بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:محسن-کدیور.jpg|بندانگشتی|375x375پیکسل|محسن کدیور]] | |||
'''<big>حجاب در اندیشه محسن کدیور</big>'''؛ دیدگاه محسن کدیور در مورد پوشش زنان مسلمان. | '''<big>حجاب در اندیشه محسن کدیور</big>'''؛ دیدگاه محسن کدیور در مورد پوشش زنان مسلمان. | ||
محسن کدیور اندیشمند مسلمان ایرانی، معتقد است در آیات قرآن بر حفظ عفت و پوشش زنان مسلمان تأکید شده است؛ اما حدود پوشش از این آیات قابل استنباط نیست. | محسن کدیور اندیشمند مسلمان ایرانی، معتقد است در آیات قرآن بر حفظ عفت و پوشش زنان مسلمان تأکید شده است؛ اما حدود پوشش از این آیات قابل استنباط نیست. | ||
==خاستگاه اندیشه کدیور درمورد حجاب== | ==خاستگاه اندیشه کدیور درمورد حجاب== | ||
محسن کدیور<ref group ="یادداشت"> محسن کدیور در سال 1338ش در فسا متولد شد. وی ابتدا در رشتۀ برق و الکترونیک دانشگاه شیراز تحصیل کرد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برای فراگیری علوم دینی به حوزۀ علمیۀ قم رفت.</ref>در تابستان 1391ش مطالبی درمورد پوشش زنان و مردان در قالب چند جلسه برای دانشجویان ایرانی دانشگاه بین‌المللی سنگاپور براساس آیات قرآن، روایات، فتوای اهل سنت و فقه شیعه مطرح کرد. یکی از منابع اصلی وی در بررسی و تحلیل کیفیت پوشش در زمان پیامبر و واژه‌های به‌کار رفته در آیات حجاب، کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» تألیف امیرحسین ترکاشوند است که این کتاب از جهات گوناگونی مورد نقد پژوهشگران قرار گرفته است.<ref>[https://www.souzanchi.ir/hejab-in-sureh-noor-critic-of-kadivars-opinion/ سوزنچی، «بررسی نظر دکتر کديور دربارۀ حجاب شرعی»، وب‌سایت شخصی حسین سوزنچی.]</ref> | محسن کدیور<ref group="یادداشت"> محسن کدیور در سال 1338ش در فسا متولد شد. وی ابتدا در رشتۀ برق و الکترونیک دانشگاه شیراز تحصیل کرد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برای فراگیری علوم دینی به حوزۀ علمیۀ قم رفت.</ref>در تابستان 1391ش مطالبی درمورد پوشش زنان و مردان در قالب چند جلسه برای دانشجویان ایرانی دانشگاه بین‌المللی سنگاپور براساس آیات قرآن، روایات، فتوای اهل سنت و فقه شیعه مطرح کرد. یکی از منابع اصلی وی در بررسی و تحلیل کیفیت پوشش در زمان پیامبر و واژه‌های به‌کار رفته در آیات حجاب، کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» تألیف امیرحسین ترکاشوند است که این کتاب از جهات گوناگونی مورد نقد پژوهشگران قرار گرفته است.<ref>[https://www.souzanchi.ir/hejab-in-sureh-noor-critic-of-kadivars-opinion/ سوزنچی، «بررسی نظر دکتر کديور دربارۀ حجاب شرعی»، وب‌سایت شخصی حسین سوزنچی.]</ref> | ||
==دیدگاه کدیور درمورد مفهوم حجاب== | ==دیدگاه کدیور درمورد مفهوم حجاب== | ||
محسن کدیور حجاب را با مفهوم پوشش شرعی زنان مسلمان مورد بررسی قرار داده است. وی عقیده دارد آیات قرآن بر حفظ عفت و پوشش مناسب تأکید دارند؛ اما نمی‌توان حدود این پوشش را از آیات استنباط کرد. به اعتقاد کدیور در مورد حدود پوشش زنان مسلمان دو حکم وجود دارد. پوشاندن بازوها و بدن از زیر گردن تا زیر زانو به‌وسیلة لباسی که بدن‌نما و تنگ نباشد که در هر شرایطی برای زنان مسلمان واجب است؛ اما فتوای فقهای مسلمان درمورد پوشاندن سر و تمام بدن غیر از صورت و مچ دو دست حکم ثانویه‌ای است که فقط بر اساس عُرف جامعه و شرایط زمان و مکان ممکن است واجب شود.<ref>کدیور، تأملی در مسئلۀ حجاب، 1391ش، شمارۀ 1.</ref> | محسن کدیور حجاب را با مفهوم پوشش شرعی زنان مسلمان مورد بررسی قرار داده است. وی عقیده دارد آیات قرآن بر حفظ عفت و پوشش مناسب تأکید دارند؛ اما نمی‌توان حدود این پوشش را از آیات استنباط کرد. به اعتقاد کدیور در مورد حدود پوشش زنان مسلمان دو حکم وجود دارد. پوشاندن بازوها و بدن از زیر گردن تا زیر زانو به‌وسیلة لباسی که بدن‌نما و تنگ نباشد که در هر شرایطی برای زنان مسلمان واجب است؛ اما فتوای فقهای مسلمان درمورد پوشاندن سر و تمام بدن غیر از صورت و مچ دو دست حکم ثانویه‌ای است که فقط بر اساس عُرف جامعه و شرایط زمان و مکان ممکن است واجب شود.<ref>کدیور، تأملی در مسئلۀ حجاب، 1391ش، شمارۀ 1.</ref> | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۳: | ||
آیۀ 31 سورۀ نور از چند جهت دربردارندۀ وجوب پوشاندن سر و گردن برای زنان مسلمان است. آیه به صراحت بیان می‌کند که زنان مسلمان باید از «خِمار؛ روسری؛ مقنعه» استفاده کرده و سینه و یقۀ خود را نیز با آن بپوشانند. کاربرد اصلی مقنعه پوشاندن سر و گردن است؛ بنابراین نمی‌توان پذیرفت منظور آیه فقط پوشاندن یقه و سینه به وسیلۀ آن باشد. در این آیه علاوه بر اینکه به زنان مسلمان دستور داده شده تا زیبایی جسمی خود را در برابر نامحرم بپوشانند؛ از آنها خواسته شده به گونه‌ای راه بروند که خلخال یا هر زینت دیگری که در پاهای‌شان استفاده کرده‌اند دیده نشود. اغلب مفسران شیعه و اهل سنت عقیده دارند که در دورۀ صدر اسلام، زنان عرب پیراهن‌هایی با یقۀ باز برتن می‌کردند و روسری‌شان نیز از پشت سر آویزان بود و به‌طور کامل گردن و یقۀ لباس‌شان را پوشش نمی‌داد. همچنین، خلخال‌هایی به پای‌شان می‌بستند که دارای زنگوله بود و هنگام عبور از کنار نامحرم صدای آن شنیده می‌شد.<ref>[https://lib.efatwa.ir/41689/6/179 سیوطی، 1404ق، الدرالمنثور فی التفسیر بالماثور، ج6، ص179-180]؛ [https://lib.eshia.ir/41732/3/233 زمخشری،الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، 1407ق، ج3، ص233.]</ref> ممانعت از دیده شدن زیورآلات متصل به بدن یکی از شواهدی است که اثبات می‌کند اعضاء بدن نیز نباید در معرض دید نامحرم قرار بگیرند. در این آیه چند مرتبه از زنان خواسته شده زینت‌های خود را از دید نامحرم بپوشانند و موی سر یکی از مصادیق زیبایی زنان است که براساس این دستور باید پوشانده شود.<ref>[http://pnmag.ir/article-1-1200-fa.html وطن‌دوست و همکاران، «بازخوانی دیدگاه محسن کدیور دربارۀ حدود حجاب با تأکید بر آیات حجاب»،1400ش، ص289-290]؛ علی‌پور وحید، مکتب در فرآیند نواندیشی، 1394ش، ص207-208.</ref> | آیۀ 31 سورۀ نور از چند جهت دربردارندۀ وجوب پوشاندن سر و گردن برای زنان مسلمان است. آیه به صراحت بیان می‌کند که زنان مسلمان باید از «خِمار؛ روسری؛ مقنعه» استفاده کرده و سینه و یقۀ خود را نیز با آن بپوشانند. کاربرد اصلی مقنعه پوشاندن سر و گردن است؛ بنابراین نمی‌توان پذیرفت منظور آیه فقط پوشاندن یقه و سینه به وسیلۀ آن باشد. در این آیه علاوه بر اینکه به زنان مسلمان دستور داده شده تا زیبایی جسمی خود را در برابر نامحرم بپوشانند؛ از آنها خواسته شده به گونه‌ای راه بروند که خلخال یا هر زینت دیگری که در پاهای‌شان استفاده کرده‌اند دیده نشود. اغلب مفسران شیعه و اهل سنت عقیده دارند که در دورۀ صدر اسلام، زنان عرب پیراهن‌هایی با یقۀ باز برتن می‌کردند و روسری‌شان نیز از پشت سر آویزان بود و به‌طور کامل گردن و یقۀ لباس‌شان را پوشش نمی‌داد. همچنین، خلخال‌هایی به پای‌شان می‌بستند که دارای زنگوله بود و هنگام عبور از کنار نامحرم صدای آن شنیده می‌شد.<ref>[https://lib.efatwa.ir/41689/6/179 سیوطی، 1404ق، الدرالمنثور فی التفسیر بالماثور، ج6، ص179-180]؛ [https://lib.eshia.ir/41732/3/233 زمخشری،الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، 1407ق، ج3، ص233.]</ref> ممانعت از دیده شدن زیورآلات متصل به بدن یکی از شواهدی است که اثبات می‌کند اعضاء بدن نیز نباید در معرض دید نامحرم قرار بگیرند. در این آیه چند مرتبه از زنان خواسته شده زینت‌های خود را از دید نامحرم بپوشانند و موی سر یکی از مصادیق زیبایی زنان است که براساس این دستور باید پوشانده شود.<ref>[http://pnmag.ir/article-1-1200-fa.html وطن‌دوست و همکاران، «بازخوانی دیدگاه محسن کدیور دربارۀ حدود حجاب با تأکید بر آیات حجاب»،1400ش، ص289-290]؛ علی‌پور وحید، مکتب در فرآیند نواندیشی، 1394ش، ص207-208.</ref> | ||
==یادداشت== | ==یادداشت== | ||
<references group="یادداشت"/><ref>[https://www.mizanonline.ir/fa/news/97166/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%DA%A9%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%B1-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA «محسن کدیور کیست؟»، خبرگزاری میزان.]</ref> | <references group="یادداشت" /><ref>[https://www.mizanonline.ir/fa/news/97166/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%DA%A9%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%B1-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA «محسن کدیور کیست؟»، خبرگزاری میزان.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* قرآن مجید | *قرآن مجید | ||
* ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، بیروت، دارصادر، چاپ سوم، 1414ق. | *ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، بیروت، دارصادر، چاپ سوم، 1414ق. | ||
* الزبیدی، مرتضی محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دارالهدایة، 1385ق. | *الزبیدی، مرتضی محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دارالهدایة، 1385ق. | ||
* زمخشری، محمود، الکشاف عن الحقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دارالکتاب العربی، 1407ق. | *زمخشری، محمود، الکشاف عن الحقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دارالکتاب العربی، 1407ق. | ||
* سوزنچی، حسین، «بررسی نظر دکتر کديور دربارۀ حجاب شرعی»، وب‌سایت شخصی حسین سوزنچی، تاریخ بازدید: 25 آبان 1402ش. | *سوزنچی، حسین، «بررسی نظر دکتر کديور دربارۀ حجاب شرعی»، وب‌سایت شخصی حسین سوزنچی، تاریخ بازدید: 25 آبان 1402ش. | ||
* سیوطی، جلال‌الدین، الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت، دارالفکر، 1414ق. | *سیوطی، جلال‌الدین، الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت، دارالفکر، 1414ق. | ||
* علی‌پور وحید، حسن، مکتب در فرآیند نواندیشی، قم، دفتر نشر معارف، 1394ش. | *علی‌پور وحید، حسن، مکتب در فرآیند نواندیشی، قم، دفتر نشر معارف، 1394ش. | ||
* القیومی المقری، احمد بن محمد، المصباح المنیر، بیروت، المکتبة العصریة، 1418ق. | *القیومی المقری، احمد بن محمد، المصباح المنیر، بیروت، المکتبة العصریة، 1418ق. | ||
* کدیور، محسن، «تأملی در مسئلۀ حجاب»،1391ش. | *کدیور، محسن، «تأملی در مسئلۀ حجاب»،1391ش. | ||
* «محسن کدیور کیست؟» خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 26 آبان 1394ش. | *«محسن کدیور کیست؟» خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 26 آبان 1394ش. | ||
* محمد ابوالفضل، ابراهیم، دیوان امرؤالقیس، قاهره، بی‌تا. | *محمد ابوالفضل، ابراهیم، دیوان امرؤالقیس، قاهره، بی‌تا. | ||
* وطن‌دوست، محمدعلی و همکاران «بازخوانی دیدگاه محسن کدیور دربارۀ حدود حجاب با تأکید بر آیات حجاب»، پژوهش‌نامۀ قرآن و حدیث، شمارۀ 28، بهار و تابستان 1400ش. | *وطن‌دوست، محمدعلی و همکاران «بازخوانی دیدگاه محسن کدیور دربارۀ حدود حجاب با تأکید بر آیات حجاب»، پژوهش‌نامۀ قرآن و حدیث، شمارۀ 28، بهار و تابستان 1400ش. | ||
[[رده:ویکی‌رز]] | [[رده: ویکی‌رز]][[رده: الهیات پوشش]][[رده: نظریه‌ها]][[رده: مبانی فقه پوشش]][[رده: فقه پوشش]][[رده: فقه عفاف]][[رده: فلسفه مد و پوشش]] | ||
