لباس اعراب خوزستان: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 '''<big>لباس اعراب خوزستان؛</big>''' تن‌پوش زنان و مردان عرب ساکن استان خوزستان.
-لباس مردم عرب خوزستان متناسب‌با شرایط آب‌وهوایی، با پارچه‌های نخی خنک تهیه می‌شوند. زنان این منطقه حجاب کاملی دارند و از شیله، بوشیه، بُخنِک و عصابه برای پوشش سر خود استفاده می‌کنند. دشداشه، اصلی‌ترین تن‌پوش زنان و مردان عرب است که قدی بلند تا روی پا دارد و آستین‌های آن نیز گشاد و بلند طراحی شده است.
+لباس اعراب خوزستان بازتابی از شرایط اقلیمی، ساختار اجتماعی و باورهای دینی این قوم است. مردان معمولاً دشداشه، عقال و چفیه می‌پوشند که متناسب با آب‌وهوای گرم منطقه طراحی شده و نشانگر شأن و وقار فرد در جامعه است. زنان نیز با پوشش‌هایی مانند عبا، بخنق و شیله، ضمن رعایت حجاب، نقش مهمی در انتقال زیبایی‌شناسی بومی ایفا می‌کنند. این پوشش‌ها تنها کارکرد زیستی ندارند، بلکه حامل مفاهیم فرهنگی عمیقی همچون حفظ عفاف، تمایز قومی، و پیوند با سنت‌های مذهبی‌اند. در دوره پهلوی، سیاست‌های یکسان‌سازی فرهنگی تلاش کردند این تنوع را محدود کنند، اما مقاومت فرهنگی مردم باعث تداوم این سنت‌ها شد.
 =='''اهمیت فرهنگی لباس در خوزستان'''==
@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 فرهنگ پوشش مردم عرب در خوزستان به‌دلیل نزدیکی به عراق و کویت و همچنین رفت‌وآمد اقوام عرب، تتغییرات قابل توجهی کرده است؛ برای مثال کلاه و دستار جایگزین عمامه و سربند شدند و روسری زنان نیز به پوشش کاملی چون چادر تبدیل شدند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2142261/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 باوی، «بررسی پوشاک اعراب خوزستان»، 1398ش، ص3.]</ref>
-== تأثیر باورهای دینی بر لباس  اعراب خوزستان ==
+==تأثیر باورهای دینی بر لباس  اعراب خوزستان==
 با وجود آب‌وهوای بسیار گرم منطقه، پوشاک سنتی زنان و مردان در خوزستان همچنان از پوشانندگی کاملی برخوردار است؛ به‌طوری که لباس‌هایی مثل «سرجامه‌ها»، «تَن‌جامه‌ها» و «پاجامه‌ها» بیشتر قسمت‌های بدن را می‌پوشانند. این نوع پوشش ریشه در اعتقادات دینی مردم این منطقه دارد. بر اساس باورهای دینی، پوشش تنها به حجاب ظاهری محدود نمی‌شود، بلکه ابزاری برای سامان‌دهی روابط جنسی در جامعه، حفظ سلامت روان، پیشگیری از آسیب‌های عاطفی و تقویت بنیان خانواده به‌ شمار می‌رود. این امر موجب استحکام رابطۀ همسران و افزایش عشق و صمیمیت میان آن‌ها می‌شود.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2142261/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 باوی، «بررسی پوشاک اعراب خوزستان»، 1398ش، ص3.]</ref>
@@ خط ۵۸: / خط ۵۸: @@
 دربرخی مناطق مانند «شیخ‌حاجات» بویومۀ زنان با نقوش متعددی تزیین می‌شود.<ref>[https://handicraftskhz.ir/local-clothing-of-khuzestan-arab-women/ «پوشاک محلی بانوان عرب خوزستان»، وب‌سایت بانک اطلاعات صنایع دستی خوزستان.]</ref>
-=='''ترتیب  پوشش سر زنان اعراب  خوزستان'''==
+=='''ترتیب سرپوش‌های زنان اعراب خوزستان'''==
 ترتیب سرپوش‌ها میان زنان اعراب مناطق مختلف خوزستان متفاوت است. به‌عنوان مثال زنان منطقۀ سوسنگرد ابتدا شیله را می‌پوشند و سپس از چرقدیه یا بویومه استفاده می‌کنند؛ درواقع شیله به‌تنهایی کاربرد دارد؛ اما بویومه و چرقدیه همراه با سرپوش دیگر استفاده می‌شود.
@@ خط ۱۶۰: / خط ۱۶۰: @@
 پاپوش مردان عرب خوزستان شامل کبکاب، نعال، گیوه یا جیوه است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2142261/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 باوی، «بررسی پوشاک اعراب خوزستان»، 1398ش، ص4.]</ref>
-== سیاست لباس متحد‌الشکل در دوره پهلوی ==
+==سیاست لباس متحد‌الشکل در دوره پهلوی==
-هویت فرهنگی عرب‌های خوزستان، با اینکه در بسیاری از جنبه‌ها مانند ملیت و تاریخ با سایر ایرانیان مشترک است؛ اما به‌دلیل عرب بودنشان، ویژگی‌ها و تفاوت‌های منحصربه‌فردی دارند که چشم‌انداز فرهنگی ویژه‌ای را برای آنان رقم زده است.<ref>[https://qjsd.scu.ac.ir/article_17864_40e3cf076a2434f6cf91fb3e6f06ca10.pdf موسوی‌سرشت و بابایی‌فرد، «بازآفرینی هویت فرهنگی قومی در میان مردم عرب خوزستان»، 1401ش، ص64 و 65.]</ref>
+هویت فرهنگی عرب‌های خوزستان، با اینکه در بسیاری از جنبه‌ها مانند ملیت و تاریخ با سایر ایرانیان مشترک است؛ اما به‌دلیل عرب بودن‌شان، ویژگی‌ها و تفاوت‌های منحصربه‌فردی دارند که چشم‌انداز فرهنگی ویژه‌ای را برای آنان رقم زده است.<ref>[https://qjsd.scu.ac.ir/article_17864_40e3cf076a2434f6cf91fb3e6f06ca10.pdf موسوی‌سرشت و بابایی‌فرد، «بازآفرینی هویت فرهنگی قومی در میان مردم عرب خوزستان»، 1401ش، ص64 و 65.]</ref> لباس، یکی از مهم‌ترین نشانه‌های هویت عرب‌های خوزستان بود. تا قبل از دوران رضاشاه، همه اعراب خوزستان لباس عربی می‌پوشیدند و آن را میراث قومی و راهی برای نشان دادن تفاوت خود با دیگر اقوام می‌دانستند. تغییر لباس برای آن‌ها به‌معنای پذیرفتن هویت یک قوم دیگر بود.
-لباس، یکی از مهم‌ترین نشانه‌های هویت عرب‌های خوزستان بود. تا قبل از دوران رضاشاه، همه اعراب خوزستان لباس عربی می‌پوشیدند و آن را میراث قومی و راهی برای نشان دادن تفاوت خود با دیگر اقوام می‌دانستند. تغییر لباس برای آن‌ها به معنای پذیرفتن هویت یک قوم دیگر بود.
 در دوره رضاشاه، در راستای ملت‌سازی، تنوع لباس اقوام مختلف از بین رفت و یک نوع لباس متحدالشکل با الگوهای غربی ترویج شد. در این دوره، به‌دلیل اهمیت خوزستان و ساختار قبیله‌ای آن، طرح یکسان‌سازی لباس ابتدا در این منطقه اجرا شد؛ زیرا از نظر حکومت، پوشیدن لباس عربی نه‌تنها تهدیدی برای هویت ملی بود، بلکه به‌معنای دور شدن از ایرانی بودن تلقی می‌شد.<ref>[https://jhr.usb.ac.ir/article_8962.html اکبری و البوعلی، «سیاست متحدالشکل کردن لباس و هویت رسمیجدید ایرانی در جامعۀ عرب خوزستان (عصر پهلوی اول)»، 1403ش، ص57-50]
@@ خط ۱۸۷: / خط ۱۸۵: @@
 ====واکنش‌های پنهان====
-بعد از سرکوب اعتراضات، بعضی از مردم برای این که از فشارهای فرهنگی و هویتی دولت فرار کنند، به عراق مهاجرت کردند. این مهاجرت مخصوصاً بین کسانی که در مناطق مرزی یا در ادارات دولتی زندگی فعالیت داشتند، بیشتر شد. آن‌ها در عراق که هویت و لباس عربی هنوز حفظ شده بود، می‌خواستند فرهنگ و هویت خودشان را حفظ کنند.<ref>[https://jhr.usb.ac.ir/article_8962.html اکبری و البوعلی، «سیاست متحدالشکل کردن لباس و هویت رسمیجدید ایرانی در جامعۀ عرب خوزستان (عصر پهلوی اول)»، 1403ش، ص63 و 64.]</ref>
+بعد از سرکوب اعتراضات، بعضی از مردم برای این که از فشارهای فرهنگی و هویتی دولت فرار کنند، به عراق مهاجرت کردند. این مهاجرت مخصوصاً بین کسانی که در مناطق مرزی یا در ادارات دولتی زندگی فعالیت داشتند، بیشتر شد. آن‌ها در عراق به‌دنبال حفظ فرهنگ و هویت خودشان بودند.<ref>[https://jhr.usb.ac.ir/article_8962.html اکبری و البوعلی، «سیاست متحدالشکل کردن لباس و هویت رسمیجدید ایرانی در جامعۀ عرب خوزستان (عصر پهلوی اول)»، 1403ش، ص63 و 64.]</ref>
 تحقیقات نشان می‌دهد که دولت با این هدف که هویت قوی عرب‌های خوزستان را از بین ببرد، توانست برای مدتی جامعه را به دو دسته تقسیم کند: یک دسته که تعداد بیشتری بودند، هویت عربی-ایرانی خودشان را حفظ کردند و دستۀ کوچک‌تر هویت شهری را قبول کردند. لباس، نشانه‌ای واضح برای این جدایی بود.
@@ خط ۱۹۴: / خط ۱۹۲: @@
 =='''نقش لباس محلی در رونق گردشگری خوزستان'''==
-خوزستان با تنوع قومیتی خود، همچون رنگین‌کمانی از اقوام گوناگون است. لباس‌های محلی این استان نیز از این تنوع بهره‌مند بوده و به تنهایی می‌توانند فرصت‌های چشمگیری را در صنعت گردشگری ایجاد کنند. اشتغال‌زایی، درآمدزایی و جذب گردشگر، تنها بخشی از مزایای این ظرفیت نهفته است که نیازمند توجه جدی و برنامه‌ریزی دقیق است.<ref>[https://borna.news/fa/news/1483707/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B9-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE «خوزستان رنگین‌کمان اقوام و تنوع لباس‌هایی به قدمت تاریخ»، وب‌سایت خبرگزاری برنا.]</ref>
+خوزستان با تنوع قومیتی خود، همچون رنگین‌کمانی از اقوام گوناگون است. لباس‌های محلی این استان نیز از این تنوع بهره‌مند بوده و به‌تنهایی می‌توانند فرصت‌های چشمگیری را در صنعت گردشگری ایجاد کنند. اشتغال‌زایی، درآمدزایی و جذب گردشگر، تنها بخشی از مزایای این ظرفیت نهفته است که نیازمند توجه جدی و برنامه‌ریزی دقیق است.<ref>[https://borna.news/fa/news/1483707/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B9-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE «خوزستان رنگین‌کمان اقوام و تنوع لباس‌هایی به قدمت تاریخ»، وب‌سایت خبرگزاری برنا.]</ref>
 ==پانویس==
 <references />