لباس زنان بندری: تفاوت میان نسخه‌ها

پوشش زنان هرمزگان بر اساس تنوع فرهنگی و جغرافیایی منطقه متنوع است. هر منطقه با لباس‌های خاص خود که تحت تأثیر فرهنگ‌های مختلف قرار دارد، هویت فرهنگی ویژه‌ای را به نمایش می‌گذارد:

===پوشش زنان شمال هرمزگان===

===پوشش زنان شرق هرمزگان===

در شرق هرمزگان از برقع‌های مستطیل‌شکل سرخ که از جنس کتان یا ابریشم هستند، استفاده می‌شود. برقع‌های این منطقه، با پولک‌دوزی، خوس‌دوزی و گلابتون‌دوزی تزیین می‌شود.<ref> [[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص6.]]</ref>  

===پوشش زنان غرب هرمزگان===

بندرعباس یکی از شهرهای جنوب ایران است که به‌دلیل مجاورت با دریا، آب‌وهوایی گرم و شرجی دارد. لباس زنان این منطقه متأثر از فرهنگ بومی خود منطقه است.<ref> [https://www.visitiran.ir/fa/costume/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86#:~:text=%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%20%D8%B9%D8%B1%D8%A8%20 «لباس محلی مردمان هرمزگان»، وب‌سایت ایران.]</ref>  لباس‌های محلی هرمزگان مشابه لباس‌های هندی و عربی است و این شباهت را می‌توان در زری‌دوزی‌ها، شباهت زیورآلات این خطه با هندوستان و همچنین طرح لباس بندری با لباس مردم امارات دانست. از این رو قدمت لباس بندری از زمان به وجود آمدن امارات بیشتر است که به‌دلیل رفت‌وآمد بازرگانان و تاجران عربی و هندی به این مناطق باعث تأثیرپذیری از فرهنگ این منطقه شده است.<ref>[https://www.irna.ir/news/83416625/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «پوشش سنتی هرمزگان؛ هویتی ماندگار»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).]</ref>  لباس زنان جنوب ایران به‌دلیل نوع پارچه، طرح و رنگ‌هایی که دارند، به زیبایی معروف‌اند. لباس‌ها از پارچه‌های سبک و نازک انتخاب می‌شوند تا هوا به‌راحتی از آن‌ها عبور کند. این‌تن‌پوش‌ها بیشتر به‌رنگ‌های آبی، بنفش، صورتی و سبز دیده می‌شوند:<ref>[https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردمان هرمزگان»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>  

====پیراهن====  

کندوره، پیراهنی کمرباریک، تا روی زانو و فاقد یقه است که از جلوی سنه تا روی ناف با دکمه‌های دست‌ساز بسته می‌شود. این پیراهن دارای آستین‌های ساده و مچی‌های تنگ است که قسمت مچ آن به دو تکه برش می‌خورد و با دو رنگ مختلف دوخته می‌شود. گاهی نیز برش حلقه‌آستین حذف و آستین مستقیم به بالاتنه وصل می‌شود که در این صورت برای راحتی در پوشش، سمبوسه‌های مثلثی به زیر بغل آستین‌ها دوخته می‌شود.

برای دوخت این پیراهن از پارچه‌هایی چون ویل، نخی و پلی‌استر برای مجالس و عروسی‌ها و در اغلب موارد از پارچه‌های نخی و کتانی که خنک هستند، استفاده می‌شود. به‌دلیل گرمای زیاد منطقه، رنگ‌ پیراهن‌ها اغلب به‌رنگ‌های قرمز، بنفش، سبز، سرخابی، صورتی، نارنجی، زرد و آبی فیروزه‌ای است. قسمت‌های مختلف این پیراهن با انواع رودوزی‌های سنتی تزیین شده است.<ref>[https://www.sid.ir/paper/1049223/fa دبیری‌نژاد و دیگران، «واکاوی عناصر اجتماعی پوشش سنتی زنان هرمزگانی با رویکرد مردم‌نگارانه»، 1401ش، ص24و25.] </ref>  

====پیراهن کمرچین====  

====زیرپیراهن====  

تن‌پوشی سفید، فاقد آستین و از جنس نخ است.<ref>[[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص6.]]</ref>  

نوعی پوشش سر که گاه از پارچه‌های گران‌قیمت تهیه و با انواع زیورآلات، گلابتون و اشرافی تزیین می‌شود. دو طرف لچک را کش‌های ضخیم می‌دوزند تا وقتی لچک را روی سر می‌گذارند، کش زیر گلو قرار گیرد.<ref> [[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص5.]]</ref>  

====دستار====  

====جِلبیل یا توری====   

====اورنی====  

نوعی روسری که با انواع گل‌های ریز و درشت بته‌جقه‌ای و بادامی تزیین و قسمت جلوی آن نیز با پولک و گلابتون گلدوزی می‌شود. اورنی از پارچه‌های حریر سبز، قرمز، آبی، زرشکی و نارنجی تهیه می‌شود. نحوة استفاده از اورنی به این گونه است که زنان ابتدا آن را به‌دور سر و صورت می‌پیچند، سپس یک طرف آن را روی سینه رها می‌کنند که در زبان محلی به آن «کول» می‌گویند.<ref>[[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص5.]] </ref>  

====لِیسی====  

نوعی روسری که از پارچه‌های توری و نازک ساده تهیه می‌شود و معمولأ دارای چاپ است.<ref>[https://www.jiac.ir/files/cd_papers/r_1_221229014328.pdf عمادی برنطین و رقیمی، «جایگاه زری‌بافی در پوشاک زنان استان هرمزگان»، 1401ش، ص55.]</ref>  

====نقاب یا بُرقع====  

پوشش صورت زنان به‌منظور محافظت از تابش شدید خورشید، که در گویش محلی به «برکه» معروف است، با استفاده از برقع انجام می‌شود. برای ساخت برقع از پارچه‌های کتانی استفاده شده و بخش‌هایی که روی بینی قرار می‌گیرد، معمولاً از مقوا یا چوب باریک ساخته می‌شود. انواع مختلف برقع‌ها شامل بندری، بلوچی، قشمی و محلی هستند که رنگ و طرح آن‌ها ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی فرد را نشان می‌دهد؛ به‌طور مثال، وضعیت تأهل، تجرد و حتی تعلق به یک شهر یا طایفه خاص را می‌توان از آن تشخیص داد. در میناب، نوعروسان و زنان جوان متأهل از برقع‌های قرمز یا زرشکی تزئین‌شده، که به برقع بلوچی معروف است، استفاده می‌کنند. زنان مسن‌تر برقع نارنجی‌رنگ و زنان سالخورده یا بیوه نیز برقع مشکی می‌پوشند. برقع زرشکی ساده و بدون تزئین نیز مختص دختران مجرد یا عقد کرده است.<ref>[[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص6.]]</ref>