غیرت در اندیشه مرتضی مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها

<big>'''غیرت در‌اندیشه مرتضی مطهری'''</big>؛ حساسیت نسبت به آلوده‌شدن ناموس در‌اندیشۀ شهید مطهری. <br>

غیرت ناموسی مرد در‌اندیشه مرتضی مطهری امری فطری و طبیعی است<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد مطهری، 1378ش، ج5، ص178.</ref> و از اصول اخلاقی جنسی محسوب می‌شود.<ref>مطهری، مرتضی، اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب، 1402ش، ص22.</ref> در‌اندیشه شهید مطهری، غیرت به‌عنوان یکی از ویژگی‌های اخلاقی مرد تعریف می‌شود که به حس مسئولیت و حمایت از عفت همسر مربوط است. از این منظر، مرد علاوه بر حفاظت خود از فساد و گناه، باید از عفت همسرش نیز پاسداری کند. این وظیفه مرد برای محافظت از عفت همسر، همان چیزی است که «غیرت» نامیده می‌شود.<ref>مطهری، مرتضی، خانواده و اخلاق جنسی، 1401ش، ص67.</ref>

در‌اندیشه مطهری، غیرت یک احساس اجتماعی و جمعی است که هدف و فایده آن متوجه دیگران می‌شود. این حس همانند نگهبانی است که خلقت در وجود انسان قرار داده تا نسل‌ها از اختلاط محافظت شوند. حساسیت بالای مرد نسبت به وفاداری همسرش به این دلیل است که خلقت او را مسئول حفظ نَسَب در نسل‌های آینده کرده است.<ref>مطهری، مرتضی، مسئله حجاب، ، 1400ش، ص55.</ref>

از نظر مرتضی مطهری، غیرت نشانه‌ای از قدرت روحی و عزت‌نفس است، درحالی‌که بی‌غیرتی ریشه در ضعف دارد. فرد قوی نسبت به ارزش‌های خود حساس بوده و از آن‌ها محافظت می‌کند، اما فرد ضعیف دچار بی‌تفاوتی است.<ref>مطهری، مرتضی، انسان کامل، 1402ش، ص234.</ref> وی همچنین غیرت را به‌عنوان یک شرافت و حساسیت انسانی معرفی می‌کند که بر حفاظت از پاکی و طهارت جامعه تمرکز دارد.<ref>مطهری، مسئله حجاب، 1400ش، ص57.</ref>

او حسادت را احساسی شخصی و فردی می‌داند که از عقده‌های روحی ناشی می‌شود، اما غیرت را یک عاطفه نوع‌دوستانه و بشری می‌شمارد. این تفاوت نشان می‌دهد که برخلاف حسادت، غیرت از خودپرستی سرچشمه نمی‌گیرد.<ref>مطهری، مسئله حجاب، 1400ش، ص58-54.</ref>

مطهری معتقد است که غیرت مردانه ناشی از حس نوع‌دوستی و حفاظت از نسل بشری است. در مقابل، حس حسادت در زنان به‌دلیل تمایل به حفظ مقام معشوق بودن و انحصار در توجه مردان است. زن به‌دلیل تمایل به جلب محبت و علاقه مرد به خود، نسبت به آمیزش شوهر با دیگر زنان حساسیت نشان می‌دهد.<ref>مطهری، مسئله حجاب، 1400ش، ص63-62.</ref>

در دیدگاه مطهری، غیرت و عفت دو ویژگی اخلاقی مرتبط به یکدیگر هستند. وی با استناد به سخن حضرت علی «عفت هر کس برابر با‌اندازه غیرت او است»،  به این نکته اشاره می‌‌‌‌کند که فرد با غیرت نه‌تنها نسبت به ناموس خود حساس است، بلکه از تجاوز به حریم دیگران نیز جلوگیری می‌کند.<ref>مطهری، تعلیم و تربیت در اسلام، 1400ش، ص218.</ref>

بر اساس دیدگاه استاد مطهری، از دوران‌های گذشته تاکنون، در جوامع مختلف، افرادی بوده‌اند که به حجاب توجه ویژه‌ای داشته‌اند، زیرا این امر به‌طور فطری برای انسان مطلوب و شایسته است. این توجه ناشی از اصول کلی غیرت و عفاف است که مبنای رعایت حجاب و حفاظت از کرامت انسانی را تشکیل می‌دهد.<ref>مطهری، پاسخ‌های استاد به نقدهایی بر کتاب مسئله حجاب، 1368ش، ص13.</ref>