بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۹: خط ۹:
==کاربرد ممقان‌دوزی==
==کاربرد ممقان‌دوزی==
از جمله موارد کاربردی ممقان‌دوزی عبارت است از:
از جمله موارد کاربردی ممقان‌دوزی عبارت است از:
* زیر لیوانی؛
*زیر لیوانی؛
* کمربند؛  
*کمربند؛
* کفش؛  
*کفش؛
* جلیقه؛  
*جلیقه؛
* سفالت (نوعی رومیزی با ابعاد متفاوت).<ref>  [https://www.beytoote.com/art/handicrafts/art-embroidery2-mameghan.html «آشنایی با هنر ممقان‌دوزی»، وب‌سایت بیتوته.]</ref>  
*سفالت (نوعی رومیزی با ابعاد متفاوت).<ref>  [https://www.beytoote.com/art/handicrafts/art-embroidery2-mameghan.html «آشنایی با هنر ممقان‌دوزی»، وب‌سایت بیتوته.]</ref>
==منبع الهام==
==منبع الهام==
منبع الهام نقوش رودوزی ممقان به‌واسطه نفوذ ایلخانان در این منطقه و هنر و اعتقادات مشرق‌زمین بوده و معانی نمادین دارد.<ref>  [https://confpaper.com/articles/21615/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 خواجه، «پژوهشی بر نماد‌گرایی در سوزن‌دوزی ممقان»، 1401ش، ص3.]</ref>   
منبع الهام نقوش رودوزی ممقان به‌واسطه نفوذ ایلخانان در این منطقه و هنر و اعتقادات مشرق‌زمین بوده و معانی نمادین دارد.<ref>  [https://confpaper.com/articles/21615/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 خواجه، «پژوهشی بر نماد‌گرایی در سوزن‌دوزی ممقان»، 1401ش، ص3.]</ref>   
خط ۲۶: خط ۲۶:
پارچه؛ پارچه‌ای که در این رو‌دوزی استفاده می‌شود، معمولاً دبیت مشکی یا ساتن مشکی است و همچنین از پارچه متقال جهت آستری و دوام بیشتر استفاده می‌شود. انتخاب رنگ سیاه کاملاً هوشمندانه بوده است؛ به‌دلیل اینکه علاوه بر پوشش‌دهی بین دوخت‌ها و تضاد بالا باعث ایجاد حاشیه و همچنین باعث درخشش دو چندان رنگ‌ها می‌شود.
پارچه؛ پارچه‌ای که در این رو‌دوزی استفاده می‌شود، معمولاً دبیت مشکی یا ساتن مشکی است و همچنین از پارچه متقال جهت آستری و دوام بیشتر استفاده می‌شود. انتخاب رنگ سیاه کاملاً هوشمندانه بوده است؛ به‌دلیل اینکه علاوه بر پوشش‌دهی بین دوخت‌ها و تضاد بالا باعث ایجاد حاشیه و همچنین باعث درخشش دو چندان رنگ‌ها می‌شود.
نخ؛ ابر‌یشم طبیعی یا مصنوعی، ویسکوز استات نازک (شش لا به‌هم تابیده)، متوسط (پانزده لا به‌هم تابیده) و درشت (سی لا به‌هم تابیده).
نخ؛ ابر‌یشم طبیعی یا مصنوعی، ویسکوز استات نازک (شش لا به‌هم تابیده)، متوسط (پانزده لا به‌هم تابیده) و درشت (سی لا به‌هم تابیده).
* سوزن چهار سانتی‌متری؛  
*سوزن چهار سانتی‌متری؛
* انگشتانه؛  
*انگشتانه؛
* قیچی.<ref>  [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقان‌دوزی»، وب‌سایت ایران آنتیک.]</ref>
*قیچی.<ref>  [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقان‌دوزی»، وب‌سایت ایران آنتیک.]</ref>


==مراحل دوخت==  
==مراحل دوخت==  
دوخت رودوزی ممقان شامل دو مرحله است:
دوخت رودوزی ممقان شامل دو مرحله است:
* مرحله اول؛ آماده‌کردن پارچه جهت دوخت و کلاف کردن نخ.
*مرحله اول؛ آماده‌کردن پارچه جهت دوخت و کلاف کردن نخ.
* مرحله دوم؛ دوخت نقوش و طرح‌های تزئینی با استفاده از نخ‌های ابریشم یا استات.<ref>  منصوری و دیگران، «آشنایی با هنرهای سنتی 3»، 1390ش، ص15.</ref>
*مرحله دوم؛ دوخت نقوش و طرح‌های تزئینی با استفاده از نخ‌های ابریشم یا استات.<ref>  منصوری و دیگران، «آشنایی با هنرهای سنتی 3»، 1390ش، ص15.</ref>
   
   
از جمله کوک‌هایی که در این رودوزی به کار می‌رود، می‌توان به دندان‌موشی، دکمه قزاقی، زنجیره‌دوزی، پر-کردن، حاشیه‌دوزی و جفت‌کردن اشاره کرد.<ref>  [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقان‌دوزی»، وب‌سایت ایران آنتیک.]</ref>  
از جمله کوک‌هایی که در این رودوزی به کار می‌رود، می‌توان به دندان‌موشی، دکمه قزاقی، زنجیره‌دوزی، پر-کردن، حاشیه‌دوزی و جفت‌کردن اشاره کرد.<ref>  [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقان‌دوزی»، وب‌سایت ایران آنتیک.]</ref>  


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+ جدول نماد‌های رو‌دوزی ممقان<ref>  [https://confpaper.com/articles/21615/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 خواجه، «پژوهشی بر نماد‌گرایی در سوزن‌دوزی ممقان»، 1401ش، ص9.]</ref>  
|+جدول نماد‌های رو‌دوزی ممقان<ref>  [https://confpaper.com/articles/21615/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 خواجه، «پژوهشی بر نماد‌گرایی در سوزن‌دوزی ممقان»، 1401ش، ص9.]</ref>
|-
|-
! نام !! نقش، فرم !! نماد
!نام!!نقش، فرم!!نماد
|-
|-
| دایره|| [[پرونده:ممقان دوزی - 1.png|بندانگشتی]] || آسمان، ملکوت، تسلسل، ابدیت والوهیت
|دایره||[[پرونده:ممقان دوزی - 1.png|بندانگشتی]]||آسمان، ملکوت، تسلسل، ابدیت والوهیت
|-
|-
| دوایر متحدالمرکز||  
|دوایر متحدالمرکز||
[[پرونده:ممقان دوزی -2.png|بندانگشتی]]
[[پرونده:ممقان دوزی -2.png|بندانگشتی]]
  || خورشید و ماه
  ||خورشید و ماه
|-
|-
| سو (آب)||  
|سو (آب)||
[[پرونده:ممقان دوزی -3.png|بندانگشتی]]
[[پرونده:ممقان دوزی -3.png|بندانگشتی]]
  || آفرینش، حیات، علم و خیال اعظم
  ||آفرینش، حیات، علم و خیال اعظم
|-
|-
| بتا، بوتا (بته جقه)||  
|بتا، بوتا (بته جقه)||
[[پرونده:ممقان دوزی -4.png|بندانگشتی]]
[[پرونده:ممقان دوزی -4.png|بندانگشتی]]
  || سرو، جاودانگی، زندگی طولانی و حیات پس از مرگ
  ||سرو، جاودانگی، زندگی طولانی و حیات پس از مرگ
|-
|-
| دراخ، داراخ  
|دراخ، داراخ  
(شانه)
(شانه)
  ||  
  ||
[[پرونده:ممقان دوزی -5.png|بندانگشتی]]
[[پرونده:ممقان دوزی -5.png|بندانگشتی]]
|| پاکی، آراستگی و جنسیت زن
||پاکی، آراستگی و جنسیت زن
|-
|-
| آی (ماه) ||  
|آی (ماه)||
[[پرونده:ممقان دوزی -6.png|بندانگشتی]]
[[پرونده:ممقان دوزی -6.png|بندانگشتی]]
|| گل لوتوس، وحدت قوای آب و آتش و ماه و خورشید.
||گل لوتوس، وحدت قوای آب و آتش و ماه و خورشید.
|-
|-
| گبک (ناف)||  
|گبک (ناف)||
[[پرونده:ممقان دوزی -7.png|بندانگشتی]]
[[پرونده:ممقان دوزی -7.png|بندانگشتی]]
|| نقطه زاینده تمام موجودات عالم، واقعیت مطلق، وجود ناب، تمامیت و کلیت منشاء و آغاز هستی، فضای مقدس و جنبنده بی‌حرکت.
||نقطه زاینده تمام موجودات عالم، واقعیت مطلق، وجود ناب، تمامیت و کلیت منشاء و آغاز هستی، فضای مقدس و جنبنده بی‌حرکت.
|}
|}


خط ۷۵: خط ۷۵:
در فرهنگ عمومی مردم ممقان، این تولیدات هنری از طرف خانوادۀ عروس به داماد هدیه داده می‌شود.<ref>  [https://www.yjc.ir/fa/news/3970752/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%D9%8A-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 «مستندنگاری مهارت سوزن‌دوزي ممقان»، باشگاه خبرنگاران جوان.]</ref>  
در فرهنگ عمومی مردم ممقان، این تولیدات هنری از طرف خانوادۀ عروس به داماد هدیه داده می‌شود.<ref>  [https://www.yjc.ir/fa/news/3970752/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%D9%8A-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 «مستندنگاری مهارت سوزن‌دوزي ممقان»، باشگاه خبرنگاران جوان.]</ref>  
==دلایل رکود ممقان‌دوزی==
==دلایل رکود ممقان‌دوزی==
* درآمد بسیار پایین؛  
*درآمد بسیار پایین؛
* نبود خلاقیت و استفاده از طرح‌ها و نقوش تکراری گذشته.<ref>  [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقان‌دوزی»، وب‌سایت ایران آنتیک.]</ref>  
*نبود خلاقیت و استفاده از طرح‌ها و نقوش تکراری گذشته.<ref>  [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقان‌دوزی»، وب‌سایت ایران آنتیک.]</ref>




خط ۸۳: خط ۸۳:


==منابع==
==منابع==
* «آشنایی با هنر ممقان‌دوزی»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش.
*«آشنایی با هنر ممقان‌دوزی»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش.
* «تجلی ظرافت اندیشه بانوان ممقان در هنر توخوش»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 26 مهر 1397ش.
*«تجلی ظرافت اندیشه بانوان ممقان در هنر توخوش»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 26 مهر 1397ش.
* خواجه، مهناز، «پژوهشی بر نماد‌گرایی در سوزن‌‌دوزی ممقان»، اولین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج فرهنگ و هنر ایران، 1401ش.
*خواجه، مهناز، «پژوهشی بر نماد‌گرایی در سوزن‌‌دوزی ممقان»، اولین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج فرهنگ و هنر ایران، 1401ش.
* «مستندنگاری مهارت سوزن‌دوزي ممقان»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 6 خرداد 1391ش.
*«مستندنگاری مهارت سوزن‌دوزي ممقان»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 6 خرداد 1391ش.
* «ممقان‌دوزی»، وب‌سایت ایران آنتیک، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش.
*«ممقان‌دوزی»، وب‌سایت ایران آنتیک، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش.
* منصوری، آنیتا و دیگران، «آشنایی با هنرهای سنتی 3»، تهران، سیمای دانش، چاپ اول، 1390ش.
*منصوری، آنیتا و دیگران، «آشنایی با هنرهای سنتی 3»، تهران، سیمای دانش، چاپ اول، 1390ش.
* «مهارت ممقان‌دوزی در فهرست میراث ناملموس ملی ثبت شد»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 22 دی 1390ش.
*«مهارت ممقان‌دوزی در فهرست میراث ناملموس ملی ثبت شد»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 22 دی 1390ش.
[[رده: ویکی‌رز]]
[[رده: ویکی‌رز]]
[[رده:اوقات فراغت]]