حجاب در اندیشه محمدتقی مصباح یزدی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
علیرضا محمددوست (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''حجاب در اندیشه محمدتقی مصباح یزدی'''</big>؛دیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی در مورد پوشش زنان مسلمان.<br>
[[پرونده:حجاب در اندیشه محمدتقی مصباح یزدی.jpg|thumb|دومین کنگره بین المللی بزرگداشت آیت الله مصباح یزدی با عنوان «استاد فکر»|جایگزین=دومین کنگره بین المللی بزرگداشت آیت الله مصباح یزدی با عنوان «استاد فکر»]]
<big>'''حجاب در اندیشه محمدتقی مصباح یزدی'''</big>؛ دیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی در مورد پوشش زنان مسلمان. <br>


حجاب در اندیشه آیت‌الله مصباح یزدی، نه‌تنها یک تکلیف شرعی، بلکه ضرورت اجتماعی و اخلاقی است که به حفظ عفت، کرامت و شخصیت انسانی زنان در جامعه کمک می‌کند. در این دیدگاه، حجاب به‌عنوان عاملی برای کنترل غریزه جنسی، استحکام نهاد خانواده و حفظ حرمت زن معرفی می‌شود. مصباح یزدی همچنین به پیوند عمیق حجاب با عفاف و نقش آن در کنشگری اجتماعی زن مسلمان توجه کرده و تأکید دارد که بی‌حجابی، بزرگ‌ترین ظلم به انسانیت و به‌ویژه به زنان است، چراکه باعث کاهش کرامت و اخلال در هویت زنانه آنان می‌شود. مصباح یزدی معتقد است که دشمنی با حجاب اسلامی، تلاشی برای حذف نمادهای دین از فضای اجتماعی است.
حجاب در اندیشه آیت‌الله مصباح یزدی، به حفظ عفت، کرامت و شخصیت انسانی زنان در جامعه کمک می‌کند. در این دیدگاه، [[حجاب در اندیشه سید علی خامنه‌ای|حجاب]] به‌عنوان عاملی برای کنترل غریزه جنسی، استحکام نهاد خانواده و حفظ [[حرمت تن|حرمت]] زن معرفی می‌شود. مصباح یزدی همچنین به پیوند عمیق حجاب با [[عفاف]] و نقش آن در کنشگری اجتماعی زن مسلمان توجه کرده و تأکید دارد که بی‌حجابی، بزرگ‌ترین ظلم به انسانیت و به‌ویژه به زنان است، چراکه باعث کاهش کرامت و اخلال در هویت زنانه آنان می‌شود. مصباح یزدی معتقد است که دشمنی با حجاب اسلامی، تلاشی برای حذف نمادهای دین از فضای اجتماعی است.


==ضرورت حجاب در اسلام==
==ضرورت حجاب در اسلام==
خط ۹: خط ۱۰:
==حجاب به‌مثابه کنشگری زن مسلمان==
==حجاب به‌مثابه کنشگری زن مسلمان==


در اندیشه این فقیه ایرانی، کنشگری اجتماعی زن مسلمان باید با رعایت حجاب شرعی،<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4367/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%89 مصباح یزدی، جامی از زلال کوثر، 1402ش، ص113.]</ref> حفظ عفاف، پرهیز از خودآرایی و خودنمایی، و دوری از اختلاط با مردان اجنبی همراه باشد.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4367/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%89 مصباح یزدی، جامی از زلال کوثر، 1402ش، ص113.]</ref> اختلاط زن و مرد اجنبی، به‌ویژه در صورتی که زن آرایش کرده باشد، از دیدگاه اسلام، نکوهید و ناپسند است.<ref>مصباح یزدی، اخلاق در قرآن، 1391ش، ج3، ص89.</ref>  
در اندیشه این فقیه ایرانی، کنشگری اجتماعی زن مسلمان باید با رعایت حجاب شرعی،<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4367/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%89 مصباح یزدی، جامی از زلال کوثر، 1402ش، ص113.]</ref> حفظ عفاف، پرهیز از خودآرایی و [[خودنمایی در فضای مجازی|خودنمایی،]] و دوری از اختلاط با مردان اجنبی همراه باشد.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4367/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%89 مصباح یزدی، جامی از زلال کوثر، 1402ش، ص113.]</ref> اختلاط زن و مرد اجنبی، به‌ویژه در صورتی که زن آرایش کرده باشد، از دیدگاه اسلام، نکوهید و ناپسند است.<ref>مصباح یزدی، اخلاق در قرآن، 1391ش، ج3، ص89.</ref>  


==پیوند حجاب و عفاف از منظر آیت‌الله مصباح یزدی==
==پیوند حجاب و عفاف از منظر آیت‌الله مصباح یزدی==
خط ۱۷: خط ۱۸:
==عمومیت وجوب حجاب==
==عمومیت وجوب حجاب==


محمدتقی مصباح یزدی تأکید دارد که آیه 31 سوره نور و آیه 59 سوره احزاب که ابتدا برای همسران پیامبر نازل شده‌اند، در حقیقت حکم عمومی برای تمامی زنان مسلمان است و مختص به همسران پیامبر نیست. در آیه 59 سوره احزاب، با اشاره به «ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِن»، هدف از این حکم، پاکیزگی و طهارت دل‌هاست که این مفهوم به تمامی زنان مسلمان تعمیم داده می‌شود. مصباح یزدی تأکید دارد که حجاب برای تمامی زنان مسلمان لازم و ضروری است و مردان مسلمان نیز موظف به رعایت احترام حجاب همه زنان کنند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/2274/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D9%85%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87 مصباح یزدی، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، 1391ش، ج5، ص230-228].</ref>
محمدتقی مصباح یزدی تأکید دارد که آیه ۳۱ سوره نور و آیه ۵۹ سوره احزاب که ابتدا برای همسران پیامبر نازل شده‌اند، در حقیقت حکم عمومی برای تمامی زنان مسلمان است و مختص به همسران پیامبر نیست. در آیه ۵۹ سوره احزاب، عبارت «ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ» بر این نکته تأکید دارد که پوشش زنان، عاملی برای پاکی دل مردان و زنان است. از این رو، دستور پوشش که نخست خطاب به زنان پیامبر بوده، به‌دلیل هدف مشترکِ طهارت دل‌ها، به تمامی زنان مسلمان نیز تعمیم داده شده است. به همین جهت، مصباح یزدی تأکید دارد که حجاب برای تمامی زنان مسلمان لازم و ضروری است و مردان مسلمان نیز موظف به رعایت احترام حجاب همه زنان هستند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/2274/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D9%85%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87 مصباح یزدی، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، 1391ش، ج5، ص230-228].</ref>


==تمایز حجاب واجب و حجاب برتر==
==تمایز حجاب واجب و حجاب برتر==
خط ۲۵: خط ۲۶:
حجاب برتر، فراتر از الزامات قانونی حجاب واجب، سعی دارد تا برجستگی‌های بدن را نیز به‌طور کامل بپوشاند و از نمایان شدن آن‌ها جلوگیری کند. این نوع پوشش، بر اساس توصیه‌های دینی، برای زنان مطلوب‌تر است، اما الزامی به‌عنوان حکم قانونی ندارد. در این زمینه، تفاوتی میان فضاهای اجتماعی گوناگون وجود ندارد و حجاب برتر باید در تمامی شرایط مشابه رعایت شود.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/8731/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-1 «پرسش‌‌ها و پاسخ‌‌ها درباره احکام اجتماعی و سیاسی اسلام»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.]</ref>
حجاب برتر، فراتر از الزامات قانونی حجاب واجب، سعی دارد تا برجستگی‌های بدن را نیز به‌طور کامل بپوشاند و از نمایان شدن آن‌ها جلوگیری کند. این نوع پوشش، بر اساس توصیه‌های دینی، برای زنان مطلوب‌تر است، اما الزامی به‌عنوان حکم قانونی ندارد. در این زمینه، تفاوتی میان فضاهای اجتماعی گوناگون وجود ندارد و حجاب برتر باید در تمامی شرایط مشابه رعایت شود.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/8731/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-1 «پرسش‌‌ها و پاسخ‌‌ها درباره احکام اجتماعی و سیاسی اسلام»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.]</ref>


== کارکردهای حجاب در اندیشه مصباح یزدی ==
==کارکردهای حجاب در اندیشه مصباح یزدی==


محمدتقی مصباح یزدی کارکردهای حجاب را در چارچوب مبانی انسان‌شناختی، روانشناختی و جامعه‌شناختی تبیین می‌کند.
محمدتقی مصباح یزدی کارکردهای حجاب را در چارچوب مبانی انسان‌شناختی، روانشناختی و جامعه‌شناختی تبیین می‌کند.


=== کنترل غریزه جنسی ===
===کنترل غریزه جنسی===


مصباح یزدی معتقد است که حجاب، غریزه جنسی را در مسیر صحیح هدایت کرده و از انحراف اخلاقی جلوگیری می‌کند. پوشش مناسب زنان موجب می‌شود که مردان نیازهای خود را در چارچوب مشروع برآورده سازند.
مصباح یزدی معتقد است که حجاب، غریزه جنسی را در مسیر صحیح هدایت کرده و از انحراف اخلاقی جلوگیری می‌کند. [[فقه پوشش|پوشش]] مناسب زنان موجب می‌شود که مردان نیازهای خود را در چارچوب مشروع برآورده سازند.


=== استحکام نهاد خانواده ===
===استحکام نهاد خانواده===


حجاب به نظر مصباح یزدی از بروز هیجانات افراطی در مردان جلوگیری می‌کند و موجب می‌شود که آنان به زندگی خانوادگی خود قانع باشند. منع چشم‌چرانی و تحریم روابط نامشروع نیز به‌عنوان مکمل حجاب به تقویت روابط خانوادگی و حفظ انسجام آن کمک می‌کند.
حجاب به نظر مصباح یزدی از بروز هیجانات افراطی در مردان جلوگیری می‌کند و موجب می‌شود که آنان به زندگی خانوادگی خود قانع باشند. منع چشم‌چرانی و تحریم [[رابطه جنسی پیش از ازدواج|روابط نامشروع]] نیز به‌عنوان مکمل حجاب به تقویت روابط خانوادگی و حفظ انسجام آن کمک می‌کند.


=== حفظ حرمت زن ===
===حفظ حرمت زن===


یکی از مسائل مهم در نگاه او، کرامت انسانی زن است. او بر این باور است که حجاب از زن در برابر نگاه‌های ابزاری و جنسی محافظت و سبب حفظ حرمت وی می‌شود.
یکی از مسائل مهم در نگاه او، کرامت انسانی زن است. او بر این باور است که حجاب از زن در برابر نگاه‌های ابزاری و جنسی محافظت و سبب حفظ حرمت وی می‌شود.


=== هویت زن مسلمان ===
===هویت زن مسلمان===


از دیدگاه مصباح یزدی، حجاب به‌عنوان نشانه‌ای از هویت زن مسلمان عمل می‌کند. او بر این باور است که زنان مسلمان با رعایت حجاب شناخته می‌شوند و این شناسایی موجب می‌شود که از نگاه‌های ناپسند و آزارهای اجتماعی محافظت شوند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/5226/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D9%88-%D8%B2%D9%86 مصباح یزدی، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام ، 1402ش، ص262-261.]</ref>
از دیدگاه مصباح یزدی، حجاب به‌عنوان نشانه‌ای از هویت زن مسلمان عمل می‌کند. او بر این باور است که زنان مسلمان با رعایت [[حجاب در اندیشه سید علی خامنه‌ای|حجاب]] شناخته می‌شوند و این شناسایی موجب می‌شود که از نگاه‌های ناپسند و آزارهای اجتماعی محافظت شوند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/5226/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D9%88-%D8%B2%D9%86 مصباح یزدی، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام ، 1402ش، ص262-261.]</ref>


=== حفظ آرامش روانى در عرصه اجتماعی ===
===حفظ آرامش روانى در عرصه اجتماعی===


در اندیشه آیت‌الله مصباح یزدی، یکی از کارکردهای حجاب، حفظ آرامش فکری مردان است. او بر این باور است که مواجهه مداوم با زنان آرایش‌کرده و بی‌حجاب، تمرکز ذهنی مردان را بر هم زده و تعهد آن‌ها را نسبت به خانواده و مسؤولیت‌های اجتماعی تضعیف می‌کند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4367/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%89 مصباح یزدی، جامی از زلال کوثر، 1402ش، ص114.]</ref>
در اندیشه آیت‌الله مصباح یزدی، یکی از کارکردهای [[حجاب در اندیشه سید روح‌الله موسوی خمینی|حجاب]]، حفظ آرامش فکری مردان است. او بر این باور است که مواجهه مداوم با زنان آرایش‌کرده و بی‌حجاب، تمرکز ذهنی مردان را بر هم زده و تعهد آن‌ها را نسبت به خانواده و مسؤولیت‌های اجتماعی تضعیف می‌کند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4367/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%89 مصباح یزدی، جامی از زلال کوثر، 1402ش، ص114.]</ref>


== ذاتی و الهی بودن ارزش حجاب ==
==ذاتی و الهی بودن ارزش حجاب==


برخی مکتب‌ها به ارزش‌های حقیقی اعتقادی ندارند و آن‌ها را صرفاً اموری اعتباری و قراردادی می‌دانند که یا فرد آن‌ها را برای خود تعیین می‌کند، یا جامعه است که این ارزش‌ها را مشخص می‌کند. کسانی که به اصالت جامعه اعتقاد دارند، ارزش‌هایی مانند حجاب را به‌عنوان یک برساخته اجتماعی می‌بینند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4119/%D9%82%D8%B1%D8%A8-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%9B-%D9%85%D9%86%D8%B4%D8%A3-%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 «قرب خدا؛ منشأ همه ارزش‌ها»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.]</ref>
برخی مکتب‌ها به ارزش‌های حقیقی اعتقادی ندارند و آن‌ها را صرفاً اموری اعتباری و قراردادی می‌دانند که یا فرد آن‌ها را برای خود تعیین می‌کند، یا جامعه است که این ارزش‌ها را مشخص می‌کند. کسانی که به اصالت جامعه اعتقاد دارند، ارزش‌هایی مانند حجاب را به‌عنوان یک برساخته اجتماعی می‌بینند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4119/%D9%82%D8%B1%D8%A8-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%9B-%D9%85%D9%86%D8%B4%D8%A3-%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 «قرب خدا؛ منشأ همه ارزش‌ها»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.]</ref>
خط ۵۶: خط ۵۷:


==کشف حجاب اجباری در دوره پهلوی==
==کشف حجاب اجباری در دوره پهلوی==
 
[[پرونده:بی-حجابی-اجباری۱.jpg|thumb|إعمال قانون منع حجاب اسلامی حتی برای دختران دانش‌آموزان در دورۀ رضاخان|جایگزین=قانون منع حجاب اسلامی در دورۀ رضاخان]]
آیت‌الله مصباح یزدی کشف حجاب اجباری در زمان پهلوی را نتیجه تأثیرات خارجی و سیاست‌های غربی‌سازی رژیم پهلوی می‌داند. کشف حجاب در آن دوران یک «آزادی» معرفی شد، در حالی‌که عملاً به‌طور اجباری بر زنان تحمیل شد.
آیت‌الله مصباح یزدی [[بی حجابی اجباری (فیلم مستند)|کشف حجاب اجباری]] در زمان پهلوی را نتیجه تأثیرات خارجی و سیاست‌های غربی‌سازی رژیم پهلوی می‌داند. کشف حجاب در آن دوران یک «آزادی» معرفی شد، در حالی‌که عملاً به‌طور اجباری بر زنان تحمیل شد.


مصباح یزدی بیان می‌کند که بسیاری از زنان برای جلوگیری از برخورد مأموران، لباس‌های خاصی می‌پوشیدند تا حجاب خود را حفظ کنند. این سیاست‌ها به گفته وی، موجب فراموشی فرهنگ دینی و کاهش آگاهی مردم نسبت به هویت دینی و اجتماعی خود شد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/1152756/%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%DB%8C-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87 «خاطرات علما | از بی‎حجابی اجباری تا نعمت انقلاب برای زنان جامعه»، خبرگزاری حوزه.] </ref>
مصباح یزدی بیان می‌کند که بسیاری از زنان برای جلوگیری از برخورد مأموران، لباس‌های خاصی می‌پوشیدند تا حجاب خود را حفظ کنند. این سیاست‌ها به گفته وی، موجب فراموشی فرهنگ دینی و کاهش آگاهی مردم نسبت به هویت دینی و اجتماعی خود شد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/1152756/%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%DB%8C-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87 «خاطرات علما | از بی‎حجابی اجباری تا نعمت انقلاب برای زنان جامعه»، خبرگزاری حوزه.] </ref>
خط ۶۹: خط ۷۰:
==بی‌حجابی بزرگترین ظلم به انسانیت==
==بی‌حجابی بزرگترین ظلم به انسانیت==


مصباح یزدی معتقد است که برخی افراد تحت تأثیر فرهنگ غربی، حقوق زنان را در آزادی کامل برای خودآرایی و خودنمایی در برابر نامحرمان می‌دانند. این افراد، بی‌حجابی و بی‌بندوباری زنان در جوامع غربی را به اشتباه، آزادی واقعی تلقی کرده و حجاب و عفاف اسلامی را مخالف آزادی می‌پندارند.
مصباح یزدی معتقد است که برخی افراد تحت تأثیر فرهنگ غربی، حقوق زنان را در آزادی کامل برای خودآرایی و خودنمایی در برابر نامحرمان می‌دانند. این افراد، بی‌حجابی و [[بی‌بندوباری]] زنان در جوامع غربی را به اشتباه، آزادی واقعی تلقی کرده و حجاب و عفاف اسلامی را مخالف آزادی می‌پندارند.


این دیدگاه از منظر مصباح یزدی ناشی از کوری چشم عقل است؛ این افراد از درک حقیقت ناتوانند و نمی‌دانند که بی‌حجابی و بی‌عفتی نه‌تنها بزرگ‌ترین ظلم به انسانیت است، بلکه به زنان نیز بیشترین آسیب را وارد می‌کند.
این دیدگاه از منظر مصباح یزدی ناشی از کوری چشم عقل است؛ این افراد از درک حقیقت ناتوانند و نمی‌دانند که بی‌حجابی و بی‌عفتی نه‌تنها بزرگ‌ترین ظلم به انسانیت است، بلکه به زنان نیز بیشترین آسیب را وارد می‌کند.
خط ۷۵: خط ۷۶:
در اندیشه این فیلسوف ایرانی، زنان در جوامع غربی به ابزارهایی برای رفع شهوت مردان تبدیل شده‌اند. آن‌ها تنها تا زمانی که در اوج زیبایی و جوانی قرار دارند، مورد توجه قرار می‌گیرند و بهره‌برداری می‌شوند؛ ولی به‌محض آنکه از زیبایی و لطافت آن‌ها کاسته می‌شود، دیگر هیچ ارزشی ندارند و مردان آن‌ها را رها کرده و به دنبال جوان‌ترها می‌روند. در این جوامع، زنانی که از دوره جوانی خود عبور کرده‌اند، باید در ذلت و تنهایی زندگی کنند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4367/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%89 مصباح یزدی، جامی از زلال کوثر، 1402ش، ص115.] </ref>
در اندیشه این فیلسوف ایرانی، زنان در جوامع غربی به ابزارهایی برای رفع شهوت مردان تبدیل شده‌اند. آن‌ها تنها تا زمانی که در اوج زیبایی و جوانی قرار دارند، مورد توجه قرار می‌گیرند و بهره‌برداری می‌شوند؛ ولی به‌محض آنکه از زیبایی و لطافت آن‌ها کاسته می‌شود، دیگر هیچ ارزشی ندارند و مردان آن‌ها را رها کرده و به دنبال جوان‌ترها می‌روند. در این جوامع، زنانی که از دوره جوانی خود عبور کرده‌اند، باید در ذلت و تنهایی زندگی کنند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/4367/%D9%81%D8%B5%D9%84-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%89 مصباح یزدی، جامی از زلال کوثر، 1402ش، ص115.] </ref>


== دلایل بدحجابی از منظر مصباح یزدی ==
==دلایل بدحجابی از منظر مصباح یزدی==


=== هوسرانى و شهوت‌طلبىِ مردان ===
===هوسرانى و شهوت‌طلبىِ مردان===


در جوامع مختلف و به‌ویژه در نظام‌های دینی، زنان همواره حجاب داشته‌اند؛ اما برخی افراد با استفاده از واژه‌هایی همچون «حقوق زن» و «آزادی زنان» سعی کرده‌اند تا آن‌ها را از این ارزش‌ها جدا کنند تا بتوانند به ارضای هرچه بیشتر امیال حیوانی خود بپردازند.<ref>مصباح یزدی، جزوة حقوق و سیاست در قرآن، 1380، ج2، ص2052 ـ 2073.</ref>  
در جوامع مختلف و به‌ویژه در نظام‌های دینی، زنان همواره حجاب داشته‌اند؛ اما برخی افراد با استفاده از واژه‌هایی همچون «حقوق زن» و «آزادی زنان» سعی کرده‌اند تا آن‌ها را از این ارزش‌ها جدا کنند تا بتوانند به ارضای هرچه بیشتر امیال حیوانی خود بپردازند.<ref>مصباح یزدی، جزوة حقوق و سیاست در قرآن، 1380، ج2، ص2052 ـ 2073.</ref>  


=== تمایل به دیده شدن ===
===تمایل به دیده شدن===


مصباح یزدی یکی از عوامل روانی گرایش به بی‌حجابی را تمایل به دیده‌شدن و جلب توجه در جامعه می‌داند. از نظر وی، برخی افراد با این تصور که به زنان ستم شده و نیاز به جبران دارند، تلاش می‌کنند با رفتارهای خاصی، خود را مطرح کنند. در حقیقت، این امر ناشی از یک میل طبیعی انسان است که وقتی دارای سرمایه‌ای ارزشمند باشد و احساس کند که مورد توجه قرار نمی‌گیرد، سعی دارد آن را به نمایش بگذارد.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/7251/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%B9%D8%AF%D9%85-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%D8%8C-%DA%A9%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%AA «علامه مصباح یزدی: عدم تعادل بین حقوق زن و مرد در جامعه، از کمبودهای جامعه ماست»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.]</ref>
مصباح یزدی یکی از عوامل روانی گرایش به بی‌حجابی را تمایل به دیده‌شدن و جلب توجه در جامعه می‌داند. از نظر وی، برخی افراد با این تصور که به زنان ستم شده و نیاز به جبران دارند، تلاش می‌کنند با رفتارهای خاصی، خود را مطرح کنند. در حقیقت، این امر ناشی از یک میل طبیعی انسان است که وقتی دارای سرمایه‌ای ارزشمند باشد و احساس کند که مورد توجه قرار نمی‌گیرد، سعی دارد آن را به نمایش بگذارد.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/7251/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%B9%D8%AF%D9%85-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%D8%8C-%DA%A9%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%AA «علامه مصباح یزدی: عدم تعادل بین حقوق زن و مرد در جامعه، از کمبودهای جامعه ماست»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.]</ref>


=== تأثیرات منفی اینترنت و فناوری‌ها ===
===تأثیرات منفی اینترنت و فناوری‌ها===


وی یکی از مهم‌ترین عوامل بی‌حجابی و مشکلات فرهنگی را پیشرفت فناوری‌ها، به‌ویژه اینترنت و گوشی‌های همراه می‌داند. از منظر مصباح یزدی استفاده نادرست از این ابزارها باعث گسترش آفات روحی و فرهنگی در جامعه شده‌اند و به‌نوعی موجب گمراهی افراد و تغییرات در ارزش‌ها می‌شوند.<ref>[https://7sobh.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-12/54074-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%AF «نظر مصباح یزدی درباره دلایل بدحجابی»، وب‌سایت روزنامه هفت صبح.]</ref>
وی یکی از مهم‌ترین عوامل بی‌حجابی و مشکلات فرهنگی را پیشرفت فناوری‌ها، به‌ویژه اینترنت و گوشی‌های همراه می‌داند. از منظر مصباح یزدی استفاده نادرست از این ابزارها باعث گسترش آفات روحی و فرهنگی در جامعه شده‌اند و به‌نوعی موجب گمراهی افراد و تغییرات در ارزش‌ها می‌شوند.<ref>[https://7sobh.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-12/54074-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%AF «نظر مصباح یزدی درباره دلایل بدحجابی»، وب‌سایت روزنامه هفت صبح.]</ref>


=== تهاجم فرهنگی و رسانه‌ها ===
===تهاجم فرهنگی و رسانه‌ها===


مصباح یزدی به تأثیر منفی رسانه‌ها و تهاجم فرهنگی دشمن اشاره می‌کند که به طور هدفمند علیه ارزش‌های دینی و اسلامی، به‌ویژه حجاب، فعالیت می‌کنند. وی تأکید می‌کند که این رسانه‌ها با نشر شبهات و اندیشه‌های غیر دینی سعی دارند تا ذهنیت جامعه را تغییر داده و باورهای دینی را تحت تأثیر قرار دهند.<ref>[https://7sobh.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-12/54074-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%AF «نظر مصباح یزدی درباره دلایل بدحجابی»، وب‌سایت روزنامه هفت صبح.]</ref>
مصباح یزدی به تأثیر منفی رسانه‌ها و تهاجم فرهنگی دشمن اشاره می‌کند که به طور هدفمند علیه ارزش‌های دینی و اسلامی، به‌ویژه حجاب، فعالیت می‌کنند. وی تأکید می‌کند که این رسانه‌ها با نشر شبهات و اندیشه‌های غیر دینی سعی دارند تا ذهنیت جامعه را تغییر داده و باورهای دینی را تحت تأثیر قرار دهند.<ref>[https://7sobh.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-12/54074-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%AF «نظر مصباح یزدی درباره دلایل بدحجابی»، وب‌سایت روزنامه هفت صبح.]</ref>
خط ۱۰۶: خط ۱۰۷:


==فلسفۀ ممنوعیت حجاب در کشورهای غربی==
==فلسفۀ ممنوعیت حجاب در کشورهای غربی==
 
[[پرونده:ممنوعیت-حجاب1.jpg|جایگزین=برداشتن روسری یک دختر مسلمان در فرانسه|بندانگشتی|برداشتن روسری یک دختر مسلمان در فرانسه]]
محمدتقی مصباح یزدی بر این باور است که در کشورهای غربی، مفهوم دموکراسی به همراه ایدئولوژی لائیسیسم (رهایی از دین) به‌طور خاصی ادغام شده است. در این چارچوب، مردم باید در امور حکومتی دخالت داشته باشند، اما دین نباید اثری در نهادهای دولتی و دستگاه‌های اجرایی داشته باشد. به این ترتیب، ورود زنان با حجاب اسلامی به مدارس دولتی ممنوع می‌شود، چرا که حضور آنها به‌نوعی حمایت دولت از دین تلقی می‌شود.
محمدتقی مصباح یزدی بر این باور است که در کشورهای غربی، مفهوم دموکراسی به همراه ایدئولوژی لائیسیسم (رهایی از دین) به‌طور خاصی ادغام شده است. در این چارچوب، مردم باید در امور حکومتی دخالت داشته باشند، اما دین نباید اثری در نهادهای دولتی و دستگاه‌های اجرایی داشته باشد. به این ترتیب، با وضع [[قانون حجاب در فرانسه|قانون ممنوعیت پوشش اسلامی]]، ورود زنان با حجاب اسلامی به مدارس دولتی ممنوع می‌شود، چرا که حضور آنها به‌نوعی حمایت دولت از دین تلقی می‌شود.


آیت‌الله مصباح معتقد است که این رویکرد اساساً ضدّ دینی است. در واقع، به‌جای آنکه از حقوق دینی و مذهبی افراد محافظت شود، دینداران در جوامع غربی از این حقوق محروم می‌شوند. چنین رویکردی که به نام دفاع از دموکراسی مطرح می‌شود، نوعی دیکتاتوری ضدّ دین به‌ویژه ضدّ اسلام را به پیش می‌برد.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/2159/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%83%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%89-2 مصباح یزدی، نظریه سیاسی اسلام، 1391ش، ج1، ص302-301.]</ref>
آیت‌الله مصباح معتقد است که این رویکرد اساساً ضدّ دینی است. در واقع، به‌جای آنکه از حقوق دینی و مذهبی افراد محافظت شود، دینداران در جوامع غربی از این حقوق محروم می‌شوند. چنین رویکردی که به نام دفاع از دموکراسی مطرح می‌شود، نوعی دیکتاتوری ضدّ دین به‌ویژه ضدّ اسلام را به پیش می‌برد.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/2159/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%83%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%89-2 مصباح یزدی، نظریه سیاسی اسلام، 1391ش، ج1، ص302-301.]</ref>
خط ۱۲۶: خط ۱۲۷:
==منابع==
==منابع==


* «پرسش‌‌ها و پاسخ‌‌ها درباره احکام اجتماعی و سیاسی اسلام»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 5 خرداد 1380ش.
*«پرسش‌‌ها و پاسخ‌‌ها درباره احکام اجتماعی و سیاسی اسلام»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 5 خرداد 1380ش.
*  
*
* «خاطرات علما | از بی‎حجابی اجباری تا نعمت انقلاب برای زنان جامعه»، خبرگزاری حوزه، تاریخ درج مطلب: 13 اردییبهشت 1403ش.
*«خاطرات علما | از بی‎حجابی اجباری تا نعمت انقلاب برای زنان جامعه»، خبرگزاری حوزه، تاریخ درج مطلب: 13 اردییبهشت 1403ش.
*  
*
* «شناخت ارزش‌های صحیح و واقعیت‌های جامعه شرط عقلایی یک زمامدار»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ بازدید: 25 اسفند 1403ش.
*«شناخت ارزش‌های صحیح و واقعیت‌های جامعه شرط عقلایی یک زمامدار»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ بازدید: 25 اسفند 1403ش.
*  
*
* «علامه مصباح یزدی: عدم تعادل بین حقوق زن و مرد در جامعه، از کمبودهای جامعه ماست»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 12 اسفند 1397ش.
*«علامه مصباح یزدی: عدم تعادل بین حقوق زن و مرد در جامعه، از کمبودهای جامعه ماست»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 12 اسفند 1397ش.
*  
*
* «علامه‌ مصباح یزدی: همه ارزش‌ها وابسته به خدای متعال است و باید پرتوی از سوی او بتابد تا كاری ارزش پیدا كند»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 21 آذر 1391ش.
*«علامه‌ مصباح یزدی: همه ارزش‌ها وابسته به خدای متعال است و باید پرتوی از سوی او بتابد تا كاری ارزش پیدا كند»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 21 آذر 1391ش.
*  
*
* «قرب خدا؛ منشأ همه ارزش‌ها»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 23 آذر 1391ش.
*«قرب خدا؛ منشأ همه ارزش‌ها»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 23 آذر 1391ش.
*  
*
* مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1391ش.
*مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1391ش.
*  
*
* مصباح یزدی، محمدتقی، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1391ش.
*مصباح یزدی، محمدتقی، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1391ش.
*  
*
* مصباح یزدی، محمدتقی، جامی از زلال کوثر، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1402ش.
*مصباح یزدی، محمدتقی، جامی از زلال کوثر، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1402ش.
*  
*
* مصباح یزدی، محمدتقی، جزوة حقوق و سیاست در قرآن، 1380ش.
*مصباح یزدی، محمدتقی، جزوة حقوق و سیاست در قرآن، 1380ش.
*  
*
* مصباح یزدی، محمدتقی، در پرتوو آذرخش، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1382ش.
*مصباح یزدی، محمدتقی، در پرتوو آذرخش، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1382ش.
*  
*
* مصباح یزدی، محمدتقی، نظریه سیاسی اسلام، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1391ش.
*مصباح یزدی، محمدتقی، نظریه سیاسی اسلام، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1391ش.
*  
*
* مصباح یزدی، محمدتقی، نقش بسیج و تفكر بسیجی در تحولات فرهنگی و سیاسی، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1385ش.
*مصباح یزدی، محمدتقی، نقش بسیج و تفكر بسیجی در تحولات فرهنگی و سیاسی، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1385ش.
*  
*
* مصباح یزدی، محمدتقی، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام ، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1402ش.
*مصباح یزدی، محمدتقی، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام ، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینی، 1402ش.
*  
*
* «نظر مصباح یزدی درباره دلایل بدحجابی»، وب‌سایت روزنامه هفت صبح، تاریخ درج مطلب: 31 شهریور 1394ش.
*«نظر مصباح یزدی درباره دلایل بدحجابی»، وب‌سایت روزنامه هفت صبح، تاریخ درج مطلب: 31 شهریور 1394ش.
*  
*
* «نگاهی به سیر شبهات در اعتقادات دینی»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب، 14 مهر 1383ش.
*«نگاهی به سیر شبهات در اعتقادات دینی»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب، 14 مهر 1383ش.
 


[[رده: ویکی‌رز]]
[[رده: ویکی‌رز]]
[[رده: فقه پوشش]]
[[رده:  فقه عفاف]]
[[رده: هویت دینی]]
[[رده: آسیب‌های اجتماعی]]
[[رده: رسانه‌های دیداری]]
[[رده: پوشاک اسلامی]]
[[رده: اخلاق هنجاری]]