دوستی در فضای مجازی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 '''<big>دوستی در فضای مجازی</big>'''؛ برقراری ارتباط و دوست‌یابی در اینترنت.
-دوستی در فضای مجازی، شکل خاصی از دوست‌یابی است که تغییر فرهنگ سنتی و کاهش ارتباطات در دنیای واقعی تأثیر به‌سزایی در شکل‌گیری آن دارد.
+دوستی در فضای مجازی با گسترش فناوری افزایش یافته و اغلب سطحی، گذرا و کم‌تعهد است. با وجود مزایایی مانند دسترسی آسان و تنوع ارتباطی، معایبی همچون هویت‌های پنهان، سوءاستفاده و ضعف در کیفیت تعاملات نیز در آن‌ها دیده می‌شود. پیامدهای منفی این روابط شامل خشونت، انزوا، [[دوستی افراطی|وابستگی افراطی]] به فضای مجازی و آسیب‌های روانی است که به‌ویژه نوجوانان و افراد متأهل را در معرض خطر قرار می‌دهد.
 ==تحول شکل و مفهوم دوستی در اینترنت==
-توسعۀ فناوری موجب بروز اشکال جدیدی از دوستی شده است. <ref> [https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/11203/%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF.html «دوستی‌های مجازی کفاف نمی‌دهند»، وب‌سایت همشهری.]</ref> سؤال پرسیدن از جنسیت، سن و محل سکونت با هدف آشنایی، دوستی و ازدواج در پیام‌رسان یاهو اولین پایۀ دوستی اینترنتی بود. بعدها با روی‌کارآمدن شبکه‌های اجتماعی تمام گفت‌وگوها و دوستی‌ها خصوصی شد. امروزه اساس دوستی‌های مجازی بر پیشنهاد دوستی و پذیرش یا رد طرف مقابل، پسندکردن صفحات و دنبال کردن یک کاربر برای اطلاع از آخرین به‌روزرسانی‌های او و احتمال شکل‌گیری دوستی در فضایی دیگر است. به‌دنبال تغییر شکل دوستی در فضای مجازی، مفهوم دوستی نیز دچار تحول شده است؛ به‌گونه‌ای که دوستی‌ها به شدت بی‌تعهد شده و بسیار سطحی شکل می‌گیرد. وقتی کاربری از غم و ناراحتی خود می‌گوید، اوج همدردی با او پسند کردن مطلب یا نظر دادن و استفاده از شکلک‌های کارتونی است؛ در حالی که در دوستی‌های واقعی ابرازهای عمیق‌تری وجود دارد. همچنین با قابلیت مسدود کردن، دوستی‌ها به راحتی از بین می‌رود؛ این در حالی است که در دوستی‌های واقعی فرصت بیشتری برای جبران خطا و اشتباه وجود دارد.<ref>[https://vista.ir/w/a/16/tcjfc/%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D9%86 مسجدی آرانی، «تحول مفهوم دوستی در جهان مجازی و اثرات آن»، وب‌سایت ویستا.]</ref>
+توسعۀ فناوری موجب بروز اشکال جدیدی از دوستی شده است. <ref> [https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/11203/%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF.html «دوستی‌های مجازی کفاف نمی‌دهند»، وب‌سایت همشهری.]</ref> سؤال پرسیدن از جنسیت، سن و محل سکونت با هدف آشنایی، دوستی و [[ازدواج دانشجویی|ازدواج]] در پیام‌رسان یاهو اولین پایۀ دوستی اینترنتی بود. بعدها با روی‌کارآمدن شبکه‌های اجتماعی تمام گفت‌وگوها و دوستی‌ها خصوصی شد. امروزه اساس دوستی‌های مجازی بر پیشنهاد دوستی و پذیرش یا رد طرف مقابل، پسندکردن صفحات و دنبال کردن یک کاربر برای اطلاع از آخرین به‌روزرسانی‌های او و احتمال شکل‌گیری دوستی در فضایی دیگر است. به‌دنبال تغییر شکل دوستی در فضای مجازی، مفهوم دوستی نیز دچار تحول شده است؛ به‌گونه‌ای که دوستی‌ها به شدت بی‌تعهد شده و بسیار سطحی شکل می‌گیرد. وقتی کاربری از غم و ناراحتی خود می‌گوید، اوج همدردی با او پسند کردن مطلب یا نظر دادن و استفاده از شکلک‌های کارتونی است؛ در حالی که در دوستی‌های واقعی ابرازهای عمیق‌تری وجود دارد. همچنین با قابلیت مسدود کردن، دوستی‌ها به راحتی از بین می‌رود؛ این در حالی است که در دوستی‌های واقعی فرصت بیشتری برای جبران خطا و اشتباه وجود دارد.<ref>[https://vista.ir/w/a/16/tcjfc/%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D9%86 مسجدی آرانی، «تحول مفهوم دوستی در جهان مجازی و اثرات آن»، وب‌سایت ویستا.]</ref>
 ==ویژگی دوست‌یابی اینترنتی==
 طبق اصول دوستی، قرارگرفتن هم‌زمانی و هم‌مکانی موجب تعلق‌خاطر و دلبستگی طبق جذابیت ظاهری و ویژگی‌های واقعی می‌شود. در فضای مجازی، شناخت افراد، ناکافی و محدود به تصاویر و کلمات و بیان احساسات قابل کنترل و ویرایش است و حقیقت به‌‌شیوۀ غیرواقعی به تصویر ‌کشیده می‌شود.<ref> [https://honarehzendegi.com/post/en/Online-dating «دوست‌یابی آنلاین؛ معایب و مزایای دوستی‌های مجازی»، مؤسسۀ روان‌شناسی دکتر فرزاد طباطبایی.]</ref> در دوستی‌های مجازی، شکل‌گیری دلبستگی قبل از آشنایی موجب اختلال در شناخت کامل و نادیده‌گرفته‌شدن حقایق مهم شده است.<ref> [https://deltapayam.com/464647/disadvantages-of-online-friendships/ «دوستی اینترنتی خوب است یا بد؟»، مجلۀ دلتا.]</ref>
@@ خط ۳۵: / خط ۳۶: @@
 *انگیزۀ پیشرفت؛ استفاده از اینترنت موجب دسترسی راحت به اطلاعات، تداوم روابط اجتماعی، اشتراک متقابل بینش و نگرش‌ها و تقویت روابط گذشته با هزینۀ کمتر و شتاب بیشتر می‌شود.
 *ارضای نیاز عاطفی - جنسی؛ فراهم نبودن زمینه‌های لازم برای ازدواج بهنگام، موجب گرایش برخی از جوانان به دوستی‌های مجازی برای تأمین نیازهای عاطفی- جنسی می‌شود.
-*مناسب بودن محیط برای افراد دچار اختلال شخصیت؛ افراد دارای عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس نامطلوب در روابط اجتماعی، از طریق حضور در فضای مجازی و ابراز وجود، سعی در کاهش مشکل خود دارند.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/13950519001110/%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A «دلایل گرایش جوانان به دوستی‌های اینترنتی چیست»، خبرگزاری فارس.] </ref>
+*مناسب بودن محیط برای افراد دچار اختلال شخصیت؛ افراد دارای عزت‌نفس و [[اعتماد به نفس زنان|اعتمادبه‌نفس]] نامطلوب در روابط اجتماعی، از طریق حضور در فضای مجازی و ابراز وجود، سعی در کاهش مشکل خود دارند.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/13950519001110/%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A «دلایل گرایش جوانان به دوستی‌های اینترنتی چیست»، خبرگزاری فارس.] </ref>
 *تحریف باورهای دینی؛ پژوهش‌ها بیانگر آن است که دختران نوجوان با بازسازی و تحریف باورهای دینی، خود را برای داشتن ارتباط بیشتر با جنس مخالف متقاعد می‌کنند.<ref> [https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_6989_edb8abeaa3f5c5e04082de20df5a5017.pdf. فتحی و دیگران، «تجربۀ دختران نوجوان از رابطه با جنس مخالف در فضای مجازی»، 1401ش، ص‌279.]</ref>
 *تغییر فرهنگ و فضای شهری؛ فرهنگ امروز جامعه، دوست‌یابی در خارج خانه را دشوار کرده است، با تغییر مناظر شهری و الگوی شهرسازی و همچنین تمرکز نداشتن جمعیت، کودکان و نوجوانان شانس دوست‌یابی و بازی آزادانۀ خارج از منزل را ندارند.<ref> [https://zehnaraclinic.com/%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C/ «دوستی در فضای مجازی، مزایا و معایب دوست‌یابی آنلاین»، وب‌سایت ذهن‌آرا.]</ref>
 *نداشتن آگاهی کافی؛ گاهی افراد با هدف وقت‌گذرانی و با اعتقاد به موقتی بودن رابطه، اقدام به دوست‌یابی اینترنتی می‌کنند. این در حالی است که به‌دلیل هویت پنهان افراد و ایده‌آل جلوه‌گرشدن فرد مقابل، رابطۀ عاطفی و دلبستگی شکل می‌گیرد.
 *همچنین بیکاری و فراغت زیاد و نداشتن جایگاه شغلی مناسب،<ref>[https://farafekr.com/online-dating/ «دوستی آنلاین خوب است یا بد؟»، وب‌سایت فرافکر.]</ref> احساس انزوا در زندگی، دور بودن از گروه همسالان،<ref>[https://zehnaraclinic.com/%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C/ «دوستی در فضای مجازی، مزایا و معایب دوست‌یابی آنلاین»، وب‌سایت ذهن‌آرا.]</ref> گستردگی انتخاب، مسئولیت‌پذیری کمتر و امکان قطع آسان رابطه،<ref>[https://www.afkarnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-5/622090-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA-%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D «دوست‌یابی آنلاین مقدمه‌ای بر دوستی در فضای فیزیکی و بیرونی»، افکارنیوز.]</ref>  خصوصیات دورۀ جوانی، تجربۀ ناکامل مدیریت عواطف و ویژگی‌های فضای مجازی در گرایش به دوستی اینترنتی مؤثر است.<ref> [https://www.farsnews.ir/news/13950606000622/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B «پیامدهای گرایش نوجوانان به دوستی‌های مجازی»، خبرگزاری فارس.]</ref>
 ==علل گرایش دختران نوجوان به دوستی مجازی با جنس مخالف==
-عواملی مانند امکان برقراری ارتباط مجازی، احساس محدودیت و کنترل در فضای واقعی منزل، مدرسه و جامعه، آزادی نسبی نوجوانان نسبت به گذشته، پاسخ به بلوغ زیستی، مطرح‌ شدن، قدرت‌نمایی، فخرفروشی، ابراز بلوغ اجتماعی، علاقه به کسب تجربه، زمینه‌های شکل‌گیری دوستی مجازی با جنس مخالف را در دختران نوجوان فراهم می‌کنند. احساس شور، میل شدید درونی و فشار گروه همسالان موجب صمیمیت و گفت‌وگوهای عاشقانه و احساسی می‌شود.<ref> [https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_6989_edb8abeaa3f5c5e04082de20df5a5017.pdf فتحی و دیگران، «تجربۀ دختران نوجوان از رابطه با جنس مخالف در فضای مجازی»، تابستان 1401ش، ص‌274 و 275.]</ref>
+عواملی مانند امکان برقراری ارتباط مجازی، احساس محدودیت و کنترل در فضای واقعی منزل، مدرسه و جامعه، آزادی نسبی نوجوانان نسبت به گذشته، پاسخ به [[بلوغ زودرس|بلوغ]] زیستی، مطرح‌ شدن، قدرت‌نمایی، فخرفروشی، ابراز بلوغ اجتماعی، علاقه به کسب تجربه، زمینه‌های شکل‌گیری دوستی مجازی با جنس مخالف را در دختران نوجوان فراهم می‌کنند. احساس شور، میل شدید درونی و فشار گروه همسالان موجب صمیمیت و گفت‌وگوهای عاشقانه و احساسی می‌شود.<ref> [https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_6989_edb8abeaa3f5c5e04082de20df5a5017.pdf فتحی و دیگران، «تجربۀ دختران نوجوان از رابطه با جنس مخالف در فضای مجازی»، تابستان 1401ش، ص‌274 و 275.]</ref>
 ==دلیل شکل‌گیری دوستی در فضای مجازی برای افراد متأهل==
 برخی از افراد متأهل به‌جای تلاش برای حل مشکلات ارتباطی در زندگی مشترک و ارتقاء بهداشت اخلاقی و روانی، فضای مجازی را بستری برای جست‌وجوی عشق، آرامش و انتظارات تأمین‌نشده در قالب دوستی‌های پنهان<ref>[https://www.farsnews.ir/news/13950606000622/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B «پیامدهای گرایش نوجوانان به دوستی‌های مجازی»، خبرگزاری فارس.]</ref> با جنس مخالف می‌دانند و به بهانۀ سرگرمی، فرار از تنهایی و سپری کردن اوقات فراغت،<ref>[https://zehnemovafagh.com/%d8%af%d9%88%d8%b3%d8%aa%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d8%b6%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%ac%d8%a7%d8%b2%db%8c/ «دوستی در فضای مجازی»، وب‌سایت ذهن موفق.]</ref> اقدام به شروع رابطۀ غیراخلاقی می‌کنند.<ref> [https://ejtemaey.ir/fa/node/4665 «زندگی مجازی و دوست‌های مجازی»، وب‌سایت اجتماعی.]</ref>
@@ خط ۵۴: / خط ۵۶: @@
 *خشونت و خصومت؛ ماهیت دوستی مجازی، تعهد نداشتن، بی‌توجهی‌ها و برآورده‌نشدن انتظارات طرفین موجب سوءتفاهم، ناراحتی و خصومت به‌دلیل عواملی، مانند ترس از افشای رابطه، تعدد دوستی، تعصب، تهمت زدن، تقاضای تماس جنسی، تأخیر قرار ازدواج و کتک خوردن می‌شود.<ref>  [https://ensani.ir/file/download/article/1675681791-10344-47-1.pdf جوانمرد و دیگران، «واکاوی پیامدهای روابط دوستانۀ دانشجویان دختر و پسر به روش تحلیل کیفی و داده‌بنیاد (مطالعۀ موردی دانشجویان دانشگاه آیت‌الله بروجردی)»، 1401ش، ص19.]</ref>
 *انزوا؛ صرف زمان طولانی‌ در فضای مجازی به‌عنوان تنها شکل برقراری ارتباط، در نهایت موجب انزوا می‌شود.
-*اعتیاد به فضای مجازی؛ صرف وقت زیاد برای تعامل با دوستان موجب اعتیاد به فناوری‌های جدید می‌شود که به‌نوبۀ خود بر سایر جنبه‌های زندگی اعم از زندگی فردی، خانوادگی و شغلی مؤثر است<ref> [https://zehnaraclinic.com/%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C/ «دوستی در فضای مجازی، مزایا و معایب دوست‌یابی آنلاین»، وب‌سایت ذهن‌آرا.]</ref> و در نتیجه موجب افسردگی، پرخاشگری، خلأ هویت، بی‌حوصلگی و تنهایی می‌شود.
+*[[اعتیاد اینترنتی|اعتیاد به فضای مجازی]]؛ صرف وقت زیاد برای تعامل با دوستان موجب اعتیاد به فناوری‌های جدید می‌شود که به‌نوبۀ خود بر سایر جنبه‌های زندگی اعم از زندگی فردی، خانوادگی و شغلی مؤثر است<ref> [https://zehnaraclinic.com/%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C/ «دوستی در فضای مجازی، مزایا و معایب دوست‌یابی آنلاین»، وب‌سایت ذهن‌آرا.]</ref> و در نتیجه موجب [[افسردگی]]، پرخاشگری، خلأ هویت، بی‌حوصلگی و تنهایی می‌شود.
 *انحراف اخلاقی؛ طبق بررسی‌های متعدد، درگیرشدن در رابطۀ مجازی، موجب انحطاط در خط قرمزهای اخلاقی می‌شود.<ref> [https://zehnemovafagh.com/%d8%af%d9%88%d8%b3%d8%aa%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d8%b6%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%ac%d8%a7%d8%b2%db%8c/ «دوستی در فضای مجازی»، وب‌سایت ذهن موفق.]</ref>
 *ارضا نشدن نیاز عاطفی - جنسی؛ روابط پنهان اینترنتی باعث ناامیدی، دلسردی، اضطراب، افسردگی، خستگی روانی، تحلیل انگیزۀ فرد، کاهش امید فرد برای ایجاد زمینه و لوازم ازدواج و کاهش گرایش روانی به داشتن رابطۀ طولانی‌مدت در قالب ازدواج می‌شود.<ref> [https://www.farsnews.ir/news/13950519001110/%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A «دلایل گرایش جوانان به دوستی‌های اینترنتی چیست»، خبرگزاری فارس.]</ref>
@@ خط ۷۹: / خط ۸۱: @@
 *ایجاد گروه‌های اجتماعی واقعی برای هدایت نیازهای ارتباطی افراد؛
 *هدایت هدفمند اتاق‌های گفت‌وگو توسط متخصصان؛<ref>[https://www.sid.ir/paper/133993/fa احمدی و دیگران، «نقش ویژگی‌های شخصیتی در دوستی‌های اینترنتی»، 1391ش، ص38.] </ref>
-*آگاه‌بخشی والدین به فرزندان؛ توضیح موانع برقراری رابطۀ صحیح در اینترنت، آموزش حریم خصوصی، قواعد حضور در اینترنت، آگاه‌سازی فرزندان به حفظ حقوق خود و نحوۀ مقابله با خطر در اینترنت از راهکارهای مقابله با خطرات دوستی اینترنتی است.<ref> [https://www.isna.ir/news/1400091612113/%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D8%B7%D8%B1%D9%86%D8%A7 «دوستی مجازی با نوجوانان سایر کشورها خطرناک است»، خبرگزاری ایسنا.]</ref>
+*آگاه‌بخشی والدین به فرزندان؛ توضیح موانع برقراری رابطۀ صحیح در اینترنت، آموزش [[حریم خصوصی در فضای مجازی|حریم خصوصی]]، قواعد حضور در اینترنت، آگاه‌سازی فرزندان به حفظ حقوق خود و نحوۀ مقابله با خطر در اینترنت از راهکارهای مقابله با خطرات دوستی اینترنتی است.<ref> [https://www.isna.ir/news/1400091612113/%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D8%AE%D8%B7%D8%B1%D9%86%D8%A7 «دوستی مجازی با نوجوانان سایر کشورها خطرناک است»، خبرگزاری ایسنا.]</ref>
 *رعایت مسائل ایمنی؛ رعایت اصول ایمنی در دوستی فیزیکی و مجازی، تنظیم اصولی برای کنار گذاشتن پندار «استثناء بودن من یا او»، درک ریسک بالای دوست‌یابی مجازی و مناسب نبودن آن، کمک زیادی به مصون بودن افراد از آسیب‌های فضای مجازی می‌کند.<ref> [https://www.afkarnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-5/622090-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA-%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D «دوست‌یابی آنلاین مقدمه‌ای بر دوستی در فضای فیزیکی و بیرونی»، افکارنیوز.]</ref>
@@ خط ۱۱۳: / خط ۱۱۵: @@
 *«3 اشکال و 3 مزیت دوست‌یابی اینترنتی»، وب‌سایت چمان، تاریخ بازدید: 14 آذر 1402ش.
 [[رده: ویکی‌رز]]
+[[رده:اوقات فراغت]]