زخم کاری (سریال شبکه نمایش خانگی): تفاوت میان نسخه‌ها

تکرار افراطی و غیرضروری صحنه‌های استعمال دخانیات در «زخم کاری» (۴۲ نما در چهار قسمت)<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1239616/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D9%85%DA%AF%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%AF%D8%B2%D8%A7-%D «چرا سریال‌های شبکه نمایش خانگی همگی دودزا هستند!»، مشرق نیوز.]</ref> نه‌تنها بار دراماتیک ندارد؛ بلکه به گفته کارشناسان تبدیل به ضد اخلاق شده و با عادی‌سازی مصرف دخانیات، اثر مخربی بر جامعه، به‌ویژه نوجوانان، می‌گذارد. این رویکرد، مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازندگان و نظارت نهادهای مرتبط را زیر سؤال برده‌ است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1237902/مواد-مخدر-قهرمان-اصلی-سریال-زخم-کاری «مواد مخدر؛ قهرمان اصلی سریال «زخم کاری»»، مشرق نیوز.]</ref> برخی از بینندگان به سیگار کشیدن جواد عزتی در نقش مالک انتقاد کردند؛ چرا که این صحنه‌ها به‌شکلی جذاب و فریبنده به تصویر کشیده شده بودند و نگرانی‌هایی را مبنی بر ترغیب و جلب مخاطبان، به ویژه جوانان، به مصرف سیگار ایجاد می‌کردند.<ref name=":1" />

سریال «زخم کاری» به‌دلیل به تصویر کشیدن خشونت فراوان،<ref>[https://www.isna.ir/news/1400062418009/%D8%B2%D8%AE%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%A8-%DA%A9%D9%87-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%A ««زخم کاری»؛ سریالی پرمخاطب که ماندگار نمی‌شود»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> مورد انتقاد منتقدان قرار گرفته‌است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1521727/زخم-کاری-نیامده-روان-جامعه-را-زخمی-کرد ««زخم کاری» نیامده، روان جامعه را زخمی کرد»، مشرق نیوز.]</ref> این خشونت نه تنها به‌عنوان یکی از جذابیت‌های سریال مطرح می‌شود؛<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/7894259/نقاط-ضعف-و-قوت-سریال-زخم-کاری‌-چه-بود «نقاط ضعف و قوت سریال «زخم کاری» چه بود؟»، باشگاه خبرنگاران جوان.]</ref> بلکه در فضایی بی‌قانون<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1643849/زخم-کاری-مهدویان-به-تراژدی-شکسپیر-ذوزنقه-Û «زخم کاری مهدویان به تراژدی شکسپیر / ذوزنقه‌ی عشقی آقا مالک و هلدینگ زنان روان‌پریش! +عکس»، مشرق نیوز.]</ref> و آشفته به نمایش درمی‌آید که در آن توطئه، حذف افراد و قتل‌های خشن امری عادی تلقی می‌شود که موجب افزایش سطح خشونت در تولیدات شبکه نمایش خانگی می‌شود.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1273079/%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%D8%AE%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D9%86%D9%88%DA%86%D9%87%D8%B1-%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D «مهدویان با «زخم‌کاری» در مسیر «منوچهر هادی» سریال «دل» قرار گرفت»، مشرق نیوز.]</ref> کارگردان نیز با به تصویر کشیدن قتل‌های متعدد و صحنه‌های خشونت‌آمیز، به ترویج خشونت دامن می‌زند و حتی در برخی آثارش، خشونت را به جنبه‌ای مقدس تبدیل می‌کند.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1273079/%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%D8%AE%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D9%86%D9%88%DA%86%D9%87%D8%B1-%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D «مهدویان با «زخم‌کاری» در مسیر «منوچهر هادی» سریال «دل» قرار گرفت»، مشرق نیوز.]</ref> این رویکرد باعث شده تا مخاطب با شخصیت‌هایی که دست به خشونت می‌زنند، مانند «مالک»، احساس همذات‌پنداری کند و اعمال خشونت‌آمیز او را برحق بداند. به عقیده منتقدان، این سریال با تکیه بر چرخه خشونت،<ref>[https://snn.ir/fa/news/1172916/%DA%86%D8%B1%D8%AE-%D9%88-%D9%81%D9%84%DA%A9-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D9%88-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B2%D8%AE%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%A «چرخ و فلک قتل و خشونت در شهربازی «زخم کاری»/ایستگاه بعد از بازگشت و انتقام کجاست؟ + فیلم»، خبرگزاری دانشجو.]</ref> قتل‌های بی‌شمار و خون‌ریزی بی‌حد و مرز، به پمپاژ خشونت در جامعه می‌پردازد و تأثیرات منفی بر مخاطبان خود خواهد گذاشت.<ref>[https://snn.ir/fa/news/966542/زخم-کاری-پا-در-هوا-بی‌هنر-پرمدعا-و-ناتوان-Ø´Ù…Ø «زخم کاری؛ پا در هوا، بی‌هنر، پرمدعا و ناتوان/ شمایل کارگردانی که نان رسانه را می‌خورد»، خبرگزاری دانشجو.]</ref>

منتقدان رابطه والدین و فرزندان در سریال زخم کاری را به مخروبه تشبیه کرده‌اند که هرگونه تلاش والدین برای مراقبت، راهنمایی یا تذکر دادن به فرزندانشان، در چارچوبی افراط‌گرایانه تفسیر می‌شود و به مثابه آسیب رساندن به شخصیت و سلب آزادی عمل فرزندان قلمداد می‌گردد.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1549695/%D8%B2%D8%AE%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C ««زخم کاری» بر هویت زن و چالش بازنمایی در شبکه خانگی»، مشرق نیوز.]</ref> وجه مادرانه و پیوند والدین با فرزندان در فضای مسموم و خشونت‌بار قصه کاملاً تخریب شده و به جای الگوهای همدلانه و الهام‌بخش، با نمونه‌هایی مواجهیم که یا دچار فروپاشی روانی می‌شوند یا در چرخه‌ای از فریب، خیانت و حذف گرفتارند.<ref>[https://azadisq.com/mag/%D8%B1%DB%8C%D9%88%DB%8C%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D8%AE%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AD%D8%B3% «ریویو: نقد و بررسی سریال «زخم کاری» ساخته «محمدحسین مهدویان»»، وب‌سایت میدان آزادی.]</ref>

سریال زخم کاری در لایه‌های زیرین خود حامل دلالت‌های فرهنگی و فرامتن‌های اجتماعی نگران‌کننده‌ای است که فراتر از داستان مافیایی‌اش، به بازنمایی تصویری تیره و فروپاشیده از هویت زن، نهاد خانواده و ساختارهای اخلاقی می‌پردازد. این سریال با به تصویر کشیدن داروینیسم اجتماعی و ماکیاولیسم در روابط انسانی، سودگرایی و سوداگری را هدف غایی شخصیت‌ها قرار می‌دهد؛ به طوری که حتی کشتن نزدیکان برای رسیدن به اهداف توجیه می‌شود.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1549695/زخم-کاری-بر-هویت-زن-و-چالش-بازنمایی-در-شبکه- ««زخم کاری» بر هویت زن و چالش بازنمایی در شبکه خانگی»، مشرق نیوز.]</ref> بازنمایی کلیشه‌ای و گاه تحقیرآمیز از زن ایرانی، در کنار خشونت افسارگسیخته و فقدان هرگونه نهاد اخلاقی یا قانونی، تصویری مخدوش از فرهنگ، جامعه و هویت زن ارائه می‌دهد که می‌تواند اثرات ناخودآگاه و آسیب‌زایی بر مخاطب برجای گذارد.<ref name=":0">[https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/4023615-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D8%AE%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8 «سریال زخم کاری واکنش روزنامه سپاه را هم برانگیخت»، سایت‌خوان روزنامه دنیای اقتصاد.]</ref><ref group="دیدگاه">لطفاً این محتوای ارائه‌شده را در قالب چند محور موضوعی دسته‌بندی کن؛  برای هر دسته نیز عنوان جداگانه‌ای ذکر کن تا ساختار متن منسجم‌تر و قابل ارائه باشد.</ref>

به گفته منتقدان، پایان‌بندی فصل چهارم سریال «زخم کاری»، با انتخاب بدترین سناریو ممکن، شخصیت اصلی داستان را به شکلی غیرمنطقی و ناپخته به ورطه سقوط کشاند. مالک که پیش‌تر به هوش و قدرت تحلیلش معروف بود، در قسمت پایانی به طرز غیرمنتظره‌ای ساده‌لوح و ناتوان جلوه کرد و مرتکب جنایتی شد که نه از لحاظ شخصیت‌پردازی و نه از نظر منطق داستانی قابل قبول نبود. این سریال با افزودن شخصیت‌های بی‌اهمیت و کش دادن بی‌دلیل داستان، هسته اصلی داستان را تضعیف کرد.<ref>[https://moviemag.ir/113715/فصل-چهارم-سریال-زخم-کاری/ «نگاهی به آخرین قسمت از فصل چهارم سریال زخم کاری»، وب‌سایت مووی مگ.]</ref> این پایان نه تنها به‌عنوان حسن ختام مجموعه عمل نکرد؛ بلکه ضعف‌های فیلمنامه، شخصیت‌پردازی و کارگردانی را بیش از پیش آشکار ساخت.<ref>[https://gamefa.com/1127245/نقد-فصل-چهارم-سریال-زخم-کاری-تکمیل-فاجع/ «نقد فصل چهارم سریال زخم کاری | تکمیل فاجعه»، وب‌سایت گیمفا.]</ref>

مهدویان پس از موفقیت فصل اول «زخم کاری» و تعیین سرنوشت شخصیت‌ها، تصمیم به احیای شخصیت مالک گرفت. اما این تصمیم که به گفته منتقدان، نوعی «تجارت بزرگ با نام عزتی» بوده، باعث سرخوردگی مخاطبانی شد که با امید بازگشت مالک سریال را دنبال می‌کردند اما هر بار ناامیدتر شدند. واکنش‌های انتقادی از همان ابتدای فصل جدید شدت گرفت و با وجود رکوردشکنی در تعداد تماشاگران، رضایت مخاطبان کاهش یافت.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5961375/زخم-کاری-بازگشت-به-عقب-برای-مهدویان ««زخم کاری»؛ بازگشت به عقب برای مهدویان!»، خبرگزاری مهر.]</ref>

در سریال «زخم کاری»، آنچه به نام «عشق» نمایش داده می‌شود؛ در واقع مجموعه‌ای از روابط مسموم، سلطه‌گرانه و آشفته‌است که بیشتر به نمایش تمایلات بیمارگونه شباهت دارد تا پیوندهای عاطفی اصیل. کاراکتر مالک مالکی در مرکز یک چندضلعی عشقی<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1273079/%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%D8%AE%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D9%86%D9%88%DA%86%D9%87%D8%B1-%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D «مهدویان با «زخم‌کاری» در مسیر «منوچهر هادی» سریال «دل» قرار گرفت»، مشرق نیوز.]</ref> قرار گرفته که زنان مختلفی از جمله سمیرا، کیمیا، منصوره، پانته‌آ و سیما به شکل اغراق‌آمیز و غیرواقع‌گرایانه دلبسته او هستند؛ گویی او تنها مرد جذاب در این جهان داستانی است. این اغراق در طراحی روابط به‌جای افزودن بر درام، به ابتذال آن دامن زده‌است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1643849/زخم-کاری-مهدویان-به-تراژدی-شکسپیر-ذوزنقه-Û «زخم کاری مهدویان به تراژدی شکسپیر / ذوزنقه‌ی عشقی آقا مالک و هلدینگ زنان روان‌پریش! +عکس»، مشرق نیوز.]</ref>

سناریوی فصل دوم سریال «زخم کاری» گرفتار ضعف‌های جدی در منطق روایی، شخصیت‌پردازی و پیوستگی داستانی است. تحولات ناگهانی و بی‌مقدمه شخصیت‌ها، مانند تغییر موضع مالک نسبت به خروج از مخفیگاه یا طلاق سمیرا، بدون هیچ لحظه عطف مشخصی رخ می‌دهد و نشان ‌دهنده فقدان انسجام در فیلمنامه است. به‌نظر می‌رسد نویسنده صرفاً پایانی را در ذهن داشته و مسیر رسیدن به آن را با شخصیت‌پردازی تصنعی و اتفاقات بی‌پایه پر کرده‌ است؛ از جمله سفر بی‌دلیل دو نفر با میثم به ترکیه یا ساده‌لوحی غیرقابل‌باور شخصیت شکاکی چون میثم. چنین ضعف‌هایی نشان می‌دهد که فیلمنامه بیش از آنکه حاصل منطق دراماتیک باشد، محصول شتاب‌زدگی و فشار تولید در فضای رقابت پلتفرم‌هاست.<ref>[https://mag.cafebazaar.ir/mortal-wound-season-2-review/ «نقد سریال زخم کاری | فصل دوم؛ برای دکمهٔ من کت بدوز!»، وب‌سایت بازار مگ.]</ref>

در حالی‌که داستان «بیست زخم کاری» با نگاهی هوشمندانه به تراژدی کلاسیک شکسپیر، تصویری از زوال اخلاقی در بستر سرمایه‌داری رانتی ایران ارائه می‌دهد؛ سریال مهدویان با افزودن حواشی عاشقانه، «انتقام» و اسطوره‌سازی از شخصیت مالک، از مضمون و بن‌مایهٔ اصیل اثر فاصله گرفته‌است.

منتقدان ادعای الهام از «مکبث» در تیتراژ را تلاشی ظاهری برای افزودن اعتبار روشنفکرانه به سریالی می‌دانند که تمرکزش نه بر نقد اخلاقی، بلکه بر ایجاد هیجان کاذب از طریق اسلوموشن، موسیقی راک و قهرمان‌سازی کلیشه‌ای است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1643849/زخم-کاری-مهدویان-به-تراژدی-شکسپیر-ذوزنقه-Û «زخم کاری مهدویان به تراژدی شکسپیر / ذوزنقه‌ی عشقی آقا مالک و هلدینگ زنان روان‌پریش! +عکس»، مشرق نیوز.]</ref>

از نگاه منتقدان فضای سریال «زخم کاری» بازتاب‌دهندهٔ شرایط امروز جامعه ایران نیست<ref group="دیدگاه">بازنویسی شود.</ref>. برخلاف متن اولیه اقتباسی که با نگاهی جامعه‌شناختی، به ترسیم مناسبات نوکیسگان ایرانی می‌پردازد؛ سریال در ایجاد ارتباط معنادار میان شخصیت‌ها و موقعیت‌هایی که در آن قرار گرفته‌اند ناتوان است.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400062418009/%D8%B2%D8%AE%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%A8-%DA%A9%D9%87-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%A ««زخم کاری»؛ سریالی پرمخاطب که ماندگار نمی‌شود»، خبرگزاری ایسنا.]</ref>