بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
==کلاوفَس== | ==کلاوفَس== | ||
[[File:سربند زنان کرد1.jpg|thumb|نحوه بستن کلاغی]] | [[File:سربند زنان کرد1.jpg|thumb|نحوه بستن کلاغی]] | ||
این کلاه تنها قسمت فوقانی سر را می‌پوشاند. این کلاه به شکل نیم‌کره بوده و برای دوخت آن از دولایه پارچه استفاده می‌شده است. پارچه روی سطح کلاه معمولاً ضخیم و از جنس مخمل و یا ابریشم بود و برای قسمت زیر از پارچه‌های لطیف‌تر استفاده می‌کردند. برای تزیین این کلاه به لبه آن حاشیه‌ای به پهنای 3 تا 5 سانتی‌متر دوخته و این حاشیه با مهره‌ها و منجوق‌های ریز و درشت تزیین می‌شد. به این نوار حاشیه، پرچکه (prcka) می‌گفتند. معمولاً وسط فس (Fas) و بالای پیشانی سکه‌ای درشت دوخته می‌شد که «گلره» (Glera) نام داشت. در صورتی که به‌جای پرچکه (Percka) از یک ردیف سکه کوچک‌تر از چپوله استفاده می‌شد، به آن «پرچنه» (Prcna) می‌گفتند. در برخی موارد سکه‌ای پنج قِرآنی و یا دو قِرآنی و یا اغلب یک ردیف سکه پول وصل شده به یکدیگر، روی کلاه فس نصب می‌شد که ژیرچنا‌که (Zircnaka) یا چیر‌وچناکه (Circanaka) نام داشت و یا به‌وسیله مهرهایی که همانند تسبیح ریسه شده بودند، از زیر چانه و از دو طرف به‌وسیله دو قلاب به دو لبه کلاه وصل می‌شد و کلاه را روی سر ثابت نگه می‌داشت. این نوع کلاه با سکه تزیین می‌شده و بیشتر در جشن‌ها و عروسی‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است.<ref> خیریه، دیدنی‌های کردستان، 1389ش، ص77.</ref> | این کلاه تنها قسمت فوقانی سر را می‌پوشاند. این کلاه به شکل نیم‌کره بوده و برای دوخت آن از دولایه پارچه استفاده می‌شده است. پارچه روی سطح کلاه معمولاً ضخیم و از جنس مخمل و یا ابریشم بود و برای قسمت زیر از پارچه‌های لطیف‌تر استفاده می‌کردند. برای تزیین این کلاه به لبه آن حاشیه‌ای به پهنای 3 تا 5 سانتی‌متر دوخته و این حاشیه با مهره‌ها و منجوق‌های ریز و درشت تزیین می‌شد. به این نوار حاشیه، پرچکه (prcka) می‌گفتند. معمولاً وسط فس (Fas) و بالای پیشانی سکه‌ای درشت دوخته می‌شد که «گلره» (Glera) نام داشت. در صورتی که به‌جای پرچکه (Percka) از یک ردیف سکه کوچک‌تر از چپوله استفاده می‌شد، به آن «پرچنه» (Prcna) می‌گفتند. | ||
در برخی موارد سکه‌ای پنج قِرآنی و یا دو قِرآنی و یا اغلب یک ردیف سکه پول وصل شده به یکدیگر، روی کلاه فس نصب می‌شد که ژیرچنا‌که (Zircnaka) یا چیر‌وچناکه (Circanaka) نام داشت و یا به‌وسیله مهرهایی که همانند تسبیح ریسه شده بودند، از زیر چانه و از دو طرف به‌وسیله دو قلاب به دو لبه کلاه وصل می‌شد و کلاه را روی سر ثابت نگه می‌داشت. این نوع کلاه با سکه تزیین می‌شده و بیشتر در جشن‌ها و عروسی‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است.<ref> خیریه، دیدنی‌های کردستان، 1389ش، ص77.</ref> | |||
در گذشته، سکه‌های به‌کار رفته در پوشش زنان علاوه بر جنبۀ تزئینی، کارکرد اقتصادی نیز داشته است. در زمان تنگدستی با فروش سکه‌های نقره دوخته شده بر روی سرپوش‌ها، کالاهای مورد نیاز خانواده تأمین می‌شد.<ref> [https://www.yjc.ir/fa/news/6818941/%D8%B2%DB%8C%D9%88%D8%B1%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86- «زیور‌های سر و پیشانی؛ پشتوانه اقتصادی زنان قدیم کُردستانی!»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 13 بهمن 1397ش.]</ref> | |||
==کلاوزر== | ==کلاوزر== | ||
مدل کلاه کلاوزر همانند فَس است. [[لباس زنان کرد کرمانشاه|زنان]] کرد با قراردادن مقوایی استوانه‌ای‌شکل و انجام تزیینات بیشتر روی کلوز آن را تهیه می‌کنند. این کلاه در گذشته مورد استفاده زنان و دختران جوان بود؛ اما امروزه در مراسم روز سوم عروسی که به آن سه‌روژه (Serza) می‌گویند، عروس‌ها برای زیبایی بیشتر آن را می‌پوشند. بر لبه‌های این کلاه نیز سکه‌های دو قِرآنی و پنج قِرآنی نصب شده و تزییناتی مانند لاگیره (Lagira) و پرچگه (Percka) نیز مهره‌هایی کوچک و رنگی (قرمز، آبی، سبز) هستند که زنجیروار به هم وصل شده‌اند و روی کلاه در ناحیه پیشانی دوخته می‌شوند.<ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1679598/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D8%AF محمدی و امینی، «بررسی تاریخی پوشش زنان و مردان کُرد» ،1398ش، ص34.]</ref> | مدل کلاه کلاوزر همانند فَس است. [[لباس زنان کرد کرمانشاه|زنان]] کرد با قراردادن مقوایی استوانه‌ای‌شکل و انجام تزیینات بیشتر روی کلوز آن را تهیه می‌کنند. این کلاه در گذشته مورد استفاده زنان و دختران جوان بود؛ اما امروزه در مراسم روز سوم عروسی که به آن سه‌روژه (Serza) می‌گویند، عروس‌ها برای زیبایی بیشتر آن را می‌پوشند. بر لبه‌های این کلاه نیز سکه‌های دو قِرآنی و پنج قِرآنی نصب شده و تزییناتی مانند لاگیره (Lagira) و پرچگه (Percka) نیز مهره‌هایی کوچک و رنگی (قرمز، آبی، سبز) هستند که زنجیروار به هم وصل شده‌اند و روی کلاه در ناحیه پیشانی دوخته می‌شوند.<ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1679598/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D8%AF محمدی و امینی، «بررسی تاریخی پوشش زنان و مردان کُرد» ،1398ش، ص34.]</ref> | ||
