لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
علیرضا محمددوست (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:۲لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد۲.jpg|thumb|متن تستی]]
<big>'''لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد'''</big>؛ پوشاک و سبک پوشش زنان در استان کهگیلویه و بویراحمد.<br>
<big>'''لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد'''</big>؛ پوشاک و سبک پوشش زنان در استان کهگیلویه و بویراحمد.<br>


خط ۴: خط ۵:


==اصالت در پوشش زنان کهگیلویه و بویراحمد==
==اصالت در پوشش زنان کهگیلویه و بویراحمد==
 
[[پرونده:لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد.jpg|thumb|تصویر دلگ]]
بیشتر ساکنان این استان از قوم لر تشکیل شده‌اند و به آن‌ها بویراحمدی می‌گویند.<ref>[https://www.visitiran.ir/fa/costume/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF «لباس محلی مردمان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت ایران.]</ref> مردمان کهگیلویه و بویراحمد هویت فرهنگی خود را تا حد زیادی از پوشش سنتی خود الهام می‌گیرند. آن‌ها با اثرپذیری از سبک زندگی عشایری و بهره‌گیری از تولیدات بومی، یکی از زیباترین و پوشیده‌ترین لباس‌های محلی را حفظ و به نمایش گذاشته‌اند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5851261/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D9%BE%D9%88%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AC%D9%88%D9%85%D9%87-%D9%88-%D8%AF%D9%84%DA%A9-%D9%88-%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%82%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AC%D8%A7-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D9%BE%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%86%D8%AF «محرم‌پوشی با جومه و دلک و چارقد/ اینجا جوانان لباس سنتی می‌پسندند»، خبرگزاری مهر.]</ref> یافته‌های تاریخی نشان می‌دهد که قدمت لباس‌های محلی این استان به‌ [[پوشاک زنان در دوره اشکانیان|دورۀ اشکانیان]] می‌رسد. برخی منابع نیز قدمت آن را به [[پوشاک دوران تیموریان|دورۀ تیموریان]] نسبت داده‌اند.<ref>[https://www.irna.ir/news/85359388/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 قهرمانی، «لباس محلی بانوان کهگیلویه و بویراحمد نمادی از پوشش اصیل ایرانی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).]</ref>
بیشتر ساکنان این استان از قوم لر تشکیل شده‌اند و به آن‌ها بویراحمدی می‌گویند.<ref>[https://www.visitiran.ir/fa/costume/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF «لباس محلی مردمان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت ایران.]</ref> مردمان کهگیلویه و بویراحمد هویت فرهنگی خود را تا حد زیادی از پوشش سنتی خود الهام می‌گیرند. آن‌ها با اثرپذیری از سبک زندگی عشایری و بهره‌گیری از تولیدات بومی، یکی از زیباترین و پوشیده‌ترین لباس‌های محلی را حفظ و به نمایش گذاشته‌اند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5851261/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D9%BE%D9%88%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AC%D9%88%D9%85%D9%87-%D9%88-%D8%AF%D9%84%DA%A9-%D9%88-%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%82%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AC%D8%A7-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D9%BE%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%86%D8%AF «محرم‌پوشی با جومه و دلک و چارقد/ اینجا جوانان لباس سنتی می‌پسندند»، خبرگزاری مهر.]</ref> یافته‌های تاریخی نشان می‌دهد که قدمت لباس‌های محلی این استان به‌ [[پوشاک زنان در دوره اشکانیان|دورۀ اشکانیان]] می‌رسد. برخی منابع نیز قدمت آن را به [[پوشاک دوران تیموریان|دورۀ تیموریان]] نسبت داده‌اند.<ref>[https://www.irna.ir/news/85359388/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 قهرمانی، «لباس محلی بانوان کهگیلویه و بویراحمد نمادی از پوشش اصیل ایرانی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).]</ref>


خط ۱۹: خط ۲۰:


====دستمال سر====
====دستمال سر====
 
[[پرونده:لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد.mp4|thumb|ویدیو لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد]]
دستمال سر زنان بویراحمدی به‌صورت چهارگوش و بزرگ است که از جنس ابریشم بافته می‌شود. کناره‌های این دستمال حاشیه‌دار و زمینۀ آن به‌رنگ مشکی، با خطوط راه‌راه است. زنان محلی دستمال را به‌شکل نواری پهن درآورده و روی پیشانی گره می‌زنند.<ref>[https://asrjahan.ir/more/news/2013/view جهان تاب‌پور، «لباس و زیورآلات زنان ایل بهمئی»، پایگاه اطلاع‌رسانی عصر جهان.]</ref>  
دستمال سر زنان بویراحمدی به‌صورت چهارگوش و بزرگ است که از جنس ابریشم بافته می‌شود. کناره‌های این دستمال حاشیه‌دار و زمینۀ آن به‌رنگ مشکی، با خطوط راه‌راه است. زنان محلی دستمال را به‌شکل نواری پهن درآورده و روی پیشانی گره می‌زنند.<ref>[https://asrjahan.ir/more/news/2013/view جهان تاب‌پور، «لباس و زیورآلات زنان ایل بهمئی»، پایگاه اطلاع‌رسانی عصر جهان.]</ref>  


این دستمال روی [[مقنعه]] و کلاه پوشیده می‌شود و شکل و اندازۀ آن در میان زنان ایل‌های بختیاری، بهمئی و طیبی با زنان ایل‌های بویراحمدی، چرام، باوی و دشمن‌زیاری متفاوت است. دستمال‌های ابریشمی زنان بویراحمدی سبک و کم طول و عرض بوده که پشت کلاه بسته می‌شود و مزین به طلا و نقره است. دستمال‌های ابریشمی زنان طایفه‌های طیبی و بهمئی بلند و به‌رنگ‌های سیاه، سرخ و الوان (هفت رنگ) است.<ref>[https://www.irna.ir/news/85359388/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 قهرمانی،«لباس محلی بانوان کهگیلویه و بویراحمد نمادی از پوشش اصیل ایرانی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).]</ref> همچنین این طایفه‌ها دستمال سر را به‌گونه‌ای روی پیشانی می‌بندند که موی سر کاملاً پنهان باشد.<ref>[https://boyernews.com/142478/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84/ «نگاهی به لباس محلی زنان و مردان در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت تحلیلی خبری بویر نیوز.]</ref>
این دستمال روی [[مقنعه]] و کلاه پوشیده می‌شود و شکل و اندازۀ آن در میان زنان ایل‌های بختیاری، بهمئی و طیبی با زنان ایل‌های بویراحمدی، چرام، باوی و دشمن‌زیاری متفاوت است. دستمال‌های ابریشمی زنان بویراحمدی سبک و کم طول و عرض بوده که پشت کلاه بسته می‌شود و مزین به طلا و نقره است. دستمال‌های ابریشمی زنان طایفه‌های طیبی و بهمئی بلند و به‌رنگ‌های سیاه، سرخ و الوان (هفت رنگ) است.<ref>[https://www.irna.ir/news/85359388/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 قهرمانی،«لباس محلی بانوان کهگیلویه و بویراحمد نمادی از پوشش اصیل ایرانی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).]</ref> همچنین این طایفه‌ها دستمال سر را به‌گونه‌ای روی پیشانی می‌بندند که موی سر کاملاً پنهان باشد.<ref>[https://boyernews.com/142478/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84/ «نگاهی به لباس محلی زنان و مردان در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت تحلیلی خبری بویر نیوز.]</ref>
 
[[پرونده:لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد۱.jpg|thumb|تدریس معلم یاسوجی با لباس محلی در فضای مجازی برای دانش آموزانش]]
====مینا====
====مینا====


مِینا از سرپوش‌های بلند زنان است که برای دوخت آن حدود سه متر پارچه نیاز است. مینا از پارچه‌های ابریشمی نازک و گلدار انتخاب می‌شود.<ref>[https://asrjahan.ir/more/news/2013/view جهان تاب‌پور، «لباس و زیورآلات زنان ایل بهمئی»، پایگاه اطلاع‌رسانی عصر جهان.]</ref> زیر مینا نیز کلاه کوچکی قرار می‌گیرد تا موهای جلوی سر زنان را بپوشاند. روی این کلاه، زیورآلات و وسایل تزیینی سنتی و ظریف قرار می‌گیرد.<ref>[https://www.irna.ir/news/85359388/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 قهرمانی،«لباس محلی بانوان کهگیلویه و بویراحمد نمادی از پوشش اصیل ایرانی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).]</ref> زنان ایل‌های چرام، باشت و بویراحمدی از میناهای کم طول و عرض و زنان ایل‌های طیبی و بهمئی از میناهایی با طول و عرض زیاد که مو و چانه را بپوشاند، استفاده می‌کنند. مینا مخصوص زنان میانسال و جاافتاده است.<ref>[https://boyernews.com/142478/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84/ «نگاهی به لباس محلی زنان و مردان در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت تحلیلی خبری بویر نیوز.]</ref>
مِینا از سرپوش‌های بلند زنان است که برای دوخت آن حدود سه متر پارچه نیاز است. مینا از پارچه‌های ابریشمی نازک و گلدار انتخاب می‌شود.<ref>[https://asrjahan.ir/more/news/2013/view جهان تاب‌پور، «لباس و زیورآلات زنان ایل بهمئی»، پایگاه اطلاع‌رسانی عصر جهان.]</ref> زیر مینا نیز کلاه کوچکی قرار می‌گیرد تا موهای جلوی سر زنان را بپوشاند. روی این کلاه، زیورآلات و وسایل تزیینی سنتی و ظریف قرار می‌گیرد.<ref>[https://www.irna.ir/news/85359388/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 قهرمانی،«لباس محلی بانوان کهگیلویه و بویراحمد نمادی از پوشش اصیل ایرانی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).]</ref> زنان ایل‌های چرام، باشت و بویراحمدی از میناهای کم طول و عرض و زنان ایل‌های طیبی و بهمئی از میناهایی با طول و عرض زیاد که مو و چانه را بپوشاند، استفاده می‌کنند. مینا مخصوص زنان میانسال و جاافتاده است.<ref>[https://boyernews.com/142478/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84/ «نگاهی به لباس محلی زنان و مردان در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت تحلیلی خبری بویر نیوز.]</ref>
====کلاه====
====کلاه====
 
[[پرونده:لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد۴.jpg|thumb|زنان یاسوجی در آیین سنتی چیدن گل محمدی]]
کلاه زنان کهگیلویه و بویراحمد از مخمل گلی یا آبی با آستری از چیت گلدار تهیه می‌شود که اغلب زنان خانوادۀ خان‌ها از آن استفاده می‌کنند. روی این کلاه‌ها با منجوق و نگین‌های رنگارنگ و گل و بوته تزیین می‌شوند. زنان معمولی بهمئی نیز از پولک‌های حلبی برای تزیین کلاه‌های خود استفاده می‌کنند.<ref>[https://asrjahan.ir/more/news/2013/view جهان تاب‌پور، «لباس و زیورآلات زنان ایل بهمئی»، پایگاه اطلاع‌رسانی عصر جهان.]</ref>
کلاه زنان کهگیلویه و بویراحمد از مخمل گلی یا آبی با آستری از چیت گلدار تهیه می‌شود که اغلب زنان خانوادۀ خان‌ها از آن استفاده می‌کنند. روی این کلاه‌ها با منجوق و نگین‌های رنگارنگ و گل و بوته تزیین می‌شوند. زنان معمولی بهمئی نیز از پولک‌های حلبی برای تزیین کلاه‌های خود استفاده می‌کنند.<ref>[https://asrjahan.ir/more/news/2013/view جهان تاب‌پور، «لباس و زیورآلات زنان ایل بهمئی»، پایگاه اطلاع‌رسانی عصر جهان.]</ref>


خط ۳۶: خط ۳۷:


====کهنه یا تور====
====کهنه یا تور====
 
[[پرونده:۲لباس زنان کهگیلویه و بویراحمد۳.jpg|thumb|متن تستی]]
از دیگر سرپوش‌های زنان کهگیلویه و بویراحمد، تور یا کهنه است که از رنگ‌های شاد تشکیل شده و معمولاً به‌وسیلۀ سنجاق قفلی طلا و دیگر تزیینات مربوطه، زیر گلو بسته می‌شود.<ref>[https://boyernews.com/142478/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84/ «نگاهی به لباس محلی زنان و مردان در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت تحلیلی خبری بویر نیوز.]</ref>
از دیگر سرپوش‌های زنان کهگیلویه و بویراحمد، تور یا کهنه است که از رنگ‌های شاد تشکیل شده و معمولاً به‌وسیلۀ سنجاق قفلی طلا و دیگر تزیینات مربوطه، زیر گلو بسته می‌شود.<ref>[https://boyernews.com/142478/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84/ «نگاهی به لباس محلی زنان و مردان در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت تحلیلی خبری بویر نیوز.]</ref>