لینک داخلی دستار
خط ۱: خط ۱:
'''<big>دشداشه؛</big>''' نوعی پیراهن عربی بلند و گشاد.<br>
'''<big>دشداشه؛</big>''' نوعی پیراهن عربی بلند و گشاد.<br>دِشْداشه پیراهنی بلند، تا حدی گشاد و با آستین‌‌های باز و تن‌پوشی برای تمام فصل‌های سال در مناطق با آب و هوای گرم و شرجی است. این لباس سنتی، بسته به منطقه، فرهنگ، آب و هوا و سلیقه پوشنده در رنگ، طرح، جنس و شکل متفاوت عرضه می‌‌شود.
 
دِشْداشه پیراهنی بلند، تا حدی گشاد و با آستین‌‌های باز و تن‌پوشی برای تمام فصل‌های سال در مناطق با آب و هوای گرم و شرجی است. این لباس سنتی، بسته به منطقه، فرهنگ، آب و هوا و سلیقه پوشنده در رنگ، طرح، جنس و شکل متفاوت عرضه می‌‌شود.
==مفهوم‌‌شناسی==
==مفهوم‌‌شناسی==
«دشداشه» واژه‌‌ای عربی و به‌‌معنی لباس مردانۀ عربی بلند و گشاد است.<ref>  انوری، فرهنگ بزرگ سخن، 1382ش، ج4، ص3207.</ref> عرب‌زبانان مناطق خوزستان، عراق، کویت، شام و عمان برای این لباس از واژه دشداشه استفاده می‌‌کنند. در زبان مردمان سایر مناطق، واژگان «ثوب» یا «کندوره» بر این تن‌پوش اطلاق می‌شود.<ref>  [https://5dndn.weebly.com/1575160416051604157515761587-157516041578160216041610158316101577.html طالب عبدالله، «الملابس التقلیدیه»، وب‌سایت ویبلی.]</ref>
«دشداشه» واژه‌‌ای عربی و به‌‌معنی لباس مردانۀ عربی بلند و گشاد است.<ref>  انوری، فرهنگ بزرگ سخن، 1382ش، ج4، ص3207.</ref> عرب‌زبانان مناطق خوزستان، عراق، کویت، شام و عمان برای این لباس از واژه دشداشه استفاده می‌‌کنند. در زبان مردمان سایر مناطق، واژگان «ثوب» یا «کندوره» بر این تن‌پوش اطلاق می‌شود.<ref>  [https://5dndn.weebly.com/1575160416051604157515761587-157516041578160216041610158316101577.html طالب عبدالله، «الملابس التقلیدیه»، وب‌سایت ویبلی.]</ref>


==شکل==
==شکل==
خط ۱۸: خط ۱۶:


==کارکرد اجتماعی دشداشه==
==کارکرد اجتماعی دشداشه==
دشداشه بدون روپوش، نشانه‌‌ای از کاهش شخصیت و مقام اجتماعی پوشنده است. بنابراین، برخی مردان عرب بر روی دشداشه، کت می‌‌پوشند. در زمستان، بر روی دشداشه، عبای پشمی ضخیمی به نام مزویه که به‌‌صورت معمول سیاه، قهوه‌‌ای یا سرمه‌‌ای است و در تابستان عبای پشمی نازک و ظریفی به نام بِشت یا خاچیّه می‌پوشند و برای زیبایی بیشتر، روی سرشانه‌‌ها و آستین‌‌های آن گلدوزی می‌کنند. در جمع‌‌های رسمی، پوشیدن شلوارهای پارچه‌‌ای زیر دشداشه متداول است.<ref>  سیادت، تاریخ جغرافیایی عرب خوزستان، 1374ش، ص255-256.</ref> پایین دشداشه از قسمت بالایی آن پهن‌‌تر است؛ به همین دلیل هنگام کار کردن یا دویدن، معمولاً دامن لباس را بالا می‌‌کشند و گره می‌‌زنند. این لباس همراه با [[چفیه]] و [[عقال]]، لباس رسمی در اکثر کشورهای عربی خلیج فارس است.<ref>  مجموعه من العلماء و الباحثین، موسوعه العربیه العالمیه، 1999م، ج1، ص594.</ref>
دشداشه بدون روپوش، نشانه‌‌ای از کاهش شخصیت و مقام اجتماعی پوشنده است. بنابراین، برخی مردان عرب بر روی دشداشه، کت می‌‌پوشند. در زمستان، بر روی دشداشه، عبای پشمی ضخیمی به نام مزویه که به‌‌صورت معمول سیاه، قهوه‌‌ای یا سرمه‌‌ای است و در تابستان عبای پشمی نازک و ظریفی به نام بِشت یا خاچیّه می‌پوشند و برای زیبایی بیشتر، روی سرشانه‌‌ها و آستین‌‌های آن گلدوزی می‌کنند. در جمع‌‌های رسمی، پوشیدن شلوارهای پارچه‌‌ای زیر دشداشه متداول است.<ref>  سیادت، تاریخ جغرافیایی عرب خوزستان، 1374ش، ص255-256.</ref> پایین دشداشه از قسمت بالایی آن پهن‌‌تر است؛ به همین دلیل هنگام کار کردن یا دویدن، معمولاً دامن لباس را بالا می‌‌کشند و گره می‌‌زنند. این لباس همراه با [[چفیه]] و [[عقال]]، لباس رسمی در اکثر کشورهای عربی خلیج فارس است.<ref>  مجموعه من العلماء و الباحثین، موسوعه العربیه العالمیه، 1999م، ج1، ص594.</ref>


==دشداشه‌‌پوشی در مراسم آیینی==
==دشداشه‌‌پوشی در مراسم آیینی==
در مراسم عزاداری، مردان عرب دشداشه‌‌ای به رنگ مشکی می‌‌پوشند و [[دستار]] سیاه به سر می‌‌بندند. هر ساله عرب‌‌های خوزستانی با لباس‌‌های ملی خود شامل دشداشه، [[عبا]] و عقال در اهواز به مناسبت روز ارتش جمهوری اسلامی ایران رژه می‌‌روند.<ref>  [https://www.jahannews.com/analysis/67348/%D8%B1%DA%98%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «رژه با عبا و دشداشه»، وب‌سایت جهان نیوز.]</ref> بر همین اساس، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از سال 2020م دشداشه را به‌‌عنوان لباس عربی رسمی اهواز ثبت کرده است.<ref>  [https://raseef22.net/article/1087345-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%A5%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%85%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%A9-%D8%A3%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B6%D8%A9-%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB% جابر، «الدشداشه فی ایران...رمز العروبه ام موضه حدیثه»، وب‌سایت رصیف.]</ref>
در مراسم عزاداری، مردان عرب دشداشه‌‌ای به رنگ مشکی می‌‌پوشند و [[دستار]] سیاه به سر می‌‌بندند. هر ساله عرب‌‌های خوزستانی با لباس‌‌های ملی خود شامل دشداشه، [[عبا]] و عقال در اهواز به مناسبت روز ارتش جمهوری اسلامی ایران رژه می‌‌روند.<ref>  [https://www.jahannews.com/analysis/67348/%D8%B1%DA%98%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «رژه با عبا و دشداشه»، وب‌سایت جهان نیوز.]</ref> بر همین اساس، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از سال 2020م دشداشه را به‌‌عنوان لباس عربی رسمی اهواز ثبت کرده است.<ref>  [https://raseef22.net/article/1087345-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%A5%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%85%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%A9-%D8%A3%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B6%D8%A9-%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB% جابر، «الدشداشه فی ایران...رمز العروبه ام موضه حدیثه»، وب‌سایت رصیف.]</ref>


==دشداشه زنانه==
==دشداشه زنانه==
زنان نیز همانند مردان دشداشه به تن می‌‌کنند. این دشداشه با توجه به مناطق مختلف نام‌‌های گوناگونی دارد؛ زنان خوزستان و بوشهر به آن «نفنوف» یا «ثوب»<ref>  [https://www.cgie.org.ir/fa/article/246641/%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87 مجتهدپور، «دشداشه»، وب‌سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> و در بندرعباس و نواحی مرکزی آن همانند کنگ، بندرلنگه، بندر خمیر و هرمز و قشم و امارات متحده عربی به آن «کندوره» می‌‌گویند.<ref>  [https://safarzon.com/mag/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8/ رضایی، «پوشش زنان جنوب؛ آمیزه‌ای از رنگ و نقش و نگار»، وب‌سایت سفر زون.]</ref> این تن پوش با توجه به فصل‌‌های سال، آیین‌‌ها و مراسم و فرهنگ مردمان هر سرزمینی در رنگ‌‌ها و شکل‌‌های گوناگونی عرضه می‌‌شود. شکل ساده آن بیشتر کاربری خانگی دارد و در جشن‌‌ها و عروسی‌‌ها، شکل تزیین‌شده و گلدوزی‌‌شدۀ آن به تن می‌‌شود. دشداشه به‌جهت پوشاندن اکثر قسمت‌‌های بدن و راحتی پوشیدن آن، مورد استقبال بیشتر زنان جنوب ایران و کشورهای عربی است.<ref>  [https://keshvargardi.ir/%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA/ «دشداشه لباس سنتی امارات»، وب‌سایت کشورگردی.]</ref>
زنان نیز همانند مردان دشداشه به تن می‌‌کنند. این دشداشه با توجه به مناطق مختلف نام‌‌های گوناگونی دارد؛ زنان خوزستان و بوشهر به آن «نفنوف» یا «ثوب»<ref>  [https://www.cgie.org.ir/fa/article/246641/%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87 مجتهدپور، «دشداشه»، وب‌سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> و در بندرعباس و نواحی مرکزی آن همانند کنگ، بندرلنگه، بندر خمیر و هرمز و قشم و امارات متحده عربی به آن «کندوره» می‌‌گویند.<ref>  [https://safarzon.com/mag/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8/ رضایی، «پوشش زنان جنوب؛ آمیزه‌ای از رنگ و نقش و نگار»، وب‌سایت سفر زون.]</ref> این تن پوش با توجه به فصل‌‌های سال، آیین‌‌ها و مراسم و فرهنگ مردمان هر سرزمینی در رنگ‌‌ها و شکل‌‌های گوناگونی عرضه می‌‌شود. شکل ساده آن بیشتر کاربری خانگی دارد و در جشن‌‌ها و عروسی‌‌ها، شکل تزیین‌شده و گلدوزی‌‌شدۀ آن به تن می‌‌شود. دشداشه به‌جهت پوشاندن اکثر قسمت‌‌های بدن و راحتی پوشیدن آن، مورد استقبال بیشتر زنان جنوب ایران و کشورهای عربی است.<ref>  [https://keshvargardi.ir/%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA/ «دشداشه لباس سنتی امارات»، وب‌سایت کشورگردی.]</ref>


==قوانین دشداشه‌‌پوشی در عمان==
==قوانین دشداشه‌‌پوشی در عمان==
عمانی‌‌ها دشداشه عمانی را تنها یک نماد از هویت و فرهنگ خویش نمی‌‌بینند؛ بلکه اهمیت اقتصادی فراوانی برای آن قائل هستند. حدود ۱.۴ میلیون مرد و جوان عمانی از دشداشه استفاده می‌‌کنند. بسیاری از فروشگاه‌‌ها در عمان، با ایجاد تغییراتی در دشداشه، آن را به خارج از کشور صادر می‌‌کنند و این امر به هویت دشداشه عمانی آسیب می‌‌زند.<ref>  [https://fararu.com/fa/news/532664/%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%BE%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D8% «سلطنت عمان قوانین پوشیدن دشداشه را تشدید کرد»، وب‌سایت فرارو.]</ref>  برای حفظ هویت دشداشۀ عمانی و جلوگیری از تغییرات غیرمجاز در آن، وزارت تجارت و صنعت عمان از سال ۲۰۱۷م قوانینی را اعمال کرده است. این قوانین ممنوعیت واردات یا ایجاد تغییرات در دشداشه را شامل می‌‌شوند. همچنین مشخصات ویژه‌‌ای برای دشداشه تعیین شده‌‌اند که خیاط‌‌ها باید از آنها پیروی کنند. در غیر این صورت جریمه می‌‌شوند. مصرف‌‌کننده‌‌ها می‌‌توانند پارچه مورد نظر خود را انتخاب کنند. پنج نوع دشداشه با نام‌‌های بوریمی، ابو، شاگ، سوری و بدوئین معرفی شده‌‌اند که هر کدام پارچه و طرح خاص خود را دارند.<ref>  [https://farkhondekala.ir/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87-%D9%88-%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7 «معرفی انواع دشداشه و خصوصیات آنها»، وب‌سایت فرخنده کالا.]</ref>
عمانی‌‌ها دشداشه عمانی را تنها یک نماد از هویت و فرهنگ خویش نمی‌‌بینند؛ بلکه اهمیت اقتصادی فراوانی برای آن قائل هستند. حدود ۱.۴ میلیون مرد و جوان عمانی از دشداشه استفاده می‌‌کنند. بسیاری از فروشگاه‌‌ها در عمان، با ایجاد تغییراتی در دشداشه، آن را به خارج از کشور صادر می‌‌کنند و این امر به هویت دشداشه عمانی آسیب می‌‌زند.<ref>  [https://fararu.com/fa/news/532664/%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%BE%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D8% «سلطنت عمان قوانین پوشیدن دشداشه را تشدید کرد»، وب‌سایت فرارو.]</ref>   
 
برای حفظ هویت دشداشۀ عمانی و جلوگیری از تغییرات غیرمجاز در آن، وزارت تجارت و صنعت عمان از سال ۲۰۱۷م قوانینی را اعمال کرده است. این قوانین ممنوعیت واردات یا ایجاد تغییرات در دشداشه را شامل می‌‌شوند. همچنین مشخصات ویژه‌‌ای برای دشداشه تعیین شده‌‌اند که خیاط‌‌ها باید از آنها پیروی کنند. در غیر این صورت جریمه می‌‌شوند. مصرف‌‌کننده‌‌ها می‌‌توانند پارچه مورد نظر خود را انتخاب کنند. پنج نوع دشداشه با نام‌‌های بوریمی، ابو، شاگ، سوری و بدوئین معرفی شده‌‌اند که هر کدام پارچه و طرح خاص خود را دارند.<ref>  [https://farkhondekala.ir/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87-%D9%88-%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7 «معرفی انواع دشداشه و خصوصیات آنها»، وب‌سایت فرخنده کالا.]</ref>


==پانویس==
==پانویس==