بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==لباس‌های محلی زنان تربت جام== | ==لباس‌های محلی زنان تربت جام== | ||
لباس‌های زنان این منطقه تنوع زیادی دارد و امروزه بیشتر در روستاها و میان بزرگ‌ترها رواج دارد، هرچند قشر جوان و نوجوان نیز در برخی موقعیت‌ها از این پوشش‌های محلی استفاده می‌کنند و آن را بخشی از فرهنگ خود می‌دانند.: <ref> امیدی، دیده و دل و | لباس‌های زنان این منطقه تنوع زیادی دارد و امروزه بیشتر در روستاها و میان بزرگ‌ترها رواج دارد، هرچند قشر جوان و نوجوان نیز در برخی موقعیت‌ها از این پوشش‌های محلی استفاده می‌کنند و آن را بخشی از فرهنگ خود می‌دانند.: <ref> امیدی، دیده و دل و دست، پژوهشی در پوشاک و هنرهای سنتی خراسان، 1383ش، ص48.</ref> | ||
'''کُلاتَرَک''': نوعی سربند که از پارچۀ نخی تهیه و اغلب روی آن با الیاف ابریشمی سفید دوخته می‌شود. این سربند که به کله‌بند نیز معروف است، در زیر گلو با بندینک یا دکمه بسته می‌شود.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص42.</ref> | '''کُلاتَرَک''': نوعی سربند که از پارچۀ نخی تهیه و اغلب روی آن با الیاف ابریشمی سفید دوخته می‌شود. این سربند که به کله‌بند نیز معروف است، در زیر گلو با بندینک یا دکمه بسته می‌شود.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص42.</ref> | ||
'''چارقد''': پارچه‌ای است مستطیل‌شکل، از جنس نخ به‌عرض یک تا یک‌ونیم و طول دو تا سه متر که با دستگاهی محلی به‌نام «فَرت» بافته می‌شود. رنگ این چارقد سفید که نماد پاکی است و دور سر آن با حاشیه‌ای قرمز یا سبزرنگ تزیین شده است. امروزه در برخی از مناطق شهری و روستاها از این چارقد استفاده می‌کنند.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص42.</ref> زنان در این منطقه، چارقد را زیر دستمال سر سیاهی که به‌صورت مورب تاه شده، قرار می‌دهند. بالای دستمال نیز پارچه‌ای کوچک که با رشته‌هایی از پولک و سکه‌های نقره تزیین شده است، به دور آن می‌پیچند.<ref>احمدی بزدی، «آداب و رسوم»، وب‌سایت شهرداری تربت جام.</ref> این چارقد سفید در بین زنان تربت جام به «قدیفه» معروف است.<ref> امیدی، دیده و دل و | '''چارقد''': پارچه‌ای است مستطیل‌شکل، از جنس نخ به‌عرض یک تا یک‌ونیم و طول دو تا سه متر که با دستگاهی محلی به‌نام «فَرت» بافته می‌شود. رنگ این چارقد سفید که نماد پاکی است و دور سر آن با حاشیه‌ای قرمز یا سبزرنگ تزیین شده است. امروزه در برخی از مناطق شهری و روستاها از این چارقد استفاده می‌کنند.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص42.</ref> زنان در این منطقه، چارقد را زیر دستمال سر سیاهی که به‌صورت مورب تاه شده، قرار می‌دهند. بالای دستمال نیز پارچه‌ای کوچک که با رشته‌هایی از پولک و سکه‌های نقره تزیین شده است، به دور آن می‌پیچند.<ref>احمدی بزدی، «آداب و رسوم»، وب‌سایت شهرداری تربت جام.</ref> این چارقد سفید در بین زنان تربت جام به «قدیفه» معروف است.<ref> امیدی، دیده و دل و دست، پژوهشی در پوشاک و هنرهای سنتی خراسان، 1383ش، ص48.</ref> | ||
'''دستمال ابریشمی''': دستمالی که حاشیۀ آن با هفت‌رنگ به رنگ‌های رنگین‌کمان تزیین می‌شود و زنان آن را به دور سر می‌پیچند. مردان نیز از این دستمال برای بستن دور کمر استفاده می‌کنند.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص43.</ref> | '''دستمال ابریشمی''': دستمالی که حاشیۀ آن با هفت‌رنگ به رنگ‌های رنگین‌کمان تزیین می‌شود و زنان آن را به دور سر می‌پیچند. مردان نیز از این دستمال برای بستن دور کمر استفاده می‌کنند.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص43.</ref> | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
'''یَل''': نوعی کت که از پارچۀ پشمی و مخمل بافته می‌شود و زنان در فصول سرد سال آن را روی لباس‌های خود می‌پوشند.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص43.</ref> | '''یَل''': نوعی کت که از پارچۀ پشمی و مخمل بافته می‌شود و زنان در فصول سرد سال آن را روی لباس‌های خود می‌پوشند.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص43.</ref> | ||
'''پیراهن''': زنان تربت جام پیراهنی بلند با چین‌های منظم در لبه‌ها به تن می‌کنند که ضمن جلوه‌بخشی به ظرافت و زیبایی، پوشیدگی کامل بدن را نیز فراهم می‌سازد.<ref> امیدی، دیده و دل و | '''پیراهن''': زنان تربت جام پیراهنی بلند با چین‌های منظم در لبه‌ها به تن می‌کنند که ضمن جلوه‌بخشی به ظرافت و زیبایی، پوشیدگی کامل بدن را نیز فراهم می‌سازد.<ref> امیدی، دیده و دل و دست، پژوهشی در پوشاک و هنرهای سنتی خراسان، 1383ش، ص48.</ref> جنس این پیراهن از ابریشم دستباف است که با دستگاه محلی فرت دوخته می‌شود. آستین‌های این پیراهن راسته است و قسمت مچ آن با الیاف ابریشم دوخته می‌شود. این پیراهن یقه‌ای سه سانتی دارد که از قسمت گردن تا نزدیک سینه چاکی طراحی شده است.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص43.</ref> قسمت بالای پیراهن نیز با پولک‌هایی تزیین می‌شود.<ref>احمدی بزدی، «آداب و رسوم»، وب‌سایت شهرداری تربت جام.</ref> | ||
'''شلوار''': شلوار زنان تربت جام تِنبون نام دارد که از نخ و گاهی نیز ابریشم بافته می‌شود. قسمت کمر شلوار لیفه‌ای است و گشادی آن به‌وسیلۀ بندی در کمر جمع می‌شود. در گذشته پارچۀ مورداستفاده برای تمبون به رنگ‌های سیاه، سفید، قرمز و سبز بود؛ اما امروزه از پارچه‌های بازاری برای تولید این نوع شلوار استفاده می‌شود که به آن «جومه» نیز می‌گویند.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص43.</ref> پاچه‌های شلوار نیز با الیاف طبیعی و پولک تزیین و گلدوزی می‌شود.<ref>احمدی بزدی، «آداب و رسوم»، وب‌سایت شهرداری تربت جام.</ref> | '''شلوار''': شلوار زنان تربت جام تِنبون نام دارد که از نخ و گاهی نیز ابریشم بافته می‌شود. قسمت کمر شلوار لیفه‌ای است و گشادی آن به‌وسیلۀ بندی در کمر جمع می‌شود. در گذشته پارچۀ مورداستفاده برای تمبون به رنگ‌های سیاه، سفید، قرمز و سبز بود؛ اما امروزه از پارچه‌های بازاری برای تولید این نوع شلوار استفاده می‌شود که به آن «جومه» نیز می‌گویند.<ref>حیاتی، بررسی فرم و رنگ در لباس مردم تربت جام، 1390ش، ص43.</ref> پاچه‌های شلوار نیز با الیاف طبیعی و پولک تزیین و گلدوزی می‌شود.<ref>احمدی بزدی، «آداب و رسوم»، وب‌سایت شهرداری تربت جام.</ref> | ||
