سرپوش مردان اشکانی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''<big>سرپوش ‌مردان اشکانی</big>'''؛ تاج و کلاه‌های مخصوص مردان اشکانی.  

==دیهیم و قدرت اشکانیان==

تاثیرات فرهنگ یونانی در پوشش اشکانیان بر روی سکه‌های مهرداد یکم نمود پیدا کرد. استفاده از دیهیم در سرپوش‌ها به شکل حاکمان هلنیستی<ref group="یادداشت"> به دوره تاریخی پس از اسکند مقدونی اطلاق می‌شود </ref> <ref>[http://ensani.ir/file/download/article/1591785863-9866-24-25-1.pdf روشن ضمیر، «سیمای ایران در دورۀ هلنیستی و اشکانی یونان و روم: تثیبت دریافت‌ها و بر‌ساخت‌های غرب از شرق»،  1398ش، ص2.]</ref> در این دوره قابل مشاهده است و اعطای دیهیم توسط اسطوره توخه<ref group="یادداشت">  توخه، در یونان الهه و اسطوره نیک‌بختی و شانس است </ref>  <ref> [https://abadis.ir/fatofa/%D8%AA%D9%88%D8%AE%D9%87/ دانشنامۀ عمومی، «ذیل واژۀ توخه.] </ref> به پادشاه به‌منزله اعطای نشان قدرت است. تاثیر‌پذیری ایرانیان از پوشش یونانیان در این دوران به معنای انعطاف‌پذیری پادشاه با مقاصد سیاسی بوده است.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/20160913133902-9736-67.pdf نادری، «پیگیر‌ی سنت‌های ایرانی در سکه‌های اشکانی»،  1397ش، ص31.]</ref> شاهک‌نشین‌ها و حاکمان محلی از دیهیم به‌عنوان سرپوش استفاده می‌کردند و تیارا تنها مخصوص شاه شاهان بود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/385728/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C# نادری، «مبانی و ریشه‌های مشروعیت شاه در دوران اشکانی»،  1397ش، ص1140.]</ref>

==سرپوش اشکانیان بر اساس نمادهای مذهبی==

اشکانیان از تاج و کلاه پادشاه به‌عنوان ابزاری مهم برای تجسم بخشیدن به نماد‌های مذهبی استفاده می‌کردند تا ایدئولوژی آنها را بیان ‌کند. این دوره دوران تلفیق نماد‌های مختلف مذهبی ایرانی- یونانی و سامی است.<ref>[https://iranvarjavand.ir/wp-content/uploads/2022/01/Iran-Varjavand-1-3.pdf البریخت، «تاج‌های پادشاهان اشکانی، شواهد مربوط به سکه‌شناسی و برخی جنبه‌های ایدئولوژی سیاسی اشکانیان، 1397ش، ص36-37.]</ref> در ذیل به برخی تزیینات سرپوش‌های اشکانی بر اساس اعتقادات مذهبی اشاره می‌شود.  

===گل نیلوفر (رُزت)===

سکه‌های دوران کهن‌سالی مهرداد دوم با سرپوش تیارا مزین به نقش گل رزت هشت پر گوهرنشان بر روی سکه اشکانی حک شده است. این گل که نماد آیین مهر‌پرستی و خورشید است بر روی کلاه ارد اول، مهرداد سوم، فرهاد سوم، ارد دوم، فرهاد چهارم، پارتاماسب و نون دوم قابل مشاهده است. نقش روزت از دوره مهرداد اول تا ارد دوم بر روی سرپوش اشکانیان حضور دارد.<ref>[https://negareh.shahed.ac.ir/article_3264_7bf2064c874011e9a4e596d7abeebc19.pdf منتظری هدشی و همکاران، «نقوش گیاهان اساطیری و مقدس‌ در هنر اشکانی با تاکید بر نقوش مسکوکات»،  1401ش، ص185.]</ref>

===شاخ گاو===

تیارای سیناتروک با شاخ گاو تزیین شده است. شاخ گاو نماد قدرت و سلطنت است. این نقش یادآور هنر صحرانشینان آسیای مرکزی و همچنین کیش مهر‌پرستی است. این کیش در میان صحرانشینان آسیای مرکزی رایج بوده است.<ref>[https://journals.semnan.ac.ir/article_7381_7582a5f6cdf49759ab26719429f89a86.pdf سودایی، «نمادهای ایزدان زرتشتی در سکه‌های یک درهمی پارتی موزة رضا عباسی با تاکید بر ایزد مهر»،  1401ش، ص88.]</ref>

===شاخ گوزن===