بوتاکس

سم بوتولینوم نوع A

بوتاکس؛ از رايج‌ترين روش‌های غیر جراحی برای مصارف زیبایی و درمانی.

بوتاکس یا سم بوتولینوم، یکی از روش‌های زیبایی برای كاهش چين و چروك پوست است که در درمان برخی از بیماری‌ها نیز مؤثر است.

مفهوم‌شناسی

بوتاکس (Botox) یا سم بوتولینوم (Botulinum toxin) نوعي داروي تزريقي است كه از سم باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم (Clostridium botulinum) تهیه و با وارد‌شدن به عضلات، موجب فلج موقت اعصاب حرکتی و شل‌شدن عضله شده و سبب برطرف‌شدن چین و چروک‌های ناشی از انقباض پوستی می‌شود. بوتاکس بر عصب‌های حسی پوست تأثیری ندارد.

پیشینۀ بوتاکس

بوتاكس از دهۀ 1970م براي مصارف درماني مورد استفاده قرار گرفت. در سال 1987م دانشمندان، هنگام درمان یک بیمار با استفاده از سم بوتولینوم متوجه رفع چروک‌های پوستی ناحیۀ تحت درمان او شدند، سپس با ارائه گزارشی در سال 1992م قابلیت این دارو را در مصارف زیبایی اعلام کردند.

کاربرد بوتاکس

تزریق بوتاکس به صورت

به‌صورت کلی كاربرد بوتاكس به دو دستۀ زیبایی و درمانی تقسيم مي‌شود:

کاربرد زیبایی

از بین بردن خط لبخند و اخم (بین دو ابرو)؛ رفع چین و چروک اطراف چشم، پیشانی و گردن؛ درمان افتادگی نوک بینی و گوشۀ لب و بالابردن‌ آنها.

کاربرد درمانی

درمان دندان قروچه؛ درمان افتادگی پلک و پريدن آن؛ درمان مثانۀ پركار و شقاق مقعد؛ درمان كمردرد و سردردهاي مزمن؛ كاهش تعريق در نواحي مختلف بدن؛ درمان انقباض ناگهاني عضلات گردن. بوتاکس اغلب به‌عنوان روشی برای رفع چین و چروک صورت و مصارف زیبایی رواج دارد.

فواید بوتاکس

درد کم؛ عوارض پایین؛ قیمت مناسب؛ اثربخشی سریع؛ دورۀ نقاهت کوتاه؛ عدم نیاز به استفاده از داروی بیهوشی و بستری‌شدن در بیمارستان.

عوارض بوتاکس

التهاب، کبودی و عفونت در محل تزریق و همچنین سردرد، سرگیجه و حالت تهوع از مهم‌ترین عوارض بوتاکس به شمار می‌رود. تزریق بوتاکس در مراکز نامعتبر و توسط افراد غیر متخصص، عوارض بدتری به‌دنبال خواهد داشت.

مدت زمان ماندگاری بوتاکس

ماندگاری بوتاکس به جنس پوست و عضله، برنامۀ غذایی و سبک زندگی بستگی دارد و برای همۀ افراد یکسان نیست. به‌صورت میانگین میزان ماندگاری بوتاکس بین 6 تا 12 ماه پس از تزریق متغیر است.

ممنوعیت استفاده از بوتاکس

تزریق بوتاکس در دوران بارداری و شیردهی و وجود عفونت در محل تزریق ممنوع است. همچنین بیماران خاص، افراد دارای سابقۀ حساسیت و سیستم ایمنی ضعیف و مصرف‌کنندگان داروهای خاص نمی‌توانند از بوتاکس استفاده کنند.

بهترین سن بوتاکس

تزریق بوتاکس برای افراد در بازۀ سنی 18 الی 80 سال انجام می‌شود. اگر چه استفاده از بوتاکس به سنین خاصی محدود نیست و به نوع پوست و عضله بستگی دارد؛ اما کارشناسان بهترین سن برای دریافت بوتاکس را اواسط دهۀ ۳۰ سالگی می‌دانند که معمولاً خطوط ریز در چهرۀ افراد ظاهر می‌شود.

اقدامات لازم قبل از تزریق بوتاکس

استفاده از سیر، داروهای ضد التهاب و مشروبات الکلی، قبل از تزریق بوتاکس ممنوع است.

مراقبت‌های لازم پس از تزریق بوتاکس

در ساعات اولیه پس از تزریق بوتاکس، در محل تزریق، کمپرس آب سرد گذاشته می‌شود و از دراز کشیدن و شست‌و‌شوی ناحیۀ بوتاکس‌شده، پرهیز می‌شود. تا 24 ساعت پس از تزریق، آرایش‌‌کردن، ماساژ و رفتن به سونا و جکوزی و انجام ورزش‌های سنگین به‌مدت سه روز ممنوع است.

هزینه بوتاکس

بسته ‌به نشان تجاری داروی تزریقی، محل تحت درمان و میزان چین و چروک آن، هزینه بوتاکس متغیر است.

محل‌های تزریق بوتاکس صورت

بوتاکس دور چشم

بهترين نواحي براي تزريق بوتاكس، نواحي اطراف چشم، مابين دو ابرو، پيشاني و همچنين خطوط لب، فك، گردن و چانه است. تزريق بوتاكس به نواحي نزديك به چشم و استخوان فك و دهان ممنوع است.

نشان‌هاي تجاري معتبر بوتاکس

نشان تجاری بوتاکس، معروف‌ترین سم بوتولینوم در جهان به ‌شمار می‌رود. نشان‌های تجاری رایج سم بوتولینوم در ایران، مصپورت، نورونوکس و زئومین است. بوتاکس مصپورت، تولید داخل ایران است و به‌نسبت بوتاکس‌های دیگر دارای کیفیت بالا و عوارض کمتری است.

بوتاکس طبيعي و خانگی صورت

افرادی که نمی‌توانند از بوتاکس تزریقی استفاده کنند برای رفع چروک پوست صورت می‌توانند از بوتاکس طبیعی استفاده کنند. طب سوزنی، یک روش طبیعی و پرطرفدار است که موجب تولید کلاژن و جوان‌سازی و شادابی پوست می‌شود. برخی از کارشناسان، بوتاکس صورت در منزل را با استفاده از انواع روغن‌ها، میوه‌ها و گیاهان مختلف با هزینۀ کم و اثر‌بخشی ماندگار، امکان‌پذیر دانسته‌اند.

ماندگاری بوتاکس طبیعی

ماندگاری بوتاکس طبیعی مانند بوتاکس شیمیایی محدود و موقتی است

ماندگاری بوتاکس طبیعی مانند بوتاکس شیمیایی محدود و موقتی است؛ اما استفاده از مواد طبیعی برای بوتاکس به‌صورت دائمی و داشتن سبک غذایی سالم و سرشار از ویتامین و مواد معدنی به رفع چین و چروک صورت کمک می‌کند.

کاربردهای بوتاکس طبیعی

• از بین بردن چین و چروک‌های صورت به ویژه در اطراف چشم، خط لبخند و اخم؛
• سفت‌تر شدن پوست و در نتیجه افزایش شادابی و نشاط پوست؛
• شفاف شدن رنگ پوست؛
• کاهش لکه‌های ناشی از زخم و اسکارهای آکنه‌ای.

مزایای بوتاکس طبیعی

برخی از فواید بوتاکس طبیعی عبارت‌اند از:

1. نداشتن محدودیت سنی؛ بوتاکس طبیعی برای همه افراد در هر سنی قابل استفاده است.
2. نداشتن عارضه؛ برخلاف بوتاکس شیمیایی، بوتاکس طبیعی عارضه جانبی ندارد.
3. کم‌هزینه بودن؛ بوتاکس طبیعی در مقایسه با بوتاکس تزریقی بسیار کم هزینه است.

بوتاکس در ایران

بنا به گفتۀ نایب رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی کشور، انجام خدمات زیبایی مانند بوتاکس و فیلر در ایران با رشد چشمگیری مواجه شده و از خط قرمز گذشته است.

دیدگاه فقهی

از منظر بیش‌تر مراجع تقلید، جراحی زیبایی برای اندام‌های بدن اشکالی ندارد؛ اما اگر منجر به نگاه یا لمس حرام شود، مجاز نیست.

منابع

• اعتمادی‌فر، میلاد، «بوتاکس چیست و برای چه ‌کسانی مناسب است؟»، وب‌سایت لنداسپا، تاریخ درج مطلب: 9 فرودین 1402ش.
• «باورهای درست و غلط بوتاکسی»، روزنامۀ جام‌جم، شمارۀ 4979، تاریخ انتشار: 4 آذر 1396ش.
• «بوتاكس چيست؟ چه عوارض و فوايدی دارد»، وب‌سايت پذيرش24، تاريخ درج مطلب: 25 مرداد 1401ش.
• «بوتاكس چيست؟ عوارض، مزايا و روش صحيح استفاده»، وب‌سايت كيوت اسكين، تاريخ درج مطلب: 4 خرداد 1401ش.
• «بهترین بوتاکس چه مارکی است؟»، وب‌سایت دکتر سالومه سالاریان، تاریخ درج مطلب: 1 مرداد 1401ش.
• «بهترین روش بوتاکس صورت در خانه چیست؟»، وب‌سایت کلینیک زیبایی پوست و مو دکتر مسعود جعفری، تاریخ درج مطلب: 12 فروردین 1399ش.
• «بهترین سن برای تزریق بوتاکس و ژل»، وب‌سایت گلوریا سنتر، تاریخ بازدید: 11 فروردین 1402ش.
• «بهترین مارک بوتاکس در ایران و میزان ماندگاری هر کدام»، وب‌سایت کلینیک تخصصی خانۀ سفید، تاریخ درج مطلب: 6 بهمن 1401ش.
• «بهترين مناطق تزريق بوتاكس كجاست؟»، وب‌سایت بینایی، تاریخ درج مطلب: 17 فروردین 1401ش.
• ثابت، حوریه‌سادات، «روش‌های بوتاکس طبیعی پوست که واقعاً کار می‌کنند»، وب‌سایت میس و مستر، تاریخ درج مطلب: 7 فروردین 1401ش.
• «جراحی‌های زیبایی اندام»، وب‌سایت اسلام کوئست نت، تاریخ درج مطلب: 20 دی 1385ش.
• «چروک‌هایی که به هر قیمت صاف می‌شود»، وب‌سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: 29 فرودین 1390ش.
• حسینی، االهه، «بوتاکس صورت در منزل»، وب‌سایت گوهر پژوه، تاریخ درج مطلب: 22 مرداد 1401ش.
• دولت‌آبادی، میلاد، «ماندگاری بوتاکس چقدر است و به چه عواملی بستگی دارد؟»، وب‌سایت کلینیک دندانپزشکی سبز، تاریخ درج مطلب: 1 خرداد 1401ش.
• سعادت تاج‌الدین، فاطمه، «چگونه به‌ صورت طبیعی صورت خود را بوتاکس کنید؟»، وب‌سایت مجله دارو پلاس، تاریخ درج مطلب: 8 مهر 1400ش.
• «عبور آمار جراحي و بوتاكس زنان از خط قرمز»، روزنامه آرمان، تاریخ درج مطلب: 2 اردیبهشت 1397ش.
• علي‌پناهي، حسين، «تاريخچه بوتاكس چه شد كه مرگبارترين سم جهان را زير پوست خود تزريق كرديم؟»، وب‌سايت روزياتو، تاريخ درج مطلب: 10 تير 1398ش.
• فراهانی، آزاده، «بوتاکس چیست؟ راهنمای جامع و همۀ نکات قبل و بعد از بوتاکس»، وب‌سايت مثبت سبز، تاریخ درج مطلب: 9 فرودین 1402ش.