بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۹: | خط ۹: | ||
==کاربرد ممقاندوزی== | ==کاربرد ممقاندوزی== | ||
از جمله موارد کاربردی ممقاندوزی عبارت است از: | از جمله موارد کاربردی ممقاندوزی عبارت است از: | ||
* زیر لیوانی؛ | *زیر لیوانی؛ | ||
* کمربند؛ | *کمربند؛ | ||
* کفش؛ | *کفش؛ | ||
* جلیقه؛ | *جلیقه؛ | ||
* سفالت (نوعی رومیزی با ابعاد متفاوت).<ref> [https://www.beytoote.com/art/handicrafts/art-embroidery2-mameghan.html «آشنایی با هنر ممقاندوزی»، وبسایت بیتوته.]</ref> | *سفالت (نوعی رومیزی با ابعاد متفاوت).<ref> [https://www.beytoote.com/art/handicrafts/art-embroidery2-mameghan.html «آشنایی با هنر ممقاندوزی»، وبسایت بیتوته.]</ref> | ||
==منبع الهام== | ==منبع الهام== | ||
منبع الهام نقوش رودوزی ممقان بهواسطه نفوذ ایلخانان در این منطقه و هنر و اعتقادات مشرقزمین بوده و معانی نمادین دارد.<ref> [https://confpaper.com/articles/21615/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 خواجه، «پژوهشی بر نمادگرایی در سوزندوزی ممقان»، 1401ش، ص3.]</ref> | منبع الهام نقوش رودوزی ممقان بهواسطه نفوذ ایلخانان در این منطقه و هنر و اعتقادات مشرقزمین بوده و معانی نمادین دارد.<ref> [https://confpaper.com/articles/21615/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 خواجه، «پژوهشی بر نمادگرایی در سوزندوزی ممقان»، 1401ش، ص3.]</ref> | ||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
پارچه؛ پارچهای که در این رودوزی استفاده میشود، معمولاً دبیت مشکی یا ساتن مشکی است و همچنین از پارچه متقال جهت آستری و دوام بیشتر استفاده میشود. انتخاب رنگ سیاه کاملاً هوشمندانه بوده است؛ بهدلیل اینکه علاوه بر پوششدهی بین دوختها و تضاد بالا باعث ایجاد حاشیه و همچنین باعث درخشش دو چندان رنگها میشود. | پارچه؛ پارچهای که در این رودوزی استفاده میشود، معمولاً دبیت مشکی یا ساتن مشکی است و همچنین از پارچه متقال جهت آستری و دوام بیشتر استفاده میشود. انتخاب رنگ سیاه کاملاً هوشمندانه بوده است؛ بهدلیل اینکه علاوه بر پوششدهی بین دوختها و تضاد بالا باعث ایجاد حاشیه و همچنین باعث درخشش دو چندان رنگها میشود. | ||
نخ؛ ابریشم طبیعی یا مصنوعی، ویسکوز استات نازک (شش لا بههم تابیده)، متوسط (پانزده لا بههم تابیده) و درشت (سی لا بههم تابیده). | نخ؛ ابریشم طبیعی یا مصنوعی، ویسکوز استات نازک (شش لا بههم تابیده)، متوسط (پانزده لا بههم تابیده) و درشت (سی لا بههم تابیده). | ||
* سوزن چهار سانتیمتری؛ | *سوزن چهار سانتیمتری؛ | ||
* انگشتانه؛ | *انگشتانه؛ | ||
* قیچی.<ref> [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقاندوزی»، وبسایت ایران آنتیک.]</ref> | *قیچی.<ref> [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقاندوزی»، وبسایت ایران آنتیک.]</ref> | ||
==مراحل دوخت== | ==مراحل دوخت== | ||
دوخت رودوزی ممقان شامل دو مرحله است: | دوخت رودوزی ممقان شامل دو مرحله است: | ||
* مرحله اول؛ آمادهکردن پارچه جهت دوخت و کلاف کردن نخ. | *مرحله اول؛ آمادهکردن پارچه جهت دوخت و کلاف کردن نخ. | ||
* مرحله دوم؛ دوخت نقوش و طرحهای تزئینی با استفاده از نخهای ابریشم یا استات.<ref> منصوری و دیگران، «آشنایی با هنرهای سنتی 3»، 1390ش، ص15.</ref> | *مرحله دوم؛ دوخت نقوش و طرحهای تزئینی با استفاده از نخهای ابریشم یا استات.<ref> منصوری و دیگران، «آشنایی با هنرهای سنتی 3»، 1390ش، ص15.</ref> | ||
از جمله کوکهایی که در این رودوزی به کار میرود، میتوان به دندانموشی، دکمه قزاقی، زنجیرهدوزی، پر-کردن، حاشیهدوزی و جفتکردن اشاره کرد.<ref> [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقاندوزی»، وبسایت ایران آنتیک.]</ref> | از جمله کوکهایی که در این رودوزی به کار میرود، میتوان به دندانموشی، دکمه قزاقی، زنجیرهدوزی، پر-کردن، حاشیهدوزی و جفتکردن اشاره کرد.<ref> [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقاندوزی»، وبسایت ایران آنتیک.]</ref> | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|+ جدول نمادهای رودوزی ممقان<ref> [https://confpaper.com/articles/21615/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 خواجه، «پژوهشی بر نمادگرایی در سوزندوزی ممقان»، 1401ش، ص9.]</ref> | |+جدول نمادهای رودوزی ممقان<ref> [https://confpaper.com/articles/21615/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 خواجه، «پژوهشی بر نمادگرایی در سوزندوزی ممقان»، 1401ش، ص9.]</ref> | ||
|- | |- | ||
! نام !! نقش، فرم !! نماد | !نام!!نقش، فرم!!نماد | ||
|- | |- | ||
| دایره|| [[پرونده:ممقان دوزی - 1.png|بندانگشتی]] || آسمان، ملکوت، تسلسل، ابدیت والوهیت | |دایره||[[پرونده:ممقان دوزی - 1.png|بندانگشتی]]||آسمان، ملکوت، تسلسل، ابدیت والوهیت | ||
|- | |- | ||
| دوایر متحدالمرکز|| | |دوایر متحدالمرکز|| | ||
[[پرونده:ممقان دوزی -2.png|بندانگشتی]] | [[پرونده:ممقان دوزی -2.png|بندانگشتی]] | ||
|| خورشید و ماه | ||خورشید و ماه | ||
|- | |- | ||
| سو (آب)|| | |سو (آب)|| | ||
[[پرونده:ممقان دوزی -3.png|بندانگشتی]] | [[پرونده:ممقان دوزی -3.png|بندانگشتی]] | ||
|| آفرینش، حیات، علم و خیال اعظم | ||آفرینش، حیات، علم و خیال اعظم | ||
|- | |- | ||
| بتا، بوتا (بته جقه)|| | |بتا، بوتا (بته جقه)|| | ||
[[پرونده:ممقان دوزی -4.png|بندانگشتی]] | [[پرونده:ممقان دوزی -4.png|بندانگشتی]] | ||
|| سرو، جاودانگی، زندگی طولانی و حیات پس از مرگ | ||سرو، جاودانگی، زندگی طولانی و حیات پس از مرگ | ||
|- | |- | ||
| دراخ، داراخ | |دراخ، داراخ | ||
(شانه) | (شانه) | ||
|| | || | ||
[[پرونده:ممقان دوزی -5.png|بندانگشتی]] | [[پرونده:ممقان دوزی -5.png|بندانگشتی]] | ||
|| پاکی، آراستگی و جنسیت زن | ||پاکی، آراستگی و جنسیت زن | ||
|- | |- | ||
| آی (ماه) || | |آی (ماه)|| | ||
[[پرونده:ممقان دوزی -6.png|بندانگشتی]] | [[پرونده:ممقان دوزی -6.png|بندانگشتی]] | ||
|| گل لوتوس، وحدت قوای آب و آتش و ماه و خورشید. | ||گل لوتوس، وحدت قوای آب و آتش و ماه و خورشید. | ||
|- | |- | ||
| گبک (ناف)|| | |گبک (ناف)|| | ||
[[پرونده:ممقان دوزی -7.png|بندانگشتی]] | [[پرونده:ممقان دوزی -7.png|بندانگشتی]] | ||
|| نقطه زاینده تمام موجودات عالم، واقعیت مطلق، وجود ناب، تمامیت و کلیت منشاء و آغاز هستی، فضای مقدس و جنبنده بیحرکت. | ||نقطه زاینده تمام موجودات عالم، واقعیت مطلق، وجود ناب، تمامیت و کلیت منشاء و آغاز هستی، فضای مقدس و جنبنده بیحرکت. | ||
|} | |} | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
در فرهنگ عمومی مردم ممقان، این تولیدات هنری از طرف خانوادۀ عروس به داماد هدیه داده میشود.<ref> [https://www.yjc.ir/fa/news/3970752/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%D9%8A-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 «مستندنگاری مهارت سوزندوزي ممقان»، باشگاه خبرنگاران جوان.]</ref> | در فرهنگ عمومی مردم ممقان، این تولیدات هنری از طرف خانوادۀ عروس به داماد هدیه داده میشود.<ref> [https://www.yjc.ir/fa/news/3970752/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B2%D9%8A-%D9%85%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%86 «مستندنگاری مهارت سوزندوزي ممقان»، باشگاه خبرنگاران جوان.]</ref> | ||
==دلایل رکود ممقاندوزی== | ==دلایل رکود ممقاندوزی== | ||
* درآمد بسیار پایین؛ | *درآمد بسیار پایین؛ | ||
* نبود خلاقیت و استفاده از طرحها و نقوش تکراری گذشته.<ref> [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقاندوزی»، وبسایت ایران آنتیک.]</ref> | *نبود خلاقیت و استفاده از طرحها و نقوش تکراری گذشته.<ref> [https://iranantiq.com/handicraft/textile/embroidery/mamaqan-sewing «ممقاندوزی»، وبسایت ایران آنتیک.]</ref> | ||
خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* «آشنایی با هنر ممقاندوزی»، وبسایت بیتوته، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش. | *«آشنایی با هنر ممقاندوزی»، وبسایت بیتوته، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش. | ||
* «تجلی ظرافت اندیشه بانوان ممقان در هنر توخوش»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 26 مهر 1397ش. | *«تجلی ظرافت اندیشه بانوان ممقان در هنر توخوش»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 26 مهر 1397ش. | ||
* خواجه، مهناز، «پژوهشی بر نمادگرایی در سوزندوزی ممقان»، اولین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج فرهنگ و هنر ایران، 1401ش. | *خواجه، مهناز، «پژوهشی بر نمادگرایی در سوزندوزی ممقان»، اولین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج فرهنگ و هنر ایران، 1401ش. | ||
* «مستندنگاری مهارت سوزندوزي ممقان»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 6 خرداد 1391ش. | *«مستندنگاری مهارت سوزندوزي ممقان»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 6 خرداد 1391ش. | ||
* «ممقاندوزی»، وبسایت ایران آنتیک، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش. | *«ممقاندوزی»، وبسایت ایران آنتیک، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش. | ||
* منصوری، آنیتا و دیگران، «آشنایی با هنرهای سنتی 3»، تهران، سیمای دانش، چاپ اول، 1390ش. | *منصوری، آنیتا و دیگران، «آشنایی با هنرهای سنتی 3»، تهران، سیمای دانش، چاپ اول، 1390ش. | ||
* «مهارت ممقاندوزی در فهرست میراث ناملموس ملی ثبت شد»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 22 دی 1390ش. | *«مهارت ممقاندوزی در فهرست میراث ناملموس ملی ثبت شد»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 22 دی 1390ش. | ||
[[رده: ویکیرز]] | [[رده: ویکیرز]] | ||
[[رده:اوقات فراغت]] |