حمید گلزار (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:عبدالحسین تیمورتاش2.jpeg|جایگزین=عبدالحسین تیمورتاش در جوانی|بندانگشتی|عبدالحسین تیمورتاش در لباس تشریفات]] | |||
'''<big>عبدالحسین تیمورتاش</big>'''؛ دولتمرد ایرانی در دوره قاجار و پهلوی. | '''<big>عبدالحسین تیمورتاش</big>'''؛ دولتمرد ایرانی در دوره قاجار و پهلوی. | ||
خط ۵: | خط ۶: | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
عبدالحسین تیمورتاش ملقب به «معززالملک» و «سردار معظم خراسانی» در سال ۱۲۶۰ش در بجنورد خراسان به دنیا آمد. عبدالحسین فرزند «کریمخان نردینی» از خانهای بانفوذ خراسان بود که بر نواحی نردین، سبزهوار و جوین حکومت میکرد. تیمورتاش در سیزده سالگی پس از آموزش زبان روسی، به روسیه رفت و وارد مدرسه نظامی درجه اول روسیه شد.<ref> شیخالاسلامی، صعود و سقوط تیمورتاش، 1378ش، ص31. </ref> | عبدالحسین تیمورتاش ملقب به «معززالملک» و «سردار معظم خراسانی» در سال ۱۲۶۰ش در بجنورد خراسان به دنیا آمد. عبدالحسین فرزند «کریمخان نردینی» از خانهای بانفوذ خراسان بود که بر نواحی نردین، سبزهوار و جوین حکومت میکرد. تیمورتاش در سیزده سالگی پس از آموزش زبان روسی، به روسیه رفت و وارد مدرسه نظامی درجه اول روسیه شد.<ref> شیخالاسلامی، صعود و سقوط تیمورتاش، 1378ش، ص31. </ref> | ||
[[پرونده:عبدالحسین تیمورتاش.png|جایگزین=خانواده عبدالحسین تیمورتاش|بندانگشتی|عبدالحسین تیمورتاش در کنار همسر و فرزندانش]] | |||
او توجه همگان را به خود جلب و موقعیت ممتازی برای خود در میان شاگردان ایرانی مقیم روسیه کسب کرد. او بعد از شش سال اقامت در روسیه به تهران بازگشت و در وزارت امورخارجه بهعنوان مترجم روسی مشغول به کار شد. تیمورتاش در صحنۀ سیاست ایران بعد از انحلال مجلس دوم به خراسان برگشت و با «سرورالسطنه» دختر حاج خانالملک ازدواج کرد و نتیجه زندگی آنها چهار فرزند بود. وی سرانجام پس از خدمات بسیار به دستگاه پهلوی در یازدهم مهرماه ۱۳۱۲ش در زندان کشته شد.<ref> شیخالاسلامی، صعود و سقوط تیمورتاش، 1378ش، ص31. </ref> | او توجه همگان را به خود جلب و موقعیت ممتازی برای خود در میان شاگردان ایرانی مقیم روسیه کسب کرد. او بعد از شش سال اقامت در روسیه به تهران بازگشت و در وزارت امورخارجه بهعنوان مترجم روسی مشغول به کار شد. تیمورتاش در صحنۀ سیاست ایران بعد از انحلال مجلس دوم به خراسان برگشت و با «سرورالسطنه» دختر حاج خانالملک ازدواج کرد و نتیجه زندگی آنها چهار فرزند بود. وی سرانجام پس از خدمات بسیار به دستگاه پهلوی در یازدهم مهرماه ۱۳۱۲ش در زندان کشته شد.<ref> شیخالاسلامی، صعود و سقوط تیمورتاش، 1378ش، ص31. </ref> | ||
خط ۱۴: | خط ۱۵: | ||
قدرتطلبی او سبب نزدیکی به رضاشاه و کسب مقام وزارت دربار شد و بهنوعی او به یکی از چهرههای کلیدی حکومت پهلوی تبدیل شد. تیزی و زیرکی خاص او موجب شد تا نیت شاه را درک کند و به آن جامه عمل بپوشاند. وی در امور خارجه شیوهای عملگرا و منطقی پیش گرفت و تبدیل به یک دیپلمات کارکشته شد. او در دربار به تمام ساختارهای اداری مسلط بود و به همۀ آنها نظارت میکرد. <ref>[http://ensani.ir/file/download/article/667fe6079adfd-9914-37-7.pdf . اسدی و مرسلپور، «تیپشناسی اینیاگرام در بررسی شخصیت عبدالحسین تیمورتاش»، 1402ش، ص154-163.]</ref> | قدرتطلبی او سبب نزدیکی به رضاشاه و کسب مقام وزارت دربار شد و بهنوعی او به یکی از چهرههای کلیدی حکومت پهلوی تبدیل شد. تیزی و زیرکی خاص او موجب شد تا نیت شاه را درک کند و به آن جامه عمل بپوشاند. وی در امور خارجه شیوهای عملگرا و منطقی پیش گرفت و تبدیل به یک دیپلمات کارکشته شد. او در دربار به تمام ساختارهای اداری مسلط بود و به همۀ آنها نظارت میکرد. <ref>[http://ensani.ir/file/download/article/667fe6079adfd-9914-37-7.pdf . اسدی و مرسلپور، «تیپشناسی اینیاگرام در بررسی شخصیت عبدالحسین تیمورتاش»، 1402ش، ص154-163.]</ref> | ||
[[پرونده:عبدالحسین تیمورتاش4.jpeg|جایگزین=معززالملک|بندانگشتی|عکسی قدیمی از معززالملک]] | |||
قدرتیابی تیمورتاش در بازگشت از اروپا در سال ۱۳۰۷ش به اوج خود رسید و از سوی شاه لقب «حضرت اشرف» گرفت. هیئتدولت و مجلس، او را تجسم عینی شاه میدانستند. در آن دوره، تیمورتاش رهبری اصلاحات کشور را برعهده داشت و قائل به اصلاح تدریجی در این زمینه بود.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/667fe6079adfd-9914-37-7.pdf . اسدی و مرسلپور، «تیپشناسی اینیاگرام در بررسی شخصیت عبدالحسین تیمورتاش»، 1402ش، ص154-163.]</ref> | قدرتیابی تیمورتاش در بازگشت از اروپا در سال ۱۳۰۷ش به اوج خود رسید و از سوی شاه لقب «حضرت اشرف» گرفت. هیئتدولت و مجلس، او را تجسم عینی شاه میدانستند. در آن دوره، تیمورتاش رهبری اصلاحات کشور را برعهده داشت و قائل به اصلاح تدریجی در این زمینه بود.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/667fe6079adfd-9914-37-7.pdf . اسدی و مرسلپور، «تیپشناسی اینیاگرام در بررسی شخصیت عبدالحسین تیمورتاش»، 1402ش، ص154-163.]</ref> | ||
خط ۲۵: | خط ۲۶: | ||
==طرح کشف حجاب== | ==طرح کشف حجاب== | ||
[[پرونده:عبدالحسین تیمورتاش1.jpeg|جایگزین=تیمورتاش در دوران پهلوی|بندانگشتی|تیمورتاش در کنار رضا پهلوی و محمدعلی فروغی]] | |||
در بین اطرافیان شاه درباره شیوه اجرای طرح کشف [[حجاب در اندیشه سید علی خامنهای|حجاب]] در جامعه اختلافنظر وجود داشت. تیمورتاش مانند محمدعلی فروغی از قائلین به کشف حجاب بهشیوه تدریجی بود و معتقد به عدم دخالت دولت در این زمینه بود.<ref>[https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C . مختاری اصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»، وبسایت ایبنا.]</ref> | در بین اطرافیان شاه درباره شیوه اجرای طرح کشف [[حجاب در اندیشه سید علی خامنهای|حجاب]] در جامعه اختلافنظر وجود داشت. تیمورتاش مانند محمدعلی فروغی از قائلین به کشف حجاب بهشیوه تدریجی بود و معتقد به عدم دخالت دولت در این زمینه بود.<ref>[https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C . مختاری اصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»، وبسایت ایبنا.]</ref> | ||