صفحه‌ای تازه حاوی «<big>'''لباس زنان لکی'''</big>؛ تن‌پوش زنان لک در استان‌های کرمانشاه، لرستان، ایلام و همدان. <br> پوشاک زنان لکی از تنوع و گوناگونی بالایی برخوردار است و نمادی از هویت فرهنگی و اجتماعی این قوم به شمار می‌آید. این پوشش نه‌تنها در جشن‌ها و مراسم عروس...» ایجاد کرد |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''لباس زنان لکی'''</big>؛ تن‌پوش زنان لک در استان‌های کرمانشاه، لرستان، ایلام و همدان. <br> | <big>'''لباس زنان لکی'''</big>؛ تن‌پوش زنان لک در استان‌های کرمانشاه، لرستان، ایلام و همدان. <br> | ||
پوشاک زنان لکی از تنوع و گوناگونی بالایی برخوردار است و نمادی از هویت فرهنگی و اجتماعی این قوم به شمار می‌آید. این پوشش نه‌تنها در جشن‌ها و مراسم عروسی، بلکه در زندگی روزمره نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که نشان‌دهندۀ پیشینۀ غنی و فرهنگی ریشه‌دار این مردم است. از مهم‌ترین سرپوش‌های زنان لکی، پارچۀ ابریشمی خاصی به‌نام «گُلوَنی» است که به‌روش‌های مختلفی مانند دوخلیفی، چهارکلاخی، کج‌کلاخی، سرون‌شور و شل و میل روی سر بسته می‌شود. گلونی علاوه بر زیبایی، نمادی از پوشیدگی و ایستادگی قوم لک در برابر چالش‌های فرهنگی و هویتی است. مردم این قوم هرساله در روز | پوشاک زنان لکی از تنوع و گوناگونی بالایی برخوردار است و نمادی از هویت فرهنگی و اجتماعی این قوم به شمار می‌آید. این پوشش نه‌تنها در جشن‌ها و مراسم عروسی، بلکه در زندگی روزمره نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که نشان‌دهندۀ پیشینۀ غنی و فرهنگی ریشه‌دار این مردم است. از مهم‌ترین سرپوش‌های زنان لکی، پارچۀ ابریشمی خاصی به‌نام «گُلوَنی» است که به‌روش‌های مختلفی مانند دوخلیفی، چهارکلاخی، کج‌کلاخی، سرون‌شور و شل و میل روی سر بسته می‌شود. گلونی علاوه بر زیبایی، نمادی از پوشیدگی و ایستادگی قوم لک در برابر چالش‌های فرهنگی و هویتی است. مردم این قوم هرساله در روز ۲۶ اردیبهشت با سر کردن گلونی، ارزش و اهمیت این میراث گرانبها را گرامی می‌دارند. | ||
==تنوع در پوشش قوم لک== | ==تنوع در پوشش قوم لک== | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
==قدمت گلونی== | ==قدمت گلونی== | ||
نقش‌برجسته‌هایی که از قوم کاسیت‌ها در منطقه زاگرس کشف شده و قدمت آن‌ها به | نقش‌برجسته‌هایی که از قوم کاسیت‌ها در منطقه زاگرس کشف شده و قدمت آن‌ها به ۸۰۰۰ سال پیش در ایران می‌رسد، پوشش کامل یک زن در آن دوران را به تصویر می‌کشد. در این نقش‌برجسته، گلونی زن به شیوه‌ای نشان داده شده که امروزه نیز زنان به همان روش به سر می‌بندند، و این امر به‌عنوان سندی تاریخی از قدمت گلونی محسوب می‌شود.<ref>آرین‌پو، «بررسی هویت فرهنگی قوم لر و قوم لک با تکیه بر پوشاک»، 1400ش، ص88.</ref> | ||
==اهمیت گلونی== | ==اهمیت گلونی== | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۶: | ||
==ثبت ملی بستن گلونی== | ==ثبت ملی بستن گلونی== | ||
شیوه‌های بستن گلونی، روشی سنتی و رایج در فرهنگ مردم این قوم است. این میراث گرانبها در تاریخ | شیوه‌های بستن گلونی، روشی سنتی و رایج در فرهنگ مردم این قوم است. این میراث گرانبها در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۹۷ش<ref> «گلونی و جایگاه فرهنگی و اجتماعی آن در میان قوم لک»، وب‌سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.</ref> به نام مردمان قوم لک ثبت و در فهرست آثار ناملموس کشور قرار خواهد گرفت. به گفته کارشناسان فرهنگی ثبت این رویداد مهم در تاریخ ایران، زمینه‌ساز فرصت‌های ویژه برای تقویت فرهنگ و هویت قوم لک خواهد بود و سبب تشویق نسل جوان به حفظ و گسترش این فرهنگ غنی خواهد شد.<ref>نوری، «گلونی حجاب چند هزار ساله قوم کهن لک نماد فرهنگ و تاریخ لکستان»، وب‌سایت لک لکستان.</ref> | ||
==روز ملی گلونی== | ==روز ملی گلونی== | ||
۲۶ اردیبهشت روز ملی گلونی است که هر ساله زنان و دختران لک و لر با سر کردن این سرپوش سنتی یاد و نام این اثر ارزشمند و فاخر را گرامی می‌دارند.<ref> «جشنوارۀ ملی گلونی برگزار شد»، خبرگزاری صدا و سیما.</ref> | |||
==برگزاری همایش بزرگ گلونی== | ==برگزاری همایش بزرگ گلونی== | ||
در | در ۱۸ شهریور ۱۴۰۳ مراسمی با محوریت عفاف و حجاب با حضور فعالان اجتماعی و فرهنگی قوم لک در کرج برگزار شد.<ref>نوری، «مراسم بزرگداشت گلونی در کرج با محوریت حجاب و عفاف»، وب‌سایت لک لکستان.</ref> هدف از برگزاری این همایش حفظ و ترویج فرهنگ بومی به‌منظور انتقال آن به‌نسل‌های آینده، همبستگی و اتحاد و همچنین افزایش شناخت و آگاهی مردم بود.<ref>نوری، «گلونی حجاب چند هزار ساله قوم کهن لک نماد فرهنگ و تاریخ لکستان»، وب‌سایت لک لکستان.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۲۰: | خط ۱۲۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* آرین‌پو، افسانه، «بررسی هویت فرهنگی قوم لر و قوم لک با تکیه بر پوشاک»، پایان‌نامۀ دوررۀ کارشناسی‌ارشد، تهران، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، بهمن 1400ش. | *آرین‌پو، افسانه، «بررسی هویت فرهنگی قوم لر و قوم لک با تکیه بر پوشاک»، پایان‌نامۀ دوررۀ کارشناسی‌ارشد، تهران، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، بهمن 1400ش. | ||
* | * | ||
* بیرانوند، میثم، شناخت لرستان و شهرهای آن، خرم‌آباد، اردیبهشت جانان، 1390ش. | *بیرانوند، میثم، شناخت لرستان و شهرهای آن، خرم‌آباد، اردیبهشت جانان، 1390ش. | ||
* | * | ||
* پارسا، بهجت‌الله، لرستان در باستان و امروز، خرم‌آباد، شاپورخواست، 1388ش. | *پارسا، بهجت‌الله، لرستان در باستان و امروز، خرم‌آباد، شاپورخواست، 1388ش. | ||
* | * | ||
* «جشنوارۀ ملی گلونی برگزار شد»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: 26 اردیبهشت 1401ش. | *«جشنوارۀ ملی گلونی برگزار شد»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: 26 اردیبهشت 1401ش. | ||
* | * | ||
* خان‌محمدی، محمدحسین و دولتی‌سیاب، اکرم، «جایگاه پوشش سنتی لک‌زبانان لرستان در تک‌بیتی‌های آنان»، فصلنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، 1395ش. | *خان‌محمدی، محمدحسین و دولتی‌سیاب، اکرم، «جایگاه پوشش سنتی لک‌زبانان لرستان در تک‌بیتی‌های آنان»، فصلنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، 1395ش. | ||
* | * | ||
* دوستی، اکرم، مردم‌شناسی ادبیات لکی، خرم‌آباد، سپهر ادب، 1392ش. | *دوستی، اکرم، مردم‌شناسی ادبیات لکی، خرم‌آباد، سپهر ادب، 1392ش. | ||
* | * | ||
* زینی‌پور، مهدی، پوشش سنتی لک و لر، روزنامۀ کاسیت، 1393ش. | *زینی‌پور، مهدی، پوشش سنتی لک و لر، روزنامۀ کاسیت، 1393ش. | ||
* | * | ||
* شهشهانی، سهیلا، تاریخچۀ پوشش سر در ایران، تهران، مدبر، 1374ش. | *شهشهانی، سهیلا، تاریخچۀ پوشش سر در ایران، تهران، مدبر، 1374ش. | ||
* | * | ||
* ضیاء‌پور، جلیل، پوشاک ایل‌ها، چادرنشینان و روستاهای ایران، تهران، فرهنگ و هنر، 1346ش. | *ضیاء‌پور، جلیل، پوشاک ایل‌ها، چادرنشینان و روستاهای ایران، تهران، فرهنگ و هنر، 1346ش. | ||
* | * | ||
* عسکری‌عالم، علی‌مردان، فرهنگ عامۀ لرستان، خرم‌آباد، شاپورخواست، 1387ش. | *عسکری‌عالم، علی‌مردان، فرهنگ عامۀ لرستان، خرم‌آباد، شاپورخواست، 1387ش. | ||
* | * | ||
* «گلونی و جایگاه فرهنگی و اجتماعی آن در میان قوم لک»، وب‌سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تاریخ بازدید: 12 اسفند 1403ش. | *«گلونی و جایگاه فرهنگی و اجتماعی آن در میان قوم لک»، وب‌سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تاریخ بازدید: 12 اسفند 1403ش. | ||
* | * | ||
* نوری، علی، «پوشش مردمان قوم لک»، وب‌سایت لک لکستان، تاریخ درج مطلب: 26 ژانویه 2025م. | *نوری، علی، «پوشش مردمان قوم لک»، وب‌سایت لک لکستان، تاریخ درج مطلب: 26 ژانویه 2025م. | ||
* | * | ||
* نوری، علی، «گلونی حجاب چند هزار ساله قوم کهن لک نماد فرهنگ و تاریخ لکستان»، وب‌سایت لک لکستان، تاریخ درج مطلب: 13 شهریور 1403ش. | *نوری، علی، «گلونی حجاب چند هزار ساله قوم کهن لک نماد فرهنگ و تاریخ لکستان»، وب‌سایت لک لکستان، تاریخ درج مطلب: 13 شهریور 1403ش. | ||
* | * | ||
* نوری، علی، «گلونی میراث فرهنگی و هویتی مردمان قوم لک»، وب‌سایت لک لکستان، تاریخ درج مطلب: 3 مهر 1403ش. | *نوری، علی، «گلونی میراث فرهنگی و هویتی مردمان قوم لک»، وب‌سایت لک لکستان، تاریخ درج مطلب: 3 مهر 1403ش. | ||
* | * | ||
* نوری، علی، «مراسم بزرگداشت گلونی در کرج با محوریت حجاب و عفاف»، وب‌سایت لک لکستان، تاریخ درج مطلب: 7 شهریور 1403ش. | *نوری، علی، «مراسم بزرگداشت گلونی در کرج با محوریت حجاب و عفاف»، وب‌سایت لک لکستان، تاریخ درج مطلب: 7 شهریور 1403ش. | ||
* | * | ||
[[رده: ویکی‌رز]] | [[رده: ویکی‌رز]] | ||
