طاهره قرة‌العین: تفاوت میان نسخه‌ها

<big>'''طاهره قرّةالعین؛'''</big> زنی از خاندان علم و اجتهاد و از سران فرقه بابیه.

*ویژگی‌های فردی و اجتماعی؛ طاهره در خانوادۀ اهل علم و اجتهاد پرورش یافت. پدرش محمدصالح برغانی <ref>[https://lib.eshia.ir/23019/1/979 برغانی‌ها؛ از علمای مشهور و مذهبی قزوین بودند که اول به آل طالقانی و بعد از شهادت ملا محمدتقی به آل شهیدی مشهور شدند. میرسلیم، دانشنامة جهان اسلام، 1375ش، ج1، ص979.]</ref>ز علمای بزرگ و همسرش ملامحمد امام‌جمعه قزوین بود.<ref>[https://sites.dlib.nyu.edu/viewer/books/princeton_aco004743/display?lang=ar آیتی، کواکب‌الدریه فی مآثرالبهائیه (در تاریخ بهائیت)، ۱۳۴۲ق، ص109-108.]</ref> در کسب مقدمات اسلامی چون فقه، اصول، تفسیر، کلام و ادبیات فارسی و عربی به درجات عالی رسیده بود. از نظر اجتماعی به‌خاطر تحصیلات عالی، معلومات دینی، هوش، قدرت بیان، طبع شعر، جذابیت و زیبایی ظاهری در موقعیت ویژه‌ای قرار داشت.<ref>نورمحمدی، قرةالعین: زندگی، عقیده و مرگ، 1395ش، .ص8 و 24-25.</ref>  در مباحث دینی و علمی پاسخگوی مسائل فقهی زنان عصر خویش بود.<ref>[https://choqorok.com/@policypaper/xsyr-%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%88% اعتضادالسلطنه، فتنة باب، 1362ش، ص167.]</ref>

==گرایش به فرقه شیخیه و بابیه==

فرقه شیخیه <ref>[https://lib.eshia.ir/10370/1/266 فرقه‌ای ساختگی که در برخی اصول با شیعه اختلاف‌نظر دارند. مشکور، فرهنگ فرق اسلامى، ۱۳68ش، ص266-270.]</ref> به‌رهبری شیخ احمد احسایی در قرن ۱۲ق با طرح بدعت‌ها و نظرات اختلافی در مذهب تشیع توجه‌برانگیز شد.<ref>[https://gerdab.ir/fa/news/8081/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%AA «بابی‌گری گام دوم در شکل‌گیری بهائیت»، وب‌سایت گرداب.]</ref>  احسایی در قزوین به تدریس و ترویج عقایدش پرداخت که باعث نگرانی علما و اعتراض آنان شد. محمدتقی برغانی پس از مناظره‌هایی با او، ایرادات بسیاری به عقایدش وارد کرده و او را به کفر و ارتداد محکوم کرد. <ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D9%85%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AA%D9%82%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C «ملا محمدتقی برغانی»، وب‌سایت دانشنامة اسلامی.]</ref> طاهره میان اختلافات شدید بین متشرعه و شیخیه، با فرقه شیخیه آشنا و به اصول و عقائدشان علاقه‌مند شد و به بهانه دیدار سیدکاظم رشتی<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/225260/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF دومین رهبر شیخیه پس از احمد احسائی است. ابراهیمی، «شیخ احمد احسائی»، وب‌سایت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.]</ref> کانون خانواده را رها کرد و با وجود سه فرزند به منزل پدر برگشت و عازم سفر کربلا شد. هنگامی که به آنجا رسید سید رشتی وفات یافته بود. در چنین وضعیتی در منزل سید به رفع و حل اشکالات اعتقادی شاگردانش پرداخت. <ref>[https://choqorok.com/@policypaper/xsyr-%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%88% اعتضادالسلطنه، فتنه باب، 1362ش، ص168-169.]</ref> از میان شاگردان مکتب شیخیه، علی‌محمد شیرازی که سابقه شاگردی سیدکاظم رشتی و فعالیت در تجارت‏خانه‏ یهود را داشت با ادعای بابیت، فرقۀ بابیه را به‌وجود آورد.<ref> [https://gerdab.ir/fa/news/8081/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%AA «بابی‌گری گام دوم در شکل‌گیری بهائیت»، وب‌سایت گرداب.]</ref>  طاهره از طریق ملاحسین بشرویه <ref>[https://choqorok.com/@policypaper/xsyr-%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%88% ملاحسین بشرویه را بابُ‌الباب و اَول ‌مَن‌ آمَن بِه باب می‌دانند. «بابی‌گری گام دوم در شکل‌گیری بهائیت»، وب‌سایت گرداب.]</ref>از شاگردان سید رشتی با علی‌محمد شیرازی آشنا شد و به فرقة بابیه پیوست و در شمار حروف حیّ<ref>[https://choqorok.com/@policypaper/xsyr-%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%88% هیجده نفری که براساس حساب حروف ابجد، اولین مؤمنان به سید علی‌محمد شیرازی بودند. اعتضادالسلطنه، فتنه باب، 1362ش، ص112.]</ref>  قرار گرفت.<ref>[https://foulabook.com/ar/book/%D9%87%D9%83%D8%B0%D8%A7-%D9%82%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%8A%D9%86-pdf الوردی، هکذا قتلوا قرةالعین، 1997م، ص10.]</ref>  قرةالعین هیچ‌وقت موفق به دیدار علی‌محمد نشد؛ ولی یکی از رهبران و مبلغان سرسخت او شد <ref>[https://choqorok.com/@policypaper/xsyr-%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%88% اعتضادالسلطنه، فتنه باب، 1362ش، ص169.]</ref> و توانست با استفاده از قدرت بیان، نفوذ خود را در عراق گسترش دهد و بسیاری از افراد را جذب کند تا آنجا که پیروانش حاضر شدند پشت سرش نماز بگذارند. <ref>[https://foulabook.com/ar/book/%D9%87%D9%83%D8%B0%D8%A7-%D9%82%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%8A%D9%86-pdf الوردی، هکذا قتلوا قرةالعین، 1997م، ص13.]</ref> او به‌دلیل آگاهی‌های دینی، زیبایی و بی‌پروایی در تبلیغ مسلک بابیه از جایگاه والایی برخوردار بود، تا جایی که این حس برتری‌جویی او باعث شد ادعای بابیت و سرانجام اعلام خدایی کند.<ref>عبدیائی، «نقش و جایگاه قرةالعین در فرقة بابیه»، 1388ش، ص161-162. </ref>

*توصیه مردان به فحشا و اشتراک‌گذاری همسران و همخوابگی با محمدعلی بارفروش؛<ref>[https://choqorok.com/@policypaper/xsyr-%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%88% اعتضادالسلطنه، فتنة باب، 1362ش، ص182-186.]</ref>

*واجب‌القتل دانستن همه علما.<ref>[https://archive.org/details/20240622_20240622_1221/page/57/mode/2up چهاردهی، باب کیست و سخن او چیست؟، 1363ش، ص85.]</ref>

قرةالعین بعد از اخراج از دشت بدشت به همراه برخی از سران و طرفداران باب راهی مازندران شد. مدت اقامت در مازندران و تاریخ دقیق دستگیری او در مازندران خیلی روشن نیست. زمانی که قصد داشت تا به بابیان قلعه طبرسی بپیوندد، او را دستگیر و به تهران فرستادند.<ref>[https://bahai-library.com/mazandarani_tarikh_zuhur_haqq فاضل مازندرانی، ظهورالحق، 1320ش، ج۳، ص327.]</ref>  او به‌مدت سه سال در حبس خانگی بود تا آنکه بابیان برای انتقام از اعدام باب، ناصرالدین شاه را ترور کردند. این ترور نافرجام منجر به دستگیری و قتل سران باب از جمله قرةالعین شد. شاه که قصد کشتن طاهره را نداشت برای اصلاح عقیده دو مجتهد به اسم حاج ملاعلی کنی و حاج ملامحمد اندرمانی را پیش او فرستاد؛ اما او همچنان بر عقیده‌اش پافشاری می‌کرد. <ref>[https://choqorok.com/@policypaper/xsyr-%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%88% اعتضادالسلطنه، فتنة باب، 1362ش، ص186-189.]</ref> پس از هفت جلسه گفت‌وگو به حکم قرآن به کفر، ارتداد و قتل او فتوا دادند. سرانجام به دستور شاه در باغ ایلخانی خفه و به چاه انداخته شد. <ref>[https://foulabook.com/ar/book/%D9%87%D9%83%D8%B0%D8%A7-%D9%82%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%8A%D9%86-pdf الوردی، هکذا قتلوا قرةالعین، 1997م، ص65-66.]</ref>

==تأثیر عملکرد قره‌العین بر فرهنگ و جامعه زنان==

==پانویس==