیادی حامیان صفویه را به اسم قزلباش (سرخ کلاه) معروف کرد. ۱۲ ترک نماد وفاداری به تعالیم ۱۲ امام شیعیان و شکل عصار گلدسته، نماد قطب رهبر معنوی عبادت بود.<ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/645474/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C فروزان تبار، «پارچه‌های صفوی»، 1382ش، ص111.]</ref> | ||
*در دولت صفوی مردم بر اساس مراتب و شأن خود کلاهی ویژه داشتند. تاج حیدری، معروف‌ترین کلاه این دوره نشان ویژه قوللرها در جنگ بود. تاج حیدری بعد از حکومت شاه‌اسماعیل و شاه‌طهماسب، جنبه تشریفاتی پیدا کرد. شاه و درباریان تاج را با جواهرات زینت بخشیده و به‌شکل تاج طومار به سر می‌گذاشتند و دور آن دستاری سفید رنگ می‌بستند.<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/1650875581-10505-98-15.pdf نقوی و مراثی، «مطالعه تطبیقی کلاه مردان در سفرنامه‌ها و نگاره‌های دوران صفوی با تأکید بر دیوارنگاره‌های کاخ چهلستون اصفهان»، 1391ش، ص1.]</ref> حفاری‌های باستان‌شناسی در منطقه رباط‌شریف، در سال ۱۹۷۰م نشان می‌دهد که تاج‌ها در اوایل قرن ۱۶ میلادی از جنس پنبه با روکش ابریشم و احتمالاً رنگ شده با رناس بوده است که اطراف آن عمامه‌ای سفید رنگ پیچیده شده است.<ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/645474/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C فروزان‌تبار، «پارچه‌های صفوی»، 1382ش، ص111.]</ref> پس از آن پادشاهان صفوی، تاج را با جقه استفاده می‌کردند. کلاه نظامی که تاج نامیده می‌شد، مخصوص نظامیان و مراسم و تشریفات خاص بود.<ref> دلاواله، سفرنامه پیترو دلاواله، 1348ش، ص146.</ref> | *در دولت صفوی مردم بر اساس مراتب و شأن خود کلاهی ویژه داشتند. تاج حیدری، معروف‌ترین کلاه این دوره نشان ویژه قوللرها در جنگ بود. تاج حیدری بعد از حکومت شاه‌اسماعیل و شاه‌طهماسب، جنبه تشریفاتی پیدا کرد. شاه و درباریان تاج را با جواهرات زینت بخشیده و به‌شکل تاج طومار به سر می‌گذاشتند و دور آن دستاری سفید رنگ می‌بستند.<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/1650875581-10505-98-15.pdf نقوی و مراثی، «مطالعه تطبیقی کلاه مردان در سفرنامه‌ها و نگاره‌های دوران صفوی با تأکید بر دیوارنگاره‌های کاخ چهلستون اصفهان»، 1391ش، ص1.]</ref> حفاری‌های باستان‌شناسی در منطقه رباط‌شریف، در سال ۱۹۷۰م نشان می‌دهد که تاج‌ها در اوایل قرن ۱۶ میلادی از جنس پنبه با روکش ابریشم و احتمالاً رنگ شده با رناس بوده است که اطراف آن عمامه‌ای سفید رنگ پیچیده شده است.<ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/645474/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C فروزان‌تبار، «پارچه‌های صفوی»، 1382ش، ص111.]</ref> پس از آن پادشاهان صفوی، تاج را با جقه استفاده می‌کردند. کلاه نظامی که تاج نامیده می‌شد، مخصوص نظامیان و مراسم و تشریفات خاص بود.<ref> دلاواله، سفرنامه پیترو دلاواله، 1348ش، ص146.</ref> | ||
*دستار یا عمامه مردان؛ دستار نوعی پارچه ظریف و ابریشمی با ملیله‌دوزی است. در تزیین دستار به‌جای ابریشم، بیشتر از طلا و نقره استفاده می‌کردند و به‌همین دلیل، سنگین وزن بود و اغلب بزرگان آن را با جواهر تزیین می‌کردند.<ref> پارسادوست، شاه عباس اول، پادشاهی با درس‌هایی که باید فرا گرفت، 1388ش، ص769.</ref> مندیل به کلاهی گفته می‌شود که قوالان و ساقیان به‌شکل آزاد و همراه با پارچه‌های راه‌راه و یا زربفت به سر می‌پیچیدند و مندیل روحانیان و حافظان، ساده و از جنس آق بانو بود.<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/1650875581-10505-98-15.pdf نقوی و مراثی، «مطالعه تطبیقی کلاه مردان در سفرنامه‌ها ونگاره‌های دوران صفوی با تأکید بر دیوارنگاره‌های کاخ چهلستون اصفهان»، 1391ش، ص1.]</ref> استفاده از عمامه برای مسیحیان جایز بود با اینکه در کشور ترکیه، نسبت به استفاده از رنگ سبز حساسیت نشان داده و سخت‌گیر بودند؛ ولی در دوره صفویه، رنگ سبز نه تنها برای عمامه بلکه برای کفش و لباس مورد استفاده نیز بود.<ref> دلاواله، سفرنامه پیترو دلاواله، 1348ش، ص72.</ref> | *[[دستار]] یا [[عمامه]] مردان؛ دستار نوعی پارچه ظریف و ابریشمی با ملیله‌دوزی است. در تزیین دستار به‌جای ابریشم، بیشتر از طلا و نقره استفاده می‌کردند و به‌همین دلیل، سنگین وزن بود و اغلب بزرگان آن را با جواهر تزیین می‌کردند.<ref> پارسادوست، شاه عباس اول، پادشاهی با درس‌هایی که باید فرا گرفت، 1388ش، ص769.</ref> مندیل به کلاهی گفته می‌شود که قوالان و ساقیان به‌شکل آزاد و همراه با پارچه‌های راه‌راه و یا زربفت به سر می‌پیچیدند و مندیل روحانیان و حافظان، ساده و از جنس آق بانو بود.<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/1650875581-10505-98-15.pdf نقوی و مراثی، «مطالعه تطبیقی کلاه مردان در سفرنامه‌ها ونگاره‌های دوران صفوی با تأکید بر دیوارنگاره‌های کاخ چهلستون اصفهان»، 1391ش، ص1.]</ref> استفاده از عمامه برای مسیحیان جایز بود با اینکه در کشور ترکیه، نسبت به استفاده از رنگ سبز حساسیت نشان داده و سخت‌گیر بودند؛ ولی در دوره صفویه، رنگ سبز نه تنها برای عمامه بلکه برای کفش و لباس مورد استفاده نیز بود.<ref> دلاواله، سفرنامه پیترو دلاواله، 1348ش، ص72.</ref> | ||
*کلاه مردان؛ مردان در فصل زمستان، زیر عمامه کلاهی که دارای آستر پوستی بود، به سر می‌گذاشتند که نوک تیز آن از میان عمامه بیرون می‌آمد و برای حفاظت از سرما استفاده می‌شد.<ref> [http://ensani.ir/file/download/article/1610185786-10116-30-6.pdf تقوی باغان، «بررسی انواع پوشش سر مردان و زنان در دوره صفوی»، 1399ش، ص69.]</ref> | *کلاه مردان؛ مردان در فصل زمستان، زیر عمامه کلاهی که دارای آستر پوستی بود، به سر می‌گذاشتند که نوک تیز آن از میان عمامه بیرون می‌آمد و برای حفاظت از سرما استفاده می‌شد.<ref> [http://ensani.ir/file/download/article/1610185786-10116-30-6.pdf تقوی باغان، «بررسی انواع پوشش سر مردان و زنان در دوره صفوی»، 1399ش، ص69.]</ref> | ||
*پیراهن؛ اندازه پیراهن‌ها در این دوره به‌گونه‌ای بود که تا روی زانو می‌رسید. مردان در این دوره دو پیراهن بر تن می‌کردند.<ref> غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1387ش، ص419.</ref> | *پیراهن؛ اندازه پیراهن‌ها در این دوره به‌گونه‌ای بود که تا روی زانو می‌رسید. مردان در این دوره دو پیراهن بر تن می‌کردند.<ref> غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1387ش، ص419.</ref> | ||
