حجاب در اندیشه سید علی خامنه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
فرشته کوئینی تکمیل بارگزاری مقاله
خط ۲۶: خط ۲۶:
این فقیه ایرانی بر این باور است، اسلام مدافع آزادی انسان‌ها است. در نگاه آیت‌الله خامنه‌ای، شرایطی که غربی‌ها با عنوان آزادی زن ایجاد کرده‌اند؛ درحقیقت آزادی مردان و افراد هوس‌باز برای سوءاستفاده از جذابیت‌های زنان است. او عقیده دارد، آنچه در کشورهای غربی از زن و ویژگی‌های او در عرصه‌های گوناگون پررنگ شده است، زیبایی‌های ظاهری است. این متفکر مسلمان معتقد است، اسلام نمی‌خواهد در جامعه زنان صرفاً به سبب جذابیت‌های جسمی مورد توجه قرار بگیرند. آزادی که اسلام برای زنان می‌خواهد، پرورش استعدادها و نقش‌آفرینی مفید در جامعه، همراه با حفظ کرامت و زندگی مطابق با فطرت خدادای است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2729 «بیانات در دیدار جمعی از پرستاران»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای]؛ [https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2645 «بیانات در دیدار جمعی از زنان»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای.]</ref>   
این فقیه ایرانی بر این باور است، اسلام مدافع آزادی انسان‌ها است. در نگاه آیت‌الله خامنه‌ای، شرایطی که غربی‌ها با عنوان آزادی زن ایجاد کرده‌اند؛ درحقیقت آزادی مردان و افراد هوس‌باز برای سوءاستفاده از جذابیت‌های زنان است. او عقیده دارد، آنچه در کشورهای غربی از زن و ویژگی‌های او در عرصه‌های گوناگون پررنگ شده است، زیبایی‌های ظاهری است. این متفکر مسلمان معتقد است، اسلام نمی‌خواهد در جامعه زنان صرفاً به سبب جذابیت‌های جسمی مورد توجه قرار بگیرند. آزادی که اسلام برای زنان می‌خواهد، پرورش استعدادها و نقش‌آفرینی مفید در جامعه، همراه با حفظ کرامت و زندگی مطابق با فطرت خدادای است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2729 «بیانات در دیدار جمعی از پرستاران»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای]؛ [https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2645 «بیانات در دیدار جمعی از زنان»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای.]</ref>   
==دیدگاه سید علی خامنه‌ای درمورد لزوم رعایت حجاب در جامعه==
==دیدگاه سید علی خامنه‌ای درمورد لزوم رعایت حجاب در جامعه==
آیت‌الله خامنه‌ای معتقد است حجاب در ایران، حکمی شرعی و قانونی است و تمام سازمان‌های دولتی وظیفه دارند بر رعایت صحیح این موضوع نظارت داشته باشند.  به اعتقاد او، مردم باید بدانند که حجاب، حکمی نیست که جمهوری اسلامی آن را واجب کرده باشد؛ بلکه ضرورتی شرعی و از احکام واجب دین اسلام است. وی معتقد است، در شرایط کنونی، کشفِ حجاب هم از لحاظ شرعی و هم از جنبۀ سیاسی حرام است؛ زیرا توطئه و برنامه‌ریزی دشمنان پشتِ پردۀ این موضوع قرار دارد و همراهی با آن، موجب ضربه زدن به امنیت و سلامت جامعه می‌شود.  به اعتقاد خامنه‌ای، بی‌حجابی در ملأ عام، یک خطای اجتماعی است که باعث از بین رفتن زشتی گناه می‌شود؛ بنابراین حکومت اسلامی وظیفه دارد از عمل حرامی که آشکارا انجام می‌شود ممانعت کند.  علاوه برآن، هر کشوری اصول و قوانینی دارد که بر اجرای آنها تأکید دارد و حجاب، یکی از قوانین کشور ما است که تمام دستگاه‌های دولتی باید بر رعایت آن نظارت داشته باشند.  
آیت‌الله خامنه‌ای معتقد است حجاب در ایران، حکمی شرعی و قانونی است و تمام سازمان‌های دولتی وظیفه دارند بر رعایت صحیح این موضوع نظارت داشته باشند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=43310 «دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت با رهبر انقلاب»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای.]</ref> به اعتقاد او، مردم باید بدانند که حجاب، حکمی نیست که جمهوری اسلامی آن را واجب کرده باشد؛ بلکه ضرورتی شرعی و از احکام واجب دین اسلام است. وی معتقد است، در شرایط کنونی، کشفِ حجاب هم از لحاظ شرعی و هم از جنبۀ سیاسی حرام است؛ زیرا توطئه و برنامه‌ریزی دشمنان پشتِ پردۀ این موضوع قرار دارد و همراهی با آن، موجب ضربه زدن به امنیت و سلامت جامعه می‌شود.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=52384 «دیدار رمضانی مسئولان نظام با رهبر انقلاب»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای].</ref> به اعتقاد خامنه‌ای، بی‌حجابی در ملأ عام، یک خطای اجتماعی است که باعث از بین رفتن زشتی گناه می‌شود؛ بنابراین حکومت اسلامی وظیفه دارد از عمل حرامی که آشکارا انجام می‌شود ممانعت کند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=39136 «بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای.]</ref> علاوه برآن، هر کشوری اصول و قوانینی دارد که بر اجرای آنها تأکید دارد و حجاب، یکی از قوانین کشور ما است که تمام دستگاه‌های دولتی باید بر رعایت آن نظارت داشته باشند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=30598 «بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضاى هیأت دولت»،‌ پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای.]</ref>
===نحوۀ برخورد با بانوان ضعیفُ‌الحجاب===
===نحوۀ برخورد با بانوان ضعیفُ‌الحجاب===
این فقیه سیاستمدار مسلمان معتقد است، نباید خانم‌هایی که در امر رعایت حجاب ضعیف هستند را به ضد انقلاب بودن یا بی‌دینی متهم کنیم. این افراد هم‌وطنان و فرزندان ما هستند که در یکی از واجبات دین نقص دارند و باید برای برطرف نمودن این نقص به آنها کمک کنیم.   
این فقیه سیاستمدار مسلمان معتقد است، نباید خانم‌هایی که در امر رعایت حجاب ضعیف هستند را به ضد انقلاب بودن یا بی‌دینی متهم کنیم. این افراد هم‌وطنان و فرزندان ما هستند که در یکی از واجبات دین نقص دارند و باید برای برطرف نمودن این نقص به آنها کمک کنیم.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=51655 «بیانات در دیدار اقشار مختلف بانوان»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای].</ref>  
===وظیفۀ شوهر در مقابل بدحجابی همسر===
===وظیفۀ شوهر در مقابل بدحجابی همسر===
این اندیشمند مسلمان عقیده دارد، اگر خانمی پوشش شرعی را رعایت نکند، همسرش فقط مجاز است با ملایمت تذکر شفاهی بدهد و حقّ درگیری لفظی یا برخورد فیزیکی ندارد.   
این اندیشمند مسلمان عقیده دارد، اگر خانمی پوشش شرعی را رعایت نکند، همسرش فقط مجاز است با ملایمت تذکر شفاهی بدهد و حقّ درگیری لفظی یا برخورد فیزیکی ندارد.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/902322/%D9%81%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D8%B8%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88 «فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله) در مورد پوشش و حجاب»، وب‌سایت تابناک.]</ref>  
==دیدگاه خامنه‌ای درمورد شیوه‌های ترویج حجاب==
==دیدگاه خامنه‌ای درمورد شیوه‌های ترویج حجاب==
===تبلیغات===
===تبلیغات===
آیت‌الله خامنه‌ای معتقد است، یکی از روش‌های ترویج حجاب، تبلیغات مبتنی بر آگاهی و تحقیق است. تبلیغ یکی از ابزارهای دشمن برای تضعیف حجاب است و همۀ افرادی که دغدغۀ حفاظت از این حکم شرعی را دارند، باید در این مورد تحقیق کنند و از ابزارها و روش‌های درست، در راه تبلیغ حجاب در جامعه بهره ببرند.  وی عقیده دارد، همان‌گونه که دشمنان برای مقابله با این حکم شرعی برنامه‌ریزی می‌کنند؛ مسئولان فرهنگی و رسانه‌ها هم باید برای ترویج حجاب، هدفمند و با برنامه کار کنند.  
آیت‌الله خامنه‌ای معتقد است، یکی از روش‌های ترویج حجاب، تبلیغات مبتنی بر آگاهی و تحقیق است. تبلیغ یکی از ابزارهای دشمن برای تضعیف حجاب است و همۀ افرادی که دغدغۀ حفاظت از این حکم شرعی را دارند، باید در این مورد تحقیق کنند و از ابزارها و روش‌های درست، در راه تبلیغ حجاب در جامعه بهره ببرند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7571 «بیانات در جلسه پرسش و پاسخ مدیران مسئول و سردبیران نشریات دانشجویی»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای.]</ref> وی عقیده دارد، همان‌گونه که دشمنان برای مقابله با این حکم شرعی برنامه‌ریزی می‌کنند؛ مسئولان فرهنگی و رسانه‌ها هم باید برای ترویج حجاب، هدفمند و با برنامه کار کنند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=52384 «دیدار رمضانی مسئولان نظام با رهبر انقلاب»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای.]</ref>
====حضور بانوانِ باحجاب در میادین ورزشی====
====حضور بانوانِ باحجاب در میادین ورزشی====
این فقیه مسلمان بر این باور است، یکی از بهترین اقدامات فرهنگی برای تبلیغ حجاب در عرصۀ داخلی و بین‌المللی، حضور دختران و زنان مسلمان ایرانی با پوشش شرعی در میادین ورزشی و کسب عناوین و مدال‌های ارزشمند است. تمام مردم دنیا می‌بینند که حجاب مانعی برای فعالیت ورزشی و موفقیت در این عرصه نیست.  
این فقیه مسلمان بر این باور است، یکی از بهترین اقدامات فرهنگی برای تبلیغ حجاب در عرصۀ داخلی و بین‌المللی، حضور دختران و زنان مسلمان ایرانی با پوشش شرعی در میادین ورزشی و کسب عناوین و مدال‌های ارزشمند است. تمام مردم دنیا می‌بینند که حجاب مانعی برای فعالیت ورزشی و موفقیت در این عرصه نیست.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=51655 «بیانات در دیدار اقشار مختلف بانوان»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای] ؛ [https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=48666 «بیانات در دیدار قهرمانان المپیک و پارالمپیک ایران در بازی‌های ۲۰۲۰ توکیو»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای.]</ref>
===آموزش و آگاهی===  
===آموزش و آگاهی===  
آیت‌الله خامنه‌ای بر این باور است، برخی دخترها و زنان مسلمان از فلسفه‌ و فواید رعایت حجاب آگاهی ندارند. حتی برخی از خانم‌های محجبه نیز از دلایل این حکم بی‌اطلاع هستند و به‌خاطر اجرای فرمان خداوند، حجاب را رعایت می‌کنند. به اعتقاد او، اگر جامعه درمورد آثار و ضرورت‌های وجوب این حکم الهی آگاه باشد؛ اغلب خانم‌ها با علاقه و ارادۀ خود، پوشش شرعی را رعایت می‌کنند.   
آیت‌الله خامنه‌ای بر این باور است، برخی دخترها و زنان مسلمان از فلسفه‌ و فواید رعایت حجاب آگاهی ندارند. حتی برخی از خانم‌های محجبه نیز از دلایل این حکم بی‌اطلاع هستند و به‌خاطر اجرای فرمان خداوند، حجاب را رعایت می‌کنند. به اعتقاد او، اگر جامعه درمورد آثار و ضرورت‌های وجوب این حکم الهی آگاه باشد؛ اغلب خانم‌ها با علاقه و ارادۀ خود، پوشش شرعی را رعایت می‌کنند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7571 «بیانات در جلسه پرسش و پاسخ مدیران مسئول و سردبیران نشریات دانشجویی»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای.]</ref>  
===امر به معروف و نهی از منکر===
===امر به معروف و نهی از منکر===
این سیاستمدار مسلمان معتقد است، در برخورد با پدیدۀ بدحجابی، امر به معروف و نهی از منکر همراه با محبت و مدارا مؤثر خواهد بود.   
این سیاستمدار مسلمان معتقد است، در برخورد با پدیدۀ بدحجابی، امر به معروف و نهی از منکر همراه با محبت و مدارا مؤثر خواهد بود.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3177 «بیانات در جلسه پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای] ؛ [https://www.khabaronline.ir/news/1648456/%D8%A8%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AF-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D9%86%D9 «ببینید | نظر رهبری درباره خانم‌های بدحجاب؛ نهی از منکر با زبان خوش نه ایجاد نفرت!»، خبر آنلاین.]</ref>  
==الگوی سوم؛ زنِ مسلمانِ ایرانی==  
==الگوی سوم؛ زنِ مسلمانِ ایرانی==  
آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان خود، به وجود سه الگو و سبک زندگی برای زنان در عصر کنونی اشاره کرده است؛ زن شرقی، زن غربی و الگوی سوم؛ زنِ مسلمان. برخی پژوهشگران معتقد هستند، این سه الگو مبتنی بر افراط، تفریط و رعایت تعادل در حضور اجتماعی زنان است.  در فرهنگ اغلب کشورهای غربی، زن تمام وقت و انرژی خود را به فعالیت‌های اجتماعی اختصاص می‌دهد و به بهانۀ آزادی، هیچ حدّ و حدودی برای روابط انسان‌ها وجود ندارد. دست‌آورد این امر، تضعیف خانواده و گسترش فساد است. در برخی کشورهای شرقی نیز، زنان در حاشیه هستند و نقشی در اجتماع برعهده ندارند؛ اما زن مسلمان ایرانی نشان داد که می‌تواند با پوشش شرعی، عفّت و حیا، علاوه بر حفظ کانون خانواده و تربیت فرزندان موفق، در متن جامعه و فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی نیز حضور داشته باشد و به موفقیت‌های بزرگ دست پیدا کند.  در نگاه خامنه‌ای، شاخصه‌های الگوی زن مسلمان ایرانی، خانواده‌محوری همراه با نقش‌آفرینی مؤثر در عرصه‌های اجتماعی، با رعایت عفاف و پوشش شرعی است.   
آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان خود، به وجود سه الگو و سبک زندگی برای زنان در عصر کنونی اشاره کرده است؛ زن شرقی، زن غربی و الگوی سوم؛ زنِ مسلمان. برخی پژوهشگران معتقد هستند، این سه الگو مبتنی بر افراط، تفریط و رعایت تعادل در حضور اجتماعی زنان است.<ref>[https://www.jrcp.ir/article_108545.html سوزنچی و همکاران، «چگونگی تحقق الگوی معیار در نظریۀ سیاستی آیت‌الله خامنه‌ای در حوزۀ زنان؛ راهبردها و اقدامات»، 1399ش، ص19-18.]</ref> در فرهنگ اغلب کشورهای غربی، زن تمام وقت و انرژی خود را به فعالیت‌های اجتماعی اختصاص می‌دهد و به بهانۀ آزادی، هیچ حدّ و حدودی برای روابط انسان‌ها وجود ندارد. دست‌آورد این امر، تضعیف خانواده و گسترش فساد است. در برخی کشورهای شرقی نیز، زنان در حاشیه هستند و نقشی در اجتماع برعهده ندارند؛ اما زن مسلمان ایرانی نشان داد که می‌تواند با پوشش شرعی، عفّت و حیا، علاوه بر حفظ کانون خانواده و تربیت فرزندان موفق، در متن جامعه و فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی نیز حضور داشته باشد و به موفقیت‌های بزرگ دست پیدا کند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=22138 «پیام به کنگرۀ «هفت هزار زن شهید کشور»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای]؛  [https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=12518 «بیانات در دیدار جمعی از بانوان نخبه»؛ پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای.] </ref> در نگاه خامنه‌ای، شاخصه‌های الگوی زن مسلمان ایرانی، خانواده‌محوری همراه با نقش‌آفرینی مؤثر در عرصه‌های اجتماعی، با رعایت عفاف و پوشش شرعی است.<ref>هدایت‌نیا، الگوی سوم: الگوی رفتاری زن در جامعه و خانواده، 1395ش، ص204و238.</ref>  
==حجاب، نماد هویت اسلامی- انقلابی==
==حجاب، نماد هویت اسلامی- انقلابی==
در جهان معاصر، پوشش زنان علاوه بر بحث اعتقادی و مذهبی، به‌عنوان سمبل هویت اسلامی فرد و جامعه مطرح است. در فرهنگ کشورهای غربی، حجاب زنان به عنوان آشکارترین نماد اسلام و جوامع اسلامی شناخته می‌شود. آنها برای مقابله با دین اسلام و تسلط بر کشورهای مسلمان، با این ویژگی هویتی مبارزه می‌کنند و درصدد تنزل جایگاه آن هستند. در کشور ایران، دستور «کشفِ حجاب» در دوران سلطنت پهلوی، موجب شد پوشش زنان علاوه بر مسئله‌ای اعتقادی، به‌عنوان موضوعی سیاسی مطرح شود. در آن دوره رعایت حجاب، از یک سو به‌عنوان نماد هویت اسلامی و از سوی دیگر، به نشانۀ مقاومت مردم دربرابر حکومت پهلوی و عدم مشروعیت آن تبدیل شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، حجاب علاوه بر بُعد ایمانی، به یک ارزش و تجلّی رعایت احکام دین در جامعۀ اسلامی تبدیل شد. در نگاه آیت‌الله خامنه‌ای، پوشش شرعی علاوه بر ضرورتی دینی، نشان‌دهندۀ هویت انقلابی و وفاداری به نظام جمهوری اسلامی است. به عقیدۀ وی، رعایت حجاب، نهادینه شدن احکام اسلام در جامعه را نشان می‌دهد و همچون رسانه‌ای ارزشمند، در انتقال هویت حقیقی زن مسلمان به دیگر جوامع نقش اساسی دارد.
در جهان معاصر، پوشش زنان علاوه بر بحث اعتقادی و مذهبی، به‌عنوان سمبل هویت اسلامی فرد و جامعه مطرح است. در فرهنگ کشورهای غربی، حجاب زنان به عنوان آشکارترین نماد اسلام و جوامع اسلامی شناخته می‌شود. آنها برای مقابله با دین اسلام و تسلط بر کشورهای مسلمان، با این ویژگی هویتی مبارزه می‌کنند و درصدد تنزل جایگاه آن هستند. در کشور ایران، دستور «کشفِ حجاب» در دوران سلطنت پهلوی، موجب شد پوشش زنان علاوه بر مسئله‌ای اعتقادی، به‌عنوان موضوعی سیاسی مطرح شود. در آن دوره رعایت حجاب، از یک سو به‌عنوان نماد هویت اسلامی و از سوی دیگر، به نشانۀ مقاومت مردم دربرابر حکومت پهلوی و عدم مشروعیت آن تبدیل شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، حجاب علاوه بر بُعد ایمانی، به یک ارزش و تجلّی رعایت احکام دین در جامعۀ اسلامی تبدیل شد. در نگاه آیت‌الله خامنه‌ای، پوشش شرعی علاوه بر ضرورتی دینی، نشان‌دهندۀ هویت انقلابی و وفاداری به نظام جمهوری اسلامی است. به عقیدۀ وی، رعایت حجاب، نهادینه شدن احکام اسلام در جامعه را نشان می‌دهد و همچون رسانه‌ای ارزشمند، در انتقال هویت حقیقی زن مسلمان به دیگر جوامع نقش اساسی دارد.<ref>[https://soci.rihu.ac.ir/article_1667.html آبیار و همکاران، «چالش‌های نظری حجاب در ایران پسا انقلاب: تحلیلی بر رویکردهای موجود از حجاب و عفاف»، 1399ش، ص226-225.]</ref>
==یادداشت==
==یادداشت==
<references group="یادداشت"/>
<references group="یادداشت"/>