ماه‌سلطان امیرصحی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 •	اعضای اصلی انجمن؛ هرچند این تشکل زنانه و با هدف احقاق حقوق زنان بود؛ اما اعضای آن زنان و دختران فعالان سیاسی، علما و روحانیون، اعیان و اشراف و تجار بودند.<ref>[https://www.karaketab.com/download/sia/5684-dl-zan-mashroote خسروپناه، هدف‌ها و مبارزۀ زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی، 1381ش، ص150.] </ref>  امیرصحی با عضویت در انجمن مخدرات جزء فعالان جنبش زنان در عصر خویش بود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/25000/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87---%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%85-%D8%B4%D8% شایگانی، «مشارکت اجتماعی زنان در دورة مشروطه»، وب‌سایت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.]</ref>
 •	اهداف انجمن؛ این انجمن با اهدافی چون استقلال کشور، جلوگیری از نفوذ بیگانگان و ممنوعیت ورود کالاهای خارجی، <ref>[https://ensani.ir/fa/article/112067/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%87%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%AD%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AF قاسمی، «تاریخ از فهم سیاسی زن سنتی حکایت می‌کند»، 1388ش، وب‌سایت پرتال جامع علوم انسانی.]</ref> استفاده از کالاهای داخلی <ref>[https://mvaghef.blogsky.com/1391/09/24/post-33/ واقف، «سیر تاریخی حضور زنان در جنبش‌های آزادی‌خواهی»، وبلاگ مواقف.]</ref> و اجرای عدالت اجتماعی فعالیت خود را آغاز کرد. <ref>[https://sohalibrary.com/item/view/59678 فتحی، کانون بانوان: با رویکردی به ریشه‌های تاریخی حرکت‌های زنان در ایران، 1383ش، ص71-72.]</ref> هرچند این انجمن به‌منظور سازمان‌دهی موقعیت زنان بود؛ اما استثمار ایران توسط کشورهای خارجی را عامل وضعیت نابسامان زنان می‌دانستند.<ref>ساناساریان، جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ش تا انقلاب ۱۳۵۷ش)، 1384ش، ص71. </ref>
-•	مقدمه‌ای برای حضور در اجتماع؛ برای گسترش فعالیت‌ها از زنان و دختران دعوت و برای آنها سخنرانی می‌کردند. آنها منشأ بیشتر مشکلات کشور را جهل و بی‌علمی مردم می‌دانستند و برای حل این معضل خواستار علم‌آموزی زنان شدند و با برگزاری مجالس جشن و برنامه‌های سرگرم‌کننده، زنان را برای مشارکت بیشتر تشویق می‌کردند که مقدمه و تمرینی برای حضور بیشتر در مجامع علمی بود.
+•	مقدمه‌ای برای حضور در اجتماع؛ برای گسترش فعالیت‌ها از زنان و دختران دعوت و برای آنها سخنرانی می‌کردند. آنها منشأ بیشتر مشکلات کشور را جهل و بی‌علمی مردم می‌دانستند و برای حل این معضل خواستار علم‌آموزی زنان شدند و با برگزاری مجالس جشن و برنامه‌های سرگرم‌کننده، زنان را برای مشارکت بیشتر تشویق می‌کردند که مقدمه و تمرینی برای حضور بیشتر در مجامع علمی بود.<ref>[https://www.karaketab.com/download/sia/5684-dl-zan-mashroote خسروپناه، هدف‌ها و مبارزۀ زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی، 1381ش، ص151-152.]</ref>
 ==گرایش فمینیستی==
-زنان ایران در دورة قاجار به‌طور خاص تشکیلات سیاسی یا صنفی نداشتند. به‌تدریج که افکار غربی وارد ایران ‌شد، زنان روشن‌فکر با ترویج افکار جدید غربی، فعالیت خویش را در این زمینه آغاز کردند. برخی تشکل‌ها بعد از انقلاب مشروطه توسط همین زنان در ایران شکل گرفت که در کنار مسائل سیاسی مطالبات‌شان را مطرح می‌کردند. به‌طور مثال اتحادیة غیبی نسوان، کمیته نسوان ایرانی، انجمن مخدرات وطن‌ و جمعیت نسوان وطن‌خواه بودند که تا حدودی شعارشان مشترک بود. طرح اولیة حقوق زنان توسط زنانی که با موضوع حقوق زنان آشنا بودند، مطرح شد. آنها انجمن‌هایی را تأسیس و در آن به فعالیت پرداختند. پس از شکل‌گیری برخی مدارس دخترانه و انجمن‌های زنانه و همراه با گسترش آنها، به‌تدریج خواسته‌های اولیه زنان مطرح شد.  زنان اروپایی در رهبری و هدایت زنان ایرانی از طریق انجمن‌ها و نشریات در جهت‌دهی فرهنگی آنها نقش داشتند.  امیرصحی نیز یکی از زنان مشروطه‌طلبی بود که با عضویت و فعالیت در انجمن مخدرات وطن و متأثر از دیدگاه‌های روشن‌فکری به‌دنبال حقوق زنان عصر خویش بود.
+زنان ایران در دورة قاجار به‌طور خاص تشکیلات سیاسی یا صنفی نداشتند. به‌تدریج که افکار غربی وارد ایران ‌شد، زنان روشن‌فکر با ترویج افکار جدید غربی، فعالیت خویش را در این زمینه آغاز کردند. برخی تشکل‌ها بعد از انقلاب مشروطه توسط همین زنان در ایران شکل گرفت که در کنار مسائل سیاسی مطالبات‌شان را مطرح می‌کردند. به‌طور مثال اتحادیة غیبی نسوان، کمیته نسوان ایرانی، انجمن مخدرات وطن‌ و جمعیت نسوان وطن‌خواه بودند که تا حدودی شعارشان مشترک بود. طرح اولیة حقوق زنان توسط زنانی که با موضوع حقوق زنان آشنا بودند، مطرح شد. آنها انجمن‌هایی را تأسیس و در آن به فعالیت پرداختند. پس از شکل‌گیری برخی مدارس دخترانه و انجمن‌های زنانه و همراه با گسترش آنها، به‌تدریج خواسته‌های اولیه زنان مطرح شد.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/11430/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 ربیعی رودسری، «سرانجام فمینیسم در ایران»، 1385ش، وب‌سایت پرتال جامع علوم انسانی.]</ref>  زنان اروپایی در رهبری و هدایت زنان ایرانی از طریق انجمن‌ها و نشریات در جهت‌دهی فرهنگی آنها نقش داشتند. <ref>[https://sohalibrary.com/item/view/352504 فتحی، کانون‌ بانوان‌ با رویکردی‌ به‌ ریشه‌های‌ تاریخی‌ حرکت‌های‌ زنان‌ در ایران، 1383ش، ص54.]</ref> امیرصحی نیز یکی از زنان مشروطه‌طلبی بود که با عضویت و فعالیت در انجمن مخدرات وطن و متأثر از دیدگاه‌های روشن‌فکری به‌دنبال حقوق زنان عصر خویش بود.<ref>[https://ketabnak.com/book/131060/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%A7-%D8 قویمی، کارنامة زنان مشهور ایران، 1352ش، ص150.]</ref>
 ==تقابل مدارس سنتی و مدرن==
-در دورة قاجار تعلیم و تربیت دختران در مکتب‌خانه‌ها، حوزه‌های علمیه و تدریس خصوصی در منازل انجام می‌گرفت. متجددان در عصر قاجار خواستار تحولاتی در جامعه شدند. جریان نوگرایی در جامعه با اعزام دانشجو به خارج، تبادل هیئت‌های سیاسی و مذهبی و انتشار روزنامه به وجود آمد. تأسیس مدارس به سبک اروپایی اولین قدمی بود که توسط میسیونرهای خارجی برداشته شد. کم‌کم این مدارس عامل اصلی جنبش اجتماعی و رویارویی تفکر سنتی و مدرن شدند؛ اما تأکید بسیاری از روشن‌فکران بر آموزش دختران و تأثیرگذاری آن بر رشد کشور به سبک غربی بود.
+در دورة قاجار تعلیم و تربیت دختران در مکتب‌خانه‌ها، حوزه‌های علمیه و تدریس خصوصی در منازل انجام می‌گرفت. متجددان در عصر قاجار خواستار تحولاتی در جامعه شدند. جریان نوگرایی در جامعه با اعزام دانشجو به خارج، تبادل هیئت‌های سیاسی و مذهبی و انتشار روزنامه به وجود آمد. تأسیس مدارس به سبک اروپایی اولین قدمی بود که توسط میسیونرهای خارجی برداشته شد. کم‌کم این مدارس عامل اصلی جنبش اجتماعی و رویارویی تفکر سنتی و مدرن شدند؛ اما تأکید بسیاری از روشن‌فکران بر آموزش دختران و تأثیرگذاری آن بر رشد کشور به سبک غربی بود.<ref>[https://sohalibrary.com/item/view/301527 ترابی‌فارسانی، اسنادي از مدارس دختران از مشروطه تا پهلوي، 1378ش، ص9-16.] </ref>
-این مدارس جدید دخترانه که اغلب توسط مبلغین مسیحی اداره می‌شد، با واکنش منفی علما و مردم مذهبی روبه‌رو شدند.  بسیاری از آنها این مدارس را مروج فرهنگ غربی و فساد می‌دانستند. علمایی همچون شیخ فضل‌الله نوری به مخالفت با این مدارس پرداختند،  هرچند او در فتوایی مدارس جدید را تأیید کرده بود.  مخالفت‌ها عمدتاً به‌دلیل نگرانی از تزلزل در ایمان دینی بود.  برخی فارغ‌التحصیلان این مدارس پیشقراول کشف حجاب در دوران رضاشاه شدند  و برخی از این مدارس به مراکز فساد اخلاقی تبدیل شدند.
+این مدارس جدید دخترانه که اغلب توسط مبلغین مسیحی اداره می‌شد، با واکنش منفی علما و مردم مذهبی روبه‌رو شدند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/110440/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87 آزموده، «پیشگام تأسیس مدارس جدید دخترانه»، 1384ش، وب‌سایت پرتال جامع علوم انسانی.] </ref>  بسیاری از آنها این مدارس را مروج فرهنگ غربی و فساد می‌دانستند. علمایی همچون شیخ فضل‌الله نوری به مخالفت با این مدارس پرداختند،<ref>[https://sohalibrary.com/item/view/352504 فتحی، کانون‌ بانوان‌ با رویکردی‌ به‌ ریشه‌های‌ تاریخی‌ حرکت‌های‌ زنان‌ در ایران، 1383ش، ص59.]</ref>  هرچند او در فتوایی مدارس جدید را تأیید کرده بود. <ref>[https://sohalibrary.com/item/view/29307 ترکمان، مجموعه ای از: رسائل، اعلامیه‌ها، مکتوبات و روزنامة شیخ شهید فضل‌الله نوری، 1362ش، ج1، ص123.]</ref> مخالفت‌ها عمدتاً به‌دلیل نگرانی از تزلزل در ایمان دینی بود.<ref>[https://sohalibrary.com/item/view/352504 فتحی، کانون‌ بانوان‌ با رویکردی‌ به‌ ریشه‌های‌ تاریخی‌ حرکت‌های‌ زنان‌ در ایران، 1383ش، ص60.]</ref>  برخی فارغ‌التحصیلان این مدارس پیشقراول کشف حجاب در دوران رضاشاه شدند <ref>[http://ensani.ir/fa/article/11430/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 ربیعی رودسری، «سرانجام فمینیسم در ایران»، 1385ش، وب‌سایت پرتال جامع علوم انسانی.] </ref> و برخی از این مدارس به مراکز فساد اخلاقی تبدیل شدند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6432/73772/73772/%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D9%91%D8%AF_%D8%B2%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8 رمضان‌نرگسی، «سیر تجددزدگی نظام آموزشی دختران در ایران معاصر»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
 ==مدرسة تربیت نسوان==
-یکی از خواسته‌های زنان، زمانی که دارای تشکل مستقلی شدند، تأسیس مدارس دخترانه بود.  ماه‌سلطان مدارس دخترانة خارجی را مرکز گسترش تجددخواهی و بی‌حجابی می‌دانست.  او برای حمایت  و همگانی کردن سوادآموزی و پیشرفت دانش دختران،  تصمیم گرفت مدرسة تربیت نسوان را مطابق فرهنگ ایرانی و اسلامی اداره کند. این مدرسه یکی از نخستین مدارس ملی دخترانه در ایران بود.
+یکی از خواسته‌های زنان، زمانی که دارای تشکل مستقلی شدند، تأسیس مدارس دخترانه بود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/25000/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87---%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%85-%D8%B4%D8% شایگانی، «مشارکت اجتماعی زنان در دورة مشروطه»، وب‌سایت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.] </ref>  ماه‌سلطان مدارس دخترانة خارجی را مرکز گسترش تجددخواهی و بی‌حجابی می‌دانست. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/59793/%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D9%84% فقیهی مقدس، شخصیت‌ها و آثار علمی بانوان شیعه در علوم اسلا.می، 1397ش، ص434-433.]</ref> او برای حمایت <ref>[https://ketabnak.com/book/131060/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%A7-%D8 قویمی، کارنامة زنان مشهور ایران، 1352ش، ص151.]</ref> و همگانی کردن سوادآموزی و پیشرفت دانش دختران، <ref>[https://archive.org/details/20230311_20230311_1822/mode/2up ناهید، زنان ایران در جنبش مشروطه، 1360ش، ص24.]</ref> تصمیم گرفت مدرسة تربیت نسوان را مطابق فرهنگ ایرانی و اسلامی اداره کند. این مدرسه یکی از نخستین مدارس ملی دخترانه در ایران بود.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/59793/%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D9%84% فقیهی مقدس، شخصیت‌ها و آثار علمی بانوان شیعه در علوم اسلا.می، 1397ش، ص434-433.]</ref>
-برخی از مورخان بهره‌گیری از تدریس قرآن، کتب مذهبی، برگزاری مجالس روضه و انتخاب اسامی مذهبی برای این مدارس را ریاکارانه می‌دانستند تا حساسیت‌ها را کاهش دهند و فرهنگ غربی را ترویج کنند.
+برخی از مورخان بهره‌گیری از تدریس قرآن، کتب مذهبی، برگزاری مجالس روضه و انتخاب اسامی مذهبی برای این مدارس را ریاکارانه می‌دانستند تا حساسیت‌ها را کاهش دهند و فرهنگ غربی را ترویج کنند.<ref> [http://ensani.ir/fa/article/110440/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87 آزموده، «پیشگام تأسیس مدارس جدید دخترانه»، 1384ش، وب‌سایت پرتال جامع علوم انسانی.] </ref>
 ==پانویس==