حجاب در اندیشه مرتضی مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها

مطهری (۱۲۹۸-۱۳۵۸ش) عقیده دارد، کاربرد واژه حجاب درمورد پوشش زنان، مربوط به دوران معاصر است و توجه ‌به معنای لغوی آن که پشت پرده قرارگرفتن است، موجب شده تا عده‌ای تصور کنند حجاب در اسلام به معنای خانه‌نشینی و ممانعت از فعالیت‌های اجتماعی زنان است.

مطهری با استناد به دیدگاه لغویان، معنای «پرده» و «پوشیدن» را برای واژه حجاب برگزیده است که بر این ‌اساس به پوششی که از طریق پشت پرده قرارگرفتن ایجاد شود، حجاب گفته می‌شود. در تعدادی از آیات قرآن، ازجمله آیات 51 سوره شورا و 53 سوره احزاب، نیز حجاب در همین معنا به‌کار رفته است.<ref>  [http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=9560&BookArticleID=129169 مطهری، مجموعه آثار، 1376ش، ج19، ص429-430، پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری.]</ref>

    

    

آیه 53 سوره احزاب نزد برخی مفسران و فقها به آیه حجاب معروف است. در این آیه، دستور به حجاب ارتباطی با موضوع پوشش ندارد؛ بلکه آموزه‌ای اخلاقی است که از مردان می‌خواهد در مهمانی‌ها، وارد اتاق خانم‌ها نشوند و اگر چیزی می‌خواهند از بیرون اتاق درخواست خود را مطرح کنند.<ref>  [http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=9560&BookArticleID=129193 مطهری، مجموعه آثار، 1376ش، ج19، ص498، پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری.]</ref>

==تاریخچه حجاب==

مطهری پس از بررسی دیدگاه‌های جواهر لعل نهرو و ویل دورانت، بیان می‌کند که حجاب قبل از ظهور اسلام نیز در میان برخی ملل وجود داشته و اسلام مبتکر آن نیست. در بخش‌هایی از هند، ایران باستان و در میان یهودیان، حجابی بسیار سخت‌تر از آنچه در اسلام آمده رواج داشت؛ اما تا قبل از ظهور اسلام در میان اعراب جاهلی حجاب وجود نداشت.<ref>  [http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=9560&BookArticleID=129161 مطهری، مجموعه آثار، 1376ش، ج19، ص385-387، پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری.]</ref>

مطهری با بررسی دیدگاه لغویان و مفسران، جلباب در آیه 59 سوره احزاب را، جامه‌ای وسیع می‌داند که از چارقد بزرگ‌تر و از ردا کوتاه‌تر است و دستور خداوند به زنان مسلمان مبنی بر نزدیک کردن جلباب به خود را ناظر بر کیفیت استفاده از آن می‌داند، به‌گونه‌ای که بی‌اثر و بی‌خاصیت نباشد. وی علت دستور به پوشیدن جلباب در این آیه را با یک حقیقت جاودانی مرتبط می‌داند و عقیده دارد، قرآن می‌خواهد بدین وسیله، همواره زن مسلمان به صفت عفت، وقار و پاک‌دامنی شناخته شود.<ref>  [http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=9560&BookArticleID=129194 مطهری، مجموعه آثار، 1376ش، ج19، ص500-504 ، پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری.]</ref>

==حدود پوشش==

مطهری درمورد حدود پوشش، دو دیدگاه را بیان می‌کند. دیدگاه نخست، وجوب پوشاندن کامل چهره و دو دست برای زنان است و دیدگاه دوم عدم وجوب پوشاندن آن‌ها. از نظر او، قائلان به دیدگاه اول، درحقیقت طرف‌داران پرده‌نشینی زنان و ممنوعیت حضور آنان در محیط‌های مردانه هستند. درحالی‌که بر اساس دیدگاه دوم، زن ملزم به پوشاندن چهره بدون آرایش خود نیست و می‌تواند در فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی شرکت داشته باشد و هدف از رعایت شرایط پوشش و خودداری از جلوه‌گری، ممانعت از کامجویی‌های خارج از چارچوب ازدواج و محیط خانواده است.<ref>  [http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=9560&BookArticleID=129194&Change=Next مطهری، مجموعه آثار، 1376ش، ج19، ص508-509، پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری.]</ref>

==منابع==

*مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، قم، صدرا، 1376ش، در پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری، تاریخ بازدید: 26 آذر 1401ش.