زهرا کریمی (بحث | مشارکت‌ها) |
|||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
در دوران انتقال از مدرنیته به پسامدرن، گرایش به مصرفگرایی برجسته شد؛ در این دوره، جایگاه تولید به‌عنوان محور اصلی زندگی مردم کمرنگ شد و مصرف به عاملی تعیین‌کننده در شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی تبدیل شد.<ref> [https://jas.ui.ac.ir/article_22919_0a80ef0952bc6aacefb3db44ab8d55b0.pdf نقدی، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه مورد مطالعه: زنان متولد دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص184.]</ref> با تغییر نگرش جوامع غربی از تأکید بر اخلاق تولید به اخلاق مصرف، این جوامع به جوامعی مصرفی تبدیل شدند که در آنها لذت‌جویی و مصرف بی‌حدوحصر به‌عنوان اصول اساسی شناخته می‌شود.<ref> [https://ensafnews.com/425229/%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «مصرفگرایی چیست؟»، وب‌سایت انصاف‌نیوز.]</ref> | در دوران انتقال از مدرنیته به پسامدرن، گرایش به مصرفگرایی برجسته شد؛ در این دوره، جایگاه تولید به‌عنوان محور اصلی زندگی مردم کمرنگ شد و مصرف به عاملی تعیین‌کننده در شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی تبدیل شد.<ref> [https://jas.ui.ac.ir/article_22919_0a80ef0952bc6aacefb3db44ab8d55b0.pdf نقدی، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه مورد مطالعه: زنان متولد دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص184.]</ref> با تغییر نگرش جوامع غربی از تأکید بر اخلاق تولید به اخلاق مصرف، این جوامع به جوامعی مصرفی تبدیل شدند که در آنها لذت‌جویی و مصرف بی‌حدوحصر به‌عنوان اصول اساسی شناخته می‌شود.<ref> [https://ensafnews.com/425229/%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «مصرفگرایی چیست؟»، وب‌سایت انصاف‌نیوز.]</ref> | ||
==عوامل مؤثر بر مصرفگرایی== | ==عوامل مؤثر بر مصرفگرایی== | ||
* عوامل اقتصادی و ساختاری؛ با فروپاشی نظام ارباب‌رعیتی و شکل‌گیری سرمایه‌داری، کالا و خدمات با فناوری‌های مدرن به‌طور گسترده عرضه شد. تسهیلات مالی و واردات بی‌رویه کالاهای خارجی، همراه با افزایش قدرت خرید مردم، مصرف را به بخشی از هویت فردی و اجتماعی تبدیل کرده است. | * عوامل اقتصادی و ساختاری؛ با فروپاشی نظام ارباب‌رعیتی و شکل‌گیری سرمایه‌داری، کالا و خدمات با فناوری‌های مدرن به‌طور گسترده عرضه شد. تسهیلات مالی و واردات بی‌رویه کالاهای خارجی، همراه با افزایش قدرت خرید مردم، مصرف را به بخشی از هویت فردی و اجتماعی تبدیل کرده است. | ||
* عوامل فرهنگی و اجتماعی؛ پدیدۀ جهانی‌شدن و تبلیغات گسترده شرکت‌های چندملیتی از طریق رسانه‌های بین‌المللی، الگوهای مصرفی کشورهای پیشرفته را در جوامع مختلف ترویج کرده است. همچنین، توسعه کلان‌شهرها و افزایش شهرنشینی به تقویت گرایش به مصرفگرایی کمک کرده است. | * عوامل فرهنگی و اجتماعی؛ پدیدۀ جهانی‌شدن و تبلیغات گسترده شرکت‌های چندملیتی از طریق رسانه‌های بین‌المللی، الگوهای مصرفی کشورهای پیشرفته را در جوامع مختلف ترویج کرده است. همچنین، توسعه کلان‌شهرها و افزایش شهرنشینی به تقویت گرایش به مصرفگرایی کمک کرده است. | ||
* عوامل روان‌شناختی و فردی؛ تمایل غریزی انسان‌ها به لذت‌جویی و زیاده‌خواهی باعث افزایش مصرف می‌شود و دسترسی به اقلام متنوع و قدرت انتخاب، رضایت مصرف‌کنندگان را تأمین می‌کند. با تغییر نگرش‌ها، مصرفگرایی به ارزش تبدیل شده و کالاها به نماد هویت فردی بدل می‌شوند. | * عوامل روان‌شناختی و فردی؛ تمایل غریزی انسان‌ها به لذت‌جویی و زیاده‌خواهی باعث افزایش مصرف می‌شود و دسترسی به اقلام متنوع و قدرت انتخاب، رضایت مصرف‌کنندگان را تأمین می‌کند. با تغییر نگرش‌ها، مصرفگرایی به ارزش تبدیل شده و کالاها به نماد هویت فردی بدل می‌شوند. | ||
* عوامل سیاسی و قانونی؛ صندوق‌های بین‌المللی پول و سیاست‌های بانک جهانی با ارائۀ تسهیلات مالی به کشورهای در حال توسعه موجب رشد مصرفگرایی آنها می‌شود. برگزاری نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای شرایط خرید بیشتر و راحت‌تر را فراهم می‌کند. | * عوامل سیاسی و قانونی؛ صندوق‌های بین‌المللی پول و سیاست‌های بانک جهانی با ارائۀ تسهیلات مالی به کشورهای در حال توسعه موجب رشد مصرفگرایی آنها می‌شود. برگزاری نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای شرایط خرید بیشتر و راحت‌تر را فراهم می‌کند. | ||
* عوامل فرهنگی و آیینی؛ برخی کارشناسان بر این باورند که بحران هویت و اخلاق میان جوانان و جامعه، نقش مهمی در گرایش به مصرفگرایی دارد. علاوه بر این، با گسترش روند آیینی شدن زندگی، مصرف به بخش جدایی‌ناپذیری از مراسم مذهبی و سنت‌های قومی تبدیل شده است. | * عوامل فرهنگی و آیینی؛ برخی کارشناسان بر این باورند که بحران هویت و اخلاق میان جوانان و جامعه، نقش مهمی در گرایش به مصرفگرایی دارد. علاوه بر این، با گسترش روند آیینی شدن زندگی، مصرف به بخش جدایی‌ناپذیری از مراسم مذهبی و سنت‌های قومی تبدیل شده است. | ||
* عوامل فناورانه؛ فناوری، با ایجاد تنوع در کالاها و خدمات از یک سو و تسهیل در انتقال کالاها از مناطق تولید به مصرف، باعث دسترسی بیشتر به کالاها و خدمات شده است.<ref> [https://journal.manaviyat.ir/article_39097_c81513b45debe2788c68d94033ff69c9.pdf شرف‌الدین، «مصرفگرایی در سبک زندگی مدرن و دینی»، 1394ش، ص18 و 19.]</ref> | * عوامل فناورانه؛ فناوری، با ایجاد تنوع در کالاها و خدمات از یک سو و تسهیل در انتقال کالاها از مناطق تولید به مصرف، باعث دسترسی بیشتر به کالاها و خدمات شده است.<ref> [https://journal.manaviyat.ir/article_39097_c81513b45debe2788c68d94033ff69c9.pdf شرف‌الدین، «مصرفگرایی در سبک زندگی مدرن و دینی»، 1394ش، ص18 و 19.]</ref> | ||
==چهره‌های معروف و تأثیر آنها بر مصرفگرایی== | ==چهره‌های معروف و تأثیر آنها بر مصرفگرایی== | ||
چهره‌های معروف با نمایش زندگی اشرافی خود از طریق سفرهای گران‌قیمت و حضور در محافل لوکس، و انتشار این تصاویر در فضای مجازی، سطحی‌نگری و قشری‌نگری را در جامعه ترویج می‌کنند. این افراد به‌جای استفاده از شهرت خود برای پرورش اندیشه‌ها و ترویج زندگی معقول، از طریق خودنمایی به تشویق مردم برای پیروی از الگوهای مصرفگرایی پرداخته و مسابقه بی‌پایان مصرف را تقویت می‌کنند.<ref>[https://www.magiran.com/article/4246052 «جنون مصرفگرایی با خودنمایی سلبریتی‌ها در فضای مجازی»، وب‌سایت کیهان.]</ref> | چهره‌های معروف با نمایش زندگی اشرافی خود از طریق سفرهای گران‌قیمت و حضور در محافل لوکس، و انتشار این تصاویر در فضای مجازی، سطحی‌نگری و قشری‌نگری را در جامعه ترویج می‌کنند. این افراد به‌جای استفاده از شهرت خود برای پرورش اندیشه‌ها و ترویج زندگی معقول، از طریق خودنمایی به تشویق مردم برای پیروی از الگوهای مصرفگرایی پرداخته و مسابقه بی‌پایان مصرف را تقویت می‌کنند.<ref>[https://www.magiran.com/article/4246052 «جنون مصرفگرایی با خودنمایی سلبریتی‌ها در فضای مجازی»، وب‌سایت کیهان.]</ref> | ||
