اتوپلاستی

اتوپلاستی؛ نوعی جراحی به‌منظور تغییر شکل گوش و بهبود ظاهر آن.

اتوپلاستی یا جراحی قسمت خارجی گوش، روشی دائمی برای تغییر برآمدگی و اصلاح شکل ظاهری گوش‌ها است و در صورت اجرای نادرست، عوارض خطرناکی در پی دارد.

مفهوم‌شناسی

واژۀ اتوپلاستی (Otoplasty) از دو بخش اتو (Oto) به‌معنای گوش و پلاستی (plasty) به‌معنای شکل‌دادن، تشکیل شده است. اتوپلاستی به‌معنای ساختن یا ترمیم گوش است. این جراحی روی قسمت خارجی و قابل مشاهدۀ گوش، انجام می‌گیرد.

تاریخچه

سابقۀ ترمیم گوش و رفع ناهنجاری‌های آن به 600 سال پیش از میلاد برمی‌گردد. برای اولین‌بار اصطلاح اتوپلاستی، در سال 1845م به‌منظور زیبایی و اصلاح گوش‌های برجسته پدید آمد. در دهۀ 1960م، روش‌های جدید و پیشرفته برای ترمیم و آراستگی گوش پدیدار شد. امروزه، اتوپلاستی در ردیف دوم عمل‌های پرطرفدار و محبوب در بین نوجوانان قرار دارد.

کاربرد

جراحی گوش به‌منظور بهبود شکل گوش‌های بزرگ و بدشکل، ناهنجاری‌های مادرزادی، ترمیم گوش‌های آسیب دیده، قرینه‌سازی گوش‌های نابرابر و بهبود ظاهر گوش‌هایی که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، انجام می‌شود.

چگونگی جراحی

در این نوع عمل، جراح پس از بی‌حس‌کردن محل و یا بیهوش‌کردن فرد، از طریق ایجاد برش در پشت گوش و یا چین‌های گوش، بخشی از پوست و غضروف را تخلیه کرده و با حالت‌دهی به غضروف و اتصال آن به‌وسیلۀ بخیۀ دائمی به گوش، محل برش را بخیه می‌کند. مدت زمان جراحی، بین یک الی سه ساعت، متغیر است.

ماندگاری

اثربخشی اتوپلاستی برای تغییر شکل، اندازه و موقعیت گوش‌ها، دائمی است.

اقدامات قبل از اتوپلاستی

سنجش وضعیت جسمانی فرد از طریق آزمایش؛

اجتناب از استعمال دخانیات و ترک استفاده از موادی همچون گل از چهار هفته پیش از جراحی؛

پرهیز از مصرف داروهای رقیق‌کنندۀ خون، برخی ویتامین‌ها و مکمل‌های گیاهی و همچنین مصرف الکل از دو هفته پیش از جراحی؛

پرهیز از مصرف موادی مانند عصاره سیر، روغن ماهی و ویتامین E؛

تغذیۀ مناسب؛

خودداری از خوردن و آشامیدن از هشت‌ساعت پیش از اتوپلاستی؛

رفع موهای زائد گوش و اطراف آن؛

مرخصی از محل کار یا تحصیل؛

داشتن همراه؛

شست‌وشوی موهای سر پیش از جراحی؛

بستن موهای سر و یا کوتاه‌کردن آنها؛

پوشیدن لباس راحت و آزاد؛

پرهیز از به‌همراه‌داشتن زیورآلات، لنز تماسی و انجام‌دادن هرگونه آرایش در زمان جراحی.

مراقبت‌های پس از اتوپلاستی

مصرف مایعات، سبزیجات، غذاهای سبک و آبکی مانند سوپ و فرنی؛

خوابیدن به‌طرف پشت و بالاتر قراردادن سر از سطح بدن؛

مصرف منظم داروهای تجویز شده؛

پرهیز از مصرف مصرف الکل؛

پرهیز از استعمال دخانیات تا زمان بهبود کامل گوش؛

پرهیز از انجام ورزش و فعالیت‌های سنگین؛

مراقبت از بخیه‌ها و ضدعفونی‌کردن محل آنها؛

پرهیز از شست‌وشوی محل جراحی تا برداشتن پانسمان و کشیدن بخیه‌ها؛

استفاده از هدبند پزشکی گوش تا دوهفته پس از جراحی به‌منظور کاهش ورم؛

فشار ندادن گوش و همچنین بینی به‌دلیل ارتباط این دو عضو با هم؛

پرهیز از سفر هوایی و استفاده از آسانسورهایی با سرعت بالا تا یک‌ماه پس از جراحی؛

خودداری از قرارگرفتن در معرض مستقیم نور خورشید.

طول درمان

نتیجۀ نهایی اتوپلاستی، حداقل پس از یک سال از جراحی قابل مشاهده است.

شرط سنی برای اتوپلاستی

کارشناسان حداقل سن فرد برای جراحی گوش را پنج‌ سال و زمانی‌که غضروف گوش به‌اندازۀ کافی تکامل یافته و قابلیت دستکاری دارد، تعیین کرده‌اند.

ممنوعیت

اعتیاد و ابتلای فرد به بیماری‌های خاص و زمینه‌ای، از موارد منع جراحی گوش است.

مزایا

کارشناسان، فوایدی برای اتوپلاستی، از جمله دائمی و کم‌خطر بودن، افزایش اعتمادبه‌نفس، اثربخشی سریع و ایجاد ظاهری طبیعی و متعادل برشمرده‌اند.

عوارض

برخی از عوارض شایع اتوپلاستی عبارتند از:

1. هماتوم که باعث تجمع خون در ناحیه جراحی شده و به تورم و درد شدید منجر می‌شود.
2. ورم شدید که ممکن است برای مدت طولانی ادامه داشته باشد و احساس ناراحتی ایجاد کند.
3. درد مداوم که پس از جراحی ممکن است به شدت آزاردهنده باشد.
4. خونریزی که ممکن است ادامه یابد و نیاز به مداخلات پزشکی بیشتر داشته باشد.
5. حساسیت‌های پوستی که باعث قرمزی، التهاب و احساس سوزش یا خارش در ناحیه جراحی می‌شود.
6. نکروز بافت‌ها که منجر به مرگ سلول‌های پوست و نیاز به درمان‌های اضافی برای جلوگیری از عفونت می‌شود.
7. تغییر شکل نامطلوب گوش که باعث نارضایتی از نتیجه جراحی و احساس ناراحتی می‌شود.
8. عفونت که موجب تورم، درد شدید و نیاز به درمان‌های فوری خواهد شد.
9. تغییر رنگ و شکل پوست که ممکن است به طور دائمی باقی بماند و ظاهری غیرطبیعی ایجاد کند.
10. خطرات بی‌هوشی که می‌تواند شامل واکنش‌های منفی به داروها و مشکلات تنفسی باشد.
11. قرینه‌نبودن گوش‌ها که ممکن است به نارضایتی از نتیجه جراحی و نیاز به جراحی مجدد منجر شود.
12. احتمال نیاز به جراحی دوباره برای اصلاح نتایج که با درد و دوران نقاهت اضافی همراه خواهد بود.
13. بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن دردناک در ناحیه جراحی ممکن است به مدت طولانی ادامه یابد.
14. جای زخم دائمی در اطراف برش‌ها ممکن است باقی بماند و ظاهری ناخوشایند ایجاد کند.

هزینه

هزینۀ جراحی، بسته به شرایط بیمار، تخصص و تجربۀ متخصص، مرکز تحت درمان، هزینۀ کادر محل درمان و هزینۀ آزمایش‌ها و داروها، متغیر است. هزینۀ جراحی گوش با هدف درمانی تحت پوشش بیمه و هزینۀ اتوپلاستی با هدف زیبایی، بر عهدۀ فرد است.

اتوپلاستی بدون جراحی

کوچک‌کردن و اصلاح شکل گوش با لیزر، نخ و چسب گوش روش‌های مؤثری نیستند و بیشتر جنبۀ تبلیغاتی دارند. کارشناسان معتقدند استفادۀ از کلاه، اصلاح نحوۀ قرارگرفتن حالت سر نوزاد به‌هنگام خواب و آتل سیمی گوش در اصلاح شکل و موقعیت گوش، مؤثر است.

گرایش به اتوپلاستی

جراحی گوش به‌منظور بازسازی و یا زیباسازی شکل و موقعیت گوش‌ها و با تجویز متخصص جراحی پلاستیک انجام می‌گیرد. هدف اصلی جراحی‌های زیبایی ایجاد تناسب و افزایش زیبایی ظاهری است. تمایل افراطی‌ برخی افراد برای جراحی گوش نامتعارف و غیرعادی با هدف جلب توجه، در دستۀ جراحی‌های زیبایی قرار نمی‌گیرد و با معیارهای زیبایی‌شناختی سازگاری ندارد.

جراحی گوش‌الاغی

گوش‌الاغی از جمله عمل‌های نامتعارف و افراط‌گونه است که به گوش جن‌مانند، معروف است و صرفاً با هدف زیبایی و نه برطرف‌کردن ناهنجاری در شکل گوش انجام می‌شود. در این روش با برش قسمت بالای گوش و بخیه‌زدن آن، گوش شکلی تیزمانند، مثلثی و غیرقابل بازگشت به حالت اولیه می‌گیرد.

عوارض جراحی گوش‌الاغی

نتیجۀ نامطلوب در شکل ظاهری گوش، خون‌مردگی، درد، التهاب، حساسیت و عفونت از جمله عوارض جراحی گوش‌الاغی است.

گرایش افراطی به دستکاری بدن

منتقدین عمل‌های جراحی نامتعارف معتقدند وظیفۀ متخصصان پلاستیک، برطرف‌کردن ناهنجاری‌ها و طبیعی جلوه‌دادن ظاهر افراد است و نه برعکس. این صاحب‌نظران بر این باورند که زیبایی یعنی وجود تناسب در ظاهر فرد که با غیرعادی‌کردن و از حالت طبیعی درآوردن چهرۀ آن، در تضاد است. کارشناسان معتقدند اهمیت دادن افراطی به ظاهر بدن و اصالت‌بخشی به آن، پذیرش اجتماعی و تبلیغات گستردۀ نظام سرمایه‌داری از جمله دلایل گرایش افراد به عمل‌های زیبایی نامتعارف است.

اتوپلاستی در جهان و ایران

اتوپلاستی در جهان به‌عنوان روشی برای بهبود ظاهر گوش‌های بدشکل و غیرطبیعی به‌دلیل عوامل وراثتی و یا آسیب‌دیدگی شناخته می‌شود. آمریکای شمالی به‌دلیل شیوع فزاینده بدشکلی مادرزادی گوش و افزایش تعداد اعمال جراحی زیبایی در منطقه، بر بازار اتوپلاستی تسلط دارد. عمل جراحی گوش در ایران به نسبت سایر کشورها رایج نیست.

د‌یدگاه فقهی

از منظر بیشتر مراجع تقلید، جراحی زیبایی برای اندام‌های بدن اشکالی ندارد؛ اما اگر منجر به نگاه یا لمس حرام شود و همچنین ضرر قابل توجهی برای بدن و یا خطر جانی داشته باشد، مجاز نیست.

منابع

• «اتوپلاستی»، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، تاریخ بازدید: 29 آذر 1402ش.
• «اتوپلاستی چیست | مراحل، توصیه، عوارض و هزینه»، وب‌سایت کلینیک تخصصی خانۀ سفید، تاریخ بازدید: 18 آبان 1402ش.
• «اتوپلاستی یا جراحی زیبایی گوش چیست؟»، وب‌سایت دکتر کوهی، تاریخ بازدید: 2 آبان 1402ش.
• «اتوپلاستی یا جراحی زیبایی گوش»، وب‌سایت دکتر غلامرضا بیاضیان، تاریخ بازدید: 9 اردیبهشت 1404ش.
• «آماری از عمل‌های زیبایی در ایران و جهان»، وب‌سایت آنا، تاریخ درج مطلب: 20 اردیبهشت 1401ش.
• «بدشکلی گوش نوزاد»، وب‌سایت سمعک قصر، تاریخ درج مطلب: 24 اکتبر 2021م.
• «به مد بودن با جراحی «گوش الاغی» پولدارها+ عکس»، مشرق‌نیوز، تاریخ درج مطلب: 4 بهمن 1393ش.
• پاشایی، فرزانه، «عمل زیبایی گوش یا اتوپلاستی، راه‌حل دائمی اصلاح گوش‎های بیرون‌زده»، وب‌سایت دکترتو، تاریخ درج مطلب: 1 شهریور 1402ش.
• «جراحی زیبایی چه حکمی دارد؟ پاسخ چند تن از مراجع عظام تقلید»، وب‌سایت شفقنا، تاریخ بازدید: 1 دی 1402ش.
• «جراحی گوش»، وب‌سایت انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران، تاریخ درج مطلب: 23 مرداد 1395ش.
• «جراحی‌های زیبایی اندام»، وب‌سایت اسلام کوئست نت، تاریخ درج مطلب: 20 دی 1385ش.
• خداپناه، آیدا، «مراقبت‌های قبل از اتوپلاستی»، وب‌سایت دکترتو، تاریخ درج مطلب: 22 مرداد 1401ش.
• «دربارۀ جراحی زیبایی گوش یا اتوپلاستی بیشتر بدانید»، وب‌سایت پذیرش 24، تاریخ درج مطلب: 13 شهریور 1401ش.
• «دورۀ نقاهت اتوپلاستی»، وب‌سایت دکتر نیلوفر نیابتی، تاریخ بازدید: 29 آذر 1402ش.
• رمضان‌پور، فرزانه، «بهترین جراح زیبایی گوش در تهران (اتوپلاستی) + هزینۀ عمل در سال 1402»، وب‌سایت پزشک24، تاریخ درج مطلب: 7 آذر 1402ش.
• «کوچک‌کردن گوش‌ها بدون جراحی»، وب‌سایت راز جراحی، تاریخ درج مطلب: 17 اردیبهشت 1401ش.
• «گوش الاغی، جدیدترین عمل زیبایی در ایران (+عکس)»، وب‌سایت عصر ایران، تاریخ درج مطلب: 9 بهمن 1393ش.
• «مراقبت‌های بعد از جراحی گوش را جدی بگیرید!»، وب‌سایت پذیرش 24، تاریخ درج مطلب: 28 شهریور 1401ش.
• ملایری، مرضیه، «عوارض و جراحی گوش الاغی در ایران»، وب‌سایت دلگرم، تاریخ بازدید: 16 بهمن 1402ش.
• “Global Otoplasty Market – Industry Trends and Forecast to 2028”, data bridge website, Date of Upload: March 2021.
• Melvin. A & Shiffman. M.D. 2013. “History of Otoplasty: Review of Literature”. Advanced Cosmetic Otoplasty journal.
• Naumann, Andreas. 2007. “Otoplasty – techniques, characteristics and risks”. Neck Surg 6.
• Nazarian, Ronen & Eshraghi, Adrien A .2011. “Otoplasty for the Protruded Ear”. Semin Plast Surg 25.
• “Otoplasty”, Seattle Plastic Surgery Center website, Date of visit: 3 February 2024.
• “What is ear surgery?”, American Society of Plastic Surgeons website, Date of visit: 11 October 2023.