استایل تام‌بوی

استایل تام‌بوی؛ استایل پسرانۀ مورد استفادۀ دختران.

استایل تام‌بوی بیشتر مورد استفادۀ دخترانی قرار می‌گیرد که به‌دلایل مختلفی به سبک‌های پسرانه علاقه‌مند هستند. این دختران به‌دلیل دریافت الگوی نادرست زنانگی و یا تربیت خانوادگی، پسران را دارای امتیازات و آزادی‌های بسیاری می‌دانند و همچنین به‌دلیل زندگی در مناطق غیرامن تمایل دارند استایلی مردانه داشته باشند.

مفهوم‌شناسی

تام‌بوی به تصویری از دختری با لباس سرهمی، کلاه بیسبال، موهای کوتاه و کفش‌های ساده اشاره دارد. دختری که علاقه‌ای به باربی شدن ندارد. واژۀ تام‌بوی برای اولین بار به کودکان پسر سرکش و پرسروصدا اشاره داشت؛ اما بعدها این کلمه به‌معنای امروزی خود نزدیک شد و به دختر بازیگوش و سرکشی که مانند پسرها رفتار می‌کند، اطلاق شد. استایل تام‌بوی مورد استفادۀ دختران یا زنانی است که به ویژگی‌ها و سبک‌های پسرانه علاقه دارند و ترجیح می‌دهند در رفتار و پوشش، ظاهری مشابه پسران داشته باشند. استایل تام‌بوی سبکی کاملاً مردانه نیست؛ این استایل، سبکی الهام گرفته از لباس‌های مردانه است که تغییراتی در پوشاک زنانه ایجاد می‌کند.

تاریخچه و خاستگاه استایل تام‌بوی

تا اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، مفهوم تام‌بوی به‌شدت رواج یافت و با جنبش حق رأی زنان و موج اول فمینیسم هم‌راستا شد. با این حال، محبوبیت تام‌بوی عمدتاً محدود به زنان سفیدپوست مرفه طبقات متوسط و بالای جامعه بود.

در دهه‌های ۱۸۴۰ و 1850م، با آغاز لغو برده‌داری در بریتانیا و متعاقباً در دهۀ 1860م در ایالات متحده، نخبگان اجتماعی نگرانی‌هایی دربارۀ سلامت جسمی زنان سفیدپوست ابراز کردند. این نگرانی‌ها ناشی از محدودیت‌های پوششی و کمبود فعالیت بدنی بود. از سوی دیگر، در شرایطی که افزایش مهاجرت و لغو برده‌داری، ترس از کاهش جمعیت سفیدپوستان را برانگیخته بود، زنان سفیدپوست به سبک زندگی فعال‌تر و حضور در فضای باز ترغیب شدند. استایل تام‌بوی به‌عنوان راه‌حلی برای این وضعیت مطرح شد. این سبک زندگی قرار بود زنان سفیدپوست جوان را برای چالش‌های جسمی و روانی ازدواج و مادری آماده‌تر کند و از بقای نسل سفیدپوستان اطمینان حاصل شود.

شخصیت تام‌بوی در فرهنگ عامه نیز به‌وفور دیده شد و در برخی موارد، به تقویت باورهای برتری‌طلبانۀ سفیدپوستان انجامید. تام‌بوی با اینکه همزمان با موج اول فمینیسم و مبارزۀ زنان علیه پدرسالاری شکل گرفت؛ اما برخلاف تصور امروزی، هدف اصلی آن تقویت نسل آیندۀ زنان سفیدپوست بود؛ نه رهایی از نقش‌های سنتی. با اینکه مفهوم تام‌بوی در ابتدا با نژادپرستی ارتباط داشته، اما در طول زمان دچار تغییر شده است. امروزه تام‌بوی برای بسیاری از دختران دگرباش جنسی به یک هویت مهم تبدیل شده است. این هویت بازتعریف شده، شامل بعضی از رفتارها و ویژگی‌های جنسیتی است که تا پیش از آن بیشتر میان دختران سفیدپوست دیده می‌شد؛ اما اکنون توسط دختران دگرباش جنسی به‌شکل متفاوتی استفاده می‌شود. با وجود این، تام‌بوی همچنان به‌عنوان شخصیتی محبوب در فرهنگ عامه باقی مانده و در طول زمان، به یک نماد فرهنگی بسیار محبوب تبدیل شده است.

ویژگی‌های استایل تام‌بوی

لباس‌های اُوِرسایز؛ پوشیدن لباس‌هایی با اندازه‌های بزرگ و گشاد از ویژگی‌های اصلی این سبک است. در این استایل، لباس‌های تنگ و جذب کمتر به چشم می‌خورد.

استایل چندلایه؛ از عناصر اصلی در استایل تام‌بوی، چندلایه پوشیدن لباس‌ها است. برای فصل‌های سرد از ژاکت روی کاپشن یا پلیور استفاده می‌شود و برای روزهای گرم، چند لایه لباس نازک پوشیده می‌شود.

پیراهن‌های چهارخانه یا شطرنجی؛

پیراهن مردانه و جین.

کمد لباس استایل تام‌بوی

• پیراهن اورشرت؛ پیراهن‌های اورشرت گزینه‌ای برای فصل‌های سرد هستند. این پیراهن‌ها نسبت به مدل‌های دیگر پیراهن‌های مردانه ضخامت بیشتری دارند.
• تی‌شرت‌های آزاد؛ تی‌شرت‌های آزاد و گشاد با رنگ‌های تیره مانند مشکی، خاکستری، قهوه‌ای و خردلی از اصول اصلی استایل تام‌بوی محسوب می‌شوند.
• شلوار جین یا پارچه‌ای؛ در استایل تام‌بوی، دامن و پیراهن جایگاهی ندارند. در این سبک از شلوار یا شلوارک‌های جین، چرمی یا پارچه‌ای استفاده می‌شود.
• شلوار زاپ‌دار؛ شلوارهای زاپ‌دار یا پاره نیز از اجزای اصلی استایل تام‌بوی به شمار می‌روند. این شلوارها به‌همراه مدل‌های فاق‌بلند و جین رنگ‌روشن، نشان‌دهندۀ علاقه‌مندان به این سبک هستند.
• هودی‌های اورسایز؛ هودی‌های بزرگ و اورسایز جزئی ثابت از استایل تام‌بوی هستند که در فصول سرد کاربرد دارند.
• ژاکت، یقه‌اسکی و شلوارهای گشاد برای استایل زمستانی تام‌بوی، از ست ژاکت‌های ضخیم، یقه‌اسکی و شلوارهای گشاد استفاده می‌شود.
• کفش کتانی؛ در سبک تام‌بوی از کفش‌های کتانی استفاده می‌شود که راحتی و سادگی این استایل را تکمیل می‌کند.
• اکسسوری‌ها؛ در این استایل، اکسسوری‌های بزرگ یا براق به‌کار نمی‌روند. به‌جای آنها، گوشواره‌های میخی، دستبندها و گردنبندهای چرمی، عینک دودی و کلاه‌های بیسبال یا فدورا با این سبک هماهنگ هستند.

علاقه‌مندان به استایل تام‌بوی

زنان و دخترانی که استایل تام‌بوی را انتخاب می‌کنند، اغلب روحیه‌ای آزاد، سرسخت و خشن دارند. آنها تمایل دارند که زندگی را به شیوه‌ای که خود می‌پسندند و با آزادی کامل تجربه کنند.

نمادها

تام‌بوی در دنیای امروز به نمادی از حق ابراز وجود و اعتراض تبدیل شده است که دختران در برابر چهارچوب‌های اجتماعی و هنجارهای جنسیتی نشان داده‌اند. این سبک بیانگر ایستادگی در برابر چهارچوب‌ها و حرکتی جمعی به‌سوی هویت شخصی است و حس جسارت و سادگی را در کنار قدرت و ظرافت به نمایش می‌گذارد.

اهداف استایل تام‌بوی در گذشته و حال

استایل تام‌بوی ابتدا با هدف اعتراض به نابرابری‌های جنسیتی و محدودیت‌های اجتماعی زنان شکل گرفت؛ اما امروزه با برابری‌های اجتماعی و جنسیتی، این سبک دیگر بار اعتراضی خود را از دست داده است. اکنون استایل تام‌بوی بیشتر به یک انتخاب سلیقه‌ای تبدیل شده است تا ابزاری برای اعتراض؛ به این معنا که زنان اکنون این سبک پسرانه را بیشتر به‌دلیل تمایل و سلیقۀ شخصی خود انتخاب می‌کنند، نه به‌عنوان نمادی از اعتراض.

تأثیر جنبش‌های اجتماعی بر استایل تام‌بوی

جنبش‌های اجتماعی همچون جنبش حقوق زنان و حرکت‌های هنری مانند فلاپرزها در دهۀ 1920م نقش مهمی در محبوبیت استایل تام‌بوی ایفا کردند. در این دوره، زنان با شکستن الگوهای سنتی و پوشیدن لباس‌هایی که به‌طور معمول مردانه تلقی می‌شد، اعتراض خود را به محدودیت‌های جنسیتی نشان دادند و به این سبک جلوه‌ای از آزادی و رهایی از قیود مرسوم بخشیدند.

تأثیر فرهنگ کره‌ای بر استایل تام‌بوی

استایل تام‌بوی نه‌تنها از جریان مد جهانی تأثیر می‌پذیرد؛ بلکه از ویژگی‌های فرهنگی و هویتی کره‌ای نیز الهام می‌گیرد. نفوذ کی‌پاپ و هنرمندان پرطرفدار کره‌ای در رواج این استایل چشمگیر است؛ بسیاری از آیدل‌های کی‌پاپ با انتخاب استایل تام‌بوی کره‌ای، به گسترش و محبوبیت آن در میان طرفداران خود دامن زده‌اند. این سبک با ترکیب عناصر کلاسیک تام‌بوی و جزئیات خاص کره‌ای، جایگاه ویژه‌ای در دنیای مد پیدا کرده است. تام‌بوی کره‌ای با تأکید بر راحتی، سادگی و جلوه‌های طبیعی به یکی از استایل‌های مورد علاقه جوانان تبدیل شده است.

دلایل گرایش زنان به استایل‌های پسرانه

1. برخی زنان به‌دلیل قرار گرفتن در معرض هورمون‌های مردانه گرایش به استایل پسرانه پیدا می‌کنند.

2. برخی دختران تصویر زنانه‌ای که مادران‌شان در کودکی به نمایش گذاشته‌اند را نمی‌پسندند؛ زیرا در خانواده‌های خود با کلیشه‌های جنسیتی همچون «دختران نباید فلان ورزش را انجام دهند» یا «دختران باید با عروسک بازی کنند؛ نه ماشین» مواجه شده‌اند.

3. برخی دختران خواستار بهره‌مندی از امتیازات و آزادی‌های پسران هستند؛ برخی رفتارها با دختران از دوران کودکی به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم باعث شده که احساس ارزشمندی نداشته باشند و از انجام دادن کارهای خانه که اصولاً رفتاری زنانه است و پسران از انجام آن معاف هستند، حس ناخوشایندی داشته باشند. برخی فعالیت‌ها نیز برای پسران مجاز و برای دختران ممنوع است. این نوع نگاه به پسران به‌عنوان نماد آزادی و حقوق بیشتر، دختران را به سوی رفتارهای تام‌بوی سوق می‌دهد. اگر والدین یا اطرافیان به شکلی ابراز کنند که ای کاش پسری داشتند یا اگر در خانه‌ای بزرگ شوند که توجه و تشویق بیشتری به پسران اختصاص می‌یابد، این تبعیض‌ها به دختران القا می‌کند که مزایای بیشتری در مرد بودن وجود دارد.

4. در جوامعی که دختران با خطرات بیشتری روبه‌رو هستند، برخی برای احساس امنیت به این سبک گرایش پیدا می‌کنند. دخترانی که در محله‌های ناامن زندگی می‌کنند، ممکن است از برخی جنبه‌های هویت زنانه خود فاصله بگیرند تا حس امنیت بیشتری را تجربه کنند. دخترانی که بر این باورند که زنان طعمه و مردان شکارچی هستند، دختر بودن را امن نمی‌دانند.

5. تأثیرات خانوادگی؛ روابط خانوادگی نقش مهمی در شکل‌گیری ذهنی و گرایش دختران به هویت پسرنما دارند؛ زیرا تربیت از خانواده آغاز می‌شود. برخی از دختران مادران‌شان را قربانی، مطیع مردان، ضعیف و وابسته و از طرف دیگر، پدران را منبع قدرت و ماجراجویی می‌دانند. در این خانواده‌ها، پیام ضمنی به دختران این بود که زن بودن برابر با ضعف و کم‌ارزش بودن است. آنها آیندۀ زنانه‌ای را که صرفاً به ازدواج و خدمات خانگی محدود بود، دوست نداشتند و برای همین، از نقش‌های سنتی زنانه فاصله گرفتند.

وضعیت فعلی استایل تام‌بوی

تام‌بوی‌ها هیچ‌وقت به‌عنوان افرادی مد روز یا شیک شناخته نمی‌شوند؛ اما در حال حاضر، این هویت مبهم تبدیل به یک تصویر تجاری شده است که تمام جنبه‌های ضد فرهنگی خود را از دست داده و به‌جای رد ویژگی‌های زنانه معمولی، ظاهری آندروژنی و دخترانه پیدا کرده است. این ظاهر جدید شامل لوازم جانبی مانند کراوات، پیراهن‌های گشاد، ژاکت‌های چرمی و شلوارهای پاچه‌گشاد است که به‌طور خاص برای تقویت جذابیت جنسی زنانه در قالب دگرجنس‌گرایی طراحی شده‌اند.

پیامدهای استایل تام‌بوی

نگاه به جنسیت به‌عنوان یک ساختار اجتماعی؛ انتخاب لباس‌های پسرانه یا بدون جنسیت برای دختران و عبور از مرزبندی‌های جنسیتی.

بی‌توجهی به هنجارهای جنسیتی سنتی؛ این استایل نمادی از آزادی فردی و شکستن قالب‌های جنسیتی است.

حذف کلیشه‌های جنسیتی؛ استایل تام‌بوی به‌طور عمیقی با جنبش فمینیسم پیوند دارد. این سبک با انتخاب لباس‌هایی که به‌طور سنتی مردانه تلقی می‌شوند، از کلیشه‌های جنسیتی فاصله گرفته است. بسیاری از زنان فعال در جنبش‌های فمینیستی از استایل تام‌بوی به‌عنوان ابزاری برای بیان اعتراض در برابر نقش‌های جنسیتی مرسوم استفاده کرده‌اند.

تقویت باورهایی از قبیل زن جنس دوم؛ با تمایل دختران به استایل تام‌بوی برخی باورها مانند اینکه زنان شهروندان درجه ‌دوم، ضعیف یا بیمار هستند، مرد بودن تنها عامل هیجان است و مرد بودن تنها راه به‌دست آوردن مراقبت و محبت مادری یا پدری است، قوت گرفته است.

انکار زنانگی؛ تام‌بوی‌ها مدام خودِ زنانه‌شان، بخشی از بدن‌ یا قدرت‌شان را انکار می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که گویا زن بودن اشتباه است. سرکوب این‌چنینی از نسل‌های مختلف در سال‌های پیاپی در نهایت باعث شده که آنها باور کنند که بهتر است هر چیزی جز زن باشند.

منابع

• «استایل تام‌بوی (معرفی کامل استایل تام‌بوی با مشخصات و تاریخچه)»، وب‌سایت چرم کاکتوس، تاریخ درج مطلب: 6 خرداد 1403ش.
• «استایل تام‌بوی چیست؟ (تاریخچه+ ویژگی+ انواع)»، وب‌سایت حجاب خورشید، تاریخ درج مطلب: 8 فروردین 1402ش.
• «استایل تام‌بوی»، وب‌سایت لودوس گالری، تاریخ درج مطلب: 9 مرداد 1403ش.
• توکلی، مهشاد، «همه چیز دربارۀ استایل تام‌بوی»، وب‌سایت ساینا چرم، تاریخ درج مطلب: 16 مرداد 1403ش.
• «مد و استایل تام‌بوی و استایل پسرانه چیست؟ 6 ویژگی تیپ و سبک تیپ تام‌بوی»، وب‌سایت مجلۀ وقت مد، تاریخ درج مطلب: 22 مارس 2023م.
• Adegbenro, Adeyinka, “Why girls become tomboys”, medium website, Date of Upload: 19 November 2019.
• King, Elizabeth, “A Short History of the Tomboy”, theatlantic website, Date of Upload: 5 January 2017.
• Kolos, Anna. 2014. “Tomboyism in Fashion and Contemporary Popular Culture”, Inter-Disciplinary Press, Oxford, United Kingdom.
• "Tomboy Fashion Style Explained", fashion-era website, Date of Upload: 8 November 2021.
• “TOMBOYS, THE SOCIETY & PERCEPTION; Real secrets no one has ever told you about tomboys”, developafrika website, Date of Visit: 13 November 2024.
• Tincher, Natalie, “What to Wear as a Tomboy: Elevating Your Look & Style”, WikiHow, Date of Upload: 22 September 2023.
• “The “I am a Tomboy” Generation”, medium website, Date of Upload: 7 June 2018.